Ρούσσος Τάσος 1934-2015
Roússos Tásos
Ο Τάσος Ρούσσος (1934-2015) γεννήθηκε στην Αθήνα. Πήρε πτυχίο φιλολογίας κι εργάστηκε ως καθηγητής στην ιδιωτική και την δημόσια μέση εκπαίδευση. Το 1965 προσλήφθηκε ως υπάλληλος στο Εθνικό Θέατρο, από όπου αποχώρησε με σύνταξη το 1986. Από το 1978 δίδαξε νεοελληνική λογοτεχνία στην Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου και διετέλεσε διευθυντής της από το 1989 μέχρι την αποχώρησή του, τον Σεπτέμβριο του 2007. Ασχολήθηκε με τη λογοτεχνία (ποίηση, πεζογραφία, μετάφραση). Δημοσίευσε επιφυλλίδες, άρθρα και κριτικές λογοτεχνίας, ποιήματα και διηγήματα σε διάφορα περιοδικά κι εφημερίδες. Έργα του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, πολωνικά, ρουμανικά, ισπανικά, εσθονικά και σλοβένικα. Μετέφρασε και συμπλήρωσε την αποσπασματική σωζόμενη τραγωδία του Ευρίπη "Υψιπύλη", η οποία, μεταφρασμένη στα αγγλικά από τον Αθανάσιο Αναγνωστόπουλο, παρουσιάστηκε σε αναλόγιο στην Βοστώνη το 2001 και στο Φεστιβάλ Επιδαύρου σε παγκόσμια πρεμιέρα το 2002. Ήταν μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων, της Εταιρείας Συγγραφέων, του Ελληνικού Κέντρου του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου, του Θεατρικού Μουσείου και του ελληνικού Pen Club. Χρημάτισε πρόεδρος και αντιπρόεδρος της Καλλιτεχνικής Επιτροπής του Εθνικού Θεάτρου και αντιπρόεδρος του Ελληνικού Φεστιβάλ. Πλήθος μεταφράσεών του από το αρχαίο δράμα, καθώς και από το κλασικό και σύγχρονο ρεπερτόριο έχουν παιχτεί από το Εθνικό Θέατρο και από διάφορους θιάσους. Η νουβέλα του "Τα χειρόγραφα του Μανουέλ Σαλίνας", σε δικό του λιμπρέτο και μουσική Περικλή Κούκου, ανέβηκε στο Φεστιβάλ Αθηνών και αργότερα στην Εθνική Λυρική Σκηνή. Βραβεύτηκε δύο φορές από την Εταιρεία Μεταφραστών Λογοτεχνίας για τη μετάφραση των Απάντων του Αισχύλου και για τις μεταφράσεις των τραγωδιών του Σενέκα, από την Εταιρεία Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων για το μεταφραστικό του έργο στο αρχαίο δράμα, καθώς επίσης και από την Ακαδημία Αθηνών, τον Δεκέμβριο του 2003, για το σύνολο της λογοτεχνικής του προσφοράς. Πέθανε στην Αθήνα το πρωί της Τρίτης 24 Φεβρουαρίου 2015, σε ηλικία 81 ετών.
Αμφιτρύωνας
Plautus Titus Maccius
Σχολή Μωραΐτη. Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας (1978)
[...] Ο "Αμφιτρύωνας" είναι η μόνη κωμωδία του Πλαύτου, από τις σωζόμενες, που παίζουν σ' αυτή θεοί και μυθικά πρόσωπα. Πιθανό να κατάγεται, όπως συμβαίνει με τα περισσότερα έργα του όπου ανιχνεύονται ελληνικά πρότυπα, από τη "Μακριά νύχτα" του Φιλήμονα, που πραγματεύεται το ίδιο θέμα: Ο Δίας, θέλοντας ν' απολαύσει ερωτικά την Αλκμήνη, παίρνει την όψη του Αμφιτρύωνα, που λείπει στον πόλεμο, και καμώνεται πως γύρισε. Ο Ερμής βοηθάει τον πατέρα του, μεταμορφωμένος κι αυτός σε ψευτο-Σωσία, δούλο του Αμφιτρύωνα. Από δω και πέρα τα πράματα μπερδεύουν όλο και περισσότερο. Ο Ερμή...
Το κορίτσι από την Άνδρο
Terentius Afer Publius
Σχολή Μωραΐτη. Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας (1982)
[...] Στο έργο αυτό έχουμε την αποκορύφωση της ίντριγκας. Ο πονηρός δούλος πασκίζει μ' ένα σωρό τερτίπια και τεχνάσματα να αντρέψει έναν αθέλητο γάμο, που προσπαθεί να επιβάλει το αφεντικό του στο γιο του. Η εξέλιξη της ιστορίας είναι γεμάτη εμπλοκές και αδιέξοδα, από τα οποία όμως ξεγλιστράνε ο δούλος κι ο νεαρός αφέντης του ως το τέλος. Τότε εμφανίζεται ένας παλιός φίλος από την Άνδρο, που λειτουργεί σαν καταλύτης. Το τελευταίο αδιέξοδο αίρεται, τα βάσανα των ηρώων τελειώνουν και σφραγίζονται με το σμίξιμο των ερωτευμένων. "Το κορίτσι από την Άνδρο", έργο τυπικά μενανδρι...
Τα ρομπότ της αυγής
Asimov Isaac 1920-1992
Κάκτος (1985)
Ο Μπάλεϊ ρώτησε με περιέργεια: "Μπορείς να γνωρίζεις το μέλλον;" "Όχι, κύριε. Μελετώντας όμως τον νου, μπορώ να πω ότι υπάρχουν νόμοι που κυβερνούν την ανθρώπινη συμπεριφορά, όπως οι Τρεις Νόμοι της Ρομποτικής κυβερνούν τη συμπεριφορά των ρομπότ. Οι ανθρώπινοι νόμοι είναι πιο πολύπλοκοι από τους νόμους της Ρομποτικής, και δεν έχω ιδέα πως μπορούν να οργανωθούν. Ίσως να έχουν στατιστικό χαρακτήρα για να μη διατυπώνονται ανώφελα, εκτός από την περίπτωση που σχετίζονται με τον υπερπληθυσμό. Πιθανόν να είναι χαλαρά δεσμευτικοί, ώστε να μην έχουν καμιά σημασία, εκτός και αν αυτ...
Η ονειρική αναζήτηση της άγνωστης Κάνταθ
Lovecraft Howard Phillips 1890-1937
Αίολος (1988)
Με ποιητική έξαρση ο Χ.Φ. Λάβκραφτ, αυτός ο Άρχοντας της Φαντασίας, θα μας οδηγήσει στα "Μυστικά Θαύματα" ενός ασύλληπτου κόσμου μ' εκείνον το μοναδικό και συναρπαστικό τρόπο που μόνο ένας αληθινός δημιουργός μπορεί να το κάνει. "Η κατάρα που χτύπησε τη Σάρναθ", "Το άσπρο καράβι", "Οι γάτες της Ουλθάρ", "Σελεφαϊς", "Οι άλλοι θεοί", είναι η ωραιότερη "εισαγωγή" σ' αυτό το ονειρικό σύμπαν του συγγραφέα που σελαγίζει κάτω από τον αστερισμό του Λόρδου Ντάνσανι.
Μιχαήλ και άλλα διηγήματα
Ρούσσος Τάσος 1934-2015
Εκδόσεις Καστανιώτη (1989)
... Ναι, τώρα δε σκεφτόταν τίποτα, δε θυμόταν τίποτα, δε φανταζόταν τίποτα. Σχεδόν. Μονάχα μια λέξη έπλεε στην ήρεμη θάλασσα της συνείδησής του, μισοβουλιαγμένη κι αυτή σαν πτώμα. Ανάληψη. Μια έννοια άσχετη που επέμενε, όμως, να υπάρχει, αυθύπαρκτη, αυτόβουλη πες, μέσα του. Έστριψε κάποια γωνία. Αγόρασε μια τυρόπιτα και συνέχισε. Ανάληψη. Η λέξη επέμενε απειλητική. Έπαιρνε το σχήμα μιας ατέρμονης προοπτικής. «Ανάληψη ευθυνών», ψιθύρισε. Η προοπτική έγινε διάδρομος. «Ανάληψη χρημάτων». Ο διάδρομος τελείωνε σε πόρτα. «Ανάληψη του Χριστού». Η πόρτα άνοιξε. Οδηγούσε στο απέραντ...
Η σκιά που ψιθύριζε
Merritt Abraham
Αίολος (1989)
Ο Ρίτσαρντ Τζ. Ράλστον, ο νεότερος, αυτοπυροβολήθηκε στο κεφάλι. Τέταρτος πλούσιος Νεοϋορκέζος αυτοκτονεί χωρίς φανερή αιτία τους τρεις τελευταίους μήνες. Η Αστυνομία υπαινίσσεται Λέσχη Αυτοκτονίας... Το μυθιστόρημα αρχίζει σαν μια κοινή αστυνομική ιστορία για ν' απογειωθεί στη συνέχεια σ' έναν κόσμο σκοτεινό, όπου κι εδώ η μαγεία έχει τον πρώτο λόγο. Η πανέμορφη μάγισσα Ντάχουτ που ταξιδεύει μέσα στους αιώνες έχοντας κάνει την απαραίτητη συμφωνία με τις μαύρες δυνάμεις, είναι στην πραγματικότητα ένα αφάνταστα δυστυχισμένο πλάσμα, αδύναμο και τρωτό μπροστά στο ανεκπλήρωτο ε...
Ο τελευταίος της συντεχνίας
Ρούσσος Τάσος 1934-2015
Εκδόσεις Καστανιώτη (1991)
«Λοιπόν, γυρολόγε», άκουσε τον πρώτο δικαστή, «έχουνε διαπιστωθεί ορισμένα εγγενή ή επίκτητα ελαττώματά σου, θα έλεγα αξιόμεμπτα...» Σώπασε λίγες στιγμές κοιτάζοντάς τον έντονα. Το ίδιο έκαναν κι οι υπόλοιποι εκατόν είκοσι εφτά δικαστές. Ο Γιάκομπ ένιωσε διάτρητος από τις σουβλερές ματιές τους. Θυμήθηκε –τι παράξενο, όχι, όχι παράλογο– εκείνα τα τρύπια παλιά τυριά (τώρα δεν υπήρχαν) που τα έλεγαν γραβιέρες... Ναι, έτσι αισθανόταν, τρύπιος και κίτρινος όχι από φόβο αλλά από έλλειψη άμυνας. Ένα κομμάτι παλαιό τυρί απέναντι σε εκατόν είκοσι οχτώ ποντικούς, κίτρινο κι ανυπε...
Ρήσος
Ευριπίδης 480-406 π.Χ.
Κάκτος (1991)
Η υπόθεση εκτυλίσσεται στην Τροία. Ο Δόλων κατασκοπεύει το στρατόπεδο των Αχαιών, συλλαμβάνεται και εκτελείται. Την ίδια τύχη έχει και ο βασιλιάς των Θρακών Ρήσος, που είχε συμμαχήσει με τους Τρώες. Δραματοποίηση της ραψωδίας Κ της Ιλιάδας.
Φιλοκτήτης
Σοφοκλής
Κάκτος (1991)
Οι Αχαιοί, πλέοντας για την Τροία, εγκαταλείπουν τον Φιλοκτήτη στη Λήμνο. Τον δέκατο χρόνο του πολέμου επισκέπτονται τον ήρωα ο Οδυσσέας και ο Νεοπτόλεμος για να του πάρουν τα όπλα του Ηρακλή, σύμφωνα με χρησμό. Ο Φιλοκτήτης αρνείται. Οι δύο απεσταλμένοι συγκρούονται. Εμφανίζεται ο Ηρακλής που μεταφέρει στον Φιλοκτήτη το θέλημα του Δία να πάει στην Τροία, όπου θα θεραπευτεί και θα σκοτώσει τον Πάρη. Ο Φιλοκτήτης συμμορφώνεται.
Αχαρνής
Αριστοφάνης 445-386 π.Χ.
Κάκτος (1992)
Ο φιλειρηνικός αγρότης Δικαιόπολις και ο πολεμοχαρής Λάμαχος εκπροσωπούν δύο διαφορετικούς τύπους. Ο Λάμαχος επιστρέφει από τον πόλεμο τραυματισμένος και σε άθλια κατάσταση. Κωμωδία με πολιτικό περιεχόμενο, που στρέφεται εναντίον της φιλοπόλεμης παράταξης της Αθήνας.
Σφήκες
Αριστοφάνης 445-386 π.Χ.
Κάκτος (1992)
Στο πρόσωπο του ανόητου δικαστή Φιλοκλέωνα καυτηριάζονται τα ήθη των δικαστών και παρωδείται η δικομανία των Αθηναίων.
Φοίνισσαι
Ευριπίδης 480-406 π.Χ.
Κάκτος (1992)
Γυναίκες της Φοινίκης, που στέλνονται στους Δελφούς ως λάφυρο από την άλωση της Τύρου, περνούν από τη Θήβα. Αναφορά σε σειρά τραγικών γεγονότων του θηβαϊκού κύκλου. Κατάληξη με την αναχώρηση του τυφλού Οιδίποδα που χειραγωγείται από την κόρη του Αντιγόνη.
Ηρακλείδαι
Ευριπίδης 480-406 π.Χ.
Κάκτος (1992)
Τα παιδιά του Ηρακλή καταδιώκονται από τον βασιλιά των Μυκηνών Ευρυσθέα και ζητούν σωτηρία στην Αθήνα. Ο Ευρυσθέας, επειδή δεν του παραδίδουν τα παιδιά, κηρύσσει πόλεμο στους Αθηναίους. Η κόρη του Ηρακλή Μακαρία δέχεται να θυσιαστεί για να εκπληρωθεί χρησμός που έλεγε ότι οι Αθηναίοι θα νικήσουν αν μια νεαρή κοπέλα δεχτεί να πεθάνει.
Αγγελόπετρα
Ρούσσος Τάσος 1934-2015
Εκδόσεις Καστανιώτη (1992)
«Στο νου του στριφογύριζαν εικόνες ανομολόγητες... Αυτός κι η άγνωστη γυναίκα να κάνουν έρωτα όρθιοι, εκεί μες στο λεωφορείο. Γυμνοί. Να βογγούν από ηδονή και οι άλλοι να τους κοιτάζουν. Μετά να την ξαπλώνει στα καθίσματα κι αυτή να φωνάζει, να θέλει και να μη θέλει. Κι οι άλλοι να γελούν, να κραυγάζουν, να τον παροτρύνουν με ρυθμικές λαχανιασμένες φωνές. Ναι, ναι, ναι, ναι, ναι, ναι...» Μια ασήμαντη μικρή πέτρα, δώρο ενός φίλου, εισβάλλει στη ζωή του Ιάκωβου Δημητρίου και την αλλάζει εντελώς δίνοντάς της άλλο διαρκέστερο, ουσιαστικότερο περιεχόμενο. Η περιγραφή των αλλ...
Ορέστης
Ευριπίδης 480-406 π.Χ.
Κάκτος (1992)
Ο Ορέστης και η αδελφή του Ηλέκτρα καταδικάζονται από τους Αργείους σε θάνατο για τη μητροκτονία. Ο Ορέστης ζητάει βοήθεια από τον Μενέλαο και απελπισμένος σκέφτεται να σκοτώσει την κόρη του Μενέλαου Ερμιόνη για εκδίκηση. Η εμφάνιση του Απόλλωνα λύνει την παρεξήγηση, ο Ορέστης παντρεύεται την Ερμιόνη και ο Πυλάδης την Ηλέκτρα.