Ρούσσος Τάσος 1934-2015
Roússos Tásos
Ο Τάσος Ρούσσος (1934-2015) γεννήθηκε στην Αθήνα. Πήρε πτυχίο φιλολογίας κι εργάστηκε ως καθηγητής στην ιδιωτική και την δημόσια μέση εκπαίδευση. Το 1965 προσλήφθηκε ως υπάλληλος στο Εθνικό Θέατρο, από όπου αποχώρησε με σύνταξη το 1986. Από το 1978 δίδαξε νεοελληνική λογοτεχνία στην Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου και διετέλεσε διευθυντής της από το 1989 μέχρι την αποχώρησή του, τον Σεπτέμβριο του 2007. Ασχολήθηκε με τη λογοτεχνία (ποίηση, πεζογραφία, μετάφραση). Δημοσίευσε επιφυλλίδες, άρθρα και κριτικές λογοτεχνίας, ποιήματα και διηγήματα σε διάφορα περιοδικά κι εφημερίδες. Έργα του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, πολωνικά, ρουμανικά, ισπανικά, εσθονικά και σλοβένικα. Μετέφρασε και συμπλήρωσε την αποσπασματική σωζόμενη τραγωδία του Ευρίπη "Υψιπύλη", η οποία, μεταφρασμένη στα αγγλικά από τον Αθανάσιο Αναγνωστόπουλο, παρουσιάστηκε σε αναλόγιο στην Βοστώνη το 2001 και στο Φεστιβάλ Επιδαύρου σε παγκόσμια πρεμιέρα το 2002. Ήταν μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων, της Εταιρείας Συγγραφέων, του Ελληνικού Κέντρου του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου, του Θεατρικού Μουσείου και του ελληνικού Pen Club. Χρημάτισε πρόεδρος και αντιπρόεδρος της Καλλιτεχνικής Επιτροπής του Εθνικού Θεάτρου και αντιπρόεδρος του Ελληνικού Φεστιβάλ. Πλήθος μεταφράσεών του από το αρχαίο δράμα, καθώς και από το κλασικό και σύγχρονο ρεπερτόριο έχουν παιχτεί από το Εθνικό Θέατρο και από διάφορους θιάσους. Η νουβέλα του "Τα χειρόγραφα του Μανουέλ Σαλίνας", σε δικό του λιμπρέτο και μουσική Περικλή Κούκου, ανέβηκε στο Φεστιβάλ Αθηνών και αργότερα στην Εθνική Λυρική Σκηνή. Βραβεύτηκε δύο φορές από την Εταιρεία Μεταφραστών Λογοτεχνίας για τη μετάφραση των Απάντων του Αισχύλου και για τις μεταφράσεις των τραγωδιών του Σενέκα, από την Εταιρεία Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων για το μεταφραστικό του έργο στο αρχαίο δράμα, καθώς επίσης και από την Ακαδημία Αθηνών, τον Δεκέμβριο του 2003, για το σύνολο της λογοτεχνικής του προσφοράς. Πέθανε στην Αθήνα το πρωί της Τρίτης 24 Φεβρουαρίου 2015, σε ηλικία 81 ετών.
Χοηφόροι
Αισχύλος
Κάκτος (1992)
Ο Ορέστης επιστρέφει από τη Φώκαια και πάνω από τον τάφο του πατέρα του αναγνωρίζεται με την αδελφή του Ηλέκτρα. Εκδικείται τον φόνο του Αγαμέμνονα, σκοτώνοντας τους δύο εραστές, τη μητέρα του Κλυταιμνήστρα και τον Αίγισθο. Οι Ερινύες καταδιώκουν για την πράξη της μητροκτονίας τον Ορέστη, που φεύγει για τους Δελφούς.
Φωτογραφία με πολύ κίτρινο και άλλα διηγήματα
Ρούσσος Τάσος 1934-2015
Εκδόσεις Καστανιώτη (1994)
Ο Αντώνης Δελής είναι ερασιτέχνης φωτογράφος. Απαθανατίζει με καλλιτεχνικό πάθος τις στιγμές της καθημερινότητας. Πιστεύει ότι έτσι αιχμαλωτίζει τη ζωή, την κρατάει ακμαία κι αγέραστη πάνω στο φωτογραφικό χαρτί, πάντα παρούσα και άφθαρτη. Μια νεκρώσιμη αγγελία στην εφημερίδα τον οδηγεί, ύστερα από συλλογισμούς και ατράνταχτες κατά τη γνώμη του αποδείξεις, σε πραγματικό αδιέξοδο: Οι φωτογραφίες που φυλάκιζαν παντοτινά τη ζωή, καταλήγουν να προσημαίνουν αναπόφευκτο θάνατο. Προσπαθώντας ν' αποφύγει για όσους έχει φωτογραφήσει και ιδιαίτερα για τον εαυτό του αυτό το σκο...
Φοίνισσαι
Ευριπίδης 480-406 π.Χ.
Κάκτος (1992)
Γυναίκες της Φοινίκης, που στέλνονται στους Δελφούς ως λάφυρο από την άλωση της Τύρου, περνούν από τη Θήβα. Αναφορά σε σειρά τραγικών γεγονότων του θηβαϊκού κύκλου. Κατάληξη με την αναχώρηση του τυφλού Οιδίποδα που χειραγωγείται από την κόρη του Αντιγόνη.
Φιλοκτήτης
Σοφοκλής
Κάκτος (1991)
Οι Αχαιοί, πλέοντας για την Τροία, εγκαταλείπουν τον Φιλοκτήτη στη Λήμνο. Τον δέκατο χρόνο του πολέμου επισκέπτονται τον ήρωα ο Οδυσσέας και ο Νεοπτόλεμος για να του πάρουν τα όπλα του Ηρακλή, σύμφωνα με χρησμό. Ο Φιλοκτήτης αρνείται. Οι δύο απεσταλμένοι συγκρούονται. Εμφανίζεται ο Ηρακλής που μεταφέρει στον Φιλοκτήτη το θέλημα του Δία να πάει στην Τροία, όπου θα θεραπευτεί και θα σκοτώσει τον Πάρη. Ο Φιλοκτήτης συμμορφώνεται.
Υψιπύλη
Ευριπίδης 480-406 π.Χ.
Κάκτος (1997)
Η Λήμνια Υψιπύλη, εξόριστη στην αυλή του βασιλιά της Νεμέας, προκαλεί χωρίς να το θέλει τον θάνατο του βασιλόπουλου. Από την τιμωρία που την περιμένει θα σωθεί την τελευταία στιγμή χάρη στον Διόνυσο, θεό του γένους της. Αποσπασματικά σωζόμενη τραγωδία (σε συμπλήρωση).
Τρωάδες
Ευριπίδης 480-406 π.Χ.
Κάκτος (1994)
Οι σκηνές που ακολούθησαν την άλωση της Τροίας. Η πυρπόληση και οι θάνατοι μελών της οικογένειας του Πριάμου. Οι αιχμάλωτες γυναίκες οδηγούνται στα πλοία των Αχαιών. Δεσπόζει η φυσιογνωμία της Εκάβης.
Τραχίνιαι
Σοφοκλής
Κάκτος (1992)
Οι γυναίκες της Τραχίνος παρηγορούν τη Δηιάνειρα, σύζυγο του Ηρακλή, όταν ο τελευταίος ερωτεύτηκε την Ιόλη. Η Δηιάνειρα στέλνει στον ήρωα χιτώνα εμβαπτισμένο στο αίμα του Κένταυρου Νέσσου, που του προκαλεί αφόρητους πόνους. Η Δηιάνειρα αυτοκτονεί, και ο Ηρακλής ζητάει από τον γιο του Ύλλο να τον σκοτώσει.
Το πλοίο-φάντασμα
Ρούσσος Τάσος 1934-2015
Εκδόσεις Καστανιώτη (1995)
Το "Πλοίο-φάντασμα", ακολουθώντας τους αφρούς του μεθυσμένου σκάφους του Ρεμπώ, επιχειρεί το δικό του μαγικό ταξίδι. Μέσα από τη συγκεκριμένη αισθητική της παράδοσης και με τακτική υπερρεαλιστική, προσπαθεί να προσορμιστεί στις ουσίες, ταξιδεύοντας στον αέναο χρόνο, με μοναδικό σκοπό του την ποιητική περιπέτεια. Το βιβλίο χωρίζεται στις εξής ενότητες: Πυξίδες, Παλαιοί Χάρτες, Αστρολάβοι, Μεθυσμένοι Μεσημβρινοί. Το ποίημα-σκάφος ταξιδεύει στην εξωτική γεωγραφία της φαντασίας μέσα σε ασυνεχή χρόνο. Συναντιέται με πρόσωπα και πράγματα της Ιστορίας και της λογοτεχνί...
Το κυνήγι της αλεπούς
Ρούσσος Τάσος 1934-2015
Εκδόσεις Καστανιώτη (1998)
Εάν η ποίηση είναι μια πραγματικότητα μέσα και πέρα από την πραγματικότητα της ζωής, τότε ο κυνηγός της πρέπει να ψάχνει παντού. Μέσα στην ψυχή του κι έξω απ' αυτήν, σ' όλους τους ορίζοντες, σ' όλες τις θάλασσες, σε όλα τα πρόσωπα και τις πράξεις που ονειρεύτηκε. Πρέπει να φωτίσει όλο το σκοτάδι της μνήμης του, να ξαναπλάσει απ' την αρχή τον πηλό. Αν επιτύχει κάτι απ' αυτά, θα μπορέσει ίσως να πλησιάσει το βαρύτιμο «θήραμα» κι αν η όρασή του έχει διαίσθηση, θα το αντικρίσει ζωντανό.
Το κορίτσι από την Άνδρο
Terentius Afer Publius
Σχολή Μωραΐτη. Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας (1982)
[...] Στο έργο αυτό έχουμε την αποκορύφωση της ίντριγκας. Ο πονηρός δούλος πασκίζει μ' ένα σωρό τερτίπια και τεχνάσματα να αντρέψει έναν αθέλητο γάμο, που προσπαθεί να επιβάλει το αφεντικό του στο γιο του. Η εξέλιξη της ιστορίας είναι γεμάτη εμπλοκές και αδιέξοδα, από τα οποία όμως ξεγλιστράνε ο δούλος κι ο νεαρός αφέντης του ως το τέλος. Τότε εμφανίζεται ένας παλιός φίλος από την Άνδρο, που λειτουργεί σαν καταλύτης. Το τελευταίο αδιέξοδο αίρεται, τα βάσανα των ηρώων τελειώνουν και σφραγίζονται με το σμίξιμο των ερωτευμένων. "Το κορίτσι από την Άνδρο", έργο τυπικά μενανδρι...
Το δέκατο τρίτο τοπίο
Ρούσσος Τάσος 1934-2015
Εκδόσεις Καστανιώτη (1998)
Τα διηγήματα αυτά έχουν ένα σχεδόν κοινό χαρακτηριστικό. Κινούνται όλα γύρω από το παράλογο, το παράδοξο και το θαυμαστό. Προσπαθούν να προσδιορίσουν, μέσα από την ξεχωριστή πραγματικότητα της λογοτεχνίας, τμήματα της ρεαλιστικής πραγματικότητας, όπως την ονομάζουμε με αυτάρεσκο εφησυχασμό. Στην ουσία πρόκειται για όψεις της αλήθειας, που τις αφήνουμε να διαφεύγουν εξαργυρώνοντας έτσι την ησυχία μας. Τώρα, δυστυχώς, είμαστε πολύ προσηλωμένοι στα γεγονότα που συνθέτουν την καθημερινότητά μας με τις άπειρες εκφάνσεις της, που τις εισπράττουμε μόνο από τη διάσταση των αισθήσεω...
Τα χειρόγραφα του Μανουέλ Σαλίνας
Ρούσσος Τάσος 1934-2015
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (1999)
"Εγώ, ο Μανουέλ Σαλίνας, γεννημένος στη Μάλαγα, πρώην σπουδαστής, πρώην πλοηγός καραβοτσακισμένος, γράφω τα όσα μου έτυχαν από τη μέρα που βρέθηκα μισοπεθαμένος σ' ένα παράξενο ακρογιάλι στο "νησί των σκύλων", όπως ονομάζουν οι πορτολάνοι το αλλόκοτο αυτό μέρος. Ήμουνα τριάντα χρονών τότε. Αιχμάλωτος πειρατών και αναγκαστικός πλοηγός τους. Κυνηγούσαμε κάποιο εμπορικό τρικάταρτο, όταν μας σάρωσε αναπάντεχος σίφουνας και μας βούλιαξε αύτανδρους. Εγώ γλίτωσα μόνο, δεν ξέρω πώς. Ήταν άνοιξη του 1503..."
Τα ρομπότ της αυγής
Asimov Isaac 1920-1992
Κάκτος (1985)
Ο Μπάλεϊ ρώτησε με περιέργεια: "Μπορείς να γνωρίζεις το μέλλον;" "Όχι, κύριε. Μελετώντας όμως τον νου, μπορώ να πω ότι υπάρχουν νόμοι που κυβερνούν την ανθρώπινη συμπεριφορά, όπως οι Τρεις Νόμοι της Ρομποτικής κυβερνούν τη συμπεριφορά των ρομπότ. Οι ανθρώπινοι νόμοι είναι πιο πολύπλοκοι από τους νόμους της Ρομποτικής, και δεν έχω ιδέα πως μπορούν να οργανωθούν. Ίσως να έχουν στατιστικό χαρακτήρα για να μη διατυπώνονται ανώφελα, εκτός από την περίπτωση που σχετίζονται με τον υπερπληθυσμό. Πιθανόν να είναι χαλαρά δεσμευτικοί, ώστε να μην έχουν καμιά σημασία, εκτός και αν αυτ...
Τα επιγράμματα του Ρουφίνου
Ρουφίνος
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (2003)
Ο Ρουφίνος έζησε μάλλον τον 4ο αιώνα μ.Χ. Τα επιγράμματά του ανήκουν στο 5ο βιβλίο της Παλατινής Ανθολογίας και έχουν ως θέμα τον έρωτα, τον οποίο τραγουδάει χωρίς συστολή ή σεμνοτυφία. Είναι φιλήδονος και επικούρειος. Έτσι γυμνή ποιός σ' έδιωξε και σ' έδειρε; Ποιός είχε πέτρινη καρδιά κι αναίσθητα μάτια στην ομορφιά σου; Ίσως να βρήκε, μπαίνοντας ξάφνου σπίτι σου, εραστή, συμβαίνουν αυτά· μικρή μου, όλες το κάνουν τούτο. Ωστόσο στο εξής, όταν εκείνος είναι μέσα κι ο άλλος έξω, να διπλοκλειδώνεις την εξώπορτα, μην πάθεις πάλι τα ίδια.
Σφήκες
Αριστοφάνης 445-386 π.Χ.
Κάκτος (1992)
Στο πρόσωπο του ανόητου δικαστή Φιλοκλέωνα καυτηριάζονται τα ήθη των δικαστών και παρωδείται η δικομανία των Αθηναίων.
Ρήσος
Ευριπίδης 480-406 π.Χ.
Κάκτος (1991)
Η υπόθεση εκτυλίσσεται στην Τροία. Ο Δόλων κατασκοπεύει το στρατόπεδο των Αχαιών, συλλαμβάνεται και εκτελείται. Την ίδια τύχη έχει και ο βασιλιάς των Θρακών Ρήσος, που είχε συμμαχήσει με τους Τρώες. Δραματοποίηση της ραψωδίας Κ της Ιλιάδας.
Προς Λεύκιον
Ρούσσος Τάσος 1934-2015
Εκδόσεις Καστανιώτη (2005)
Εις την ποίησιν, Λεύκιε, η μεταφορά συνιστά το θαυμασιότερον τέχνημα, που συχνά διαρρηγνύοντας την γλώσσα την οδηγεί σε βάθη αβυσσαλέα ή σε ύψος αιθέριον κατά την ιχνηλάτησιν των Ελικωνιάδων. Μη λησμονείς ότι η χρήση της, πάντοτε βεβαίως εν μέτρω, καταρτίζει το αλάνθαστον βαθμολόγιον της ποιητικής μας ευαισθησίας. [...]