Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Τα δέκα κείμενα του ανά χείρας βιβλίου συζητούν τη θέση της θρησκείας στη σύγχρονη κοινωνία και, κατά κύριο λόγο, στη σημερινή Ελλάδα. Ο Θεός του τίτλου είναι ο Θεός της χριστιανικής παράδοσης, ιδίως όπως αυτή εκφράστηκε από την ορθόδοξη Εκκλησία, και η Πόλη είναι η σύγχρονη, ανοιχτή, δημοκρατική κοινωνία της Ευρώπης, στην οποία η θρησκεία δεν καθορίζει πλέον τον δημόσιο βίο. Τα κείμενα του βιβλίου πιστεύουν και στα δύο -υπ' αυτήν την έννοια ο τίτλος σημαίνει και Θεός και Πόλις- και αναζητούν τον επαναπροσδιορισμό της μεταξύ τους σχέσης στη χώρα μας.

Δέκα χρόνια μετά το Α' Διεθνές Συνέδριο που έγινε στη Σκιάθο το 1991, η Εταιρεία Παπαδιαμαντικών Σπουδών οργάνωσε με ακόμα μεγαλύτερη επιτυχία το Β' Διεθνές Συνέδριο για τον Παπαδιαμάντη στο κεντρικό κτίριο του Πανεπιστημίου Αθηνών από 1-5 Νοεμβρίου 2001. Ένα χρόνο μετά το Συνέδριο παραδίδουμε στο επιστημονικό κοινό και στους αναγνώστες του Παπαδιαμάντη τον ογκώδη τόμο των "Πρακτικών", του οποίου η έκταση και η ποιότητα των εργασιών αποδεικνύουν για άλλη μια φορά την επιτυχία του Συνεδρίου. [...] Ο Παπαδιαμάντης διαρκώς ανέρχεται και ανατέλλει, και με τη νέα χιλιετία. Δεν...

Τα κείμενα του τόμου είναι οι ομιλίες που εκφωνήθηκαν στην παρουσίαση του βιβλίου του Άγγελου Ελεφάντη "Μας πήραν την Αθήνα... " Ξαναδιαβάζοντας μερικά σημεία της Ιστορίας 1941-1950, που οργάνωσαν τα ΑΣΚΙ και οι εκδόσεις Βιβλιόραμα, στη Στοά του Βιβλίου, στις 11 Φεβρουαρίου 2003. Τα κείμενα του τόμου ακολουθούν τη σειρά των ομιλιών στην εκδήλωση.

Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (1851-1911), ένας από τους μεγαλύτερους Ευρωπαίους διηγηματογράφους, εισήλθε στην πολιτεία της λογοτεχνίας από την πύλη του μυθιστορήματος: "Η μετανάστις" (1879), "Οι έμποροι των εθνών" (1882), "Η Γυφτοπούλα" (1884). Τα τρία αυτά πρώιμα μυθιστορήματα δεν προσείλκυσαν όση προσοχή τους αναλογούσε, γιατί τα διηγήματα του συγγραφέα συγκέντρωσαν όλο σχεδόν το αναγνωστικό και κριτικό ενδιαφέρον. Με δεδομένο πάντως το παντοτινό αξιολογικό προβάδισμα των διηγημάτων του, ο μυθιστοριογράφος Παπαδιαμάντης χρειάζεται να ξανασυζητηθεί και να επανεκτιμηθεί, κάτ...

Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (1851-1911), ένας από τους μεγαλύτερους Ευρωπαίους διηγηματογράφους, εισήλθε στην πολιτεία της λογοτεχνίας από την πύλη του μυθιστορήματος: "Η μετανάστις" (1879), "Οι έμποροι των εθνών" (1882), "Η Γυφτοπούλα" (1884). Τα τρία αυτά πρώιμα μυθιστορήματα δεν προσείλκυσαν όση προσοχή τους αναλογούσε, γιατί τα διηγήματα του συγγραφέα συγκέντρωσαν όλο σχεδόν το αναγνωστικό και κριτικό ενδιαφέρον. Με δεδομένο πάντως το παντοτινό αξιολογικό προβάδισμα των διηγημάτων του, ο μυθιστοριογράφος Παπαδιαμάντης χρειάζεται να ξανασυζητηθεί και να επανεκτιμηθεί, κάτ...

Ισχύς ή δίκαιο; Μονοπολική παγκόσμια κυριαρχία ή πολυπολικός κόσμος; Διεθνής τάξη ή μήπως αταξία; Στο μικρό αλλά πυκνό αυτό βιβλίο ο Τσβετάν Τοντόροφ δίνει μια διαυγή και συγκροτημένη απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα και αναλύει με πνευματική τιμιότητα τη σύγκρουση Ευρώπης-Αμερικής, οι οποίες, από τον πόλεμο κυρίως του Ιράκ και μετά, εννοούν με διαφορετικό τρόπο τα διλήμματα του σύγχρονου κόσμου και διακατέχονται από διαφορετικές ανησυχίες. Ο Τσβετάν Τοντόροφ συγκεντρώνει στο πρόσωπό του τις καλύτερες προϋποθέσεις για να τα συζητήσει όλα αυτά: είναι ένας άνθρωπος και της α...

Η πεποίθηση ότι η πολιτική είναι "βρόμικη υπόθεση" και το παράλληλο αίτημα της "ηθικοποίησής" της αποτελούν κοινούς τόπους στον καθημερινό δημόσιο λόγο των σύγχρονων δημοκρατιών. Η Μυριάμ Ρεβώ ντ' Αλλόν, από τους σημαντικότερους συγγραφείς της Γαλλίας στην περιοχή της πολιτικής και ηθικής σκέψης, θέτει υπό αυστηρή δοκιμασία τις τρέχουσες αυτές παραδοχές. Μας καλεί να σκεφτούμε, μεταξύ άλλων, μήπως ο μακιαβελισμός δεν είναι τόσο "μακιαβελικός" όσο θεωρείται και μήπως, τελικά, οι διαπρύσιοι κήρυκες της ηθικής είναι πολιτικά επικίνδυνοι. Μας καλεί ακόμη να γίνουμε περισσότερο...

Ο Ρεζίς Ντεμπρέ, γκεβαρικός επαναστάτης κατά τη νεότητά του, σύμβουλος αργότερα του Φρανσουά Μιττεράν, ασχολείται τα τελευταία χρόνια εντατικά με το θρησκευτικό φαινόμενο. Το ερώτημα ωστόσο που συνέχει τη διανοητική πορεία του σε όλες τις φάσεις της είναι κοινό: τι κρατάει τους ανθρώπους μαζί, τι κυρίως τους συγκροτεί σε πολιτική κοινότητα; Αν αρχικά αναζήτησε την απάντηση στην αδελφότητα της Επανάστασης και, αργότερα, στο νόμο του Δημοκρατικού Κράτους, σήμερα την ανιχνεύει στην πίστη (croyance). Καρπός της ενασχόλησης του Ρ. Ντεμπρέ με το θρησκευτικό φαινόμενο είναι και τ...

Όλοι όσοι συμμετέχουμε ενεργά στη ζωή της "Εστίας" σκεφτήκαμε ότι τα εκατοστά εικοστά γενέθλιά της αποτελούσαν μια καλή αφορμή για να ανατρέξουμε στο παρελθόν της και να ζήσουμε καλύτερα το παρόν και το μέλλον της. Αυτονόητα και ταπεινά πράγματα, θα πείτε. Όσο αυτονόητη μπορεί να είναι η περιήγηση στις περιπέτειες της εκπαίδευσης και των γραμμάτων στην Ελλάδα από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι σήμερα. Σε ένα τοπίο από το οποίο απουσίαζαν και απουσιάζουν η καλλιέργεια της ανάγνωσης, οι βιβλιοθήκες ως τόπος αναψυχής, η αγάπη για την τεκμηρίωση του παρελθόντος. Ενόσω ενισχύονται...

Ο Γκύντερ Άντερς απευθύνει δύο ανοιχτές επιστολές στον Κλάους Άιχμαν, γιο του αρχιδήμιου του Άουσβιτς Άντολφ Άιχμαν, την πρώτη το 1964, στον άμεσο απόηχο της δίκης της Ιερουσαλήμ (1961) και της καταδίκης σε θάνατο του πατέρα του, και τη δεύτερη είκοσι τέσσερα χρόνια αργότερα, το 1988. Το περιεχόμενο των επιστολών δεν είναι παραμυθητικό αλλά ηθικό και πολιτικό. Τι κάνει ένας γιος στον οποίο έλαχε η ασήκωτη δυστυχία να έχει πατέρα τον Άντολφ Άιχμαν; Με ποια έννοια είμαστε όλοι παιδιά του Άιχμαν; Τι κατέστησε δυνατή τη θηριωδία του Άουσβιτς; Τι είναι αυτό που καθιστά διαρκώς δ...

Σε τούτα τα μη αμιγώς λογοτεχνικά κείμενα, ο Δημήτρης Νόλλας δεν έχει την προστασία της φόρμας, του αμιγούς έργου τέχνης. Εδώ, στις εφημερίδες ή τα περιοδικά, στις ομιλίες ή στις επιστολές, στα σημειώματα και τα φαξ, γράφει χωρίς δίχτυ προστασίας, χωρίς την αφαίρεση που υπάρχει ενδιάθετα στο έργο τέχνης, χωρίς απόσταση και μετουσίωση. Εδώ μιλά σε ανθρώπους, για συγκεκριμένα θέματα, σχεδόν ευτελή και φθαρτά μα πραγματικά, άρα κινδυνώδη. Ώστε είτε θα καταφύγει στη λειασμένη και ακίνδυνη ηθικολογία είτε, όπως πράττει, θα ρισκάρει. Για να μιλήσει από ψυχής. Αυτό κάνει σε τούτα...

Εισηγήσεις - Συζητήσεις από τη διημερίδα που οργάνωσε στη Γερμανική Σχολή Αθηνών ομάδα θεολόγων - καθηγητών σχολείων του Νομού Αττικής (5-6 Μαίου 2000). Η σκοπιμότητα της θρησκευτικής παιδείας και του μαθήματος των Θρησκευτικών στο σύγχρονο σχολείο αμφισβητείται στις μέρες μας ολοένα και περισσότερο. Ο νεωτερικός άνθρωπος, έχοντας θεωρήσει τον ορθό λόγο ως το απόλυτο κριτήριο αντικειμενικότητας της αλήθειας, πιστεύει ότι, η θρησκεία και οι διάφορες εκδηλώσεις της, συγκρούονται με τους όρους και τις κατηγορίες της σύγχρονης επιστημονικής σκέψης. Υπ' αυτό το πρίσμα, η ύπαρξη...

Ποτέ άλλοτε δεν γινόταν τόσος λόγος για ανθρώπινες σχέσεις, ή, απλώς, για "σχέση" (εννοώντας, στην περίπτωση αυτή, τη σχέση άντρα και γυναίκας), και ποτέ άλλοτε όσο σήμερα οι σχέσεις αυτές δεν ήταν τόσο ασταθείς και εύθραυστες. Ο άνθρωπος της ρευστής νεωτερικότητας (Liquid Modernity) -όπως αποκαλεί ο Ζ. Μπάουμαν τη μετανεωτερικότητα, την κοινωνία δηλαδή των τελευταίων δεκαετιών, με τους ραγδαίους ρυθμούς αλλαγής, διακρίνοντάς την από την καθαυτό νεωτερικότητα (Solid Modernity)- δημιουργεί δεσμούς εξαρχής χαλαρούς, ώστε να μπορούν να λύνονται εύκολα, γρήγορα και δίχως πόνο,...

Με τους πολίτες ή με το λαό; Το ερώτημα, εκ πρώτης όψεως, φαίνεται παράδοξο, ίσως και ακατανόητο. Τι διαφοροποιεί τον πολίτη από το λαό; Μέχρι σήμερα είχαμε συνηθίσει να θεωρούμε τις δύο αυτές έννοιες τουλάχιστον συμπληρωματικές. Ο πολίτης ήταν το άτομο που ενδιαφερόταν για τα κοινά, ήταν ο εγγυητής της λαϊκής κυριαρχίας. Στο ανά χείρας βιβλίο, στηριζόμενοι στη μελέτη του νέου ΠΑΣΟΚ του Γιώργου Παπανδρέου, υποστηρίζουμε ότι η έννοια του πολίτη τείνει σαφώς να αποσυσχετισθεί από την έννοια του λαού. Για το μετα-σοσιαλδημοκρατικό και πολυ-πολιτισμικό ΠΑΣΟΚ του Γ. Παπανδρέου,...

"Ο αντισημιτισμός είναι μια μανιχαϊστική και πρωτόγονη κοσμοαντίληψη, όπου το μίσος του Εβραίου λειτουργεί ως ένας μεγάλος ερμηνευτικός μύθος. Δεν πρόκειται για μεμονωμένη γνώμη, αλλά για μια σφαιρική επιλογή που κάνει ένας άνθρωπος για τον εαυτό του και για το νόημα του σύμπαντος. Είναι η έκφραση μιας βάρβαρης και μυστικιστικής αίσθησης της ακίνητης περιουσίας. [...] Ο αντισημιτισμός δεν είναι εβραϊκό πρόβλημα: είναι "δικό μας" πρόβλημα [...] θα πρέπει να δώσουμε στον καθένα να καταλάβει πώς η μοίρα των Εβραίων είναι η "δική του" μοίρα. Ούτε ένας Γάλλος δεν θα είναι ελεύθε...