Βαρβέρης Γιάννης 1955-2011
Varvéris Giánnis
Ο Γιάννης Βαρβέρης (1955-2011) γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε νομικά. Εξέδωσε έντεκα ποιητικές συλλογές, με πρώτη την "Εν φαντασία και λόγω" (Κούρος, Αθήνα, 1975), ενώ η τελευταία, δωδέκατη συλλογή του εκδόθηκε λίγο μετά το θάνατό του ("Βαθέος γήρατος", 2011). Επίσης μετέφρασε και εξέδωσε έργα των Αριστοφάνη, Μενάνδρου, Μολιέρου, Μαριβώ, Ουίτμαν, Σαντράρ, Πρεβέρ, Μρόζεκ, Κάριγκτον, Φέρρε, Μπρασένς καθώς και μια ανθολογία για το θάνατο. Από το 1976 έγραφε κριτική θεάτρου (περιοδικά "Τομές" και "Η Λέξη", εφημερίδα "Η Καθημερινή"). Αυτά και άλλα θεωρητικά του κείμενα για το θέατρο εκδόθηκαν σε έξι τόμους ("Η κρίση του θεάτρου" -πέντε τόμοι, "Πλατεία θεάτρου"). Το 1996 του απονεμήθηκε το Κρατικό βραβείο Κριτικής - Δοκιμίου. Ποιήματά του μεταφράστηκαν και περιλήφθηκαν σε ανθολογίες στα αγγλικά, στα γαλλικά, στα γερμανικά, στα ιταλικά, στα ισπανικά και στα ρουμανικά. Μεταφράσεις του αττικής και νέας κωμωδίας παρουσιάστηκαν στην Επίδαυρο και σε άλλα θέατρα. Το 2001 του απονεμήθηκε το Βραβείο Καβάφη για τη συγκεντρωτική έκδοση "Ποιήματα 1975-1996". Το 2002 του απονεμήθηκε το Βραβείο Ποίησης του περιοδικού "Διαβάζω" για την ποιητική συλλογή "Στα ξένα". Το 2010 τιμήθηκε με το Βραβείο του Ιδρύματος Πέτρου Χάρη της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του ποιητικού του έργου. Ήταν μέλος της Εταιρίας Συγγραφέων. Έφυγε από τη ζωή στην Αθήνα, ξαφνικά, στις 25 Μαΐου 2011. Εργογραφία Ποίηση - "Εν φαντασία και λόγω", Αθήνα, Κούρος, 1975, Αθήνα, Ύψιλον, 1984 - "Το ράμφος", Θεσσαλονίκη, Τραμ, 1978, Αθήνα, Ύψιλον, 1984, - "Αναπήρων Πολέμου", Αθήνα, Ύψιλον, 1982, - "Ο θάνατος το στρώνει", Αθήνα, Ύψιλον 1986, - "Πιάνο βυθού", Αθήνα, Ύψιλον 1991, - "Ο κύριος Φογκ", Αθήνα, Ύψιλον, 1993, - "Άκυρο θαύμα", Αθήνα, Ύψιλον, 1996, - "Ποιήματα 1975-1996", (συγκεντρωτική έκδοση), Αθήνα, Κέδρος, 2000, - "Στα ξένα", Αθήνα, Κέδρος, 2001, - "Πεταμένα λεφτά", Αθήνα, Κέδρος, 2005, - "Ο άνθρωπος μόνος", Αθήνα, Κέδρος, 2009 - "Βαθέος γήρατος", Αθήνα, Κέδρος, 2011 Κριτική Θεάτρου - "Κρίση του θεάτρου" (1976-1984), Αθήνα, Καστανιώτης, 1985 - "Κρίση του θεάτρου" Β΄ (1984-1989), Αθήνα, Εστία, 1991 - "Πλατεία θεάτρου", δοκίμια, Σοκόλης, 1994. - "Κρίση του θεάτρου Γ΄" (1989-1994), Σόκολης, 1995. - "Κρίση του θεάτρου Δ΄" (1994-2003), Αλεξάνδρεια, 2003. - "Κρίση του θεάτρου Ε΄" (2003-2010), Αλεξάνδρεια, 2010. Δοκίμια - "Σωσίβια λέμβος", λογοτεχνικά δοκίμια, Αθήνα, Καστανιώτης, 1999 Ανθολογία - "Ελληνική ποιητική ανθολογία θανάτου του εικοστού αιώνα" (με τον Κ.Γ. Παπαγεωργίου), Αθήνα, Καστανιώτης, 1996. Μελέτη - "Κρίτων Αθανασούλης: μια παρουσίαση", Αθήνα, Γαβριηλίδης, 2001. Μεταφράσεις - Λ. Φερρέ: "Μια πρώτη παρουσίαση", Αθήνα, Κούρος, 1976 - Ζ. Πρεβέρ: Θέαμα και ιστορίες", ποιήματα, Αθήνα, Νεφέλη, 1982 - Λ. Κάριγκτον, "Η αρχάρια και άλλα διηγήματα", Αθήνα, Ύψιλον 1982. - Ζ. Μπρασένς, "Ο γορίλας και άλλα ποιήματα", Αθήνα, Ύψιλον, 1983 - Σλ. Μρόζεκ, "Δεύτερη υπηρεσία", θέατρο, Αθήνα, Δωδώνη, 1985 - Μ. Σαντράρ, "Πάσχα στη Νέα Υόρκη", ποιήματα, Αθήνα, Υάκινθος - Ρόπτρον, 1987, Αθήνα, Ύψιλον, 1999 - Μολιέρου, "Ζωρζ Νταντέν", θέατρο, 1991 - Ο. Ουίτμαν, "Στη γαλάζια όχθη της Οντάριο", ποίημα, Αθήνα, Ρόπτρον, 1992, Αθήνα, Ύψιλον, 1999. - Μαριβώ, "Η ψευτροϋπηρέτρια", Θέατρο, Αθήνα, Δωδώνη, 1998 - Μενάνδρου, "Σαμία", θέατρο, Αθήνα, Πατάκης, 1997 - Αριστοφάνους, "Όρνιθες", θέατρο, Αθήνα, Πατάκης, 1998 - Μενάνδρου, "Επιτρέποντες", θέατρο, Αθήνα, Πατάκης, 1998 - Αριστοφάνους, "Λυσιστράτη", θέατρο, Αθήνα, Πατάκης, 1998 - Αριστοφάνους, "Ειρήνη", θέατρο, Αθήνα, Πατάκης, 2000 - Μενάνδρου, "Δύσκολος", θέατρο, Αθήνα, Πατάκης, 2001 - Αριστοφάνους, "Πλούτος", θέατρο, Αθήνα, Πατάκης, 2001.
Το χρονικό του Κέδρου
Συλλογικό έργο
Κέδρος (2004)
[...] Μισό αιώνα καλύπτει η αδιάλειπτη παρουσία του Κέδρου: 1954-2004. Πενήντα δημιουργικά χρόνια στα οποία διακρίνονται τρεις χρονολογίες που υπήρξαν σταθμοί στην εξέλιξή του. Οι δύο πρώτες αποτελούν ταυτόχρονα σταθμούς και για την πρόσφατη ιστορία μας: η διδακτορία του 1967 και η μεταπολίτευση του 1974. Η τρίτη, το 1985, είναι επίσης μια χρονιά μετάβασης με τη μεταβίβαση της ιδιοκτησίας του Κέδρου από τη Νανά Καλλιανέση στους σημερινούς εκδότες. Πρόσωπα και περιστατικά από τα χρόνια αυτά ζωντανεύουν στον συλλογικό επετειακό μας τόμο. Όλα τα στοιχεία έχουν αντληθεί αποκλε...
Το ράμφος. Εν φαντασία και λόγω.
Βαρβέρης Γιάννης 1955-2011
Ύψιλον (1984)
ΕΝΟΧΗ Πόσο κίτρινος είναι ο ήλιος που μας κοροϊδεύει. Πόσο ιδανικοί εμείς αναλύοντας τις ακτίνες του. Πόσο επαίσχυντα ωραίοι όταν τραβάμε το σύρτη Και μένουμε άφωνοι- ο ένας απέναντι στον άλλο. (από τη συλλογή "Εν φαντασία και λόγω", 1975) ΤΟ ΚΕΦΑΛΙ ΜΟΥ Δε μου ανήκει στίχος κανένας. Οι φίλοι μου τους χειρούργησαν όλους. Οι ακέραιοι φίλοι μου Brassens και Ferre. Και οι άλλοι. Και δεν είναι κεφάλι τούτο, είναι μίσος. Και τα πλαστικά κρινάκια της μαμάς τ' απόθεσα στην πύλη του Πολυτεχνείου. Δεν είναι κεφάλι τούτο που δεν ξεχωρίζει το τόξο απ' το βέλος...
Το παιχνίδι του έρωτα και της τύχης
Marivaux Pierre Carlet de Chamblain de 1688-1763
Ηριδανός (2008)
Ο μέγας Γάλλος κλασικός κωμωδιογράφος Μαριβώ, με το "Παιχνίδι του έρωτα και της τύχης" στήνει και πάλι μια σατανικά ιλαρή ίντριγκα γύρω από δύο ζευγάρια που ερωτεύονται αγνοώντας το ένα την πραγματική ταυτότητα του άλλου. Η οικεία στον Μαριβώ μεταμφίεση των προσώπων και ο περίπλοκος λόγος παράγουν ακόμα μία σπουδαία κωμωδία καταστάσεων, όπου το μπαρόκ βρίσκεται στις μεγάλες του ώρες.
Το 1821 στην ελληνική ποίηση
Συλλογικό έργο
Κέδρος (2011)
Εκατόν ενενήντα χρόνια από την κήρυξη της ελληνικής επανάστασης οι εκδόσεις "Κέδρος" εκδίδουν την ανθολογία του ποιητή Ηλία Γκρή "Το 1821 στην ελληνική ποίηση". Πρόκειται για ένα απάνθισμα όπου πρωταγωνιστούν θρυλικά πρόσωπα και τόποι, σύμβολα της Επανάστασης του 1821. Τα 140 ποιήματα που ανθολογούνται γράφτηκαν σε διάστημα 190 ετών από 109 Έλληνες ποιητές, με προεξάρχοντες τους Διονύσιο Σολωμό και Ανδρέα Κάλβο. Σχεδόν όλοι οι μείζονες και καταξιωμένοι Έλληνες ποιητές ανθολογούνται σε αυτή τη συλλογή. Πολλοί ακόμη, είτε αναφέρονται στο επίμετρο ονομαστικά είτε παρ...
Τα ποιήματα του 2011
Συλλογικό έργο
Κοινωνία των (δε)κάτων (2012)
Το 2011 ήταν μια ακόμα χρονιά πλούσιας ποιητικής παραγωγής. Τα βιβλία των πρωτοεμφανιζόμενων ποιητών (οι περισσότεροι από αυτούς νεότατοι) αποτέλεσαν και πάλι τον κύριο όγκο των εκδόσεων, πράγμα που σημαίνει πως η υπερπαραγωγή δεν είναι καθόλου συμπτωματική και ίσως να σηματοδοτεί καθοριστικές εξελίξεις στη σχέση του κοινωνικού υποκειμένου με την αίσθηση ελευθερίας που προϋποθέτει η άσκηση της ποίησης. Θα πρέπει ωστόσο να επισημάνουμε πως είναι εμφανής η έλλειψη προϋποθέσεων σε μεγάλο μέρος εκείνων που δοκιμάζουν τις δυνάμεις τους στην ποίηση. Συχνά, άνθρωποι όχι μόνο εξαιρ...
Τα ποιήματα του 2009
Συλλογικό έργο
Κοινωνία των (δε)κάτων (2010)
Περιλαμβάνονται 105 γνωστοί και καταξιωμένοι αλλά και νέοι, λιγότερο γνωστοί ή και παντελώς άγνωστοι ποιητές, των οποίων τα ποιήματα οι δύο επιμελήτριες έκριναν άξια της προσοχής μας. Για να φτάσουν εκεί που έφτασαν οι δύο ποιήτριες-επιμελήτριες διάβασαν περισσότερα από 200 βιβλία με πάνω από 5.000 ποιήματα. Ο υπεύθυνος της σειράς Ντίνος Σιώτης σημειώνει στον πρόλογό του: "Η ποίηση, σε χαλεπούς καιρούς σαν τους σημερινούς, εξακολουθεί να σηματοδοτεί την άποψη ότι είναι εκεί για να μας θυμίζει ότι είμαστε άνθρωποι, ότι οι ποιητές, θέλω να πιστεύω, αντιστέκονται στις ατιμίες...
Τα ποιήματα του 2008
Συλλογικό έργο
Κοινωνία των (δε)κάτων (2009)
Όπως έχει επισημανθεί και στους δύο προηγούμενους τόμους, "Τα ποιήματα του 2006" και "Τα ποιήματα του 2007", πρόθεση των συντελεστών του καθιερωμένου, πλέον, ετήσιου εγχειρήματος, των ανθολόγων και του επιμελητή, είναι να προκύψει ένα "σώμα" όσο γίνεται πιο αντιπροσωπευτικό του σημερινού ποιητικού μας γίγνεσθαι. Στο οποίο συμμετέχουν και συμβάλλουν όχι μόνο γνωστοί και καταξιωμένοι ποιητές, αλλά και νέοι, λιγότερο γνωστοί ή και, προσώρας, άγνωστοι, που με τα δημοσιευμένα δείγματα της δουλειάς τους οι ανθολόγοι διέγνωσαν ποιότητα, νέα αντίληψη των πραγμάτων και ευαισθησία....
Τα ποιήματα του 2007
Συλλογικό έργο
Κοινωνία των (δε)κάτων (2008)
Στους δύσκολους καιρούς που ζούμε, οι ποιητές παρακολουθούν αποσβολωμένοι όσα τραγικά και παράδοξα συμβαίνουν γύρω τους -και μέσα τους. Μέσα σ' έναν κόσμο βίας, αδιαφορίας, πλεονεξίας και αρπακτικότητας, η φωνή τους πνίγεται στο λαρύγγι τους και, πνιγμένη, αρθρώνει στίχους σκληρούς, μελαγχολικούς, ερωτικούς, σουρεαλιστικούς, πολιτικούς, μεταφυσικούς, ειρωνικούς, σαρκαστικούς και προφητικούς. Με μύθους, μεταφορές και συμβολισμούς, οι ποιητές σήμερα, όπως έκαναν πάντα άλλωστε, μιλούν για έναν αλλόκοτο κόσμο σε μιαν αμφίδρομη σχέση όπου ο ένας εμπεριέχει τον άλλον -ο κόσμος το...
Σωσίβια λέμβος
Βαρβέρης Γιάννης 1955-2011
Εκδόσεις Καστανιώτη (1999)
Όταν τα πράγματα που είναι για μας πολύτιμα παραμένουν μετέωρα και εξόριστα, ανασαίνουν μέσα μας έναν αέρα αυτάρκειας και αυτοδυναμίας. Τα νιώθουμε υπερήφανα και ασφαλή, μακριά από κάθε υιοθεσία και ένταξη. Μόλις κωδικοποιηθούν και από clochards φορέσουν την τήβεννο που βαυκαλιστήκαμε πως τους ταιριάζει, τότε φαίνεται πως διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο: να ακινητοποιηθούν σε ένα δελεαστικά ευρύχωρο καθεστώς-έστω και το αθωότερο, όπως είναι το καθεστώς των σελίδων ενός βιβλίου. Έτσι και με τα λογοτεχνικά κείμενα εικοσιπενταετίας που εμπεριέχονται στο βιβλίο αυτό.
Στη γαλάζια όχθη της Οντάριο
Whitman Walt 1819-1892
Ύψιλον (1999)
Η "βακχική" ποίηση του Ουίτμαν, χειμαρρώδης, επική, ρωμαλέα ρητορική, απόλυτα προσηλωμένη στη γήινη ρίζα και στους καρπούς της, εξυμνεί το ένστικτο και τον περιφρονημένο φορέα του, το σώμα, τη ζωική ορμή και τη φύση στη θεία απλότητά της. Η φιλία, η ισότητα και η δημοκρατία διατρέχουν τους γεμάτους πληθωρική, σχεδόν διονυσιακή λυρική κατάφαση στίχους του ποιητή, για τον οποίο, αν κανείς αναζητούσε νεοελληνικό ανάλογο, θα όφειλε να "εκβιάσει" μια αινιγματική σύγκλιση μεταξύ Κάλβου, Παλαμά και Σικελιανού. Μέρος τον "Φύλλων χλόης" του Ουίτμαν έχει μεταφερθεί στα ελληνικά από...
Σπουδή στον ποιητή Γ. Θ. Βαφόπουλο
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (1996)
Το τιμιότατο δώρημα που χάρισε η Θεσσαλονίκη στα Νεοελληνικά Γράμματα με την ασύγκριτης πνευματικότητας και γλώσσας λογοτεχνική "Σχολή" της, προσφέρθηκε δια χειρός Γ. Θ. Βαφόπουλου, που πρώτος, περνώντας από οδυνηρές υπαρξιακές δοκιμασίες, ακούσε εντός του και διερμήνευσε την μοναδική, υψηλόφθογγη φωνή της. Τιμούμε με τον τόμο αυτό, τον άξιο, ακάματο, εμπνευσμένο Αρχηγέτη της και τιμούμε το αυτόνομα πανάξιο ποιητικό κυρίως, αλλά και πεζογραφικό του έργο, ένα έργο που φάνηκε κιόλας να διεκδικεί την αθανασία -και που καθορίζει την μεθόριο και το ύψος μιας "Σχολής", της "Σχ...
Σα μουσική, την νύχτα...
Συλλογικό έργο
Κέδρος (2007)
Η μικρή ανθολογία «Σα μουσική, την νύχτα... - Γαλλικά ποιήματα αποχαιρετισμού" φέρει για ευνόητους... εμπορικούς λόγους όσο μπορεί καθησυχαστικότερο τίτλο υπεκφυγής αντί για εκείνον που φορούσε όταν σταδιακά δημοσιευόταν από το 1993 έως το 2003: τότε ονομαζόταν "Μικρή γαλλική ανθολογία θανάτου". Ο τίτλος της ανθολογίας δανείζεται το πρώτο ημιστίχιο από τον τελευταίο στίχο του καβαφικού ποιήματος «Φωνές». Η επιλογή των ποιημάτων είχε ως μόνο κριτήριο την υποκειμενική αποτύπωση ενός συγκεκριμένου κλίματος, γι' αυτό άλλωστε και η παρούσα συγκέντρωσή τους μόνον αυτή τη φιλοδ...
Σα μουσική, την νύχτα...
Συλλογικό έργο
Κέδρος (2007)
Η μικρή ανθολογία «Σα μουσική, την νύχτα... - Γαλλικά ποιήματα αποχαιρετισμού" φέρει για ευνόητους... εμπορικούς λόγους όσο μπορεί καθησυχαστικότερο τίτλο υπεκφυγής αντί για εκείνον που φορούσε όταν σταδιακά δημοσιευόταν από το 1993 έως το 2003: τότε ονομαζόταν "Μικρή γαλλική ανθολογία θανάτου". Ο τίτλος της ανθολογίας δανείζεται το πρώτο ημιστίχιο από τον τελευταίο στίχο του καβαφικού ποιήματος «Φωνές». Η επιλογή των ποιημάτων είχε ως μόνο κριτήριο την υποκειμενική αποτύπωση ενός συγκεκριμένου κλίματος, γι' αυτό άλλωστε και η παρούσα συγκέντρωσή τους μόνον αυτή τη φιλοδ...