Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Στο σχολείο -με την ευρύτερη έννοια του όρου: όλων των βαθμίδων-δεν διδάσκεται απλά η χθεσινή ιστορία του τόπου. (Προδια)γράφεται και η αυριανή. Γι' αυτό και η παρέμβαση στα εκπαιδευτικά μας πράγματα, η επισήμανση των δυσπλασιών του εκπαιδευτικού μας τοπίου, η διερεύνηση των αιτίων τους και η αναζήτηση και κατάθεση προτάσεων για περιορισμό των σωρευμένων παθολογικών του στοιχείων συνιστά υποχρέωση κάθε πολίτη, και μάλιστα ακαδημαϊκού δασκάλου, που πονάει τον τόπο. Η διαπίστωση του μη αναστρέψιμου -από μεμονωμένες φωνές τουλάχιστον- της πτωτικής τάσης δεν δικαιολογεί σ...

Υπό μίαν έννοια πρόκειται για πολιτικό φαινόμενο. Περισσότερο από 60 χρόνια στην πρώτη γραμμή. Αμφισβητούμενος, καταγγελλόμενος, λοιδορούμενος, κάποιες φορές συκοφαντούμενος, αλλά απίστευτα ανθεκτικός. Και πάντα πρωταγωνιστής, μαχητής, σημαιοφόρος αγώνων, αταλάντευτα δε πιστός σε δύο απαρασάλευτες ιδέες: του φιλελευθερισμού και του "μητσοτακισμού". Συγγραφέας προ εικοσιπενταετίας του πολύκροτου, λόγω Αποστασίας, δεύτερου τόμου της βιογραφίας του προέδρου και έκτοτε σταθερός συνομιλητής, πολιτικός "εξομολογητής" και "ανακριτής" του, ο καθηγητής Θανάσης Διαμαντόπουλος προσ...

Ένα καινούριο κράτος, μια παλιά δημοκρατία. Δεκατρείς αποικίες-"επαρχίες" του βρετανικού στέμματος, που έγιναν η ισχυρότερη δύναμη της υφηλίου. Ένα οιονεί μοναρχικό μοντέλο αιρετής εξουσίας, που επελέγη ως σύμβολο εθνικής ταυτότητας και ως αντίβαρο στις εξουσίες του κληρονομικού άρχοντα της μητρόπολης. Μια αδύναμη και πολλαπλά οριοθετημένη κεντρική εξουσία, επιστεφόμενη από έναν παντοδύναμο πρόεδρο, το μόνο ουσιαστικά εθνικό αιρετό όργανο ενός ομοσπονδιακού πολιτικού μορφώματος. Μια χώρα, επίσης, συχνά πρόθυμη να πραγματοποιεί επίδειξη δύναμης, αλλά πάντα έτοιμη για σπονδές...

Όταν ο εθνικός οργανισμός έχει διαβρωθεί σχεδόν μέχρι το τελευταίο του κύτταρο... Όταν ο κυρίαρχος πια νέος αξιακός κώδικας της κοινωνίας τείνει να αντιμετωπίζει κάθε πράξη αντίστασης στην παραίτηση, τη διαφθορά, τη σήψη και τη μετάθεση ευθυνών ως έκφραση κορυφαίας αφέλειας και ευήθειας... Ενώ οι υπολειπόμενες υγιείς νησίδες στον ωκεανό της πολιτικοκοινωνικής νοσηρότητας δεν καταγράφονται καν, ως αμελητέες, από τους κοινωνικούς μας χαρτογράφους... Όταν αυτά συμβαίνουν... Έχει, άραγε, νόημα η επισήμανση των παθολογικών στοιχείων του πολιτικού μας συστήματος, καθώς και του θε...

Κάθε ιστορική περίοδος έχει το πολιτικό της πρόσημο και στίγμα, τη δεσπόζουσα τάση και ροπή της. Αυτό φαίνεται πως ισχύει τόσο εντός όσο και εκτός του δημοκρατικού πλαισίου. Σήμερα λοιπόν όλα δείχνουν πως κινούμαστε στον αστερισμό της συναινετικής ή συγκυβερνητικής, λεγόμενης, δημοκρατίας, η οποία προσδιορίζεται από την ανάδειξη συμμαχικών κυβερνήσεων (πραγματικότητα που μετά το 2011 χαρακτηρίζει και την Ελλάδα). Πώς συγκροτούνται, όμως, και πώς λειτουργούν τα κυβερνητικά σχήματα αυτού του είδους; Από ποιους θεσμικούς και πολιτικούς παράγοντες εξαρτάται η ισχύς του επικεφαλ...

Ως παραγωγοί ιδεολογίας, τα κόμματα δημιουργούν κοινωνική ενέργεια· ως οργανωτικοί μηχανισμοί, την κατευθύνουν και την προσανατολίζουν ως θεσμοί της δημοκρατίας, εκφράζουν τη λαϊκή βούληση και κυριαρχία· ως φορείς μιας εσωτερικής λογικής τη σφετερίζονται και την ιδιοποιούνται. Σήμερα, όμως, τη στιγμή της κατάρρευσης όλων των "αληθειών", αυτοί οι κατά παράδοση έμποροι ελπίδας, που στο παρελθόν υπήρξαν δημιουργήματα, αλλά και δημιουργοί πόθων, εκφραστές, αλλά και οργανωτές αντιπαραθέσεων, δεν μπορούν πια να λειτουργούν σαν "κεντρικά γραφεία διαχείρισης αιωνίων αληθειών". Περν...

Αποτελεί αυθεντική έκφραση ή βίαιη ποδηγέτηση της λαϊκής κυριαρχίας το Δημοψήφισμα; Συμβάλλει στην υπέρβαση κρίσεων και την ανεύρεση πολιτικών λύσεων ή προσθέτει προβλήματα συχνά ανεπίλυτα; Ενδυναμώνει ή αποδυναμώνει το πολιτικό σύστημα; Και κυρίως: υπό ποιες προϋποθέσεις και σε ποιες συγκυρίες η άμεση αυτή λαϊκή έκφραση μπορεί να λειτουργεί λυτρωτικά ή, αντίθετα, να έχει καταστροφικές επιπτώσεις για το πολιτικό σύστημα και την κοινωνία; Αυτά είναι τα θέματα που προσεγγίζει, διερευνά και στα οποία προσπαθεί να δώσει απάντηση το βιβλίο αυτό του καθηγητή Θανάση Διαμαντόπουλου...

Ποια είναι η ουσία του δημοκρατικού πολιτεύματος; Ποιες οι θεσμικές, πολιτικές, φιλοσοφικές, ηθικές και λογικές προϋποθέσεις της λειτουργίας του; Η λεγόμενη "αντιπροσωπευτική δημοκρατία" αποτελεί πλέον τη μόνη εφικτή μορφή συμμετοχής του λαού στα πολιτικά δρώμενα ή συνιστά αναίρεση και υφαρπαγή της "λαϊκής κυριαρχίας"; Πότε, δε, λειτουργεί πρωθυπουργοκεντρικά, πότε προεδροκεντρικά και πότε κόμματα και κοινοβούλιο (αλλά και εξωθεσμικοί δρώντες) έχουν αποφασιστικά περιθώρια πολιτικής παρέμβασης; Τι διαφέρουν εννοιολογικά και λειτουργικά το κοινοβουλευτικό, το προεδρικό και το...

Στο βιβλίο εξετάζονται ζητήματα συνταγματικής αναθεώρησης με γνώμονα τις επιπτώσεις πιθανών επιλογών στην οικονομία. Εκτιμάται ότι η τρέχουσα αναθεωρητική διαδικασία είναι μία ευκαιρία για αποσαφήνιση ή έστω συζήτηση κρίσιμων πτυχών της δημόσιας ζωής που δεν πρέπει να χαθεί.

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι στην αρχή του 21ου αιώνα, εμείς οι Ευρωπαίοι έχουμε φθάσει σε πολύ μεγάλο βαθμό σε μια διασταύρωση σημαντική όσον αφορά στην εξέλιξή μας. Το θέμα είναι αν θα μπορέσουμε να τοποθετηθούμε στην πρόκληση αυτή, η οποία παρουσιάζεται σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο. Γιατί μία παγκοσμιοποιημένη πρόκληση απαιτεί μια παγκοσμιοποιημένη απάντηση. Αυτό το οποίο, λοιπόν, χρειαζόμαστε είναι μια απάντηση σε επίπεδο παγκόσμιας διακυβέρνησης. Η έννοια της παγκοσμιοποίησης και η έννοια της διακυβέρνησης συνδέονται με την ανάγκη της συμμετοχής. Δεν υπάρχει εναλ...

Θαυματουργό θεσμικό "φάρμακο" ικανό να θεραπεύσει τις κάθε λογής σωρευμένες κοινωνικές και πολιτικές μας δυσπλασίες; Ή, αντίθετα, υπερτιμημένη θεσμική φαντασίωση, της οποίας η οποιαδήποτε απόπειρα εφαρμογής στην Ελλάδα απλά θα δικαίωνε τη φράση του Γιώργου Σεφέρη "δεν μου φταίνε οι θεσμοί ούτε τα πολιτικά συστήματα. Μου φταίει το δαιμόνιο που έχουμε να εξευτελίζουμε κάθε θεσμό και κάθε σύστημα και να σκεπάζουμε τα καμώματά μας με ρητορείες;" Στο παρόν βιβλίο ο καθηγητής Θανάσης Διαμαντόπουλος δεν "ακτινοσκοπεί" μόνο τα θετικά και τα αρνητικά μιας εκδοχής του δημοκρατικού...

Η μελέτη αυτή αρχικά δεν γράφτηκε για να αποτελέσει αντικείμενο αυτόνομης δημοσίευσης. Πρωταρχικός προορισμός της υπήρξε να ενσωματωθεί -αποτελώντας ιδιαίτερο κεφάλαιο- στο έργο του συγγραφέα "Το κομματικό φαινόμενο", που, με φυσιολογική πορεία των πραγμάτων, θα κυκλοφορήσει το φθινόπωρο του 1992 από τις εκδόσεις Παπαζήση. Δεδομένου, όμως, πως το οικολογικό πολιτικό φαινόμενο προκαλεί το ενδιαφέρον ενός ιδιαίτερου κοινού, ως έκφραση ειδικής και νέας μορφής πολιτικής (αντικουλτούρας, αποφασίστηκε η αυτόνομη αυτή έκδοση -εμπλουτισμένη με τα οργανογράμματα των κυριότερων ευρωπ...

Το Ίδρυμα Κωνσταντίνος Κ. Μητσοτάκης, διανύοντας τον πέμπτο χρόνο λειτουργίας του, ανέλαβε την πρωτοβουλία διοργάνωσης επιστημονικής διημερίδας με θέμα "Οι εκλογές του 1946: Σταθμός στην πολιτική ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας", η οποία διεξήχθη στις 9 και 10 Νοεμβρίου 2006 στην Αθήνα. Η Επιστημονική Επιτροπή της εκδήλωσης αποτελείτο από τους Κωνσταντίνο Σβολόπουλο, Ηλία Νικολακόπουλο και Γρηγόριο Ψαλλίδα. Ανακοινώσεις, παρουσίασαν είκοσι καθηγητές και ερευνητές της νεότερης και σύγχρονης ιστορίας και των πολιτικών επιστημών προερχόμενοι από τα Πανεπιστήμια Αθηνών, Θεσσα...

Είναι εύκολο να γίνει αποδεκτό ένα "θεσμικό μόσχευμα" χωρίς ρίζες στην κοινωνία υποδοχής; Ποιες προσαρμογές απαιτεί και ποια διλήμματα δημιουργεί η διαδικασία της "μεταμόσχευσης"; Ένα εκλογικό σύστημα που λειτουργεί επιτυχημένα επί χρόνια σε μια χώρα σαν τη Γερμανία μπορεί να αφομοιωθεί από μια διαφορετική κοινωνία, "διάσημη" για την ικανότητα της να ευτελίζει και να διαστρεβλώνει κάθε θεσμό; Εγγενή προβλήματα της δικής μας πολιτικής και κοινωνικής πραγματικότητας, όπως η διαφθορά, η διαπλοκή, το ρουσφέτι, η αναξιοκρατία, η κομματική άλωση του κράτους, τα προσωπικά πελατεια...

Η συστηματική και νηφάλια αποτίμηση -με την ευκαιρία της συμπλήρωσης το 2007 100 χρόνων από τη γέννηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή- του προτύπου που υποστήριξε, των αρχών που προάσπισε, των προτάσεων που εισηγήθηκε και του έργου που επιτέλεσε, αποτελέσε χρέος έναντι της ιστορικής μνήμης και πολύτιμη κατάθεση χάριν των σημερινών και των αυριανών πολιτών. Το Ίδρυμα "Κωνσταντίνος Γ. Καραμανλής" ανέλαβε την πρωτοβουλία για τη σύγκληση διεθνούς επιστημονικού Συνεδρίου, με θέμα "Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής στον 20ό αιώνα" στο Ζάππειο Μέγαρο, το διάστημα 5-9 Ιουνίου 2007. Στο πλαί...

"Στο πλατύ του πέταγμα δεν μπορέσαμε να τον ακολουθήσουμε. Ήταν πάρα πολύ μεγάλος για μας. Μας πήγαινε στην Πόλη, και μας οι δυνάμεις μας τσάκισαν στις πύλες της. Ούτε οι φίλοι του τον κατάλαβαν· τον πήραν για κομματάρχη, και αυτός ήταν εθνάρχης." Από τα θαυμαστικά αυτά σχόλια της Πηνελόπης Δέλτα ως την περιφρόνηση του Ίωνα Δραγούμη που τον χαρακτήριζε "επαρχιώτη δικηγόρο", απουσιάζει -και δεν μπορούσε παρά να απουσιάζει- η ψύχραιμη αξιολόγηση, σε μια εποχή που ο μεγάλος διχασμός είχε τραυματίσει βαθύτατα την ελληνική κοινωνία. Θα χρειαστεί να περάσουν περίπου είκοσι χρό...

Καλοκαίρι του 2018: ένας υπέργηρος συνταξιούχος αρεοπαγίτης αποφασίζει να αφηγηθεί τις μνήμες, τα βιώματα, αλλά και τους έρωτές του σε μια διδακτορική φοιτήτρια. Ένας άνθρωπος με τελείως εικονοκλαστική ματιά στο ιστορικό παρελθόν του τόπου... Που τα κατοχικά και τα πρώτα μετακατοχικά χρόνια έζησε καταστάσεις αδιανόητα φρικτές... Που συνέβη να έχει προνομιακή πρόσβαση σε πληροφορίες σχετιζόμενες με την υπόθεση Μέρτεν, του περιβόητου "Χασάπη των Εβραίων"... Που ενεπλάκη στην εκτέλεση του "Δράκου του Σέιχ Σου"... Που, μετά την πτώση της Χούντας, κίνησε γη και ουρανό, για να μη...

Καλοκαίρι του 2018: ένας υπέργηρος συνταξιούχος αρεοπαγίτης αποφασίζει να αφηγηθεί τις μνήμες, τα βιώματα, αλλά και τους έρωτές του σε μια διδακτορική φοιτήτρια. Ένας άνθρωπος με τελείως εικονοκλαστική ματιά στο ιστορικό παρελθόν του τόπου... Που τα κατοχικά και τα πρώτα μετακατοχικά χρόνια έζησε καταστάσεις αδιανόητα φρικτές... Που συνέβη να έχει προνομιακή πρόσβαση σε πληροφορίες σχετιζόμενες με την υπόθεση Μέρτεν, του περιβόητου "Χασάπη των Εβραίων"... Που ενεπλάκη στην εκτέλεση του "Δράκου του Σέιχ Σου"... Που, μετά την πτώση της Χούντας, κίνησε γη και ουρανό, για να μη...