Griechische Reise

Το "Ελληνικό ταξίδι" τουγΓερμανού βυζαντινολόγου Καρόλου Κρουμπάχερ (1856-1909), καθηγητή της μεσαιωνικής και νεώτερης ελληνικής φιλολογίας στο πανεπιστήμιο του Μονάχου, αποτελεί σημαντική ιστορική πηγή για τις ελληνικές χώρες κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Μεταξύ Οκτωβρίου 1884 και Μαΐου 1885 ο Κρουμπάχερ, άριστος γνώστης της δημοτικής γλώσσας, περιηγήθηκε και περιέγραψε με εύληπτο τρόπο την ιστορία, τις αρχαιότητες, και την κοινωνική, οικονομική και ανθρωπολογική φυσιογνωμία των εξής περιοχών: της Κέρκυρας, των Αθηνών, της Σύρου, της Χίου, της Μυτιλήνης, της Σάμου, της Ρόδου και των Δωδεκανήσων, της Σμύρνης, του Αϊδινίου, της Εφέσου, της Μαγνησίας, των Σάρδεων και της Κωνσταντινούπολης. Επίσης, επισκέφθηκε την Πάτμο και μελέτησε τα χειρόγραφα της βιβλιοθήκης της μονής. Ο Κρουμπάχερ, ως γνήσιος φιλέλληνας, αγάπησε όχι μόνο την αρχαία αλλά και τη νέα Ελλάδα. Τόνισε τη φυσική ευφυΐα και το υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο των Ελλήνων σε σύγκριση με τους γειτονικούς λαούς (Σέρβους, Βούλγαρους, Αλβανούς), και εξύμνησε τα πρωτεία τους στο εμπόριο και τις μεταφορές της Μεσογείου και τα επιτεύγματά τους στις επιστήμες, τις τέχνες και την κοινοβουλευτική δημοκρατία. Ο Κρουμπάχερ διατυπώνει εδώ την περίφημη θεωρία του για τον "επανεξελληνισμό" (Ruckhellenisierung) της Μικράς Ασίας, δηλαδή την πύκνωση των ελληνόφωνων πληθυσμών της Ιωνίας από νεήλυδες των νησιών του Αιγαίου στη διάρκεια του 19ου αιώνα. Η Ελλάδα παρουσιάζεται στο έργο του ως το πρότυπο βασίλειο της Ανατολής, ώριμη να πραγματοποιήσει τη Μεγάλη Ιδέα. Το βιβλίο, που είναι αφιερωμένο στον "μεγάλο φιλέλληνα" Λουδοβίκο Α΄, βασιλιά της Βαυαρίας (απεβ. 1866), περιέχει ευρετήριο ονομάτων και τόπων.