Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο τίτλος αυτού του σχεδίου είναι από δάνειο υλικό. Το "όλα μπορούν να λεχθούν" είναι τμήμα του τίτλου του βιβλίου του Raoul Vaneigem Τίποτε δεν είναι ιερό. Όλα μπορούν να λεχθούν. Το "Εκείνα που δεν λέγονται" είναι τίτλος τραγουδιού "ποιήματος" του Άκη Πάνου. Το δίλλημα τίθεται με άλλους όρους όταν άνθρωποι σκοτώνουν ανθρώπους για "εκείνα που δεν λέγονται". Η δολοφονική επίθεση στο Charlie Hebdo συγκλόνισε τον κόσμο. Μετά το συμβάν του Γενάρη, στο ερώτημα του τίτλου απαντούν Έλληνες διανοούμενοι και έγκριτοι νομικοί που έχουν ειδικευθεί στο ζήτημα. Στο μικρό αυτό βιβλίο...

Όλοι όσοι συμμετέχουμε ενεργά στη ζωή της "Εστίας" σκεφτήκαμε ότι τα εκατοστά εικοστά γενέθλιά της αποτελούσαν μια καλή αφορμή για να ανατρέξουμε στο παρελθόν της και να ζήσουμε καλύτερα το παρόν και το μέλλον της. Αυτονόητα και ταπεινά πράγματα, θα πείτε. Όσο αυτονόητη μπορεί να είναι η περιήγηση στις περιπέτειες της εκπαίδευσης και των γραμμάτων στην Ελλάδα από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι σήμερα. Σε ένα τοπίο από το οποίο απουσίαζαν και απουσιάζουν η καλλιέργεια της ανάγνωσης, οι βιβλιοθήκες ως τόπος αναψυχής, η αγάπη για την τεκμηρίωση του παρελθόντος. Ενόσω ενισχύονται...

Ένα συλλογικό αποτύπωμα για την ανάγκη να ριζώσουμε στην επικράτεια των ιδεών και των συναισθημάτων, στην γκρίζα ζώνη ανάμεσα στο ορατό και το αόρατο. A collective imprint of our need for roots in the territory of ideas and emotions, in the grey zone between the visible and the invisible.

Η σημερινή ελληνική κρίση έχει πολλαπλή αιτιολογία. Η αντιμετώπιση των εξωτερικών, διεθνών, αιτίων που την προκαλούν υπερβαίνει ασφαλώς τις δυνατότητες μιας μικρής χώρας όπως η Ελλάδα. Είναι όμως αυτό λόγος να μην πασχίσουμε να αντιμετωπίσουμε τα εσωτερικά αίτιά της, το πελατειακό κράτος και την ανομία; Η κρίση εκφράζεται ήδη στην Ευρώπη και ως κρίση δημοκρατίας, όταν εκλεγμένοι πρωθυπουργοί αντικαθίστανται, κατ' απαίτηση των αγορών, με τεχνοκράτες. Ποιος λόγος όμως επέβαλε τη συμμετοχή του ΛΑΟΣ στην κυβέρνηση συνεργασίας, όταν υπήρχε άνετη κοινοβουλευτική πλειοψηφία των δύ...

Η πρωτοποριακή θέση του Τάκη Παπατσώνη (1895-1976) στην ιστορία της νεοελληνικής ποίησης του εικοστού αιώνα έχει πια αναγνωριστεί: αυτός πρώτος έγραψε σε ελεύθερο στίχο. Πέρα όμως από τούτη τη γραμματολογική αποκατάσταση, το έργο του δεν έχει μελετηθεί όσο του αξίζει. Δεν υπήρξε κανενός είδους συνωμοσία για αυτήν την αγνόηση. Ο Παπατσώνης, χριστιανός ποιητής, Καθολικής παιδείας και πνευματικότητας, οικουμενιστής και οπαδός της ενώσεως των Εκκλησιών, δεν μπορούσε να βρει εύκολα απήχηση στη χώρα μας. Το ανά χείρας βιβλίο προσπαθεί να φωτίσει τον μοναδικό τρόπο με τον οποίο ζε...

Το εκκλησιαστικό κήρυγμα βρίσκεται δεκαετίες τώρα σε κατάσταση απελπιστική. Στους ναούς μας ή δεν γίνεται κήρυγμα ή αυτό που γίνεται καλύτερα να μην γινόταν. Οι εξαιρέσεις μετριούνται στα δάχτυλα. Υπάρχει όμως κάτι χειρότερο από αυτό: το κήρυγμα δεν φαίνεται να απασχολεί σχεδόν κανέναν. Ελάχιστων κληρικών και θεολόγων ταράζει τον ύπνο η κατάσταση του κηρύγματος. Αλλά υπάρχει και το τρισχειρότερο: το κήρυγμα -το κήρυγμα εν γένει, όχι απλώς αυτό που υπάρχει σήμερα- θεωρείται περιττό, κάτι που έρχεται να διαταράξει την πληρότητα και το κάλλος της θείας λειτουργίας, σχεδόν επιζ...

Το εκκλησιαστικό κήρυγμα βρίσκεται δεκαετίες τώρα σε κατάσταση απελπιστική. Στους ναούς μας ή δεν γίνεται κήρυγμα ή αυτό που γίνεται καλύτερα να μην γινόταν. Οι εξαιρέσεις μετριούνται στα δάχτυλα. Υπάρχει όμως κάτι χειρότερο από αυτό: το κήρυγμα δεν φαίνεται να απασχολεί σχεδόν κανέναν. Ελάχιστων κληρικών και θεολόγων ταράζει τον ύπνο η κατάσταση του κηρύγματος. Αλλά υπάρχει και το τρισχειρότερο: το κήρυγμα -το κήρυγμα εν γένει, όχι απλώς αυτό που υπάρχει σήμερα- θεωρείται περιττό, κάτι που έρχεται να διαταράξει την πληρότητα και το κάλλος της θείας λειτουργίας, σχεδόν επιζ...

Τα περισσότερα κείµενα αυτού του βιβλίου συζητούν µια σκοτεινή πλευρά των τριών µονοθεϊσµών, εκείνη που αφορά τη µεταξύ τους σχέση, η οποία είχε για κύριο γνώρισµά της τη µισαλλοδοξία και σφραγίστηκε συχνά από το χυµένοαίµα, και ας αναγνωρίζουν και οι τρεις ως κοινό πατέρα της πίστης τους τον Αβραάµ. Το πρότυπο αυτού του µίσους είναι ο χριστιανικός αντιιουδαϊσµός. Εχθρότητα, συχνά µάλιστα σφοδρότερη, χώρισε και τους πιστούς της ίδιας θρησκείας µεταξύ τους: η Ευρώπη έχει πικρή πείρα αυτής της εχθρότητας µε τους οµολογιακούς θρησκευτικούς πολέµους του 16ου αιώνα και σήµερα εί...

Τα περισσότερα κείµενα αυτού του βιβλίου συζητούν µια σκοτεινή πλευρά των τριών µονοθεϊσµών, εκείνη που αφορά τη µεταξύ τους σχέση, η οποία είχε για κύριο γνώρισµά της τη µισαλλοδοξία και σφραγίστηκε συχνά από το χυµένοαίµα, και ας αναγνωρίζουν και οι τρεις ως κοινό πατέρα της πίστης τους τον Αβραάµ. Το πρότυπο αυτού του µίσους είναι ο χριστιανικός αντιιουδαϊσµός. Εχθρότητα, συχνά µάλιστα σφοδρότερη, χώρισε και τους πιστούς της ίδιας θρησκείας µεταξύ τους: η Ευρώπη έχει πικρή πείρα αυτής της εχθρότητας µε τους οµολογιακούς θρησκευτικούς πολέµους του 16ου αιώνα και σήµερα εί...

Τα κείμενα του τόμου είναι οι ομιλίες που εκφωνήθηκαν στην παρουσίαση του βιβλίου του Άγγελου Ελεφάντη "Μας πήραν την Αθήνα... " Ξαναδιαβάζοντας μερικά σημεία της Ιστορίας 1941-1950, που οργάνωσαν τα ΑΣΚΙ και οι εκδόσεις Βιβλιόραμα, στη Στοά του Βιβλίου, στις 11 Φεβρουαρίου 2003. Τα κείμενα του τόμου ακολουθούν τη σειρά των ομιλιών στην εκδήλωση.

Η αγάπη είναι χωρίς καμία αμφιβολία μια βιβλική, ιουδαιοχριστιανική ιδέα. Το Ισλάμ την παρέλαβε από τη Βίβλο. Το σημαντικό με την αγάπη είναι βεβαίως να την πράττεις, έχει ωστόσο μεγάλη πνευματική σημασία, ενάντια στον γενικευμένο καθημερινό μηδενισμό, και να κάνουμε λόγο για αυτήν, να προσπαθούμε να την εννοήσουμε. Τα ερωτήματα είναι πολλά: πόσο αξεχώριστες είναι η αγάπη προς τον Θεό και η αγάπη για τον συνάνθρωπο; Αποκλείεται να υπάρχει η μία χωρίς την άλλη; Η αγάπη προϋποθέτει την πίστη; Η αγάπη για τους εχθρούς των συνοπτικών Ευαγγελίων και η αγάπη προς αλλήλους του τ...

Η αγάπη είναι χωρίς καμία αμφιβολία μια βιβλική, ιουδαιοχριστιανική ιδέα. Το Ισλάμ την παρέλαβε από τη Βίβλο. Το σημαντικό με την αγάπη είναι βεβαίως να την πράττεις, έχει ωστόσο μεγάλη πνευματική σημασία, ενάντια στον γενικευμένο καθημερινό μηδενισμό, και να κάνουμε λόγο για αυτήν, να προσπαθούμε να την εννοήσουμε. Τα ερωτήματα είναι πολλά: πόσο αξεχώριστες είναι η αγάπη προς τον Θεό και η αγάπη για τον συνάνθρωπο; Αποκλείεται να υπάρχει η μία χωρίς την άλλη; Η αγάπη προϋποθέτει την πίστη; Η αγάπη για τους εχθρούς των συνοπτικών Ευαγγελίων και η αγάπη προς αλλήλους του τ...

Μια δημόσια συζήτηση για την πίστη προκαλεί αμηχανία: είτε γιατί η πίστη θεωρείται σήμερα απαραβίαστα προσωπική υπόθεση, για την οποία είναι ανοίκειο να μιλάει κανείς δημόσια, είτε γιατί, αντίθετα από άλλες χριστιανικές ιδέες (όπως η αγάπη, η ελπίδα, η συγχώρηση), η πίστη δεν μεταφράζεται σε άλλη γλώσσα, ηθική ή πολιτική, αλλά διεκδικεί και κρατάει τον θεολογικό χαρακτήρα της. Η σημερινή ευρωπαϊκή πραγματικότητα ωστόσο, όπου η πίστη έχει καταστεί εκ νέου προσωπική επιλογή και απόφαση, και όχι αυτονόητο κοινωνικό δεδομένο, προσφέρεται κατεξοχήν για να αναρωτηθούμε τι ακριβώς...

Μια δημόσια συζήτηση για την πίστη προκαλεί αμηχανία: είτε γιατί η πίστη θεωρείται σήμερα απαραβίαστα προσωπική υπόθεση, για την οποία είναι ανοίκειο να μιλάει κανείς δημόσια, είτε γιατί, αντίθετα από άλλες χριστιανικές ιδέες (όπως η αγάπη, η ελπίδα, η συγχώρηση), η πίστη δεν μεταφράζεται σε άλλη γλώσσα, ηθική ή πολιτική, αλλά διεκδικεί και κρατάει τον θεολογικό χαρακτήρα της. Η σημερινή ευρωπαϊκή πραγματικότητα ωστόσο, όπου η πίστη έχει καταστεί εκ νέου προσωπική επιλογή και απόφαση, και όχι αυτονόητο κοινωνικό δεδομένο, προσφέρεται κατεξοχήν για να αναρωτηθούμε τι ακριβώς...

Στη μακρά σειρά του ιστορικού κακού, η γενοκτονία των Εβραίων κατέχει μοναδική θέση. Μοναδική δεν σημαίνει και μόνη. Η μοναδικότητα της εβραϊκής γενοκτονίας οφείλεται στον λόγο για τον οποίο έγινε (επειδή οι Εβραίοι είχαν διαπράξει το αποτρόπαιο έγκλημα να γεννηθούν) και στον τρόπο με τον οποίο έγινε (ψυχρή μεθοδικότητα, συστηματικότητα και, κυρίως, ολικότητα). Ο ναζιστικός διωγμός εναντίον των Εβραίων ήταν ολικός: οι ναζί αρνούνταν στους Εβραίους το δικαίωμα να υπάρχουν, να υπάρχουν πάνω στη γη, όλοι, μέχρις ενός. Το Ολοκαύτωμα είναι μοναδικό γεγονός καθολικής σημασίας. Αφ...

Το δημοκρατικό σχολείο της νεωτερικότητας το διαπερνά μια αντινομία: έχει στόχο να διαπλάσει τον ελεύθερο πολίτη, την αυτόνομη ατομικότητα, τον άνθρωπο που σκέφτεται με το δικό του μυαλό, τον στόχο όμως αυτό τον επιδιώκει και τον πετυχαίνει διά της υποχρεωτικότητας και του αναγκασμού. Πράγματι, στο σχολείο, όπου ο μαθητής πηγαίνει θέλοντας και μη και όπου δεν έχει κανένα περιθώριο ουσιαστικής επιλογής, σε αυτόν ακριβώς τον χώρο του ετεροκαθορισμού, διαμορφώνεται -με τη συνδρομή προφανώς και άλλων εξωσχολικών παραγόντων- το ελεύθερο άτομο, η αυτόνομη ατομικότητα! Το σχολε...

Η πορεία της συζήτησης για τη δικαιοσύνη και το Δίκαιο στον παρόντα τόμο είναι η γνωστή πορεία των "Συναντήσεων": Βίβλος, αρχαία Ελλάδα, χριστιανική παράδοση, νεότερη σκέψη, σύγχρονα ερωτήματα. Είναι πράγματι η Παλαιά Διαθήκη και ο ιουδαϊσμός εν γένει με το μέρος της δικαιοσύνης, ενώ η Καινή Διαθήκη και ο χριστιανισμός με το μέρος της αγάπης, ή μήπως και στις δύο Διαθήκες και θρησκευτικές παραδόσεις συνυπάρχουν -με ένταση- και η δικαιοσύνη και η αγάπη; Στην αρχαία Ελλάδα πώς συνδέεται άραγε ο φιλοσοφικός λόγος περί δικαιοσύνης με τον τρόπο που τίθεται το ζήτημα στη λο...

Η πορεία της συζήτησης για τη δικαιοσύνη και το Δίκαιο στον παρόντα τόμο είναι η γνωστή πορεία των "Συναντήσεων": Βίβλος, αρχαία Ελλάδα, χριστιανική παράδοση, νεότερη σκέψη, σύγχρονα ερωτήματα. Είναι πράγματι η Παλαιά Διαθήκη και ο ιουδαϊσμός εν γένει με το μέρος της δικαιοσύνης, ενώ η Καινή Διαθήκη και ο χριστιανισμός με το μέρος της αγάπης, ή μήπως και στις δύο Διαθήκες και θρησκευτικές παραδόσεις συνυπάρχουν -με ένταση- και η δικαιοσύνη και η αγάπη; Στην αρχαία Ελλάδα πώς συνδέεται άραγε ο φιλοσοφικός λόγος περί δικαιοσύνης με τον τρόπο που τίθεται το ζήτημα στη λο...