Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Στη νέα σειρά μελετών του ο Θανάσης Διαμαντόπουλος ερμηνεύει και αναλύει τις διαιρετικές τομές που σφράγισαν και διαπέρασαν την πολιτική ζωή της χώρας, κατά τη διάρκεια των 11 δεκαετιών από το κίνημα στο Γουδί μέχρι σήμερα. Σε 11 τεύχη - καθένα εκ των οποίων μελετά και από μια δεκαετία - καταγράφεται η σύγχρονη πολιτική ιστορία από την οπτική των μειζόνων πολιτικών και παραταξιακών διαιρέσεων, εξετάζοντας το κοινωνικό, ιδεολογικό και ψυχολογικό υπόστρωμα των πολιτικών αντιπαραθέσεων που προσδιόρισαν κάθε δεκαετία της πολιτικής ζωής της χώρας και του εθνικού δημόσιου βίου γε...

Με το τρίτο τεύχος του έργου του "10 και μια δεκαετίες πολιτικών διαιρέσεων", ο καθηγητής Θανάσης Διαμαντόπουλος μελετάει την κρίσιμη δεκαετία του 1930, η οποία σε μεγάλο βαθμό προδιέγραψε και τις μετέπειτα εξελίξεις. Από το ξεκίνημα της φάνηκε πως η προσπάθεια, η οποία είχε γίνει το δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1920, για επούλωση των τραυμάτων του Εθνικού Διχασμού θα έμενε χωρίς αποτέλεσμα. Η σύγκρουση βενιζελικών και αντιβενιζελικών θα ξαναέβρισκε την παλιά ακραία βιαιότητά της, παρά την προσέγγιση που εννοούσε η κοινή αντίληψη του κομμουνιστικού κινδύνου. Ένα μεγ...

Στο δεύτερο τεύχος-τομίδιο του ενδεκάτομου συνολικά έργου του "10 και μία δεκαετίες πολιτικών διαιρέσεων: Οι διαιρετικές τομές στην Ελλάδα την περίοδο 1910-2017", ο καθηγητής Θανάσης Διαμαντόπουλος "ακτινοσκοπεί" τη δεκαετία του 1920. Τη δεκαετία της μεγάλης Καταστροφής, της διαιώνισης του Διχασμού, της συνεχιζόμενης παρεμβατικότητας του στρατού στην πολιτική ζωή, της μαζικής άφιξης των προσφύγων στην Ελλάδα και της -επί της ουσίας- βίαιης Μεταπολίτευσης του 1924, η οποία οδήγησε σε μια χαμηλής κοινωνικής νομιμοποίησης Αβασίλευτη Δημοκρατία που σημαδεύτηκε από αναρίθμητα στ...

Ο μονοπωλιακός έλεγχος του κράτους από τη Δεξιά, διαιωνιζόμενος στον χρόνο, δημιουργούσε πλέον, στις αρχές της δεκαετίας του 1960, πρόβλημα πολιτικής επιβίωσης στους κεντρώους πολιτικούς (βενιζελογενείς στην πλειονότητά τους). Αυτοί, λοιπόν, αναγκάστηκαν να παραμερίσουν τις ηγετικές φιλοδοξίες τους και να προχωρήσουν στη δημιουργία ενιαίου πολιτικού φορέα, της ΕΚ. Ενώ, όμως, από την πρώτη στιγμή κατεβλήθη προσπάθεια να διασφαλιστεί στο νέο πολιτικό μόρφωμα συλλογική διοίκηση και εσωκομματική ισορροπία, η δυναμική των γεγονότων κατέστησε παντοδύναμο τον επικεφαλής του, Γεώργ...

Στο έβδομο τεύχος-τομίδιο του ενδεκάτομου συνολικά έργου του "10 και μία δεκαετίες πολιτικών διαιρέσεων: Οι διαιρετικές τομές στην Ελλάδα την περίοδο 1910-2017", ο καθηγητής Θανάσης Διαμαντόπουλος "ακτινοσκοπεί" τη πορεία και τις εσωτερικές αντιφάσεις της δικτατορίας, αναδεικνύοντας πως οι εσωτερικές διαιρέσεις του στρατιωτικού καθεστώτος ήταν πολύ μεγαλύτερες από ό,τι γενικώς πιστεύεται. Οι φορείς της ένστολης εθνικοφροσύνης ήρθαν ως άμυνα του έθνους απέναντι στην υποτιθέμενη εθνική ανευθυνότητα των πολιτικών. Έπεσαν εν μέσω εθνικής συμφοράς. Κατέλαβαν την εξουσία ως αντίδ...

Με ακόμη ανοικτές τις πληγές ενός πολυαίμακτου Εμφύ­λιου... Με ζωντανά τα πάθη, που κληροδοτήθηκαν από την πρόσφατη περίοδο και διαιρούσαν όλες τις πολιτικές οικογένειες... Με το κομματικό σύστημα της χώρας, κατά τα πρώτα μετεμφυλιακά χρόνια, κυριολεκτικά κονιορτοποιημένο, αφού αναρίθμητα πολιτικά σχήματα, προσωποπαγή συχνά, ήταν πρόθυμα να διεκδικήσουν τη λαϊκή ψήφο... Με το θεσμικό υπόστρωμα της δημόσιας ζωής ακόμη αναποκρυστάλλωτο ή εύθραυστο... Με τον στρατό να διεκδικεί αυτόνομο παρεμβατικό ρόλο... Με το δημοκρατικό πολίτευμα να αντιμετωπίζεται με επιφυλακτικότητα από...

"Η παρουσία του Αλέξανδρου Παπαναστασίου στην πολιτική ζωή και η συμβολή του στη διαμόρφωση των δημοκρατικών θεσμών: 1908 - 1936" ήταν ο κεντρικός τίτλος του διήμερου επιστημονικού συνεδρίου που διοργανώθηκε, τον Απρίλη του 1983, στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης από τους υπεύθυνους του κλάδου της Πολιτικής Ιστορίας και τους συνεργάτες τους. Με την ευκαιρία της έκδοσης των πρακτικών -που στο μεταξύ εμπλουτίστηκαν και με άλλες εξίσου σημαντικές μελέτες συναφείς προς το αντικείμενο του συμποσίου-, αισθάνομαι την ανάγκη να υπογραμμίσω εδώ τα κυρίαρχα σημεία από τ...

Το Ιδρυμα "Κωνσταντίνος Κ. Μητσοτάκης" διανύοντας τον έβδομο χρόνο της λειτουργίας του ανέλαβε μία ακόμα πρωτοβουλία διοργάνωσης επιστημονικής εκδήλωσης, του διεθνούς επιστημονικού συνεδρίου με τίτλο "Από τον Ανένδοτο στη Δικτατορία", το οποίο διεξήχθη από τις 6 έως τις 8 Μαίου 2008 στην Αθήνα. Η Επιστημονική Επιτροπή του Συμποσίου αποτελούνταν από τους Κωνσταντίνο Σβολόπουλο, Γεώργιο Μαυρογορδάτο και Γρηγόριο Ψαλλίδα. Ανακοινώσεις παρουσίασαν είκοσι τρεις καθηγητές και ερευνητές της νεότερης και σύγχρονης ιστορίας και των πολιτικών επιστημών, προερχόμενοι από πανεπιστήμια...

H δεκαετία του ’80 σήμανε το οριστικό τέλος όσων –θετικών ή αρνητικών– είχε κληροδοτήσει στο πολιτικό σύστημα της χώρας, ως νοοτροπία, ως λειτουργία και ως θεσμούς, η εμφυλιοπολεμική και μετεμφυλιοπολεμική περίοδος. Τέλος το κράτος των νικητών του εμφυλίου, τέλος η πολιτική πραγματικότητα που ανεχόταν εναλλαγή στην εξουσία μόνον παρατάξεων του λεγόμενου εθνικόφρονος στρατοπέδου (και αυτή εντός ορίων, όπως έδειξε η δεκαετία του ’60). Τέλος όμως και η δημοσιονομική σωφροσύνη, τέλος η βασιζόμενη στη μόρφωση κοινωνική ιεραρχία, τέλος ο δυτικόφιλος προσανατολισμός της χώρας. Όλα...

Η κατάρρευση της στρατιωτικής δικτατορίας σήμανε το κλείσιμο μιας εξηντάχρονης πολλαπλά έκρυθμης πολιτικής περιόδου, στη διάρκεια της οποίας η ελληνική Δημοκρατία -όταν λειτουργούσε- ήταν ελλειμματική, ασθμαίνουσα, "καχεκτική", διωκτική για τους αντικυβερνητικούς, αενάως διακοπτόμενη. Η Μεταπολίτευση του 1974 σήμανε την ανατολή μιας νέας φάσης με πρωτόγνωρες πολιτικοκοινωνικές συναινέσεις: καθολική αποδοχή του δημοκρατικού πολιτεύματος ως αδιαπραγμάτευτης αυταξίας, "εθνική αντιδικτατορική ενότητα", διάχυτη "σοσιαλμανία", μη αμφισβήτηση ακόμη και της αβασίλευτης πολιτευμα...

Αν το δικαίωμα στην ψήφο, βάζοντας τους λαούς μέσα στα κέντρα αποφάσεων, κατήργησε, όπως έλεγε ο Βίκτωρ Ουγκώ, το δικαίωμα στην εξέγερση, η διεξαγωγή κάθε ψηφοφορίας -ιδιαίτερα όταν είναι μεγάλος αριθμός τόσο των ψηφιζόντων όσο και των υποψηφίων- προϋποθέτει πάντα κάποια τεχνική μέθοδο για τον προσδιορισμό των αποτελεσμάτων. Αυτή από πολλούς θεωρείται ως σημαντικότερος παράγοντας για τη λειτουργία του όλου πολιτικού συστήματος σε κάθε χώρα, ακόμη και από τις συνταγματικές διατάξεις που προσδιορίζουν τη μορφή του πολιτεύματος... Σε κάθε περίπτωση το εκλογικό σύστημα είναι κά...

Τα κείμενα του συλλογικού αυτού έργου συγκροτήθηκαν από τα περιεχόμενα τευχών του περιοδικού "Ε- Ιστορικά" της "Ελευθεροτυπίας". Περιέχονται τα κείμενα: - Παύλος Β. Πετρίδης, "Η αποδοχή της κρητικής αυτονομίας" - Παύλος Β. Πετρίδης, "Το Κρητικό Σύνταγμα" - Κωνσταντίνος Σβολόπουλος, "Θέρισο: 1901-1905" - Γιώργος Μαργαρίτης, "Στρατιωτικός Σύνδεσμος: πρόγραμμα - προθέσεις" - Νίκος Ποταμιάνος, "Το Κίνημα στο Γουδί και ο Βενιζέλος" - Θανάσης Χρήστου, "Ελευθέριος Βενιζέλος" - Γιώργος Αναστασιάδης, "Η συνταγματική μεταρρύθμιση" - Γιώργος Αναστασιάδης, "Από την 'Εθνική Ά...

"Στο πλατύ πέταγμα δεν μπορέσαμε να τον ακολουθήσουμε. Ήταν πάρα πολύ μεγάλος για μας. Μας πήγαινε στην Πόλη, και μας οι δυνάμεις μας τσάκισαν στις πύλες της. Ούτε οι φίλοι του τον κατάλαβαν· τον πήραν για κομματάρχη, και αυτός ήταν εθνάρχης". Απο τα θαυμαστικά αυτά σχόλια της Πηνελόπης Δέλτα ως την περιφρόνηση του Ίωνα Δραγούμη, που τον χαρακτήριζε "επαρχιώτη δικηγόρο", απουσιάζει -και δεν μπορούσε παρά να απουσιάζει- η ψύχραιμη αξιολόγηση, σε μια εποχή που ο μεγάλος διχασμός είχε τραυματίσει βαθύτατα την ελληνική κοινωνία. Θα χρειαστεί να περάσουν περίπου είκοσι χρονιά απ...

Πότε ένας έρωτας παύει να είναι προσωπική υπόθεση των εμπλεκόμενων και γίνεται παράγοντας του παγκόσμιου ιστορικού δράματος; Το παράφορο ερωτικό πάθος δύο γαλαζοαίματων μπορεί να εξαφανίσει από το χάρτη ένα ιστορικό κράτος, να καταλύσει ένα βασίλειο, να υποδουλώσει έναν μεγάλο λαό για πάνω από έναν αιώνα και να κληροδοτήσει στην Ευρώπη ολόκληρη μνήμες που την οδήγησαν επανειλημμένα στο αιματοκύλισμα; Στην Αγία Πετρούπολη του 18ου αιώνα, στα σαλόνια και τις κρεβατοκάμαρες των Ρομανώφ, στην Πολωνία του τελευταίου βασιλιά Στανισλάς Αύγουστου Πονιατόφσκυ -ενός από τους πολλο...

"Στο βιβλίο αυτό εντοπίζει κανείς ένα κριτικό ερευνητικό ενδιαφέρον, το οποίο υπερβαίνει σε μεγάλο βαθμό τις γνωστές γραμμικές αναλύσεις. Ο Θ. Διαμαντόπουλος... δεν περιορίζεται σε μία επίπεδη αφήγηση των γεγονότων, αλλά αναπτύσσει τη δυναμική διαπλοκή καταστάσεων και παραγόντων που συμβάλλουν κάθε φορά στη διαμόρφωση συγκεκριμένων πολιτικών μορφών ζωής." (Θεοδ. Πάγκαλος) "Έργο... χρησιμότατο για τους ειδικούς, πολύτιμο για τους πολιτικοποιημένους πολίτες, θα βοηθήσει ασφαλώς την εθνική μας αυτογνωσία και την καλύτερη διαχρονική κατανόηση του πολιτικού μας "σύμπαντος"."...

Κατά τον ιδεολόγο Γ. Βλάχο "Κόμμα των παλαιών συνηθειών, των παλαιών μεθόδων, των παλαιών παραδόσεων", το Λαϊκό Κόμμα, κόμματα που βασίστηκαν στην ταχύρρυθμη και συγκεντρωτικά διευθυνόμενη οικονομική ανάπτυξη και την εκ των άνω "επιβαλλόμενη" κοινωνική συνοχή, ο Ελληνικός Συναγερμός και η ΕΡΕ, παράταξη-όχημα του πολιτικού εκσυγχρονισμού και του προσανατολισμού προς τη Δύση η Ν.Δ., υπήρξαν οι βασικές κομματικές εκφάνσεις ενός πολιτικού χώρου με ιδιαίτερη βαρύτητα για τη λειτουργία (συχνά, δε, και την πηδαλιούχηση) του όλου πολιτικού συστήματος του τόπου. Τους ιστορικούς, λοι...

Ο Αλέξης Φωτίου, νέος βουλευτής ραγδαία ανερχόμενος, ταλαντούχος και φιλόδοξος, βρίσκεται ξαφνικά μπροστά στην ανέλπιστη ευκαιρία για τη μεγάλη πολιτική εκτίναξη... Και απέναντι στο ακραίο πάθος που μπορεί να αποδειχθεί ολοκληρωτικά καταστροφικό. Για τον ίδιο, για τη «μεγάλη ευκαιρία», ακόμα και για τη ζωή του... Το ενσαρκώνει μια γυναίκα, τρυφερή αλλά άπιαστη, διαθέσιμη αλλά αλλού δοσμένη, ευάλωτη αλλά απόλυτα απαγορευμένη, αμφιταλαντευόμενη αλλά και αποφασισμένη... Έρωτας, παραφορά, φιλοδοξία, φιλία, αντιζηλία, εκδικητικότητα και ευτέλεια γίνονται τα συστατικά μιας κατάστ...