Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

"Η θέληση για δύναμη" εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1901, έναν χρόνο μετά τον θάνατο του Φρίντριχ Νίτσε, με επιμέλεια της αδελφής του, Ελίζαμπετ Φέρστερ-Νίτσε. Όπως λέει ο Βάλτερ Κάουφμαν, στην αγγλική μετάφραση του έργου που έκανε μαζί με τον Ρ. Χόλινγκντεϊλ (Tbe Will to Power, Νέα Υόρκη, 1967), το βιβλίο αυτό είναι μια επιλογή από τις σημειώσεις του Νίτσε, που γράφτηκαν από το 1883 ως το 1888. Ο συγγραφέας δεν είχε την πρόθεση να εκδώσει τις σημειώσεις αυτές υπό τη μορφή που τις έχουμε σήμερα, και η οργάνωση και η αρίθμησή τους δεν είναι δικές του. Γι' αυτούς τους λόγους, το...

- Τα μεγάλα πράγματα απαιτούν είτε να σιωπά κανείς γι' αυτά είτε να μιλά με μεγαλείο: με μεγαλείο, αυτό σημαίνει με κυνισμό και αθωότητα. - Αυτό που διηγούμαι είναι η ιστορία των επόμενων δύο αιώνων. Περιγράφω τι έρχεται, τι δεν μπορεί πια να έρθει αλλιώς: την έλευση του μηδενισμού. Αυτή την ιστορία μπορεί να τη διηγηθεί κανείς ακόμη και τώρα: γιατί η ίδια η αναγκαιότητα είναι επί το έργον εδώ. Αυτό το μέλλον μιλά ήδη με εκατό σημάδια, αυτή η μοίρα κηρύττει τον εαυτό της παντού· γι' αυτή τη μουσική του μέλλοντος είναι ήδη όλα τα αφτιά τεντωμένα. Ολόκληρη η ευρωπαϊκή κουλτο...

"Η θεωρία της ηδονής" έχει ανομολόγητα αφετηρία τη σαιξπηρική προβληματική του Αμλετ. Το τεράστιο πρόβλημα με το οποίο καταπιάνεται ο Ιταλός ποιητής και φιλόσοφος είναι εκείνο που θέτει ο σαιξπηρικός ήρωας: "to be or not to be?" Πρόβλημα που ο ίδιος επαναθέτει ως εξής: αφού η ζωή είναι ένα κακό, γιατί να ζει κανείς; Η ερώτηση ωστόσο δεν είναι ρητορική, δεν είναι απάντηση στο ερώτημα του Αμλετ, στην έννοια της επιλογής της αυτοκτονίας. Η κινητήρια δύναμη του ανθρώπου και κάθε ζωντανού οργανισμού είναι η αγάπη για τον εαυτό του, η αναζήτηση συνεπώς της απόλυτης, αιώνιας και ά...

Μέχρι το τελευταίο τέταρτο του 20ού αιώνα το γεγονός ότι ο πατέρας της πολιτικής οικονομίας είχε γράψει και ένα έργο ηθικής φιλοσοφίας αποτελούσε πηγή αμηχανίας ή αντιμετωπιζόταν, με ελάχιστες εξαιρέσεις, ως μια δευτερεύουσα υποσημείωση στην ιστορία των οικονομικών ιδεών. Η επιτυχία και η συνακόλουθη ειδωλοποίηση του οικονομικού έργου έριχνε βαριά τη σκιά της στην αξιολόγηση του φιλοσοφικού. Ωστόσο με την πρόσφατη αναζωπύρωση της διεθνούς συζήτησης για τον Adam Smith και τον σκωτικό Διαφωτισμό γενικότερα, δεν έπαψε να κερδίζει συνεχώς έδαφος η κοινή αίσθηση ότι η "Θεωρία τω...

Η "Θρησκεία εντός των ορίων του λόγου και μόνο" (1793), το κύριο έργο της φιλοσοφίας της θρησκείας του Καντ, είναι ένα έργο-σταθμός. Αποβλέπει στην αναζήτηση της αληθινής, έλλογης θρησκείας και στην εξακρίβωση του πυρήνα αληθείας των ιστορικών θρησκειών, ώστε να διασωθεί από αυτές (και ειδικότερα από τον Χριστιανισμό) ό,τι είναι δυνατόν να αντέξει στον κριτικό έλεγχο του "Λόγου". Στόχος του Καντ είναι η ανάδειξη της αυθεντικής διδασκαλίας (ή της "ουσίας") του Χριστιανισμού και συγχρόνως η αυστηρή κριτική της κατεστημένης θεσμικής Εκκλησίας. Η "Θρησκεία εντός των ορίων τ...

Η καθολική διάδοση της απελπισίας είναι μια σκέψη, την οποία έκανε και κατέγραψε ο Δανός στοχαστής Soren Kierkegaard (1813-1855) στο βιβλίο του: "Η Ασθένεια προς θάνατον". Ισχυρίζεται ότι η απελπισία δεν έχει ως αντικείμενό της κάποια μεμονωμένα συμβάντα, αλλά διαχέεται σε όλα τα γήινα· και δεν αρκείται να εισβάλλει σε κάποια μεμονωμένα υποκείμενα, αλλά είναι διαδεδομένη σε όλο το ανθρώπινο γένος. Η απελπισία εγείρει λοιπόν αξιώσεις πάνω σε όλα τα γήινα αντικείμενα και πάνω σε όλα τα ανθρώπινα υποκείμενα. Αυτός ο ισχυρισμός στηρίζεται σε μακραίωνες φιλοσοφικές και θεολογικέ...

Ο Παύλος Κόντος επιχειρεί να αναδείξει την -τόσο οικεία- πράξη της υπόσχεσης σε θεμέλιο της ηθικότητας. Στόχος του είναι να αφήσει να διαφανεί γιατί η υπόσχεση χαίρει προνομιακής θέσης στην ηθική εμπειρία του σύγχρονου δυτικού ανθρώπου. Ένα φιλοσοφικό δοκίμιο, βέβαια, ούτε υπαγορεύει ούτε νομιμοποιεί την ηθική εμπειρία, απλώς τη φωτίζει -αρκεί να τη φωτίζει με τρόπο ακριβή και διεισδυτικό. Ιδανικό εφαλτήριο για μια τέτοια αναζήτηση προσφέρουν οι αναλύσεις του Καντ όπου αυτός συνδέει απρόσμενα την υπόσχεση με κάθε πτυχή του ηθικού και του πολιτικού βίου: τα ηθικά καθήκοντα,...

Κάθε λαός έχει την ηθική του που καθορίζεται από τις συνθήκες, μες στις οποίες ζει. Επομένως, κάθε ηθική φιλοσοφία απορρέει από τη συνεκτίμηση ιστορικών, κοινωνικών, οικονομικών και πολιτικών παραγόντων που ευνοούν τη μία ή την άλλη θεώρηση του ανθρώπινου βίου, ώστε να αποκτά νόημα η συλλογική όσο και η ατομική ύπαρξη των φορέων της δράσης, ήτοι της πρακτικής διάστασης του όντος. Η αξία της ηθικής φιλοσοφίας του Καντ έγκειται στο ότι αποβλέπει στην πραγματοποίηση μιας πιο ανθρώπινης ζωής και πιο μεγάλης δικαιοσύνης στις κοινωνικές σχέσεις, είτε εκφράζεται ως μια (απόλυτη...

Στο βιβλίο αυτό εξετάζονται, με αξιώσεις πληρότητας και με άμεση χρήση των πηγών, ουσιαστικές πλευρές της μεγάλης στροφής από την αρχαία και χριστιανική μεταφυσική στην εγκοσμιολατρική και ανθρωποκεντρική κοσμοθεώρηση των Νέων Χρόνων. Στο πλαίσιο τούτο αναλύεται η δομή και η τυπολογία της αντιμεταφυσικής σκέψης, όπως αποκρυσταλλώνεται μετά την εμφάνιση της μαθηματικής φυσικής και των κοινωνικών επιστημών· επίσης περιγράφεται η διαμόρφωση της νεότερης έννοιας της επιστημονικής μεθόδου και καταδείχνεται, ότι κεντρικά σημεία της σύγχρονής μας φιλοσοφίας, όπως η ανάλυση των λει...

Η έλευση και η εδραίωση των λεγόμενων "Νέων Χρόνων" συντελέστηκε μέσω μιας πολυμέτωπης ιδεολογικής αντιπαράθεσης, η οποία διεξάχθηκε ταυτόχρονα σε διαφορετικά επίπεδα, αλλά γνώρισε την κορύφωσή της στο πεδίο της αφηρημένης σκέψης. Η κοσμοθεώρηση του Μεσαίωνα, στο πλαίσιο της οποίας είχε επιτευχθεί μια σύνθεση της χριστιανικής θρησκείας με την αρχαία φιλοσοφία, έβρισκε τη θεωρητική της θεμελίωση σε μια επιστήμη που ονομαζόταν μεταφυσική. Η μεταφυσική, εξαιτίας της ξεχωριστής της θέσης και λειτουργίας, δέχθηκε την ανελέητη επίθεση των εκπροσώπων της κοσμοαντίληψης των Νέων Χρ...

Η έλευση και η εδραίωση των λεγόμενων "Νέων Χρόνων" συντελέστηκε μέσω μιας πολυμέτωπης ιδεολογικής αντιπαράθεσης, η οποία διεξάχθηκε ταυτόχρονα σε διαφορετικά επίπεδα, αλλά γνώρισε την κορύφωσή της στο πεδίο της αφηρημένης σκέψης. Η κοσμοθεώρηση του Μεσαίωνα, στο πλαίσιο της οποίας είχε επιτευχθεί μια σύνθεση της χριστιανικής θρησκείας με την αρχαία φιλοσοφία, έβρισκε τη θεωρητική της θεμελίωση σε μια επιστήμη που ονομαζόταν μεταφυσική. Η μεταφυσική, εξαιτίας της ξεχωριστής της θέσης και λειτουργίας, δέχθηκε την ανελέητη επίθεση των εκπροσώπων της κοσμοαντίληψης των Νέων Χ...

Η μεγάλη στροφή στη διεύρυνση της ανθρώπινης κυριαρχίας σηματοδοτείται με τη ριζοσπαστική έξοδο από την κανονιστικότητα της αντιδραστικής πτέρυγας της μεσαιωνικής παράδοσης και την απελευθέρωση των επιστημονικών ερευνών από το σχολαστικισμό. Με το παρόν έργο του, ο Βάκωνας εκτρέπει τη μέχρι τότε αργόσυρτη εξέλιξη σε ραγδαία αναπτυσσόμενη αλληλεπίδραση ανθρώπου και φύσης, προδιαγράφει την έλευση του Διαφωτισμού και ανοίγει τους ορίζοντες για την ορθολογική κατανόηση των φαινομένων του σύμπαντος, μέσω μιας Παγκόσμιας Φυσικής Ιστορίας που οφείλει να υπακούει μονάχα στους νόμου...

"Η μοναδολογία" γράφτηκε από τον Leibniz το 1714, κοντά στο τέλος της ζωής του, με στόχο τη συμπύκνωση και εκλαΐκευση της φιλοσοφίας του. Σε ενενήντα αριθμημένες παραγράφους ο Leibniz εκθέτει το σύστημά του περιεκτικά και περιληπτικά. Στις παραγράφους αυτές δεν εμπλέκονται τεχνικές λεπτομέρειες του συστήματος. Παρά ταύτα, η εικόνα που προσφέρεται είναι κατά μεγάλο ποσοστό ολοκληρωμένη. Η δομή της "Μοναδολογίας" είναι λιτή και αυστηρή. Στις 36 πρώτες παραγράφους ορίζεται η φύση των μονάδων, αναλύεται το επίπεδο του φαίνεσθαι και στοιχειοθετείται το κατά Leibniz είδος της σχέ...

Τη θεωρία της ανακύκλωσης της ιστορίας και την αιώνια ιδεϊκή ιστορία που βασίζεται στην αδιατάρακτη αλληλουχία των ρευμάτων και των αναρρευμάτων (corsi e recorsi), όπως αποτυπώνονται στους θείους, στους ηρωικούς και στους ανθρώπειους θεσμούς, εισηγείται ο Βίκο στη Νέα Επιστημονική Γνώση του. Το έργο αυτό του 1744, που είναι ιστορικοφιλοσοφικό, γλωσσολογικό και νομικό, διέλυσε όλες τις κενοδοξίες που έτρεφε η μέχρι την εποχή του συγγραφέα λογιοσύνη και έριξε άπλετο φως στην πορεία των λαών από την εποχή της αγελαίας περιπλάνησής τους έως και τη σύγχρονη εποχή. Γι' αυτό και δ...

Θα μου κάνω μια μικρή διευκόλυνση. Δεν είναι μόνο κακία το ότι σ'αυτό το δοκίμιο επαινώ τον Μπιζέ σε βάρος του Βάγκνερ. Ανάμεσα σε αστεϊσμούς θέτω ένα ζήτημα που δεν είναι καθόλου αστείο. Το να γυρίσω την πλάτη μου στον Βάγκνερ ήταν μοιραίο· το να μ' αρέσει μετά ένας άλλος, μια νίκη. Κανένας, μάλλον, δεν μεγάλωσε και δεν πέρασε τόσα πολλά χρόνια έχοντας μια βαγκνερίτιδα σαν τη δική μου. Κανένας δεν πάλεψε τόσο σκληρά εναντίον της. Κανένας δεν χάρηκε τόσο όσο εγώ γλιτώνοντας από αυτή. [...]