Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, προχώρησε στην έκδοση των πρακτικών της ημερίδας "Έλληνες πολιτικοί πρόσφυγες στην Ανατολική Ευρώπη", που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της έκθεσης του Ιδρύματος "καλή πατρίδα..." Ελληνικές κοινότητες πολιτικών προσφύγων στην Ανατολική Ευρώπη τον Δεκέμβριο του 2011. Μέσα από τις εισηγήσεις αναδεικνύονται βασικοί σταθμοί και πορίσματα της σύγχρονης επιστημονικής έρευνας. Το χρονικό της φυγής και της εγκατάστασης στους νέους τόπους, το θεσμικό πλαίσιο και το ζήτημα της ιθαγένειας, η οργάνωση της εκ...

Η ενασχόληση με τον Δεκέμβριο του 1944 εκκινεί από τον συνδυασμό του διαρκούς ενδιαφέροντος για την περίοδο, τη διεύρυνση της επιστημονικής διαπραγμάτευσης με νέες οπτικές, μεθοδολογικά εργαλεία, τεκμήρια και ερωτήματα, και τη σθεναρή αντίσταση που προβάλλουν κάποιες από τις πρώτες αναλύσεις. Στόχοι του ανά χείρας βιβλίου είναι η "φωτογράφιση" της τρέχουσας έρευνας -ή τουλάχιστον, ενός μέρους της- για το ιστορικό πλαίσιο, τα χαρακτηριστικά, τις διαφορετικές όψεις και τις συνέπειες της σύγκρουσης· η ώσμωση μεθοδολογικών και ερμηνευτικών τάσεων· και η διερεύνηση της δυνατότητ...

Mια ιστορία των Δεκεμβριανών χωρίς Βρετανούς θα ήταν μια ιστορία του Αδάμ και της Εύας χωρίς τον "επικατάρατο" όφι και θα είχε διάφορες εκδοχές, όλες με πολλές άγραφες σελίδες. Στο κενό αυτό ελλοχεύουν τρεις κίνδυνοι. Ο πρώτος είναι να παραγνωριστεί η στρατηγική των ελληνικών αστικών δυνάμεων. Ο δεύτερος είναι η προβολή μιας πλασματικής εικόνας των Δεκεμβριανών ως τελεολογικά προκαθορισμένης σύγκρουσης με προκαθορισμένη έκβαση. Ο τρίτος κίνδυνος είναι η διαιώνιση της απουσίας από τη διαπραγμάτευση της έννοιας της ισχύος, η οποία προσδιόριζε το μέσο και τη βαρύτητα της βρετα...

Ο τόμος αυτός αποτελεί μια συλλογή κειμένων που γράφτηκαν προς τιμήν του ιστορικού Γιάνη Γιανουλόπουλου. Συλλογικά πονήματα όπως το ανά χείρας, προϊόν έμπρακτης αναγνώρισης και απόδοσης τιμής σε έναν σημαντικό ιστορικό, εύλογα παίρνουν τη μορφή ενός γνωστικού παλίμψηστου με θεματικές που διαχέονται, αλληλοσυμπληρώνονται αλλά και που κάποτε αποκλίνουν. Τα μοτίβα, οι μύθοι και οι μηχανισμοί ανάδυσης του εθνικισμού στην Ελλάδα, την Ευρώπη και τα Βαλκάνια, ο ρόλος της θρησκείας στη διαμόρφωση "εθνικών ταυτοτήτων" και ο αναστοχασμός πάνω στη θέση της Ιστορίας στη δημόσια σφαίρα...

Μακρύ και δύσβατο το μονοπάτι προς την ελευθερία. Το πέρασμα σκοτεινό, οι παγίδες πολλές, οι προθέσεις δυσδιάκριτες. Το διακύβευμα, πολύτιμο: ζωή, τιμή, αξιοπρέπεια. Σύντροφοι και εχθροί αλληλεπιδρούν στο σκηνικό του πολέμου - οι ρόλοι εναλλάσσονται, οι σχέσεις διαταράσσονται, οι χαρακτήρες αποκαλύπτονται. Και ο θάνατος παραμονεύει σε κάθε απρόσεκτο βήμα... Το πόνημα του Γιώργου Χουλιάρα συνιστά ένα φόρο τιμής στους συναγωνιστές του στην Εθνική Αντίσταση και στον Εμφύλιο Πόλεμο και, παράλληλα, διατηρεί το χαρακτήρα ενός "μνημείου πεσόντων" για τους νεκρούς συντρόφους του...

Μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και την αύξηση της σοβιετικής επιρροής στην Ευρώπη, η υψηλή στρατηγική των ΗΠΑ για τη μεταπολεμική περίοδο απαιτούσε όχι μόνο την ανάσχεση του κομμουνισμού, αλλά και τη δημιουργία ενός κόσμου ανοικτού στην αμερικανική πολιτική, πολιτισμική και οικονομική επιρροή. Οι δυτικοευρωπαϊκές οικονομίες, από την άλλη πλευρά, χρειάζονταν την αμερικανική βοήθεια για την ανοικοδόμησή τους, και μέσω αυτής, για τον περιορισμό της κομμουνιστικής επιρροής. Έτσι, η προσπάθεια διαιώνισης της ευημερίας και της ασφάλειας των ΗΠΑ στηρίχθηκε στην εδραίωση κ...

Μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και την αύξηση της σοβιετικής επιρροής στην Ευρώπη, η υψηλή στρατηγική των ΗΠΑ για τη μεταπολεμική περίοδο απαιτούσε όχι μόνο την ανάσχεση του κομμουνισμού, αλλά και τη δημιουργία ενός κόσμου ανοικτού στην αμερικανική πολιτική, πολιτισμική και οικονομική επιρροή. Οι δυτικοευρωπαϊκές οικονομίες, από την άλλη πλευρά, χρειάζονταν την αμερικανική βοήθεια για την ανοικοδόμησή τους, και μέσω αυτής, για τον περιορισμό της κομμουνιστικής επιρροής. Έτσι, η προσπάθεια διαιώνισης της ευημερίας και της ασφάλειας των ΗΠΑ στηρίχθηκε στην εδραίωση κ...

Ο εμφύλιος πόλεμος υπήρξε μια εξαιρετικά τραυματική στιγμή της ελληνικής ιστορίας του 20ού αιώνα. Οδυνηρός επίλογος σφράγισε την κοινωνική ανάταση, την οποία είχε εκφράσει το πολύμορφο αντιστασιακό κίνημα την περίοδο της Κατοχής. Ήταν ένας ολοκληρωτικός πόλεμος, "ένα δόκανο από το οποίο κανένας δεν μπορούσε να ξεφύγει", παρόλο που όλοι σχεδόν δήλωναν ότι θα επιθυμούσαν την απεμπλοκή. Η δημοκρατική ρήξη της Μεταπολίτευσης το 1974 σηματοδότησε το θεσμικό τέλος του Εμφυλίου, το οποίο όμως, για να κατοχυρωθεί συμβολικά, χρειάστηκε να περάσουν άλλα 15 χρόνια, έως τον νόμο για τ...

Στις 21 Απριλίου 1941, ύστερα από τρεις εβδομάδες σκληρών μαχών, η Βέρμαχτ εισήλθε στην Αθήνα. Πέντε εβδομάδες αργότερα, οι Γερμανοί κατέλαβαν, με απροσδόκητα υψηλές απώλειες, το τελευταίο ελεύθερο κομμάτι της Ελλάδας, την Κρήτη. Ο Χίτλερ, ενόψει της επικείμενης επίθεσης κατά των ΕΣΣΔ, παραχώρησε το μεγαλύτερο μέρος της, εφόσον ήταν πεπεισμένος ότι "από τους Έλληνες δεν υφίστατο πλέον κίνδυνος". Θεωρούσε ως δώρο εξ ουρανού την προθυμία ελλήνων στρατηγών να σχηματίσουν "κυβέρνηση" συνεργασίας που θα αναλάμβανε το άχαρο έργο της καθημερινής διοικητικής ρουτίνας. Οι Γερμανοί...

Η μελέτη του τοπικού στις επιστήμες της Λαογραφίας, της Ανθρωπολογίας και της Ιστορίας έχει αποδώσει πολύπλευρη και συνολική γνώση για την κοινωνία και τον πολιτισμό της μικρής κλίμακας, με την προϋπόθεση ότι οι προσεγγίσεις δεν αντιμετωπίζουν τις κοινωνίες αυτές ως κλειστά και αυτόνομα συστήματα, αλλά ως επί μέρους σύνολα, τα οποία διαμορφώνονται στη βάση των ενδογενών οικονομικών, κοινωνικών παραγόντων και δυναμικών τους, καθώς και των αντίστοιχων εξωγενών παραγόντων που λειτουργούν σε εθνικό - κεντρικό επίπεδο. Το ενδιαφέρον για τη μελέτη της τοπικής διάστασης υπαγορε...

Περιέχονται τα κεφάλαια: - Διεθνή - Προπαγάνδα - Εκλογές - Παιδεία - Ομογένεια - Εικαστικές τέχνες

Τα κείμενα του συλλογικού αυτού έργου συγκροτήθηκαν από τα περιεχόμενα τευχών του περιοδικού "Ε- Ιστορικά" της "Ελευθεροτυπίας". Περιέχονται τα κείμενα: - "Από τον Α΄στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο" - "Από τη "Μεγάλη Κρίση" στο "Μεγάλο Πόλεμο"" - "Η αμηχανία των Δυτικών Δημοκρατιών" - "Η αρχή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου" - "Ξένες προπαγάνδες" - "Η κατάκτηση της Δύσης" - "Η μάχη της Αγγλίας" - "Επιχείρηση "Μπαρμπαρόσα"" - "Η Ευρώπη του Χίτλερ" - "Η είσοδος των ΗΠΑ στον πόλεμο" - "Πόλεμος και οικονομία" - "Ο πόλεμος στην Αφρική και τη Μεσόγειο" - "Οι συγκρούσεις που έκρ...

Τα κείμενα του συλλογικού αυτού έργου συγκροτήθηκαν από τα περιεχόμενα τευχών του περιοδικού "Ε- Ιστορικά" της "Ελευθεροτυπίας". Περιέχονται τα κείμενα: - "Η πορεία προς το αναπόφευκτο" - "Οι αντιφάσεις στη διεθνή οικονομία" - "Από την "Μπελ Επόκ" στη Φλάνδρα" - "Οι στρατιωτικές επιχειρήσεις ως το 1917" - "Η ελληνική οικονομία και οι σύμμαχοι" - "Τρόποι σκέψης και έκφρασης" - "Ο πόλεμος στα χαρακώματα" - "Το κρίσιμο σημείο του πολέμου" - "Πόλεμος και επανάσταση" - "Η διεθνής οικονομία μετά τον πόλεμο" - "Λογοτεχνία και πόλεμος" - "Η συνθήκη των Βερσαλλιών" -...

Το Ίδρυμα Κωνσταντίνος Κ. Μητσοτάκης, διανύοντας τον πέμπτο χρόνο λειτουργίας του, ανέλαβε την πρωτοβουλία διοργάνωσης επιστημονικής διημερίδας με θέμα "Οι εκλογές του 1946: Σταθμός στην πολιτική ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας", η οποία διεξήχθη στις 9 και 10 Νοεμβρίου 2006 στην Αθήνα. Η Επιστημονική Επιτροπή της εκδήλωσης αποτελείτο από τους Κωνσταντίνο Σβολόπουλο, Ηλία Νικολακόπουλο και Γρηγόριο Ψαλλίδα. Ανακοινώσεις, παρουσίασαν είκοσι καθηγητές και ερευνητές της νεότερης και σύγχρονης ιστορίας και των πολιτικών επιστημών προερχόμενοι από τα Πανεπιστήμια Αθηνών, Θεσσα...

Εξήντα χρόνια μετά την έκρηξη του ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου, η σχετική επιστημονική έρευνα έχει πια εντατικοποιηθεί και συστηματικοποιηθεί. Η χρονική απόσταση από τα δραματικά γεγονότα, η διάθεση νέου αρχειακού υλικού στους ερευνητές, καθώς και η συνδρομή συγγενών επιστημονικών κλάδων στο συγκεκριμένο ζήτημα υπήρξαν οι βασικές αιτίες της παραπάνω εξέλιξης. Στην παρούσα μελέτη, ειδικοί επιστήμονες από την Ελλάδα και το εξωτερικό αναλύουν τις βασικότερες συνιστώσες που οδήγησαν στην εμφύλια σύρραξη, καταγράφουν τις ενδοελληνικές, βαλκανικές και διεθνείς διαστάσεις της και απ...

Το "χωλό άλογο" ήταν η Ελλάδα του 1946-1947 (κατά τους Βρετανούς "φίλους" της· οι "διεθνείς συνθήκες" είναι ο διαλεκτικά απαραίτητος όρος κατανόησης της ελληνικής κρίσης της περιόδου 1941-1949. Οι Έλληνες της εποχής εκείνης ήταν ελεύθεροι να δημιουργήσουν οι ίδιοι την ιστορία τους, όχι όμως υπό περιστάσεις και σε συνθήκες της δικής τους επιλογής. Διερευνώντας αυτές τις διεθνείς συνθήκες και περιστάσεις, το βιβλίο αντιπαρατίθεται στον κατακερματισμό του ερευνητικού πεδίου και του ερμηνευτικού πλαισίου της ελληνικής ιστορίας της περιόδου 1941-1949· στην πραγματολογικά, άρα κα...

Γιορτάζουμε την 28η χωρίς να συνειδητοποιούμε όλοι και πλήρως τη σημασία της ημέρας, υποβιβάζοντάς την κάποτε σε μια τυπική εκδήλωση, σε μια παρέλαση, σ' έναν πανηγυρικό. Το "Όχι", ο ελληνοϊταλικός πόλεμος ή το αλβανικό έπος, όπως και αν το ονομάσουμε, αποτελεί ιστορικό ορόσημο που υπερβαίνει (συμβαίνει αυτό κάποτε στην Ιστορία, αλλά όχι πάντα) τα στενά ελληνικά σύνορα. Καθώς εμπλέκεται και αποτελεί συστατικό στοιχείο του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου μπορεί να αποτιμηθεί στην ολότητά του, μόνον εξεταζόμενο ως τμήμα αυτής της παγκόσμιας σύρραξης. Και σ' αυτό το πλαίσιο καταλαμβάν...

Το 1936, στην Ισπανία κυριαρχούσε ένα συναίσθημα "μεγάλου φόβου". Στην Ελλάδα επικρατούσε μια "εικόνα γαλήνης", αλλά κι εδώ υπέβοσκε η ανατροπή. Στην ιστορία του Μεσοπολέμου, η σχεδόν ταυτόχρονη ανατροπή της Β΄ Ελληνικής Δημοκρατίας (1924-1936) και της Β΄ Ισπανικής Δημοκρατίας (1931-1936) μπορεί να διαβαστεί σαν το "χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου". Οι ειδικοί επιστήμονες του παρόντος τόμου διατρέχουν τις περιόδους των εθνικών διχασμών εκατέρωθεν και καταδεικνύουν τους διαφορετικούς κοινωνικούς και πολιτικούς ρυθμούς των δύο χωρών, έως το "έτος-κλειδί 1936". Ακόμη,...

[...] Δεν έχω συνηθίσει να βγάζω μεγάλους λόγους. Μια φορά κι ένα καιρό έβγαζα, τώρα θα ας πω μόνο δυο λόγια. [...] Ένα άλλο ζήτημα που θέλω να πω. Μη παίρνετε υπόψη ό,τι διαβάζετε στα βιβλία. Έχω, χιλιάδες μπορούσα να σας αναφέρω τόσα και τόσα παραδείγματα. Υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι στα βιβλία τους με τοποθετούν ότι ήμουν στην τάδε μάχη, στη[ν] τάδε μάχη και είπα αυτό και έκανα τούτο και ... εγώ δεν ήμουν και τους λέω ότι δεν ήμουν εγώ παιδιά, κάνετε λάθος. Όχι ήσουν και μαζί και στο βιβλίο ότι ήμουν. Αυτά δεν είναι αστεία. Είναι πολύ σοβαρά πράγματα [...] Μην, λοιπόν, π...

[...] Δεν έχω συνηθίσει να βγάζω μεγάλους λόγους. Μια φορά κι ένα καιρό έβγαζα, τώρα θα ας πω μόνο δυο λόγια. [...] Ένα άλλο ζήτημα που θέλω να πω. Μη παίρνετε υπόψη ό,τι διαβάζετε στα βιβλία. Έχω, χιλιάδες μπορούσα να σας αναφέρω τόσα και τόσα παραδείγματα. Υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι στα βιβλία τους με τοποθετούν ότι ήμουν στην τάδε μάχη, στη[ν] τάδε μάχη και είπα αυτό και έκανα τούτο και ... εγώ δεν ήμουν και τους λέω ότι δεν ήμουν εγώ παιδιά, κάνετε λάθος. Όχι ήσουν και μαζί και στο βιβλίο ότι ήμουν. Αυτά δεν είναι αστεία. Είναι πολύ σοβαρά πράγματα [...] Μην, λοιπόν, π...