Αλεξίου Στυλιανός 1921-2013
Alexíou Stylianós
Ο Στυλιανός Αλεξίου (1921-2013) γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης, γιος του του ποιητή Λευτέρη Αλεξίου, εγγονός του λογίου και εκδότη Στυλιανού Αλεξίου και ανιψιός της Έλλης Αλεξίου και της Γαλάτειας Καζαντζάκη. Το 1946 αποφοίτησε από τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Μεταξύ 1951-52 παρακολούθησε με υποτροφία μεταπτυχιακά μαθήματα στην Ecole Normale Surerieure, στο Παρίσι. Το 1959 ανακηρύχθηκε διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1961 παρακολούθησε μαθήματα στη Χαϊδελβέργη, με υποτροφία του Ιδρύματος Humboldt. Υπήρξε διακεκριμένος αρχαιολόγος, φιλόλογος και μελετητής τόσο της κλασικής, όσο και της βυζαντινής και της νεότερης ελληνικής γραμματείας και ομότιμος καθηγητής υστεροβυζαντινής, δημώδους και κρητικής λογοτεχνίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, όπου δίδαξε από το 1977 έως το 1991. Προηγουμένως είχε διατελέσει μέλος της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας από το 1947, όταν διορίστηκε αρχικά στη Ρόδο, έως το 1977, όταν παραιτήθηκε για να αναλάβει τα διδακτικά του καθήκοντα στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Ως αρχαιολόγος διετέλεσε Έφορος Αρχαιοτήτων Δυτικής Κρήτης (1961-1962), Γενικός Έφορος Αρχαιοτήτων Κρήτης και διευθυντής του Αρχαιολογικού Μουσείου Ηρακλείου (1962-1977). Ήταν αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, μέλος της Αρχαιολογικής Εταιρείας, του Γερμανικού Ινστιτούτου και επίτιμος διδάκτωρ των πανεπιστημίων Padova και Κύπρου. Στο πλαίσιο των ανασκαφών του, ανακάλυψε τους υστερομινωικούς τάφους του Λιμένος Κνωσού και τους πρωτομινωικούς θολωτούς τάφους της Λεβήνος (Λέντα). Στο μουσείο Ηρακλείου δημιούργησε μια νέα πτέρυγα και την αίθουσα της Συλλογής Γιαμαλάκη. Επίσης, ίδρυσε τα αρχαιολογικά μουσεία Χανίων και Αγίου Νικολάου. Δημοσίευσε πολλές εργασίες σε ελληνικά και ξένα περιοδικά. Πραγματοποίησε φιλολογικές μελέτες και εκδόσεις έργων ("Έρωτόκριτος", "Απόκοπος", "Βοσκοπούλα", "Διγενής Ακρίτας", "Σολωμός"), καθώς και μελέτες σχετικές με την κοινωνία, τη ζωή και τον πολιτισμό της Κρήτης στο ΙΕ΄ - ΙΖ΄ αι. Άλλες εργασίες του αφορούν σε θέματα ιστορικής γλωσσολογίας και σε ετυμολογήσεις λέξεων του κρητικού ιδιώματος και των νέων ελληνικών. Το 1993 τιμήθηκε με το Ειδικό Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του, και το 2003 με τον Χρυσού Σταυρό του Τάγματος της Τιμής. Ήταν επίτιμο μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων. Τελευταία του εργασία ήταν η φιλολογική έκδοση του "Κρητικού" του Διονυσίου Σολωμού από τις εκδόσεις Κίχλη (Νοέμβριος 2013). Έφυγε από τη ζωή ακμαίος, πνευματικά, στο Ηράκλειο, την Τρίτη 12 Νοεμβρίου 2013, σε ηλικία 92 ετών.
Μινωικός πολιτισμός
Αλεξίου Στυλιανός 1921-2013
Κουβίδης B. Μανουράς Β. ΟΕ
Το βιβλίο αυτό αποτελεί συνοπτική επισκόπηση της εξελίξεως του μινωικού πολιτισμού από τα νεολιθικά χρόνια έως τη δωρική κατάκτηση. Η εξιστόρηση βασίζεται στα νεώτερα συμπεράσματα των αρχαιολογικών ερευνών και μελετών. Παρακολουθούνται τα κυριότερα γεγονότα και η εξέλιξη της ζωής και της τέχνης του μινωικού ανθρώπου, βάσει της αρχιτεκτονικής, της κεραμεικής, της πλαστικής, της σφραγιδογλυφίας, των τοιχογραφιών, της μεταλλοτεχνίας. Σε ιδιαίτερα κεφάλαια εξετάζονται η θρησκεία, η γραφή και ο οικονομικός βίος. Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου περιγράφονται αναλυτικά τα μεγάλα μιν...
Minoan Civilization
Αλεξίου Στυλιανός 1921-2013
Κουβίδης B. Μανουράς Β. ΟΕ
Mr. Stylianos Alexiou, professor emeritus of the University of Crete, ex-Curator General of Antiquities, is a corresponding member of the Academy of Athens, member of the Archaeological Society, the German Institute, and honorary professor of the University of Padova and Cyprus. He discovered the late Minoan cemetery at the harbour town or Knossos, and the early Minoan vaulted tombs at Lebena (Leda). He is credited with the creation of a new wing at the Archaeological Museum of Heraklion, as well as with the Hall of the Giamalakis' collection. He also established the museum...
Η αποκατάστασις του ναού του Αγίου Μάρκου του Χάνδακος
Αλεξίου Στυλιανός 1921-2013
Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών (1958)
[...] Η έκδοσις του παρόντος τεύχους περιέχοντος δύο εμπεριστατωμένας και πρωτοτύπους μελέτας των εταίρων Στυλιανού Αλεξίου και Κώστα Λασιθιωτάκη αφορώσας εις τε την ιστορίαν και την αρχιτεκτονικήν μορφήν του μνημείου, μετά χαρακτηριστικών φωτογραφιών και σχεδίων, θα προκαλέση αναμφιβόλως το ενδιαφέρον του κοινού περί το επιφανέστερον μεσαιωνικόν μνημείον της νήσου και θα δημιουργήση, ελπίζομεν, κλίμα κατανοήσεως και στοργής -απαραίτητον δια να ολοκληρωθή ταχύτερον και ειδικώς του ναού του Αγίου Μάρκου η αποκατάστασις και ο σχετιζόμενος με την χρήσιν του γενικώτερος εκπολιτ...
Βασίλειος Διγενής Ακρίτης
Ερμής (1985)
Ζήνων
Στιγμή (1991)
Η τραγωδία "Ζήνων" είχε εκδοθεί για πρώτη και τελευταία φορά στα 1879 απότον Κ.Ν. Σάθα με πολλά λάθη και παρανοήσεις, ακόμη και στην κατανομή των προσώπων. Η παρούσα έκδοση αποκατέστησε το κείμενο ύστερα από παραβολή προς το επτανησιακό χειρόγραφο και προς το πρότυπο, που είναι η περίφημη στην εποχή της τραγωδία "Zeno" γραμμένη λατινικά από τον Άγγλο Ιησουίτη Josephus Simo και τυπωμένη στη Ρώμη στα 1648. Στην εισαγωγή επιβεβαιώνεται η άποψη του Σπύρου Ευαγγελάτου ότι ο "Ζήνων" είναι έργο επτανησιακό με κρητικές επιδράσεις· γράφτηκε και παίχτηκε στη Ζάκυνθο στα 1682-1683...
Η ελευθερωμένη Ιερουσαλήμ
Χορτάτσης Γεώργιος 1550-π.1660
Στιγμή (1992)
Τα "Ιντερμέδια της Ερωφίλης" αποτελούν ανεξάρτητο έργο με θέμα τον έρωτα του Ρινάλδου και της Αρμίδας και την απελευθέρωση της τουρκοκρατούμενης Ιερουσαλήμ. Πρόκειται για μια τολμηρή επιτομή της Gerusalemme liberate του Torquato Tasso, γραμμένη από τον Γεώργιο Χορτάτση στην τελευταία δεκαετία του 16ου αιώνα. Το ιδεολογικό περιεχόμενο του έργου είναι η ταλάντευση ανάμεσα "στον έρωτα και τον πόλεμο" και η υπέρβαση του πρώτου με την εκ νέου ανάληψη του αγώνα. Παρά την κατάληξη αυτή, το ερωτικό, αισθησιακό και λυρικό στοιχείο δίνεται αριστοτεχνικά. Η νέα έκδοση εθεράπευσε...
Σολωμικά
Αλεξίου Στυλιανός 1921-2013
Στιγμή (1994)
Εκδίδονται συγκεντρωμένα, με μικρές βελτιώσεις και συμπληρώσεις, τα μελετήματα που προπαρασκεύασαν τη νέα μεγάλη έκδοση, Διονυσίου Σολωμού "Ποιήματα και πεζά", Στιγμή 1994. Τα μελετήματα δημοσιεύθηκαν για πρώτη φορά, στη δεκαετία του 1980, στο περιοδικό της Βικελαίας Βιβλιοθήκης Ηρακλείου "Παλίμψηστον", στον τιμητικό τόμο του F. M. Pontani, "Lirica Greca" και στο περιοδικό "Δέντρο". Στόχος ήταν η επανεξέταση των εκδόσεων Πολυλά και Πολίτη, η υπόδειξη της σωστής ερμηνείας και διάρθρωσης της "Αιμιλίας Ροδόσταμο" και του "Πόρφυρα", καθώς και του εντελώς παρανοημένου κειμένου π...
Βασίλειος Διγενής Ακρίτης
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (1995)
Ο κρητικός πόλεμος (1645-1669)
Μπουνιαλής Μαρίνος Τζάνες
Στιγμή (1995)
Ύστερα από τις εκδόσεις της "Ερωφίλης" και των "Ιντερμεδίων" της, του "Ρολολίνου" και του "Ζήνωνος", η "Στιγμή" ολοκληρώνει την προσφορά στην Κρητική Ποίηση του 17ου αιώνα με την παρούσα έκδοση του "Κρητικού πολέμου", του Ρεθεμνιώτη Μαρίνου Τζάνε Μπουνιαλή φροντισμένη από τον Στυλιανό Αλεξίου και τη Μάρθα Αποσκίτη. Ο "Κρητικός πόλεμος" είναι το ποιητικό χρονικό του μακρότατου και σκληρού αγώνα Βενετών, Κρητικών και άλλων Ευρωπαίων για την αποτροπή της τουρκικής κατάκτησης της Κρήτης (1645-1669). Ο ποιητής αφηγείται τη μάχη των Χανίων, τη μάχη του Ρεθύμνου και της Φορτέτσας...
Δημώδη βυζαντινά
Αλεξίου Στυλιανός 1921-2013
Στιγμή (1997)
Με τη νέα αυτή έκδοση η "Στιγμή" παρουσιάζει συγκεντρωμένες δεκαπέντε εργασίες του Στυλιανού Αλεξίου σχετικές με τη βυζαντινή ποίηση σε δημώδη γλώσσα, οι οποίες βρίσκονταν ως τώρα σε τόμους περιοδικών, πρακτικά συνεδρίων της Ακαδημίας Αθηνών, και σε διάφορα τιμητικά αφιερώματα. Τα σχετικά με την ακριτική ποίηση άρθρα συμπληρώνουν τις εκδόσεις του ιδίου "Βασίλειος Διγενής Ακρίτης και το Άσμα του Αρμούρη", "Ερμής" 1985, και "Βασίλειος Διγενής Ακρίτης και τα άσματα του Αρμούρη και του Υιού του Ανδρονίκου", "Ερμής" 1990 και "Εστία" 1994. Η αναδημοσίευση όλων των άρθρων θα είνα...
Απόκοπος. Η Βοσκοπούλα
Μπεργαδής
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (1998)
O ποιητής διηγείται μιαν επίσκεψη στον Άδη που είδε σε όνειρο και τη συνομιλία του με δύο νεκρούς νέους. Σκοπός είναι η έμμεση έξαρση του παροδικού φαινομένου της ζωής, με την υποβλητική περιγραφή του θανάτου ως απουσίας από τον όμορφο κόσμο και από τη μνήμη των ζωντανών. O μύθος προέρχεται ίσως από κάποιο ανάλογο ιταλικό έργο, μεταφέρθηκε όμως με πολλή τέχνη στο κρητικό γλωσσικό ιδίωμα και πήρε ζωή και πειστικότητα.
Σονέτα
Shakespeare William 1564-1616
Στιγμή (1998)
Τα "Σονέτα" περιέχουν μια θεωρία για την ποίηση: σύλληψη της παροδικότητας της ζωής, και με τον τρόπο αυτόν υπέρβαση της φθοράς και του θανάτου. Η ομορφιά που δείχνει ο καθρέφτης θα περάσει όπως ο ίσκιος στο ηλιακό ρολόι· μόνο ό,τι γραφτεί θα μείνει. Θα μείνουν επίσης τα παιδιά, που θα την διαιωνίσουν. Τα "Σονέτα", με τον πλούτο, τη μουσικότητα και την πρωτοτυπία τους, αποτελούν μαζί με τα αποσπάσματα της Σαπφούς και το βιβλικό "Άσμα Ασμάτων", την ωραιότερη ερωτική ποίηση όλων των εποχών. Συγχρόνως προσφέρουν μια μύηση στον χρόνο και τη ζωή.
Σονέτα
Shakespeare William 1564-1616
Στιγμή (1998)
Τα "Σονέτα" περιέχουν μια θεωρία για την ποίηση: σύλληψη της παροδικότητας της ζωής, και με τον τρόπο αυτόν υπέρβαση της φθοράς και του θανάτου. Η ομορφιά που δείχνει ο καθρέφτης θα περάσει όπως ο ίσκιος στο ηλιακό ρολόι· μόνο ό,τι γραφτεί θα μείνει. Θα μείνουν επίσης τα παιδιά, που θα την διαιωνίσουν. Τα "Σονέτα", με τον πλούτο, τη μουσικότητα και την πρωτοτυπία τους, αποτελούν μαζί με τα αποσπάσματα της Σαπφούς και το βιβλικό "Άσμα Ασμάτων", την ωραιότερη ερωτική ποίηση όλων των εποχών. Συγχρόνως προσφέρουν μια μύηση στον χρόνο και τη ζωή.
Κρητικά φιλολογικά
Αλεξίου Στυλιανός 1921-2013
Στιγμή (1999)
Μετά τα Δημώδη Βυζαντινά (1997) η "Στιγμή" παρουσιάζει τώρα στον ενιαίο τόμο Κρητικά φιλολογικά, βελτιωμένες και ενημερωμένες, είκοσι πέντε εργασίες του Στυλιανού Αλεξίου, σχετικές κυρίως με τον Ερωτόκριτο, την κρητική λογοτεχνία και τη νεοελληνική γλώσσα (ετυμολογικό και λεξικογραφία). Τα δύο μελετήματα που αφορούν στον Απόκοπο και στις νέες εκδόσεις του κρητικού χειρογράφου του Διγενή (Εσκοριάλ) δημοσιεύονται για πρώτη φορά. Στην εισαγωγή του βιβλίου δίνεται μια εικόνα της πρόσληψης των εκδόσεων του Στυλιανού Αλεξίου από την κριτική, και συζητούνται παρατηρήσεις που διατυ...
Ερωφίλη
Χορτάτσης Γεώργιος 1550-π.1660
Στιγμή (2001)
Η παρούσα τρίτη βελτιωμένη έκδοση της Ερωφίλης θεραπεύει τις ελλείψεις των εκδόσεων Σάθα και Ξανθουδίδη και αποκαθιστά μεγάλο αριθμό χωρίων που είχαν μείνει με νοηματικά σφάλματα και με φθορές γλώσσας και στιχουργίας. Η νέα επεξεργασία βασίστηκε στο άγνωστο προηγούμενο χειρόγραφο του Birmingham, αλλά και στα βενετικά έντυπα του Γραδενίγου και του Κιγάλα, και επίσης στα χειρόγραφα Αθηνών και Μονάχου. Δίνεται έτσι ένα εγκυρότερο κείμενο, πλησιέστερο στη γραφή του Γεωργίου Χορτάτση. Στην εισαγωγή εξετάζονται τα προβλήματα του ποιητή και της χρονολόγησης, των πολλαπλών ιταλικών...