Τα πολιτικά καθεστώτα

Δημοκρατίες και απολυταρχίες: Οι γρίφοι της εξουσίας

Ποια είναι η ουσία του δημοκρατικού πολιτεύματος; Ποιες οι θεσμικές, πολιτικές, φιλοσοφικές, ηθικές και λογικές προϋποθέσεις της λειτουργίας του; Η λεγόμενη "αντιπροσωπευτική δημοκρατία" αποτελεί πλέον τη μόνη εφικτή μορφή συμμετοχής του λαού στα πολιτικά δρώμενα ή συνιστά αναίρεση και υφαρπαγή της "λαϊκής κυριαρχίας"; Πότε, δε, λειτουργεί πρωθυπουργοκεντρικά, πότε προεδροκεντρικά και πότε κόμματα και κοινοβούλιο (αλλά και εξωθεσμικοί δρώντες) έχουν αποφασιστικά περιθώρια πολιτικής παρέμβασης; Τι διαφέρουν εννοιολογικά και λειτουργικά το κοινοβουλευτικό, το προεδρικό και το ημιπροεδρικό σύστημα; Ποια πολιτικά δεδομένα επηρεάζουν ή καθορίζουν τους συσχετισμούς δύναμης μεταξύ των διαφόρων πολιτειακών παραγόντων στο εσωτερικό του κάθε συστήματος; Ποιες υπήρξαν οι προγενέστερες της δημοκρατίας μορφές πολιτευματικής οργάνωσης; Πώς μπορούν να ταξινομηθούν τα απολυταρχικά καθεστώτα; Ποιοι παράγοντες, γενικότερα, προσδιόρισαν την ιστορική εξέλιξη του εξουσιαστικού φαινομένου και ποια είναι η ιδιαίτερη φύση του; Στα πιο πάνω ερωτήματα προσπαθεί να απαντήσει το βιβλίο αυτό του καθηγητή Θανάση Διαμαντόπουλου, το οποίο, αν και επικεντρώνεται κυρίως στην ανάλυση και την ακτινοσκόπηση των σύγχρονων μορφών πολιτικής οργάνωσης των κοινωνιών, δεν υποβαθμίζει ωστόσο και την ιστορική διάσταση της μελέτης της εξουσίας, της ανάδειξης, της νομιμοποίησης και της άσκησής της.