Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο Γεώργιος Δ. Παχτίκος (Ορτάκιοϊ Βιθυνίας 1869 - Κωνσταντινούπολη 1916), διακεκριμένος εθνομουσικολόγος, συνθέτης, πολύγλωσσος φιλόλογος (γνώριζε, εκτός από τα αρχαία ελληνικά και τα λατινικά, τουρκικά, γαλλικά, γερμανικά και τα ιταλικά) και ήταν μέλος του "εν Κωνσταντινουπόλει εκκλησιαστικού μουσικού συλλόγου", δημοσιεύει εδώ τη δική του συλλογή δημοτικών τραγουδιών. Πρόκειται για 260 τραγούδια των ελληνικών χωρών (του ελληνικού βασιλείου, της Ηπείρου και της Αλβανίας, της Μακεδονίας, της Θράκης, της Μικράς Ασίας [της Βιθυνίας, της Καππαδοκίας και του Πόντου], της Κρήτης,...

Oι αλβανικές μελέτες του Johann von Hahn αποτελούν την πρώτη ολοκληρωμένη επιστημονική παρουσίαση της ιστορίας, της γεωγραφίας και της γλώσσας των Αλβανών. Ο Αυστριακός διπλωμάτης (πρόξενος στη Σύρο επί 18 έτη) βασίζει τις παρατηρήσεις του σε αυτοψία και ενδελεχή έρευνα των ιστορικών πηγών και καταξιωμένων συγγραφέων (όπως του "Υπέρ των πολέμων ο λόγος" του Προκοπίου, της "Αλεξιάδας" της 'Αννας Κομνηνής, του Mommsen κ.ά.) και των γλωσσικών τεκμηρίων καθώς και της αρβανίτικης διαλέκτου των Κυκλάδων. Οι μελέτες, που διαιρούνται σε τρεις τόμους, περιλαμβάνουν τις γεωγραφικές κ...

Το πόνημα αυτό βασίζεται σε ομιλία του συγγραφέα σε σεμινάριο για τη νεοελληνική γλώσσα και λογοτεχνία, που οργανώθηκε το 1874 στη γαλλική πρωτεύουσα παρουσία του Κωνσταντίνου Σάθα και του Emile Legrand. Με αφορμή το έργο του Αλ. Σούτσου, του Ι. Ρίζου-Νερουλού και του Ραγκαβή, των ιδρυτών της Ρομαντικής Σχολής των Αθηνών, ο μαρκήσιος de Saint Hilaire τονίζει και αναδεικνύει την αυτοτελή αξία της νεοελληνικής ποίησης και λογοτεχνίας, ως κάτι το εντελώς ξεχωριστό από την αρχαία γραμματεία. Υπογραμμίζει ότι ιδιαίτερα η ποίηση του Σούτσου και του Βηλαρά, βασική έμπνευση των οπο...

Το "Χρονικόν" του Γεωργίου (Λογοθέτου) Ακροπολίτη (1214-1282) αποτελεί την κύρια βυζαντινή πηγή της πρώτης Αλώσεως της Κωνσταντινούπολης, από τους Σταυροφόρους το 1204. Ο Ακροπολίτης, διπλωμάτης, και στρατιωτικός, που υπηρέτησε την Αυτοκρατορία της Νίκαιας επί αυτοκράτορα Μανουήλ Η' Παλαιολόγου, βίωσε τα γεγονότα. Η αφήγηση του Ακροπολίτη ξεκινά με την φυγή του Αλεξίου Αγγέλου από την Κωνσταντινούπολη και τη συνάντησή του με τους Σταυροφόρους (1202) και τελειώνει με την επανάκτηση της Πόλης από τους Βυζαντινούς στις 12 Οκτωβρίου 1261. Η αναστατική έκδοση αποτελεί ανατύπωση...

Η έκδοση αποτελεί πολιτική πραγματεία του διάσημου Ολλανδού ουμανιστή για την αντιμετώπιση του τουρκικού κινδύνου, γραμμένη στις 17 Μαρτίου 1530 και δημοσιευμένη στο Leiden της Ολλανδίας. Ο Έρασμος (1466-1536) απευθύνεται στους άρχοντες της Ολλανδικής Δημοκρατίας και επιχειρεί να τους πείσει να συνδράμουν σε κοινό αγώνα, σε νέα Σταυροφορία, για την υπεράσπιση της χριστιανικής Ανατολής από τους Οθωμανούς. Η ελάχιστα γνωστή πραγματεία του Ολλανδού ελληνομαθούς λογίου αποτελεί σημαντική πηγή για την κατανόηση των διεθνών (πανευρωπαϊκών) διαστάσεων του ζητήματος της οθωμανικής...

Ο γλωσσολόγος Jean Pio (1833-1884) επιμελείται εδώ την έκδοση της συλλογής από νεοελληνικά παραμύθια του λαογράφου δόκτορος Johann Georg von Hahn (1811-1869), συγγραφέα των Albanesische Studien (αρ. 152 της Βιβλιοθήκης Ιστορικών Μελετών) και προξένου της Αυστρο-Ουγγαρίας στην Ερμούπολη της Σύρου. Η συλλογή περιλαμβάνει συνολικά 47 μακροσκελή παραμύθια από τέσσερεις περιοχές: 25 από την Ήπειρο, 11 από την Αστυπάλαια, 5 από την Τήνο και 6 από την Σύρο (άνω Σύρα). Τα παραμύθια είναι δημοσιευμένα στα ελληνικά και συνοδεύονται από πλήρες φιλολογικό υπόμνημα με επεξήγηση των σπάν...

O Κούρτιος Βαξμούθιος (1837-1905), γερμανός ιστορικός και γεωγράφος μελετητής των αρχαίων χρόνων, επιχειρεί εδώ να προσδιορίσει τον "εθνικό χαρακτήρα" των νεοελλήνων και να τεκμηριώσει την ιστορική συνέχεια του ελληνισμού από την κλασική αρχαιότητα έως τη νεώτερη περίοδο. Το επιχείρημά του βασίζεται στα ανθρωπολογικά χαρακτηριστικά και τις κτηνοτροφικές (βουκολικές) ασχολίες των νεοελλήνων κατοίκων της Αττικής καθώς και της Κρήτης, της Μάνης και των Κυκλάδων, στα δημοτικά τραγούδια, τα παραμύθια, τις παροιμίες καθώς επίσης σε λαϊκά έθιμα και προλήψεις της γέννησης, του γάμο...

Ο φιλέλληνας βυζαντινολόγος August Heisenberg (1869-1930), ακολουθώντας τα ίχνη του Γεωργίου Χατζιδάκι και του Νικολάου Πολίτη, πραγματεύεται εδώ το ζήτημα των διαλέκτων της καθομιλουμένης ελληνικής. Καταγράφει δημοτικά τραγούδια και πεζά (μύθους) και τεκμηριώνει τη συνάφεια της νεοελληνικής με τη βυζαντινή γλώσσα, ανασκευάζοντας έτσι για άλλη μία φορά τις θεωρίες του Φαλλμεράυερ, αλλά εντοπίζει και επιρροές από την τουρκική και την ιταλική. Ο Γερμανός επιστήμονας εξήγαγε τα συμπεράσματά του από έρευνα πεδίου που διεξήγαγε μεταξύ των περίπου 6.500 στρατιωτών του ελληνικού Δ...

Ο Γερμανός γλωσσολόγος καθηγητής Gustav Weigand (1860-1930), διευθυντής του Ινστιτούτου Ρουμανικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Λειψίας, δημοσιεύει εδώ τη διδακτορική του διατριβή, η οποία πραγματεύεται τη γλώσσα και την εθνοτική ταυτότητα των Βλάχων του Ολύμπου. Ο Weigand υπολογίζει τον αριθμό των Βλάχων του Ολύμπου σε 15.000 και τους κατατάσσει σε μία από τις πέντε γλωσσικές ομάδες των Βλάχων των Οθωμανικών Βαλκανίων. Η γλωσσολογική μελέτη του βασίζεται σε τρίμηνη έρευνα πεδίου που διεξήγαγε στη βόρειο Θεσσαλία το 1887 με επίκεντρο το Βλαχολίβαδο. Ο συγγραφέας, εκκινώντα...

Ο βοτανολόγος Albert Mousson (1805-1890) παρουσιάζει τις εντυπώσεις του από την επίσκεψή του στην Κέρκυρα και την Κεφαλονιά το 1858. Ο Ελβετός περιηγητής αφηγείται με τρόπο γλαφυρό και ευχάριστο την ιστορία, περιγράφει το κλίμα, την αγροτική οικονομία, τον χαρακτήρα, τα έθιμα και την ενδυμασία των χωρικών, την αστική κοινωνία, την πνευματική κίνηση και την τοπική Ορθόδοξη Εκκλησία των δύο νησιών του Ιονίου. Ο Mousson, που διακρίνεται για την παρατηρητικότητα και την επιστημονική του ακρίβεια, κάνει ιδιαίτερη αναφορά στα μοναστήρια της Παλαιοκαστρίτσας και της Μυρτιώτισσας (...

Ο Αυστριακός αρχιδούκας Λουδοβίκος Σαλβατόρ της Τοσκάνης (1847-1915), λάτρης της Ελλάδας (με έπαυλη στη Ζάκυνθο), δημοσιεύει εδώ μία λεπτομερή γεωγραφική περιγραφή του Κορινθιακού και Πατραϊκού κόλπου, των πόλεων και των οικισμών του. Περιγράφονται η Κόρινθος, ο Ισθμός και ο Ακροκόρινθος, η Ναύπακτος (Lepanto), τα Σάλωνα ('Αμφισσα), το Γαλαξίδι, το Λουτράκι, το Ρίο και το Αντίρριο, τα νησιά Τριζόνια, οι Δελφοί, η Σικυώνα, η Ακράτα καθώς και μια δεκάδα μικρότεροι οικισμοί. Ο συγγραφέας, βαθύς γνώστης των φυσικών επιστημών, παρέχει σημαντικά στοιχεία για το τοπίο, τα αξιοθέατ...

Το "Ελληνικό ταξίδι" τουγΓερμανού βυζαντινολόγου Καρόλου Κρουμπάχερ (1856-1909), καθηγητή της μεσαιωνικής και νεώτερης ελληνικής φιλολογίας στο πανεπιστήμιο του Μονάχου, αποτελεί σημαντική ιστορική πηγή για τις ελληνικές χώρες κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Μεταξύ Οκτωβρίου 1884 και Μαΐου 1885 ο Κρουμπάχερ, άριστος γνώστης της δημοτικής γλώσσας, περιηγήθηκε και περιέγραψε με εύληπτο τρόπο την ιστορία, τις αρχαιότητες, και την κοινωνική, οικονομική και ανθρωπολογική φυσιογνωμία των εξής περιοχών: της Κέρκυρας, των Αθηνών, της Σύρου, της Χίου, της Μυτιλήνης, της Σάμου,...

Ο Benjamin Brue, δραγουμάνος του Γάλλου πρέσβυ στην Κωνσταντινούπολη, παραθέτει εν είδει ημερολογίου την εξέλιξη των στρατιωτικών και πολιτικών γεγονότων, που σχετίζονται με την κατάλυση της βραχύβιας Β΄ Βενετοκρατίας στην Πελοπόννησο (1687-1715). Ο Brue, με περισσότερα από τριάντα χρόνια υπηρεσίας στη διπλωματική υπηρεσία της Γαλλίας, ήταν βαθύς γνώστης των Οθωμανών και της αυτοκρατορίας τους. Εξιστορεί μέρα προς μέρα την εκστρατεία του Μεγάλου Βεζύρη Αλή Πασά "Δασμάτ" (22 Μαΐου - 23 Νοεμβρίου 1715) και παραθέτει την αναλυτική σύνθεση και τα ακριβή έξοδα του εκστρατευτικού...

Ο Πέτρος Μωραϊτίνης (1835/45 - 191?), γόνος επιφανούς οικογένειας εμπόρων της Τεργέστης, προσφέρει μία συνθετική παρουσίαση της πολιτικής, της πνευματικής και κυρίως της οικονομικής ζωής του ελληνικού κράτους από το 1830 μέχρι την Ανατολική Κρίση του 1875-78. Η εκτενής μελέτη του περιέχει εμπεριστατωμένα στοιχεία για τη γεωργία, τη βιομηχανία, τις τράπεζες και τη ναυτιλία αλλά και τη δημόσια διοίκηση και την Εκκλησία του νεαρού βασιλείου. Η πολυσχιδής δράση του Πέτρου Μωραϊτίνη τού επέτρεψε να αντλήσει άμεσα τις πληροφορίες του: ακολουθώντας το παράδειγμα του πατέρα του Αρι...

Η μελέτη αυτή, που εκδόθηκε λίγο πριν την πτώση του Χάνδακα στους Οθωμανούς (1669), εξετάζει τους πολιτικούς και στρατιωτικούς θεσμούς από την ίδρυση της Βενετικής Δημοκρατίας. Εξετάζεται ο θεσμός του Δόγη, του Συμβουλίου των Δέκα, των προκουρατόρων, των πρεσβειών, των αστών (cittadini), των στρατηγών του στόλου, του στρατηγού της Δαλματίας, του προβλεπτή της Κρήτης, και η οργάνωση του βενετικού ιππικού και του πεζικού. Το βιβλίο αποτελεί πρωτογενή πηγή για τη μελέτη της βενετικής ιστορίας.

Ο συγγραφέας, γραμματέας του Βρετανού διοικητή της Κεφαλονιάς, παρέχει αναλυτικές πληροφορίες για την τοπογραφία, τον πληθυσμό, την τοπική διοίκηση και τους αξιωματούχους της, το δημοτικό συμβούλιο και τους επιφανείς πολίτες του Αργοστολίου, τα όργανα της δικαιοσύνης και της αστυνομίας, την εκπαίδευση, τα φιλανθρωπικά ιδρύματα, τα δημόσια οικονομικά, το εμπόριο και τη ναυτιλία της αγγλοκρατούμενης Κεφαλονιάς για μία πεντηκονταετία, από την αγγλική κατάκτηση (1809) έως το έτος έκδοσης. Η μελέτη είναι γραμμένη στα ιταλικά, την επίσημη γλώσσα του Ιονίου Κράτους (έως το 1859).

Τα νεοελληνικά σύμμεικτα του Μαρίνου Παπαδόπουλου-Βρετού (1828-1871) αναφέρονται στην αρχαιοελληνική ρίζα της νεοελληνικής γλώσσας και τη διαμόρφωσή της από τον Κοραή, στην επαναστατική κίνηση στη Μάνη υπό τον δούκα του Νεβέρ (1618/19), στην καταγωγή των Βλάχων και των Αλβανών, στα νεκρικά έθιμα και προλήψεις των Νεοελλήνων και την ομηρική τους καταγωγή, στον εποικισμό της Κορσικής από Μανιάτες (1673), στους κλεφταρματωλούς και τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη. Ο Λευκάδιος λόγιος δημοσιεύει επίσης 33 νεοελληνικές παροιμίες και βιογραφεί επιφανείς Νεοέλληνες (τον Ιανό Λάσκαρη, τους π...

Ο (τότε) αντισυνταγματάρχης Charles James Napier, επιθεωρητής των βρετανικών στρατευμάτων της Επτανήσου και διοικητής της Κεφαλονιάς (1822-1830), περιγράφει τους δρόμους που κατασκευάστηκαν στο νησί από τους Βρετανούς το 1824, επί Αρμοστείας Φρειδερίκου 'Αδαμ. Παράλληλα με την περιγραφή των δρόμων ο Βρετανός αξιωματικός παρέχει πολύτιμες πληροφορίες για τις αρχαιότητες της Κεφαλονιάς, τις οχυρώσεις του Αργοστολίου, το κλίμα, την ελονοσία και τις λοιπές λοιμώδεις νόσους που μάστιζαν το νησί, και παραθέτει στατιστικούς πίνακες με τη μέση θερμοκρασία στο Αργοστόλι ανά μήνα (18...

Εδώ δημοσιεύεται για πρώτη φορά το "υπόμνημα" του Γάλλου προξένου της Σμύρνης Auguste de Jassaud (γεν. 1782 στο Fontainebleau των Παρισίων) για τα νησιά του Σαρωνικού (την Ύδρα, τον Πόρο, τις Σπέτσες) και τα Ψαρά. Ο Jassaud περιγράφει τη γεωγραφία, το τοπίο και τον χαρακτήρα των κατοίκων, και παρέχει πληροφορίες για την ιστορία, τον πληθυσμό, τα ήθη και τα έθιμα, την πολιτική (διοικητική) οργάνωση, το εμπόριο και τη ναυτιλία των τεσσάρων νησιών. Ο πλούτος των πληροφοριών και οι εύστοχες παρατηρήσεις του νεαρού Γάλλου διπλωμάτη αποτελούν την πληρέστερη μαρτυρία για την κατάσ...

Πρόκειται για κριτική της κωμωδίας "Κορακιστικά" (Κωνσταντινούπολη 1812 και Λειψία 1816) του Ιάκωβου Ρίζου-Νερουλού από τον Γάλλο μαρκήσιο de Saint-Hilaire (1837-1889). Τα Κορακιστικά (ή Διόρθωσις της ρωμαίικης γλώσσης), σε τρεις πράξεις, είναι, σύμφωνα με τον κριτή, η πρώτη έντεχνη κωμωδία της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Ο τίτλος της είναι λογοπαίγνιο με το επίθετο Κοραής και υποδηλώνει με γλαφυρό τρόπο την υπόθεση του έργου, δηλαδή την διακωμώδηση της "καθαρής" λόγιας γλώσσας του Κοραή (1748-1833). Ο Saint-Hilaire κάνει ιστορική αναδρομή στο γλωσσικό ζήτημα, όπως αυτό εξελ...