Βαρβέρης Γιάννης 1955-2011
Varvéris Giánnis
Ο Γιάννης Βαρβέρης (1955-2011) γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε νομικά. Εξέδωσε έντεκα ποιητικές συλλογές, με πρώτη την "Εν φαντασία και λόγω" (Κούρος, Αθήνα, 1975), ενώ η τελευταία, δωδέκατη συλλογή του εκδόθηκε λίγο μετά το θάνατό του ("Βαθέος γήρατος", 2011). Επίσης μετέφρασε και εξέδωσε έργα των Αριστοφάνη, Μενάνδρου, Μολιέρου, Μαριβώ, Ουίτμαν, Σαντράρ, Πρεβέρ, Μρόζεκ, Κάριγκτον, Φέρρε, Μπρασένς καθώς και μια ανθολογία για το θάνατο. Από το 1976 έγραφε κριτική θεάτρου (περιοδικά "Τομές" και "Η Λέξη", εφημερίδα "Η Καθημερινή"). Αυτά και άλλα θεωρητικά του κείμενα για το θέατρο εκδόθηκαν σε έξι τόμους ("Η κρίση του θεάτρου" -πέντε τόμοι, "Πλατεία θεάτρου"). Το 1996 του απονεμήθηκε το Κρατικό βραβείο Κριτικής - Δοκιμίου. Ποιήματά του μεταφράστηκαν και περιλήφθηκαν σε ανθολογίες στα αγγλικά, στα γαλλικά, στα γερμανικά, στα ιταλικά, στα ισπανικά και στα ρουμανικά. Μεταφράσεις του αττικής και νέας κωμωδίας παρουσιάστηκαν στην Επίδαυρο και σε άλλα θέατρα. Το 2001 του απονεμήθηκε το Βραβείο Καβάφη για τη συγκεντρωτική έκδοση "Ποιήματα 1975-1996". Το 2002 του απονεμήθηκε το Βραβείο Ποίησης του περιοδικού "Διαβάζω" για την ποιητική συλλογή "Στα ξένα". Το 2010 τιμήθηκε με το Βραβείο του Ιδρύματος Πέτρου Χάρη της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του ποιητικού του έργου. Ήταν μέλος της Εταιρίας Συγγραφέων. Έφυγε από τη ζωή στην Αθήνα, ξαφνικά, στις 25 Μαΐου 2011. Εργογραφία Ποίηση - "Εν φαντασία και λόγω", Αθήνα, Κούρος, 1975, Αθήνα, Ύψιλον, 1984 - "Το ράμφος", Θεσσαλονίκη, Τραμ, 1978, Αθήνα, Ύψιλον, 1984, - "Αναπήρων Πολέμου", Αθήνα, Ύψιλον, 1982, - "Ο θάνατος το στρώνει", Αθήνα, Ύψιλον 1986, - "Πιάνο βυθού", Αθήνα, Ύψιλον 1991, - "Ο κύριος Φογκ", Αθήνα, Ύψιλον, 1993, - "Άκυρο θαύμα", Αθήνα, Ύψιλον, 1996, - "Ποιήματα 1975-1996", (συγκεντρωτική έκδοση), Αθήνα, Κέδρος, 2000, - "Στα ξένα", Αθήνα, Κέδρος, 2001, - "Πεταμένα λεφτά", Αθήνα, Κέδρος, 2005, - "Ο άνθρωπος μόνος", Αθήνα, Κέδρος, 2009 - "Βαθέος γήρατος", Αθήνα, Κέδρος, 2011 Κριτική Θεάτρου - "Κρίση του θεάτρου" (1976-1984), Αθήνα, Καστανιώτης, 1985 - "Κρίση του θεάτρου" Β΄ (1984-1989), Αθήνα, Εστία, 1991 - "Πλατεία θεάτρου", δοκίμια, Σοκόλης, 1994. - "Κρίση του θεάτρου Γ΄" (1989-1994), Σόκολης, 1995. - "Κρίση του θεάτρου Δ΄" (1994-2003), Αλεξάνδρεια, 2003. - "Κρίση του θεάτρου Ε΄" (2003-2010), Αλεξάνδρεια, 2010. Δοκίμια - "Σωσίβια λέμβος", λογοτεχνικά δοκίμια, Αθήνα, Καστανιώτης, 1999 Ανθολογία - "Ελληνική ποιητική ανθολογία θανάτου του εικοστού αιώνα" (με τον Κ.Γ. Παπαγεωργίου), Αθήνα, Καστανιώτης, 1996. Μελέτη - "Κρίτων Αθανασούλης: μια παρουσίαση", Αθήνα, Γαβριηλίδης, 2001. Μεταφράσεις - Λ. Φερρέ: "Μια πρώτη παρουσίαση", Αθήνα, Κούρος, 1976 - Ζ. Πρεβέρ: Θέαμα και ιστορίες", ποιήματα, Αθήνα, Νεφέλη, 1982 - Λ. Κάριγκτον, "Η αρχάρια και άλλα διηγήματα", Αθήνα, Ύψιλον 1982. - Ζ. Μπρασένς, "Ο γορίλας και άλλα ποιήματα", Αθήνα, Ύψιλον, 1983 - Σλ. Μρόζεκ, "Δεύτερη υπηρεσία", θέατρο, Αθήνα, Δωδώνη, 1985 - Μ. Σαντράρ, "Πάσχα στη Νέα Υόρκη", ποιήματα, Αθήνα, Υάκινθος - Ρόπτρον, 1987, Αθήνα, Ύψιλον, 1999 - Μολιέρου, "Ζωρζ Νταντέν", θέατρο, 1991 - Ο. Ουίτμαν, "Στη γαλάζια όχθη της Οντάριο", ποίημα, Αθήνα, Ρόπτρον, 1992, Αθήνα, Ύψιλον, 1999. - Μαριβώ, "Η ψευτροϋπηρέτρια", Θέατρο, Αθήνα, Δωδώνη, 1998 - Μενάνδρου, "Σαμία", θέατρο, Αθήνα, Πατάκης, 1997 - Αριστοφάνους, "Όρνιθες", θέατρο, Αθήνα, Πατάκης, 1998 - Μενάνδρου, "Επιτρέποντες", θέατρο, Αθήνα, Πατάκης, 1998 - Αριστοφάνους, "Λυσιστράτη", θέατρο, Αθήνα, Πατάκης, 1998 - Αριστοφάνους, "Ειρήνη", θέατρο, Αθήνα, Πατάκης, 2000 - Μενάνδρου, "Δύσκολος", θέατρο, Αθήνα, Πατάκης, 2001 - Αριστοφάνους, "Πλούτος", θέατρο, Αθήνα, Πατάκης, 2001.
"Χαμηλές φωνές" στη λογοτεχνία
Συλλογικό έργο
Σχολή Μωραΐτη. Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας (2009)
Περιλαμβάνονται τα κείμενα: - Μ. Μανιαδάκη: "Γ. Γ. Αλισανδράτος: μια μαθητική μαρτυρία" - Γ. Παπακώστας: "Ρώμος Φιλύρας: από τον αφηγηματικό λόγο στην αυτοβιογραφία" - Σ. Ιλίνσκαγια: "Λ. Μαβίλης - Κ. Π. Καβάφης: σημεία σύγκλισης" - Ε. Γαραντούδης: "'Εσύ ξεκίνησες αποφασισμένος από την αρχή να γίνεις μεγάλος'. Αντιδικίες των μεταπολεμικών και μεταπολιτευτικών ποιητών με τους μείζονες ποιητές της γενιάς του '30" - Έ. Σταυροπούλου: "Η χαμηλή φωνή του Γιάννη Μπεράτη στον "Μαύρο φάκελο"" - Ε. Κοτζιά: "Τα "Πέτρινα λιοντάρια" της Ιουλίας Ιατρίδη" - Α. Καστρινάκη: "Παίζοντα...
Nulla dies sine linea
Συλλογικό έργο
Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη (2007)
Ο τόμος αυτός στοχεύει στην εξέταση ορισμένων πλευρών του πολύπλευρου έργου που έδωσε ο Γρηγόριος Ξενόπουλος και κυρίως εκείνων που δεν έχουν φωτιστεί αρκετά ή καθόλου από την κριτική. Ανάμεσα στις καταθέσεις του τόμου προηγούνται, εύλογα, τα κείμενα των ομοτέχνων: του Ιακώβου Καμπανέλλη, του Γιώργου Μανιώτη και του Γιάννη Χρυσούλη. Ακολουθούν τα μελετήματα για την πεζογραφία, τη δραματουργία, τον κριτικό λόγο και την αλληλογραφία του Ξενόπουλου. [...] Είναι σαφές ότι όσες σελίδες και αν αφιερωθούν στον Ζακυνθινό συγγραφέα θα παραμένουν πάντα κενά στην περιοχή της έρε...
Αναπήρων πολέμου
Βαρβέρης Γιάννης 1955-2011
Ύψιλον (1999)
ΑΝΑΠΗΡΩΝ ΠΟΛΕΜΟΥ Είπες να κλείσουμε το φως. Όμως αν τύχει και κοπεί το ρεύμα και δεν πάρουμε είδηση και μείνω ή μείνεις μέσα στο δωμάτιο μόνος αγωγός του ηλεκτρισμού; Άσε αναμμένο σε παρακαλώ αυτό το σίγουρο σκοτάδι. Σβήσε το φως. Δε θα σου πω δε θα μου μάθεις πώς θα σκυλέψουμε ελευθερία ή θάνατο. Γρίλιες λοξές κάγκελα της κοιλιάς σου. Αργά διαλύονται σα θαύμα με το βράδυ. Έτσι γλυκά αλλάζω φυλακή. Εσύ με το κορμί μου στο σκοτεινό εργαστήρι μας της αγγειοπλαστικής. Εγώ μ' ένα κερί έξω απ' την πόρτα αναποφάσιστος. [...]
Ανθολογία της ελληνικής ποίησης (20ός αιώνας)
Συλλογικό έργο
Κότινος (2013)
Με τον τόμο αυτό ολοκληρώνεται το ποιητικό πανόραμα ενός ολόκληρου αιώνα. Διακρίνει κανείς σ’ αυτόν την εξέλιξη και την κατάληξη των επιτευγμάτων των προηγούμενων ποιητικών γενιών, διακρίνει όμως και το καινούργιο στοιχείο, τόσο στη μορφή όσο και στο περιεχόμενο, που καλλιεργείται, ωριμάζει και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για νέα επιτεύγματα, κάτι που ήδη έχει επισημανθεί από όσους παρακολουθούν εκ του σύνεγγυς τα ποιητικά δρώμενα της πρώτης δεκαετίας του αιώνα που διανύουμε. Ξεχωρίζει φωνές ποιητών της γενιάς του ’70 (του Μαρκόπουλου, του Βαρβέρη, του Κοντού, του Λιοντάκη,...
Ανθολογία του μαύρου χιούμορ
Συλλογικό έργο
Αιγόκερως (1996)
"Το μαύρο χιούμορ είναι οριοθετημένο από πολλά πράγματα, όπως απ' την ηλιθιότητα, τη σκεπτικιστική ειρωνεία, την αστειότητα χωρίς οξύτητα· είναι ο κατ' εξοχήν θανάσιμος εχθρός της αισθηματικότητας, που αιώνια έχει το ύφος ότι πνέει τα λοίσθια, που βρίσκεται πάντα στο γαλάζιο φόντο", γράφει ο Μπρετόν. Ένας γαλαξίας συγγραφέων, βιογραφίες εκτυφλωτικές, παρουσιάζεται και ανθολογείται. Ο Μποντλέρ, ο Ρεμπό, ο Ντε Λ' Ιλ Αντάμ, ο Ζαρί, ο Απολινέρ, ο Λωτρεαμόν, ο Πόε, ο Κάφκα, ο Νίτσε, ο Σαντ, ο Νταλί, ο Πικάσο, ο Ζιντ, ο Κρο, ο Σουίφτ και άλλοι, εξυψώνουν ό,τι αποκαλείται χιούμ...
Αφιέρωμα στον Αλέξανδρο Κοτζιά
Συλλογικό έργο
Κέδρος (1994)
Έχουν περάσει δύο χρόνια από τότε που ο Αλέξανδρος Κοτζιάς έφυγε από κοντά μας, και το κενό που άνοιξε ο παράλογος χαμός του γίνεται όλο και βαθύτερο. Το συναισθανόμαστε με οδύνη, εμείς που είχαμε την τιμή να εκδώσουμε το σύνολο του πεζογραφικού του έργου και είδαμε πάντα στο πρόσωπό του όχι μόνον έναν από τους σημαντικότερους συγγραφείς του τόπου, αλλά κι έναν ανεκτίμητο φίλο, ο οποίος δεν έπαφε να μας εμψυχώνει με τη σεμνή ανθρώπινη παρουσία του. Να γιατί, ύστερα από τη μεταθανάτια έκδοση της νουβέλας "Το σοκάκι", με την οποία ολοκληρώθηκε -αλίμονο, οριστικά- αυτό το έ...
Βαθέος γήρατος
Βαρβέρης Γιάννης 1955-2011
Κέδρος (2011)
Την ενδέκατη ποιητική συλλογή του ο Γιάννης Βαρβέρης δεν πρόλαβε να τη δει να φιγουράρει στις προθήκες των βιβλιοπωλείων, έφυγε ξαφνικά από κοντά μας στις 26 Μαΐου, ενώ αυτή βρισκόταν ήδη στο βιβλιοδετείο. Ευτυχώς όμως πρόλαβε να τη δει τυπωμένη, έτσι όπως αυτός επιθυμούσε. Για τον Γιάννη Βαρβέρη δεν ήταν ακόμη μία συλλογή ποιημάτων, αλλά ποιήματα που έγραψε την τελευταία τριετία αποκλειστικά για Εκείνη, την αγαπημένη υπέργηρη μητέρα του. "Βαθέος γήρατος" λοιπόν η ενδέκατη κατάθεσή του, γι' αυτή που του χάρισε τη ζωή και τη γλώσσα, "το παρελθόν της και το μέλλον της". Η...
Για τον Αντώνη Φωστιέρη
Συλλογικό έργο
Αιγαίον (2017)
Η κριτική συγκομιδή είναι πλούσια, ανάλογη με τις κριτικές. Οι απόψεις πολύμορφες, συχνά διατυπωμένες ως δοκιμές. Δεν υπάρχει δηλαδή ομοφωνία αλλά αξιοσημείωτη καταγραφή γνωμών. Δεν είναι το δύσβατο της ποίησης του Φωστιέρη αλλά η έκπληξη μπροστά στο νεοφανές, η αδυναμία -ανάλογη με την αμφισβήτηση του ιδίου- μπροστά στη σύλληψη του κεντρικού μηνύματός του, εκφρασμένου από συλλογή σε συλλογή ετερότροπα και με συστηματικές προσθήκες φερτής ύλης, απόδειξη της ανάπτυξης ενός συστήματος εν εξελίξει, του οποίου τα σπέρματα έχουν αναφανεί ήδη από Το Μεγάλο Ταξίδι, τη νεανική και...
Για τον Θ. Δ. Φραγκόπουλο
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (1998)
Περιέχονται τα κείμενα: Γιωργή Κότσιρα, "Θεόφιλος Δ. Φραγκόπουλος, συνοπτική θεώρηση του ποιητικού έργου του", Στέλιου Καραγιάννη, "'Άλλη γραφή' ή για την τιμή των αρωμάτων στην αγορά", Γιάννη Βαρβέρη, "Ένας Γιούγκερμαν", και Δημήτρη Κονιδάρη, "Φύσει φυγάς".
Για τον Τάσο Κόρφη
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (1997)
Κείμενα ομιλιών που δόθηκαν στο Σπίτι της Κύπρου σε εκδήλωση τιμής και μνήμης του ποιητή, στις 16 Απριλίου 1997 (Ορέστη Αλεξάκη, "Μνήμη Τάσου Κόρφη", Γιάννη Βαρβέρη, "Οι πολλαπλές ποιήσεις του Τάσου Κόρφη"). Ο τόμος περιέχει επίσης μικρό εργοβιογραφικό σημείωμα του Τάσου Κόρφη.
Γιάννης Βαρβέρης
Βαρβέρης Γιάννης 1955-2011
Εκδόσεις Γκοβόστη (2019)
Ποιητής του πικρού γέλιου, του αυτοσαρκασμού και της αυτοαναίρεσης, ο Γιάννης Βαρβέρης θα καταφέρει μέσα στην ποίησή του να δημιουργήσει έναν ευδιάκριτο κώδικα. Μια γλώσσα και ένας στοχασμός σε κίνηση και σε εξέλιξη με σταθερές αναφορές και σταθερά μοτίβα. Ο Γιάννης Βαρβέρης αποτελεί έναν από τους πιο χαρακτηριστικούς φορείς της "ποιητικής του θανάτου" (όπως την περιγράφει ο Αλέξης Ζήρας). Μιας κληρονομιάς που ξεκινά με τον Καρυωτάκη και τους ποιητές του μεσοπολέμου και με διαφορετικούς τρόπους και όρους συναντάται και στις προηγούμενες μεταπολεμικές γενιές αλλά και στου...
Δύσκολος
Μένανδρος 342-292 π.Χ.
Εκδόσεις Πατάκη (2001)
Γεννημένος στην Κηφισιά το 342 π.Χ., μεγαλωμένος σε εύπορη οικογένεια, αθλητικός, εμφανίσιμος, παρ' ότι ελαφρώς αλλήθωρος, ο Μένανδρος ήταν συνέφηβος του Επίκουρου, του οποίου το φιλοσοφικό σύστημα σαφώς τον επηρέασε. Στα 52 χρόνια της ζωής του (πνίγηκε κολυμπώντας στην περιοχή της Φρεαττύδας, στον Πειραιά) αφοσιώθηκε στην παραγωγικότατη συγγραφική του δραστηριότητα και αρίθμησε, κατά τη Σούδα, 108 κωμωδίες. Από τα έργα του ακέραιος σώζεται μόνο ο Δύσκολος και, σε πολύ μεγάλο μέρος τους, η Σαμία και οι Επιτρέποντες· μικρότερα αποσπάσματα διαθέτουμε από αρκετά άλλα έργα. Εισ...
Ελληνική ποιητική ανθολογία θανάτου του εικοστού αιώνα
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Καστανιώτη (1995)
Ο θάνατος, αμέσως ή εμμέσως, ως μακρινό ή κοντινό ενδεχόμενο, σαν αίσθηση συγκεκριμένη ή απροσδιόριστη, με τη μορφή του απτού ή του υφέρποντος κινδύνου, ακόμα και όταν εμφανίζεται με δάνειες ή αλλότριες μορφές, όπως του έρωτα, του χωρισμού κλπ., αποτέλεσε και εξακολουθεί να αποτελεί ένα από τα μονιμότερα και βασικότερα ερεθίσματα όχι μόνο για την ποιητική αλλά και για κάθε μορφής καλλιτεχνική έκφραση. Η ανθολογία αυτή περιλαμβάνει ποιήματα που γράφτηκαν κατά τη διάρκεια ενός ολόκληρου αιώνα και που, με διαφορετικό τρόπο το καθένα, άπτονται του θανάτου ή συνδιαλέγονται μ...
Επανεκτίμηση του Μ. Καραγάτση
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (1981)
Καθώς συμπληρώθηκαν είκοσι κιόλας χρόνια από την αδόκητη, πικρή θανή του Μ. Καραγάτση, η "Ευθύνη" αισθάνθηκε ως χρέος της να του προσφέρει ένα της "Τετράδιο". Η τιμητική αυτή πράξη του ανήκει δικαιωματικά. Πρώτο, γιατί ο Καραγάτσης υπήρξε ένα από τα εκθαμβωτικά ισχυρότερα ταλέντα της Γενιάς του Τριάντα. Δεύτερο, γιατί η υγιής και λεβέντικη εθνική του συνείδηση τον κράτησε όρθιο, ψηλά, σ' όλες τις κρίσιμες στιγμές του σύντομου βίου του. Τρίτο, γιατί μέσα στην συμφωνία της Γενιάς του, ο Καραγάτσης κρατεί κι αναπέμπει έναν ξεχωριστό, εντελώς δικό του τόνο, γεγονός που καταδ...
Επέτειος
Συλλογικό έργο
Μικρή Άρκτος (2010)
Το βιβλίο αυτό, που αποτελείται από κείμενα που γράφτηκαν τα δύο τελευταία χρόνια, θέλει να τιμήσει, όπως δηλώνει και ο τίτλος του, τα ογδοντάχρονα του Δ. Ν. Μαρωνίτη, που συμπληρώθηκαν το 2009. Τα κείμενα των είκοσι δύο συγγραφέων αναφέρονται κυρίως στην κριτική εργασία του Μαρωνίτη πάνω σε θέματα της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας. Το πρώτο μέρος του βιβλίου αποτελείται από κείμενα αδημοσίευτα, που γράφτηκαν, με αφορμή την πρόσφατη έκδοση ή επανέκδοση μιας σειράς βιβλίων του Μαρωνίτη, και εκφωνήθηκαν, σχεδόν όλα, σε εκδηλώσεις προς τιμήν του Δ. Ν. Μαρωνίτη ή παρουσίαση...