Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

[...] Σε τούτο το σημείωμα προσπάθησα μόνο να κάνω μια πολύ σύντομη αναφορά στη βιογραφία και στο ποιητικό έργο του Eliot -για το οποίο τόσα έχουν γραφτεί σ' όλον τον κόσμο- αυτής της εξαιρετικής προσωπικότητας, σαν μια εισαγωγή στην παρουσιαζόμενη μετάφραση, όλων των ποιητικών του συλλογών. Εργασία επίπονη αυτή η μετάφραση, αλλά γεμάτη ενδιαφέρον και συναρπαστικές εκπλήξεις. Μια εργασία που μου έδωσε την ευκαιρία και τη χαρά να περπατήσω στα μονοπάτια της δαιδαλώδους φαντασίας αυτού του μεγάλου ποιητή, να ταξιδέψω στους ονειρικούς κόσμους του και να νοιώσω τη μαγεία της ασ...

Έπειτα από τα "Σονέτα" του Σαίξπηρ (1989, δεύτερη έκδοση 1998), η "Στιγμή" παρουσιάζει για τους φίλους της ποίησης, ιδιαίτερα της δυτικής Ευρώπης, άλλη μια σειρά μεταφράσεων του Στυλιανού Αλεξίου από τους John Keats, Charles Baudelaire, Owen Meredith, Stephane Mallarme, Stefan George, Henri de Regnier, Francis Jammes, W.B.Yeats και T.S.Eliot. Στην εισαγωγή δίνονται πληροφορίες σχετικές με τους ποιητές και στοιχεία που βοηθούν στην πληρέστερη κατανόηση των ποιημάτων. Ο Στυλιανός Αλεξίου είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης και επίτιμος διδάκτωρ των Πανεπιστημίω...

Το "Εγχειρίδιο πρακτικής γατικής του γερο-Πόσουμ", ένα βιβλίο κεφάτο, σπινθηροβόλο, πλούσιο, με παιγνιώδεις ρυθμούς και ομοιοκαταληξίες, είναι τελείως διαφορετικό απ' όλα τα άλλα έργα του Έλιοτ. Και παρά το γεγονός πως, κατά μία έννοια, έχει γνωρίσει τη μεγαλύτερη δημοσιότητα, εξακολουθεί να παραμένει το λιγότερο μεταφρασμένο έργο του Έλιοτ και το λιγότερο σχολιασμένο.

Ο ποιητής Τάκης Παπατσώνης γράφει ότι ο "Δάντης" κατέχει "μία από τις κυριότερες θέσεις" στο κριτικό έργο του Έλιοτ. Η σπουδαιότητα όμως του δοκιμίου αυτού είναι ότι παρέχει στους αναγνώστες της "Θείας κωμωδίας" και της "Νέας ζωής" όχι στεγνές φιλολογικές γνώσεις, αλλά συμβουλές από την προσωπική εμπειρία του Έλιοτ ως δημιουργού μεγάλων σε έκταση ποιημάτων. Ας μη λησμονούμε ότι είναι εκείνος που έγραψε δύο από τα αριστουργήματα του 20ού αιώνα, την "Έρημη χώρα" και τα "Τέσσερα κουαρτέτα". Είναι βεβαίως τύχη να σε καθοδηγεί ένας μεγάλος ποιητής στο πώς θα διαβάσεις το έργο εν...

[...] Η υπόθεση του έργου είναι πολύ απλή, έτσι ώστε μπορούμε να πούμε ότι το έργο δεν έχει καν υπόθεση. Το κεντρικό θέμα του "Βράχου" αναφέρεται στο χτίσιμο μιας εκκλησίας στο Λονδίνο, το 1934. Από το γεγονός αυτό παίρνει αφορμή ο ποιητής για να εκφράσει κατά πρώτο λόγο την πίστη του στην αιωνιότητα της Εκκλησίας και στην καθαρά πνευματική της υπόσταση, αλλά και για να στοχαστεί πάνω στη μοίρα του αιώνιου ανθρώπου, καθώς επίσης και στο μέλλον του σύγχρονου Ευρωπαϊκού Πολιτισμού. [...] Τα χορικά που ακολουθούν, πιστεύω πως θ' αποκαλύψουν, ακόμα και στον πιο αμύητο στην ποίη...

Οι "Ποιητές του κόσμου" είναι μια μικρή ανθολογία. Έχει το χαρακτήρα ενός αγνώστου που σε πλησιάζει απότομα, μα η φωνή του φτάνει αμέσως στα τρίσβαθα. Μια ασυνήθιστη σύναξη φαινομενικά αταίριαστων και αλλόεθνων ποιητών, που όλοι τους ανήκαν στον 20ο αιώνα.

Επικεντρωμένη στην περίοδο, από την πρώτη δεκαετία του 20ού αιώνα ως τις αρχές της δεκαετίας του '90, η παρούσα ανθολογία κάνει μία προσπάθεια να προσεγγίσει με μία ιδιαίτερη και πολύ συγκεκριμένη αντίληψη, ένα μεγάλο κομμάτι του κορμού της νεότερης αμερικανικής ποίησης. Η ποίηση αυτή, κυρίως στις δεκαετίες που ακολούθησαν τον β΄ παγκόσμιο πόλεμο, επηρέασε, ή καλύτερα, κλόνισε τις βάσεις της νεοτερικής ποιητικής γραφής σε παγκόσμιο επίπεδο σε τέτοιο βαθμό, που σχεδόν παντού έκτοτε η πλειονότητα των δειγμάτων της σύγχρονης ποίησης βαρύνεται ή έχει σοβαρά εμβολιαστεί με κάποι...

Ποίηση δεν είναι ό,τι χάνεται στη μετάφραση, όπως έχει λεχθεί. Και στη γλώσσα του πρωτοτύπου και στην αλλοδαπή έχουμε ένα ποίημα [...]. Θεωρώ αυτονόητη την ιδιοτροπία των ανθολογιών. [...] Προσπάθησα να συνδυάσω ποίηση και μετάφραση. (από τον πρόλογο) Η Μαρία Λαϊνά ανθολογεί μεταφράσεις ποιημάτων 111 σημαντικών ποιητών του 20ου αιώνα. Στην ανθολογία αυτή παρουσιάζειαι η "συνομιλία" του Άρη Αλεξάνδρου με την Άννα Αχμάτοβα, του Κλείτου Κύρου με τον Γκιγιώμ Απολλιναίρ, του Νίκου Σπανιά με τον Βαλερύ Λαρμπώ, του Γιώργου Σεφέρη με τον Έζρα Πάουντ, του Φ. Δ. Δρακονταειδή με...

Όταν οι άγγελοι περπατούν, τα πιο πεζά περιστατικά θυμίζουν θρύλους και παραμύθια. Οι πιο συνηθισμένοι άνθρωποι αποκαλύπτουν μια άλλη τους πλευρά, αλλόκοτη και μυστική. Ο καιρός είναι πάντα φθινόπωρο. Το καλοκαίρι ακόμα δεν έχει φύγει. Η άνοιξη στέλνει απ' την αντίπερα όχθη τις σκληρές της αντανακλάσεις. Το αγρίμι του χειμώνα λουφάζει κρυμμένο στα μελαγχολικά σύννεφα. Οι λακκούβες των δρόμων με το μαύρο νερό καθρεφτίζουν κοπάδια σπάνιων πουλιών. Όλα μετέωρα, ακολουθούν τους ρυθμούς ενός απλού κι απόκοσμου βηματισμού. Στα πάρκα κυκλοφορούν ολομόναχες οι σιλουέτες των ίσκιων....

"Η ποίηση", είπε ο T.S. Eliot, "είναι κάτι που κατορθώνεται με τη σύγκλιση και τη συνέργια όλων των ψυχικών δυνάμεων του ποιητή, από τις πλέον ασυνείδητες ως -και κυρίως- τις πλέον συνειδητές, οι οποίες συνθέτουν το λόγο μέσω μιας διαδικασίας αποπροσωποποίησης, μετασχηματίζοντας το προσωπικό σε πανανθρώπινο και υποτάσσοντας το επικαιρικό στο διαχρονικό". Ο T.S. Eliot, κατά πολλούς ο μεγαλύτερος ευρωπαίος ποιητής της εποχής μας, διαμόρφωσε μια καινούργια ποιητική γλώσσα, πολυδύναμη και πολυεπίπεδη, επηρέασε, όσο λίγοι, τους συγχρόνους του και θα επηρεάζει πάντα τους μεταγ...

Πως τα καταφέρνουν οι μεγάλοι συγγραφείς; Επί μισό και πλέον αιώνα το Paris Review έχει εκμαιεύσει μερικές από τις πιο αποκαλυπτικές και τολμηρές σκέψεις που διατύπωσαν οι αυθεντίες της λογοτεχνίας του καιρού μας. Οι συντάκτες του περιοδικού έχουν μιλήσει με τους περισσότερους, κορυφαίους στον κόσμο, μυθιστοριογράφους, ποιητές, θεατρικούς συγγραφείς και κριτικούς και οι ίδιες οι συνεντεύξεις κέρδισαν την αναγνώριση ως κλασικά λογοτεχνικά έργα, ως μία ουσιαστική και εμπεριστατωμένη καταγραφή της συγγραφικής ζωής. Το Paris Review έχει προσφέρει γόνιμες συζητήσεις με του...

Όταν οι άγγελοι περπατούν, τα πιο πεζά περιστατικά θυμίζουν θρύλους και παραμύθια. Οι πιο συνηθισμένοι άνθρωποι αποκαλύπτουν μια άλλη τους πλευρά, αλλόκοτη και μυστική. Ο καιρός είναι πάντα φθινόπωρο. Το καλοκαίρι ακόμα δεν έχει φύγει. Η άνοιξη στέλνει απ' την αντίπερα όχθη τις σκληρές της αντανακλάσεις. Το αγρίμι του χειμώνα λουφάζει κρυμμένο στα μελαγχολικά σύννεφα. Οι λακκούβες των δρόμων με το μαύρο νερό καθρεφτίζουν κοπάδια σπάνιων πουλιών. Όλα μετέωρα, ακολουθούν τους ρυθμούς ενός απλού κι απόκοσμου βηματισμού. Στα πάρκα κυκλοφορούν ολομόναχες οι σιλουέτες των ίσκιων....

O τόμος αυτός περιλαμβάνει μεταφρασμένα στα ελληνικά όλα τα ποιήματα του T. S. Eliot, όπως συγκεντρώθηκαν από τον ίδιο τον ποιητή στα "Collected Poems, 1909-1962". Είναι δηλαδή ποιητικά του "Άπαντα". Στην επίσημη αυτή και πλήρη έκδοση των ποιημάτων του Έλιοτ περιέχονται 85 τίτλοι και 12 αυτοτελείς ενότητες: όλα τα μεγάλα του ποιήματα, όπως "Η Έρημη Χώρα", "Τετάρτη των Τεφρών", "Χορικά από τον Βράχο", "Τέσσερα Κουαρτέττα" μέχρι τα "Ελάσσονα" και "Επικαιρικά" ποιήματά του. [...] (από την εισαγωγή του μεταφραστή)

Το μείζον ποιητικό επίτευγμα του Έλιοτ μετά την έκδοση των έργων του "The Waste Land" (1922) και "Ash-Wednesday" (1930) ήταν το "Burnt Norton", που δημοσιεύτηκε το 1935 και αρχικά θεωρήθηκε αυτόνομο έργο, αλλά στη διάρκεια του πολέμου αποτέλεσε το πρώτο μέρος της σύνθεσης που αργότερα έγινε γνωστή ως "Τέσσερα Κουαρτέτα". Αυτή η εκπληκτική αλληλουχία -"Burnt Norton" (1936), "East Coker" (1940), "The Dry Salvages" (1941) και "Little Gidding" (1942)- θεωρείται το αριστούργημά του, ο ίδιος μάλιστα αναγνώριζε στο "Little Gidding" το σημαντικότερο ποίημά του. Ενώ τα προηγούμενα π...

Ο Τόμας Στερνς Έλιοτ με τη "Ρημαγμένη Γη" ("The Waste Land") άνοιξε καινούριους δρόμους στη νεότερη ποίηση και καθιέρωσε το αποκλειστικά δικό του προσωπικό ύφος. Λίγοι ποιητές επηρέασαν τόσο σημαντικά τις κατοπινές γενιές τους όσο ο Έλιοτ. Και κανένας αστός ποιητής δε μίλησε με τόση ειλικρίνεια για το χάρος και την ερήμωση της τάξης του, μα και με το τόσο δραματικό τόνο, όσο ο Έλιοτ. Ποιητής τίμιος και συνεπής με την τέχνη του, τον εαυτό του και τους συνανθρώπους του, καλλιέργησε εποικοδομητικά το ποιητικό θέατρο κι άνοιξε βαθιές τομές με το οξύτατο κι έμπειρο "κριτήριό" τ...

Από τη Σαπφώ και τον Κάτουλλο ως τον Cummings και την Carson Ο έρωτας και τα αντιφατικά συναισθήμτα που προκαλεί- ευφορία, ζήλια, οδύνη, οργή, απώλεια, ματαίωση, απόλαυση, ηδονή- είναι ένα από τα κεντρικά θέματα της ποίησης. Από τη Σαπφώ και τον Κάτουλλο, τους τροβαδούρους και τον Σπένσερ ως τον Μπάυρον και τον Γκαίτε, τον Καβάφη και την Πλαθ, οι ποιητές ένιωθαν πάντα την ανάγκη να μιλήσουν γι΄αυτό το πάθος που, όπως λέει ο Σαίξπηρ στον "Οθέλλο", "shakes our very frame". Φαντάζει εύκολο να ρωτήσει κανείς τον αγαπημένο του, "How do I love thee?", όπως ρωτάει η Ελίζαμπεθ...

Θεωρούμενος ως ένας από τους κορυφαίους ποιητές του 20ού αιώνα, ο Τόμας Στερνς Έλιοτ είναι αναμφισβήτητα και ο σημαντικότερος λογοτεχνικός κριτικός. Οι απόψεις του για τη λογοτεχνία και τη λογοτεχνική κριτική αποτέλεσαν τη βάση της αγγλοσαξονικής Νέας Κριτικής και διαμόρφωσαν καθοριστικά, και διεθνώς, τη μοντερνιστική προσέγγιση της λογοτεχνίας. Η βασική θέση του Έλιοτ περιέχεται στην πεποίθησή του ότι η λογοτεχνική κριτική θα πρέπει να συμπληρώνεται από μιαν ηθική και οντολογική οπτική. Επιμένοντας, εις πείσμα των εστέτ, ότι η μεγάλη ποίηση δεν θα έπρεπε να αξιολογείται μό...

Η "Ιδέα μιας Χριστιανικής Κοινωνίας" αντανακλά όχι τόσο την αναζήτηση ενός χριστιανού, αλλά κυρίως την αγωνία ενός Ευρωπαίου για την διάσωση της ταυτότητας του ευρωπαϊκού πολιτισμού, γι' αυτό είναι έτοιμος να αποσυνδέσει την "Ιδέα" από την "Πίστη" και να προτείνει το χριστιανικό πολιτισμό ως κοινή ιδεολογική βάση για όλους τους ευρωπαϊκούς λαούς, ανεξάρτητα από την οποιαδήποτε θετική ή την αρνητική τους στάση έναντι της θρησκευτικής πίστεως.