Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το πρώτο από τα κείμενα του μικρού αυτού βιβλίου γράφτηκε τον Μάιο του 2012, την επαύριο της πρώτης μεγάλης εκλογικής επιτυχίας της Χρυσής Αυγής. Το δεύτερο σχετίζεται με τη βίαιη δημόσια εμφάνισή της προς υπεράσπιση της Ορθοδοξίας, με αφορμή τη θεατρική παράσταση του "Corpus Christi" στην Αθήνα. Η οπτική του κειμένου αυτού, που έχει ως θέμα του τη βλασφημία, ορίζει την οπτική και των άλλων τεσσάρων κειμένων που ακολουθούν: η νεοναζιστική Χρυσή Αυγή, η παγανιστική, αντισημιτική, αντιισλαμική και ό,τι άλλο κακό βάλει ο νους του ανθρώπου, είναι ταυτόχρονα και μια αντιχριστιαν...

Στις μεταχριστιανικές κοινωνίες της Ευρώπης, η χριστιανική πίστη έχει πάψει προ πολλού να αποτελεί θεμελιώδες και, πολύ περισσότερο, αυτονόητο στοιχείο του συλλογικού βίου. Η μακρά πολιτιστική διαδικασία της εκκοσμίκευσης, ήτοι του αποχριστιανισμού των ευρωπαϊκών κοινωνιών, την εξωθεί πιεστικά στην ιδιωτική σφαίρα. Όσοι όμως εξακολουθούν να θέλουν να ζήσουν τη ζωή τους σύμφωνα με την πίστη αυτή (ή όποια άλλη θρησκευτική, και μάλιστα μονοθεϊστική, πίστη) δεν δέχονται να τη θεωρήσουν μια ιδιωτική υπόθεση - εξού η ένταση, ή και σύγκρουση, ανάμεσα στο κράτος και την Εκκλησία ή,...

Στις μεταχριστιανικές κοινωνίες της Ευρώπης, η χριστιανική πίστη έχει πάψει προ πολλού να αποτελεί θεμελιώδες και, πολύ περισσότερο, αυτονόητο στοιχείο του συλλογικού βίου. Η μακρά πολιτιστική διαδικασία της εκκοσμίκευσης, ήτοι του αποχριστιανισμού των ευρωπαϊκών κοινωνιών, την εξωθεί πιεστικά στην ιδιωτική σφαίρα. Όσοι όμως εξακολουθούν να θέλουν να ζήσουν τη ζωή τους σύμφωνα με την πίστη αυτή (ή όποια άλλη θρησκευτική, και μάλιστα μονοθεϊστική, πίστη) δεν δέχονται να τη θεωρήσουν μια ιδιωτική υπόθεση - εξού η ένταση, ή και σύγκρουση, ανάμεσα στο κράτος και την Εκκλησία ή,...

Ο πάπας Φραγκίσκος, άνθρωπος αγάπης, απλός, σεμνός και οικείος, έχει επανειλημμένα και σταθερά στραφεί εναντίον του οικονομικού νεοφιλελευθερισμού, εναντίον μιας ανάπτυξης χωρίς δικαιοσύνη, μιας ανταγωνιστικότητας που καταστρέφει την αγορά εργασίας και δημιουργεί ανέργους, φτωχούς, εξαθλιωμένους και αποκλεισμένους. Δεν πιστεύει στο αόρατο χέρι της αγοράς, που ρυθμίζει μαγικά τα πάντα. Αρνείται την κυριαρχία του χρήματος και την αναγωγή του σε υπέρτατο και μόνο κριτήριο. Ο πάπας Φραγκίσκος θέλει μια Εκκλησία φτωχή και των φτωχών, αλλά ταυτόχρονα και κυρίως μια Εκκλησία προσε...

Περιέχονται τα κείμενα: - Πασχάλης Μ. Κιτρομηλίδης, "Καλωσόρισμα" - Ζήσιμος Λορεντζάτος, "Πρόλογος" - Γιώργος Σεφέρης, "Τρεις μέρες στα μοναστήρια της Καππαδοκίας" - Ιωάννα Πετροπούλου, "Επίμετρο: το εφόδιο του ποιητή" - Επιστολή του Γιώργου Σεφέρη προς τη Μέλπω και τον Οκτάβιο Μερλιέ - Άννα Μπαλλιάν, "Αφιερώματα στον θεό ενός σβησμένου κόσμου" - Γεωγραφικός χάρτης: τα δρομολόγια/τα μοναστήρια - Σταύρος Ζουμπουλάκης, "Τα μοναστήρια της Καππαδοκίας υπό το πρίσμα της διπλής παράδοσης"

Σε τούτα τα μη αμιγώς λογοτεχνικά κείμενα, ο Δημήτρης Νόλλας δεν έχει την προστασία της φόρμας, του αμιγούς έργου τέχνης. Εδώ, στις εφημερίδες ή τα περιοδικά, στις ομιλίες ή στις επιστολές, στα σημειώματα και τα φαξ, γράφει χωρίς δίχτυ προστασίας, χωρίς την αφαίρεση που υπάρχει ενδιάθετα στο έργο τέχνης, χωρίς απόσταση και μετουσίωση. Εδώ μιλά σε ανθρώπους, για συγκεκριμένα θέματα, σχεδόν ευτελή και φθαρτά μα πραγματικά, άρα κινδυνώδη. Ώστε είτε θα καταφύγει στη λειασμένη και ακίνδυνη ηθικολογία είτε, όπως πράττει, θα ρισκάρει. Για να μιλήσει από ψυχής. Αυτό κάνει σε τούτα...

Ξαφνιαζόμαστε τα τελευταία χρόνια όποτε συνειδητοποιούμε την απήχηση που εξακολουθούν να έχουν σε ολοένα και περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες οι φυλετικές θεωρίες και οι ρατσιστικές αντιλήψεις. Οι ιδέες που ταξινομούν τις ανθρώπινες ομάδες σε φυλές σύμφωνα με τα εξωτερικά τους φυσικά χαρακτηριστικά, και τις ιεραρχούν ανάγοντας τα χαρακτηριστικά αυτά σε διανοητική ικανότητα, πολιτισμικό επίπεδο και κοινωνική οργάνωση, είναι προϊόν του ευρωπαϊκού Διαφωτισμού και της ευρωπαϊκής αποικιοκρατίας. Στη Δύση, επί έναν περίπου αιώνα, αποτέλεσαν απολύτως αποδεκτές και έγκυρες επιστημονικ...

Μισέλ Φουκώ και Πωλ Βεν. Ο φιλόσοφος και ο ιστορικός. Δυο μεγάλες μορφές του κόσμου των ιδεών. Δυο ανένταχτοι. Δυο "παράκαιροι" που επί μακρόν πορεύτηκαν και πολέμησαν μαζί. Ο Πωλ Βεν συνθέτει εδώ το απροσδόκητο πορτραίτο του φίλου του και ξανανοίγει τη συζήτηση σχετικά με τις πεποιθήσεις του. Διατείνεται: "Όχι, ο Φουκώ δεν είναι αυτός που πιστεύει ο κόσμος! Ούτε δεξιός ούτε αριστερός, δεν ορκιζόταν ούτε στην Επανάσταση ούτε στην καθεστηκυία τάξη. Ακριβώς όμως γι' αυτό, επειδή δεν ορκιζόταν στην καθεστηκυία τάξη, η δεξιά τον απέρριψε, ενώ η αριστερά πίστεψε ότι αρκούσε π...

Πώς μπορεί κάτι κατά κανόνα ζοφερό όπως ο μηδενισμός να είναι συγχρόνως φιλόξενο και ευπροσήγορο; Υπάρχει άραγε μια εμπειρία του μηδενισμού που αναπτύσσεται από κοινού με αυτή τη μορφή κοινωνίας και πολιτισμού την οποία γνωρίζουμε υπό το εύηχο όνομα της φιλελεύθερης δημοκρατίας; Ποια είναι η ιδιαίτερη ταυτότητα του νεωτερικού μηδενισμού; Αποτελεί τελικά ο μηδενισμός πρόκληση για τη δημοκρατία; Σε συνεχή διάλογο με τη σκέψη του Τοκβίλ και του Νίτσε, ο συγγραφέας εντοπίζει τη μηδενιστική πρόκληση στο γεγονός ότι η καθολική ορμή για μεγέθυνση της ευζωίας αποδομεί τη μέριμνα...

Τα δοκίμια που απαρτίζουν το παρόν βιβλίο είναι κείμενα ενός αναγνώστη που διαβάζει μυθιστορήματα, και που ορισμένα από αυτά τον κέντρισαν να τα συζητήσει. Είναι κείμενα υποκειμενικά, μα όχι αυθαίρετα, που θέλουν να συναντήσουν άλλους αναγνώστες. Πιστεύω ότι το μυθιστόρημα σκέφτεται, με τρόπο αινιγματικό, τη ζωή και τον κόσμο, και γι’ αυτό όποιος καταφεύγει στην ανάγνωση παλαιότερων ή σύγχρονων, ελληνικών ή ξένων μυθιστορημάτων θέλει ακριβώς, συνειδητά ή ανεπίγνωστα, να ξεδιαλύνει λίγο το αίνιγμα της ζωής του, να φωτίσει το μυστήριό της, μα και να διευρύνει τα όρια της δική...

Το "Πρόσωπο και το ιερό" είναι πολεμικό κείμενο. Στρέφεται με ένταση εναντίον της ιδέας του προσώπου και κυρίως εναντίον της σύνδεσης του ανθρώπινου προσώπου με το ιερό. Υπάρχει πράγματι κάτι ιερό στον άνθρωπο, δέχεται και η Βέιλ, αλλά αυτό δεν είναι το πρόσωπο, ιερό στον άνθρωπο είναι το απρόσωπο, και μόνο αυτό. Μέσα σε κάθε άνθρωπο ζει ανεπίγνωστα, στο βάθος της καρδιάς του, η προσδοκία του καλού. Η ιερότητα του ανθρώπου είναι ακριβώς η επιθυμία να μην του κάνουν κακό, το παράπονο όταν του κάνουν κακό, και η προσδοκία να του κάνουν καλό. Στη μακρά ιστορία του κακού, οι αν...

Η ιστορία του θεάτρου διδάσκει ότι πίσω από κάθε μέθοδο εκπαίδευσης του ηθοποιού υπάρχει μια φιλοσοφία της ύπαρξης, μια θεώρηση του κόσμου. Στις δεκαετίες του 1960-1970, εποχή εξεγέρσεων και μεγάλων αμφισβητήσεων, ο μοντερνισμός συνυπάρχει με έναν ιδιότυπο ρομαντισμό που επικαλείται την "επιστροφή στις πηγές" και καταγγέλλει το αρνητικό στίγμα του δυτικού πολιτισμού: την απώλεια του στοιχείου της ιερότητας και της αυθεντικότητας, την παρακμή της θρησκείας και της πνευματικότητας προς όφελος της τεχνοεπιστήμης. Στο πνεύμα αυτό του αναγεννησιακού νεοουμανισμού, αναμορφωτές το...

H έννοια της Δύσης, μολονότι είναι διαρκώς παρούσα σε κάθε συζήτηση περί πολιτισμού ή γεωπολιτικής, εξακολουθεί να μένει αόριστη και προβληματική. Αυτήν ακριβώς την έννοια δοκιμάζει να προσδιορίσει ο Φιλίπ Νεμό στο παρόν βιβλίο, βασιζόμενος στην ιστορία. Κατά τον συγγραφέα, για να διαμορφωθεί αυτό που αποκαλούμε σήμερα Δύση, συνέργησαν αθροιστικά πέντε καίριες ιστορικές στιγμές: - η επινόηση της πόλεως και της επιστήμης στην Αρχαία Ελλάδα - το Ιδιωτικό δίκαιο και ο ουμανισμός της Ρώμης - η ηθική και εσχατολογική προφητεία της Βίβλου - η "παπική επανάσταση" (11ος-13ος α...

Τι είναι αντισημιτισμός; Ποιες ιδέες, ποια πάθη και ποια συμφέροντα γεννούν και αναζωπυρώνουν διαρκώς το ρατσιστικό μίσος κατά των Εβραίων; Ποια είναι τα βασικά αντισημιτικά στερεότυπα και πώς αναπαράγονται; Εκτός από τον δεξιό υπάρχει και αριστερός αντισημιτισμός; Ποια μορφή παίρνει ο αντισημιτισμός στις μέρες μας; Ο Γάλλος φιλόσοφος, πολιτειολόγος και ιστορικός των ιδεών Πιέρ - Αντρέ Ταγκυέφ, με αυτό το πολύ πρόσφατο δοκίμιο του (Δεκέμβριος 2010), παρουσιάζει πυκνά και ολοκληρωμένα το ιστορικό, φιλοσοφικό και πολιτικό πανόραμα της γέννησης, της ανάπτυξης και της θεματ...

Tο ταλμουδικό εγχείρημά του ο ίδιος ο Λεβινάς το ορίζει ως μετάφραση του Tαλμούδ στα ελληνικά, τη γλώσσα της φιλοσοφίας. Μέσα στον κοινό "ελληνο-βιβλικό πολιτισμό" της Eυρώπης, η Bίβλος και το Tαλμούδ χρειάζονται την καθολικότητα του φιλοσοφικού λόγου, για να μην εκπέσουν σε απλό στοιχείο ταυτότητας μιας φυλετικής ή εθνικής κοινότητας. Tο αριστοτελικό "πάντως φιλοσοφητέον" ισχύει αναπόφευκτα για τον ευρωπαίο άνθρωπο, εβραίο ή μη εβραίο, είτε θρησκεύει είτε δεν θρησκεύει. Aυτή η διατύπωση ωστόσο του βιβλικού μηνύματος στα ελληνικά δεν σημαίνει διόλου πως αποκτά, με αυτόν τον...

Συνωμοσιολογική σκέψη δεν σημαίνει να πιστεύει κανείς στην ύπαρξη συνωμοσιών, που άλλωστε δεν έχουν πάψει ποτέ να υπάρχουν στ' αλήθεια. Συνωμοσιολογική σκέψη είναι η τάση να βλέπει κανείς παντού συνωμοσίες και να πιστεύει ότι οι συνωμοσίες είναι το κλειδί σε όλα, ή σχεδόν όλα, όσα συμβαίνουν στον κόσμο. Ο επιφανής Γάλλος φιλόσοφος και ιστορικός των ιδεών Πιερ-Αντρέ Ταγκιέφ αναλύει σ' αυτό το βιβλίο, με οξυδέρκεια αλλά και χιούμορ, τις θεωρίες συνωμοσίας που διαδίδονται μέσω της προφορικής παράδοσης, του ίντερνετ, του δημόσιου διαλόγου, των χολλυγουντιανών ταινιών και της...

"Ο αντισημιτισμός είναι μια μανιχαϊστική και πρωτόγονη κοσμοαντίληψη, όπου το μίσος του Εβραίου λειτουργεί ως ένας μεγάλος ερμηνευτικός μύθος. Δεν πρόκειται για μεμονωμένη γνώμη, αλλά για μια σφαιρική επιλογή που κάνει ένας άνθρωπος για τον εαυτό του και για το νόημα του σύμπαντος. Είναι η έκφραση μιας βάρβαρης και μυστικιστικής αίσθησης της ακίνητης περιουσίας. [...] Ο αντισημιτισμός δεν είναι εβραϊκό πρόβλημα: είναι "δικό μας" πρόβλημα [...] θα πρέπει να δώσουμε στον καθένα να καταλάβει πώς η μοίρα των Εβραίων είναι η "δική του" μοίρα. Ούτε ένας Γάλλος δεν θα είναι ελεύθε...