Η νέα διεθνής αταξία

Στοχασμοί ενός Ευρωπαίου

Le nouveau désordre mondial

Ισχύς ή δίκαιο; Μονοπολική παγκόσμια κυριαρχία ή πολυπολικός κόσμος; Διεθνής τάξη ή μήπως αταξία; Στο μικρό αλλά πυκνό αυτό βιβλίο ο Τσβετάν Τοντόροφ δίνει μια διαυγή και συγκροτημένη απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα και αναλύει με πνευματική τιμιότητα τη σύγκρουση Ευρώπης-Αμερικής, οι οποίες, από τον πόλεμο κυρίως του Ιράκ και μετά, εννοούν με διαφορετικό τρόπο τα διλήμματα του σύγχρονου κόσμου και διακατέχονται από διαφορετικές ανησυχίες. Ο Τσβετάν Τοντόροφ συγκεντρώνει στο πρόσωπό του τις καλύτερες προϋποθέσεις για να τα συζητήσει όλα αυτά: είναι ένας άνθρωπος και της ανατολικής και της δυτικής Ευρώπης (γεννήθηκε και σπούδασε στη Βουλγαρία, ζει και εργάζεται στη Γαλλία), έχει μείνει για αρκετό χρονικό διάστημα στην Αμερική, γνωρίζει βαθιά την ιστορία των ιδεών και του πολιτισμού. Ο Τοντόροφ όμως δεν αναλύει μόνο, παίρνει και θέση: τάσσεται υπέρ της ευρωπαϊκής "ήρεμης δύναμης". Είναι με την Ευρώπη, μια Ευρώπη ταλαιπωρημένη, διαιρεμένη, "γηραιά" ίσως, ταυτόχρονα όμως Ευρώπη της μεγάλης και πολυσχιδούς πνευματικής παράδοσης, Ευρώπη της δημοκρατίας, της ανεκτικότητας, της δικαιοσύνης.