Ρούσσος Τάσος 1934-2015
Roússos Tásos
Ο Τάσος Ρούσσος (1934-2015) γεννήθηκε στην Αθήνα. Πήρε πτυχίο φιλολογίας κι εργάστηκε ως καθηγητής στην ιδιωτική και την δημόσια μέση εκπαίδευση. Το 1965 προσλήφθηκε ως υπάλληλος στο Εθνικό Θέατρο, από όπου αποχώρησε με σύνταξη το 1986. Από το 1978 δίδαξε νεοελληνική λογοτεχνία στην Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου και διετέλεσε διευθυντής της από το 1989 μέχρι την αποχώρησή του, τον Σεπτέμβριο του 2007. Ασχολήθηκε με τη λογοτεχνία (ποίηση, πεζογραφία, μετάφραση). Δημοσίευσε επιφυλλίδες, άρθρα και κριτικές λογοτεχνίας, ποιήματα και διηγήματα σε διάφορα περιοδικά κι εφημερίδες. Έργα του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, πολωνικά, ρουμανικά, ισπανικά, εσθονικά και σλοβένικα. Μετέφρασε και συμπλήρωσε την αποσπασματική σωζόμενη τραγωδία του Ευρίπη "Υψιπύλη", η οποία, μεταφρασμένη στα αγγλικά από τον Αθανάσιο Αναγνωστόπουλο, παρουσιάστηκε σε αναλόγιο στην Βοστώνη το 2001 και στο Φεστιβάλ Επιδαύρου σε παγκόσμια πρεμιέρα το 2002. Ήταν μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων, της Εταιρείας Συγγραφέων, του Ελληνικού Κέντρου του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου, του Θεατρικού Μουσείου και του ελληνικού Pen Club. Χρημάτισε πρόεδρος και αντιπρόεδρος της Καλλιτεχνικής Επιτροπής του Εθνικού Θεάτρου και αντιπρόεδρος του Ελληνικού Φεστιβάλ. Πλήθος μεταφράσεών του από το αρχαίο δράμα, καθώς και από το κλασικό και σύγχρονο ρεπερτόριο έχουν παιχτεί από το Εθνικό Θέατρο και από διάφορους θιάσους. Η νουβέλα του "Τα χειρόγραφα του Μανουέλ Σαλίνας", σε δικό του λιμπρέτο και μουσική Περικλή Κούκου, ανέβηκε στο Φεστιβάλ Αθηνών και αργότερα στην Εθνική Λυρική Σκηνή. Βραβεύτηκε δύο φορές από την Εταιρεία Μεταφραστών Λογοτεχνίας για τη μετάφραση των Απάντων του Αισχύλου και για τις μεταφράσεις των τραγωδιών του Σενέκα, από την Εταιρεία Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων για το μεταφραστικό του έργο στο αρχαίο δράμα, καθώς επίσης και από την Ακαδημία Αθηνών, τον Δεκέμβριο του 2003, για το σύνολο της λογοτεχνικής του προσφοράς. Πέθανε στην Αθήνα το πρωί της Τρίτης 24 Φεβρουαρίου 2015, σε ηλικία 81 ετών.
Αγαμέμνων
Αισχύλος
Κάκτος (1992)
Το πρώτο μέρος της τριλογίας Ορέστεια. Ο Αγαμέμνων επιστρέφει νικητής από την Τροία, φέρνοντας μαζί του ως παλλακίδα την Κασσάνδρα. Αναδρομή στην αναχώρηση για την Τρωική εκστρατεία και τη θυσία της Ιφιγένειας. Η Κασσάνδρα ιστορεί τα πάθη των Ατρειδών και προλέγει τις επερχόμενες συμφορές. Η μοιχαλίδα βασίλισσα Κλυταιμνήστρα δολοφονεί τον σύζυγό της, ανοίγοντας τον κύκλο εγκλήματος, εκδίκησης και τιμωρίας.
Αγγελόπετρα
Ρούσσος Τάσος 1934-2015
Εκδόσεις Καστανιώτη (1992)
«Στο νου του στριφογύριζαν εικόνες ανομολόγητες... Αυτός κι η άγνωστη γυναίκα να κάνουν έρωτα όρθιοι, εκεί μες στο λεωφορείο. Γυμνοί. Να βογγούν από ηδονή και οι άλλοι να τους κοιτάζουν. Μετά να την ξαπλώνει στα καθίσματα κι αυτή να φωνάζει, να θέλει και να μη θέλει. Κι οι άλλοι να γελούν, να κραυγάζουν, να τον παροτρύνουν με ρυθμικές λαχανιασμένες φωνές. Ναι, ναι, ναι, ναι, ναι, ναι...» Μια ασήμαντη μικρή πέτρα, δώρο ενός φίλου, εισβάλλει στη ζωή του Ιάκωβου Δημητρίου και την αλλάζει εντελώς δίνοντάς της άλλο διαρκέστερο, ουσιαστικότερο περιεχόμενο. Η περιγραφή των αλλ...
Αίας
Σοφοκλής
Κάκτος (1992)
Ο Αίας ηττάται κατά την «κρίση των όπλων» και καταλαμβάνεται από παραφροσύνη. Όταν συνέρχεται, νιώθει ντροπή για τις πράξεις που έκανε κατά τη διάρκεια του πάθους του και αυτοκτονεί. Ο Αγαμέμνων προσπαθεί να παρεμποδίσει την ταφή του, αλλά επεμβαίνει η Αθηνά. Το δίκαιο, ο ανθρωπισμός και η επικράτησή τους είναι το εξαγόμενο.
Άλκηστις
Ευριπίδης 480-406 π.Χ.
Κάκτος (1993)
Η Άλκηστις δέχεται να πεθάνει στη θέση του συζύγου της Αδμήτου, βασιλιά των Φερών. Ο φίλος του Αδμήτου Ηρακλής επεμβαίνει, επαναφέρει τη γυναίκα στη ζωή και τη δίνει πάλι στον σύζυγό της.
Αμφιτρύωνας
Plautus Titus Maccius
Σχολή Μωραΐτη. Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας (1978)
[...] Ο "Αμφιτρύωνας" είναι η μόνη κωμωδία του Πλαύτου, από τις σωζόμενες, που παίζουν σ' αυτή θεοί και μυθικά πρόσωπα. Πιθανό να κατάγεται, όπως συμβαίνει με τα περισσότερα έργα του όπου ανιχνεύονται ελληνικά πρότυπα, από τη "Μακριά νύχτα" του Φιλήμονα, που πραγματεύεται το ίδιο θέμα: Ο Δίας, θέλοντας ν' απολαύσει ερωτικά την Αλκμήνη, παίρνει την όψη του Αμφιτρύωνα, που λείπει στον πόλεμο, και καμώνεται πως γύρισε. Ο Ερμής βοηθάει τον πατέρα του, μεταμορφωμένος κι αυτός σε ψευτο-Σωσία, δούλο του Αμφιτρύωνα. Από δω και πέρα τα πράματα μπερδεύουν όλο και περισσότερο. Ο Ερμή...
Ανδρομάχη
Ευριπίδης 480-406 π.Χ.
Κάκτος (1993)
Η σύζυγος του Έκτορα Ανδρομάχη μεταφέρεται στη Φθία ως λάφυρο του γιου του Αχιλλέα Νεοπτόλεμου. Αποκτούν γιο, τον Μολοσσό. Η σύζυγος του Νεοπτόλεμου Ερμιόνη προσπαθεί μαζί με τον πατέρα της Μενέλαο να σκοτώσει την Ανδρομάχη και τον γιο της. Ο γέροντας Πηλέας αποτρέπει τον φόνο. Ο Ορέστης, παλιός μνηστήρας της Ερμιόνης, σκοτώνει τον Νεοπτόλεμο. Η εμφάνιση της Θέτιδας κλείνει το δράμα: ο γιος της Ανδρομάχης θα γίνει ο γενάρχης του φύλου των Μολοσσών, ενώ ο Πηλέας θα ζήσει ως αθάνατος κοντά στη Θέτιδα και θα ξα¬να¬συναντήσει τον γιο του, τον Αχιλλέα.
Αποσπάσματα
Αισχύλος
Κάκτος (1992)
Μεμονωμένα κομμάτια από έργα του Αισχύλου που δεν σώθηκαν ακέραια. Χαρακτηριστικά του διονυσιακού στοιχείου της ποίησης του μεγάλου τραγικού και της στενής σχέσης του με την ομηρική παράδοση.
Αυτός στο πέτρινο σπίτι
Ρούσσος Τάσος 1934-2015
Εκδόσεις Καστανιώτη (2003)
Σ' ένα οροπέδιο μιας απομονωμένης επαρχίας υπάρχει ένα μικρό, λιθόκτιστο κτήριο. Σ' αυτό έρχεται και κατοικεί ένας μοναχικός άντρας ζώντας σαν ερημίτης. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την από παλιά κακή φήμη της περιοχής, που θεωρείται καταραμένη και δεν την πλησιάζει κανείς, δημιουργεί δεισιδαιμονικές διαδόσεις για τον παράξενο ξένο. Στην πλησιέστερη πόλη μια συντροφιά τεσσάρων αντρών σχολιάζει αυτές τις διαδόσεις και προσπαθεί να υποθέσει τι μπορεί να είναι "αυτός στο πέτρινο σπίτι", όπως συνηθίζεται να τον λένε. Αιφνίδια, ο ερημίτης έρχεται σ' επαφή μαζί τους με αποτέλ...
Αχαρνής
Αριστοφάνης 445-386 π.Χ.
Κάκτος (1992)
Ο φιλειρηνικός αγρότης Δικαιόπολις και ο πολεμοχαρής Λάμαχος εκπροσωπούν δύο διαφορετικούς τύπους. Ο Λάμαχος επιστρέφει από τον πόλεμο τραυματισμένος και σε άθλια κατάσταση. Κωμωδία με πολιτικό περιεχόμενο, που στρέφεται εναντίον της φιλοπόλεμης παράταξης της Αθήνας.
Βάτραχοι
Αριστοφάνης 445-386 π.Χ.
Κάκτος (1993)
Ο Διόνυσος κατεβαίνει στον Άδη για να φέρει στην Αθήνα έναν άξιο ποιητή, που μετά τον θάνατο των τραγικών λείπει από την πόλη. Οργανώνεται ο περίφημος ποιητικός διαγωνισμός μεταξύ Αισχύλου και Ευριπίδη, όπου ο Αριστοφάνης προκρίνει τον πρώτο.
Βέντα
Ρούσσος Τάσος 1934-2015
Ηλέκτρα (2006)
Ο Φίλιππος, ένας νέος με όλα τα χαρακτηριστικά των ordinary people, ζει μια ήσυχη, «συνηθισμένη» ζωή, δουλεύοντας ως ηλεκτρολόγος δίπλα στον θείο του. Μόνη γοητευτική ιδιαιτερότητά του το γεγονός ότι, από παιδί ήδη, βλέπει πολλά όνειρα, τα οποία όχι απλώς θυμάται αλλά μπορεί να τα ανασυνθέτει και να συμπληρώνει με τη φαντασία του τα κενά τους. Κάποια στιγμή, όμως, ο Φίλιππος διαπιστώνει ότι η ζωή του προικίζεται από μια μεταφυσική, τρομακτική ιδιότητα: βυθίζεται στα όνειρά του και ανασύρει από εκεί αντικείμενα: στην αρχή, μία πέτρα άγνωστης μοριακής σύστασης, ύστερα κ...
Ειρήνη
Αριστοφάνης 445-386 π.Χ.
Κάκτος (1994)
Ο χωρικός Τρυγαίος ελευθερώνει την Ειρήνη, που την είχε κλείσει σε σπήλαιο ο Πόλεμος. Η σύγκρουση των ειρηνόφιλων με τους φιλοπόλεμους. Ο χορός εκπροσω¬πεί τον λαό που, μετά τον θάνατο του Κλέωνα, θέλει την ειρήνη.
Εκάβη
Ευριπίδης 480-406 π.Χ.
Κάκτος (1994)
Η γηραιά βασίλισσα της Τροίας Εκάβη βρίσκεται αιχμάλωτη στη Θράκη. Παρακολουθεί τον θάνατο των παιδιών της Πολυξένης και Πολύδωρου. Σχεδιάζει την εκδίκησή της στην οποία συμπράττει ο χορός των Τρωάδων γυναικών.
Εκκλησιάζουσαι
Αριστοφάνης 445-386 π.Χ.
Κάκτος (1993)
Οι γυναίκες μεταμφιέζονται σε άντρες και πηγαίνουν στην εκκλησία του δήμου για να πάρουν αποφάσεις στα ζητήματα όπου οι άντρες απέτυχαν. Σάτιρα των ιδεών για τη γυναικεία χειραφέτηση.
Ελένη
Ευριπίδης 480-406 π.Χ.
Κάκτος (1992)
Ο κατά Ευριπίδη μύθος της Ελένης. Ο Πάρης οδηγεί στην Τροία όχι τη βασίλισσα της Σπάρτης αλλά είδωλό της, ενώ η ίδια μεταφέρεται από τον Ερμή στην Αίγυπτο. Μετά την άλωση της Τροίας, άνεμοι παρασύρουν τον Μενέλαο στην Αίγυπτο, και οι δύο σύζυγοι αναγνωρίζονται τυχαία. Η Ελένη παρουσιάζεται ως πρότυπο συζύγου.
Ένα σύννεφο που το 'λεγαν Κοσμά
Ρούσσος Τάσος 1934-2015
Εκδόσεις Καστανιώτη (2005)
Κάπου ψηλά, πάνω απ' τις πόλεις των ανθρώπων και τις σκέψεις των παιδιών, γεννιέται ένα άσπρο συννεφάκι, ο μικρός Κοσμάς. Πλάι στη μητέρα του απολαμβάνει το μαγικό ταξίδι στους αιθέρες. Σαν μικρό παιδί μαθαίνει σιγά σιγά τα μυστικά και τους κινδύνους του άγνωστου ουρανού. Όσο μεγαλώνει, ανακαλύπτει τη γνώση και την περιπέτεια. Συναντά τη χαρά του παιχνιδιού αλλά και τη θλίψη του αποχωρισμού. Γνωρίζει τη μελαγχολία της μοναξιάς αλλά και την αξία της φιλίας. Γιατί ο Κοσμάς δεν έχει φίλους στον ουρανό μόνο. Έχει και στη γη, στην πόλη, στο σχολείο. Και η γνωριμία του μ' ένα μικ...
Επτά επί Θήβας
Αισχύλος
Κάκτος (1992)
Η σύγκρουση των γιων του Οιδίποδα για τον θρόνο της Θήβας, στο κατ’ εξοχήν πολεμικό δράμα του Αισχύλου. Ο Ετεοκλής αρνείται να παραδώσει την εξουσία στον Πολυνείκη, κι ο τελευταίος οδηγεί ξένο στρατό ενάντια στη γενέτειρά του. Στην έβδομη πύλη των Θηβών τα δύο αδέλφια έρχονται αντιμέτωπα και αλληλοσκοτώνονται για να επαληθεύσει η κατάρα του πατέρα τους «να μοιραστούν με σίδερο τη βασιλεία».