Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο Ντεκάρτ έχει αποτελέσει σύμβολο της επανάστασης την οποία μπορεί να πραγματοποιήσει η δύναμη του νου. Το έργο του, ωστόσο, το γνωρίζουμε αποσπασματικά. Οι "Αρχές της φιλοσοφίας" του, γραμμένες μετά τους "Μεταφυσικούς στοχασμούς" του, είναι το μοναδικό έργο στο οποίο ο Ντεκάρτ συνοψίζει τη φιλοσοφία του και βοηθά τον αναγνώστη να μελετήσει το ρόλο των περίφημων μεταφυσικών του αρχών στη φυσική, τη θεωρία του για τη συμπεριφορά των σωμάτων στον κόσμο. Στο έργο αυτό παραδίδεται με συστηματικό τρόπο μια σειρά όρων ανάγνωσης και αναστοχασμού της πραγματικότητας μέσα από το...

Οι όροι του Descartes που αναφέρονται στην αδιάλυτη ενότητα του Εγώ ως σκεπτομένου και του Είναι σημαίνουν ότι αυτή η ενότητα περιέχεται και είναι δεδομένη στην απλή ενόραση, ότι επομένως είναι το πρώτο πράγμα, η αρχή, ότι δηλαδή είναι πιο βέβαιο και το πιο σαφές, σε σημείο που κανένας σκεπτικισμός δε θα μπορούσε να μη το δεχθεί. Αυτοί οι όροι είναι τόσο κατηγορηματικοί και τόσο σαφείς που οι νεώτερες διατυπώσεις δε συνιστούν παρά ανώφελες επαναλήψεις τους... Hegel

Ένα ανθρώπινο πνεύμα ή πρόσωπο δε γίνεται αντιληπτό με την αίσθηση χωρίς να είναι μια ιδέα· όταν επομένως βλέπουμε το χρώμα, το μέγεθος, το σχήμα και τις κινήσεις ενός ανθρώπου, συλλαμβάνουμε μόνο μερικές αισθήσεις ή ιδέες που αναδύθηκαν στη σκέψη μας. Αυτές, με το να εκτίθενται στη θέασή μας σε κατά περιπτώσεις διαφορετικές δέσμες, χρησιμεύουν στο να διακρίνουν μέσα μας την ύπαρξη δημιουργημένων και πεπερασμένων πνευμάτων, όπως εμείς οι ίδιοι. Από αυτό είναι σαφές πως δε βλέπουμε έναν άνθρωπο -αν με τον όρο άνθρωπος εννοείται ό,τι ζει, κινείται, αντιλαμβάνεται και σκέπτετα...

"Ο Θεός είναι πνεύμα και, ως πνεύμα, είναι για το πνεύμα [...] Η εξύψωση συνεπώς του νοούντος πνεύματος σ’ αυτό που αποτελεί το ίδιο το ύψιστο νόημα, δηλαδή στον Θεό, είναι αυτό που θέλουμε εδώ να εξετάσουμε [...] Η εν λόγω εξύψωση, περαιτέρω, έχει το θεμέλιό της στην ίδια τη φύση του πνεύματός μας, είναι αναγκαία γι’ αυτό". Στις παραδόσεις για τις αποδείξεις περί της ύπαρξης του Θεού, ο Χέγκελ παρουσιάζει όντως τις αποδείξεις αυτές ως την εξύψωση του ανθρώπινου πνεύματος στον Θεό. Η εξέτασή τους δεν είναι κατά κανέναν τρόπο ιστορική, αλλά συνιστά αυστηρά συστηματική κ...

Ο "Οδηγός για μια ευτυχισμένη ζωή" δημοσιεύθηκε το 1806 και αιφνιδίασε το κοινό, καθώς το όνομα του Φίχτε είχε παλαιότερα συνδεθεί με την "έριδα για την αθεΐα", όταν ο φιλόσοφος κατηγορήθηκε ότι μετέτρεπε τον Θεό σε απλό αξίωμα του Λόγου. Ο Φίχτε, ωστόσο, αναζητούσε πάντοτε τον ζώντα Θεό, αν και χρειάστηκε αρκετά χρόνια μέχρι να αποκτήσει τον εννοιολογικό εξοπλισμό για να παρουσιάσει μια ολοκληρωμένη φιλοσοφία της ευτυχισμένης ζωής. Το παρόν έργο, αποκορύφωμα της εκλαϊκευμένης διδασκαλίας του, με την οποία ευελπιστούσε ότι το κοινό θα κατανοούσε όσα δεν κατανόησε με την Επι...

Η παρουσίαση της "Αισθητικής" του Χέγκελ στο βιβλίο αυτό, σκοπό έχει να δείξει πόσο γόνιμη είναι για τη σημερινή φιλοσοφία της τέχνης αυτή η φιλοσοφική κατεύθυνση, που υποστηρίζει ότι η ανάλυση του Ωραίου δεν πρέπει να ξεκινά από την περιγραφή ωραίων πραγμάτων αλλά από τη γνώση του Ωραίου καθεαυτή.

Με την επανάστασή του, το γαλλικό έθνος έπλασε έναν από τους πιο ανθεκτικούς πολιτικούς και πνευματικούς μύθους στην ιστορία της Ευρώπης. Αντίθετα, το γερμανικό έθνος, παρότι κι αυτό εκπήγασε από μια πνευματική και θρησκευτική επανάσταση, τον προτεσταντισμό, δεν κατάφερε να προσδώσει στη δική του επανάσταση ένα ανάλογο κύρος. Κηδεμόνας του γερμανισμού και προάγγελος της γερμανικής ενοποιήσεως, ο Χέγκελ κατέβαλε θεαματικές προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση. Σε ευάριθμα νεανικά του κείμενα, μη εξαιρουμένης της Φαινομενολογίας του Πνεύματος, επιχειρεί ορισμένους τολμηρούς δ...

Προικισμένη μαθήτρια και αγαπημένη του Nietzsche, έχοντας το σπάνιο προνόμιο να έχει μαζί του πολύωρες συζητήσεις για το φιλοσοφικό του έργο το καλοκαίρι του 1882, η Lou Salome στην παρούσα μελέτη της προσφέρει αφενός μία πολύ ενδιαφέρουσα Εισαγωγή στο έργο του Nietzsche και αφετέρου καταθέτει ορισμένες της θέσεις οι οποίες απαρτίζουν μία περιεκτική ερμηνεία του στοχασμού του. Η κύρια θέση της είναι ότι το φαινόμενο Nietzsche αποτελεί ουσιαστικά ένα θρησκευτικοψυχολογικό πρόβλημα. Ως εκ τούτου, στο κέντρο της ανάλυσής της τοποθετεί το βιβλίο του "Έτσι μίλησε ο Ζαρατούστρα"...

Η πνευματική γνωριμία τού Νίκου Καζαντζάκη (1883-1957) με το έργο τού Γερμανού φιλοσόφου και ποιητή Φρειδερίκου Νίτσε (1844-1900) έγινε στο Παρίσι, όπου την 1η.10.1907 έφθασε ο 24χρονος Κρητικός, αριστούχος διπλωματούχος τής Νομικής Σχολής τού Πανεπιστημίου Αθηνών από τις 9.12.1906. Εκεί έγραψε το πρώτο σχέδιο της εναισίμου επί υφηγεσία διατριβής του. Στο Παρίσι ξαναγύρισε το 1909 και παρέμεινε τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο, οπότε συμπλήρωσε τη διατριβή του. Τον Απρίλιο του ίδιου χρόνου την τύπωσε σε βιβλίο 93 σελίδων: «Εκ των καταστημάτων Στ. Μ. Αλεξίου, εν Ηρακλείω Κρή...

Το παρόν βιβλίο του γάλλου φιλοσόφου Ετιέν Μπαλιμπάρ περιλαμβάνει δύο εκτενή άρθρα, εκ των οποίων το πρώτο αφορά την πολιτική φιλοσοφία του Σπινόζα και το δεύτερο τη θεωρητική σχέση του Φουκώ με τον Μαρξ. Εκ πρώτης όψεως, τα δύο κείμενα δεν σχετίζονται άμεσα, ωστόσο έχουν μεγάλη συνάφεια ως προς τη στόχευσή τους. Το κοινό στοιχείο τους είναι, βεβαίως, η πολιτική, ενώ το ειδικότερο μοτίβο που τα συνδέει από φιλοσοφική σκοπιά είναι το ζήτημα της διαλεκτικής ή, καλύτερα, το ζητούμενο μιας διαλεκτικής ανοιχτής, εποικοδομητικής και μη τελεολογικής. Σήμερα είναι προφανής η σημ...

Το σύγγραμμα αυτό προέρχεται από την εποχή κατά την οποία ο Νίτσε συνέτασσε το κύριο έργο της πρώιμης περιόδου του, το περίφημο "Η γέννηση της τραγωδίας" (1872), στο οποίο τελικά και σε πολύ μεγάλο βαθμό ενσωματώθηκε. Καθότι εκθέτει ένα πολύ σημαντικό μέρος των αναλύσεων του υπό συγγραφή τότε εκείνου έργου, ο φιλόσοφος το τύπωσε σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων προκειμένου να το δώσει σε γνωστούς του και αρμόδιους να το κρίνουν ώστε να πάρει την άποψή τους. Το σύγγραμμα αναπτύσσει, πράγματι, την κεντρικότατη για την ερμηνεία του Νίτσε ανάλυση του πώς ο Ευριπίδης, εφαρμό...

Κεντρικό άξονα στη νεότερη φιλοσοφία αποτελεί η έννοια του υποκειμένου, η οποία συνδέεται πρωτίστως με τον ορθολογισμό, καθώς θεμελιώνεται στο καρτεσιανό cogito. Eγκαταλείποντας τη σχολαστική παράδοση, ο Kαρτέσιος, οδηγεί τη φιλοσοφία σε μια καινούργια οδό στην οποία το υποκείμενο κατακτά το δικαίωμα του πρωταγωνιστή, κυριαρχεί στη σκηνή και διατηρείται σταθερά σε αυτή την προνομιακή θέση από τον 17ο έως και τον 20ό αιώνα. Για να εξεταστούν ο ρόλος του υποκειμένου και οι μετασχηματισμοί του στη νεότερη φιλοσοφία, στην παρούσα μελέτη επιχειρείται πρώτα η διερεύνηση των κ...

Στην ιστορία των ιδεών του ευρωπαϊκού διαφωτισμού, το έργο του Montesquieu κατέχει ασφαλώς μια εξέχουσα θέση, αποτελώντας ταυτόχρονα αντικείμενο πολλαπλών και διαφορετικών ερμηνευτικών θεωρήσεων. Από την πλευρά του, ο συγγραφέας του βιβλίου υποστηρίζει τη στωική ρίζα της φιλοσοφίας του Montesquieu και επιχειρεί να αναδείξει επιμέρους πτυχές του έργου του αριστοκράτη στοχαστή, με βασικό άξονα αναφοράς το διαχρονικό φιλοσοφικό ζήτημα της σχέσης ελευθερίας και αναγκαιότητας. Η γνωσιοθεωρητική θέση του νόμου στη φιλοσοφία του Montesquieu, το ζήτημα του φιλοσοφικού και ιστορικού...

Η γνώση είναι ένα είδος έκφρασης. Η γνώση των πραγμάτων έχει την ίδια σχέση με τη γνώση του Θεού, με αυτήν που έχουν τα πράγματα αυτά καθεαυτά με το Θεό: "Επειδή τίποτα δεν μπορεί να υπάρξει ούτε να συλληφθεί χωρίς το Θεό, είναι βέβαιο ότι όλα τα όντα της φύσης περικλείουν και εκφράζουν την έννοια του Θεού αναλόγως της ουσίας και της τελειότητας τους, είναι συνεπώς βέβαιο ότι όσο περισσότερα πράγματα γνωρίζουμε μέσα στη φύση, τόσο μεγαλύτερη και τελειότερη είναι η γνώση του Θεού που αποκτούμε". Η ιδέα του Θεού εκφράζεται μέσα σε όλες τις ιδέες μας ως η πηγή και η αιτία του...

Ο Σπινόζα δέχτηκε επιθέσεις από κάθε πλευρά, οι θέσεις του όμως σημάδεψαν τις διαμάχες για τη Βίβλο, το φυσικό δίκαιο και την ελευθερία της συνείδησης. Τον συναντάμε εκ νέου στον Διαφωτισμό, στον Γερμανικό Ιδεαλισμό, στον μαρξισμό και στην ψυχανάλυση. Η Ηθική και η Θεολογικο-πολιτική Πραγματεία οικοδομούν μια σκέψη του Λόγου, που αρνείται την τελεολογία, την πρόνοια και την αυταπάτη του αυτεξούσιου, μια σκέψη της καθολικότητας των νόμων της φύσης, της ατομικότητας, της ελευθερίας του φιλοσοφείν. Στον Σπινόζα, τίποτε δεν υπερβαίνει την ανθρώπινη νόηση· η έκταση δεν είναι λιγ...

Ο Σπινόζα δέχτηκε επιθέσεις από κάθε πλευρά, οι θέσεις του όμως σημάδεψαν τις διαμάχες για τη Βίβλο, το φυσικό δίκαιο και την ελευθερία της συνείδησης. Τον συναντάμε εκ νέου στον Διαφωτισμό, στον Γερμανικό Ιδεαλισμό, στον μαρξισμό και στην ψυχανάλυση. Η "Ηθική" και η "Θεολογικο-πολιτική πραγματεία" οικοδομούν μια σκέψη του Λόγου, που αρνείται την τελεολογία, την πρόνοια και την αυταπάτη του αυτεξούσιου, μια σκέψη της καθολικότητας των νόμων της φύσης, της ατομικότητας, της ελευθερίας του φιλοσοφείν. Στον Σπινόζα, τίποτε δεν υπερβαίνει την ανθρώπινη νόηση· η έκταση δ...

Η μνημειώδης και γεωμετρική αρχιτεκτονική της φιλοσοφίας του Σπινόζα μπορεί πολύ εύκολα να μας τρομάξει. Ωστόσο, η φιλοδοξία του Σπινόζα ήταν να πάρει τον αναγνώστη από το χέρι και να τον οδηγήσει προς την Ευδαιμονία, δηλαδή προς την πλήρη άνθηση των δυνατοτήτων του. Η φιλοσοφική θεωρία του είναι ένα εργαλείο, εκπληκτικά αποτελεσματικό, για να αλλάξουμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε, ενεργούμε και νιώθουμε. Πώς να κατανοήσουμε τα συναισθήματά μας; Πώς να βρούμε την ελευθερία αποδεχόμενοι τους περιορισμούς της; Πώς να μεταμορφώσουμε την θλίψη σε χαρά, την εξάρτηση σε πίστη σ...

Σοπενχάουερ: Όσο άδολος και ιδανικός κι αν φαίνεται ο θαυμασμός μας για το αγαπημένο πρόσωπο, ο πραγματικός τελικός σκοπός του έρωτά μας είναι η δημιουργία ενός νέου ατόμου. Αυτό φαίνεται πολύ καλά απ' το γεγονός ότι ο έρωτας δεν αρκείται σε μια αμοιβαιότητα αισθημάτων μόνο, αλλά ζητάει ν' αποκτήσει το αντικείμενο του πάθους του κι αυτό θα γίνει ουσιαστικά με τη γενετήσια πράξη. Η βεβαιότητα μόνο πως αγαπιόμαστε δεν είναι ποτέ αρκετή να μας παρηγορήσει για τη στέρηση του αγαπημένου μας προσώπου και δεν είναι λίγοι οι άνθρωποι που σε τέτοιες περιπτώσεις αυτοκτόνησαν. Ενώ, α...