Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Εκατόν ενενήντα χρόνια από την κήρυξη της ελληνικής επανάστασης οι εκδόσεις "Κέδρος" εκδίδουν την ανθολογία του ποιητή Ηλία Γκρή "Το 1821 στην ελληνική ποίηση". Πρόκειται για ένα απάνθισμα όπου πρωταγωνιστούν θρυλικά πρόσωπα και τόποι, σύμβολα της Επανάστασης του 1821. Τα 140 ποιήματα που ανθολογούνται γράφτηκαν σε διάστημα 190 ετών από 109 Έλληνες ποιητές, με προεξάρχοντες τους Διονύσιο Σολωμό και Ανδρέα Κάλβο. Σχεδόν όλοι οι μείζονες και καταξιωμένοι Έλληνες ποιητές ανθολογούνται σε αυτή τη συλλογή. Πολλοί ακόμη, είτε αναφέρονται στο επίμετρο ονομαστικά είτε παρ...

... Το Σάββατο 10 Ιουνίου 1944 τα χιτλερικά στρατεύματα κατοχής, εφαρμόζοντας εμπράκτως τις αρχές του πολιτισμού του υπερανθρώπου και τις αξίες της αρείας φυλής, έγραψαν ακόμη μία αιματοβαμμένη σελίδα στην ιστορία της ανθρωπότητας. Το Δίστομο της Βοιωτίας γνώρισε την απερίγραπτη σφαγή και τον όλεθρο. Η σφαγή του Διστόμου έδειξε σε τι έσχατη θηριωδία οδηγεί τον άνθρωπο ο φασισμός και ο πόλεμος. Τ' αχνάρια από το αίμα των θυμάτων δείχνουν το πέρασμα της βαρβαρότητας. Το Δίστομο μένει στην Ιστορία για να θυμίζει τη φασιστική αγριότητα και να σηματοδοτεί το μέγεθος της χρεοκ...

Τα δοκίμια αυτού του τόμου αναφέρονται, όπως τα προσδιορίζει και ο υπότιτλος, σε μορφώματα ποιητικά εμπειριών και ιδεών της εποχής μας. Και μορφώματα -τα ζούμε όλοι οι χειριστές του λόγου- είναι και έτσι πρέπει να νοούνται τα έργα της γραπτής λογοτεχνίας. Ιδιαίτερα της ποίησης στην οποία η μεταφορά ανοικειώνει και μορφοποιεί την εμπειρία του κειμένου, καθιστώντας τη μορφή του ως ταυτότητα του τίτλου και των περιεχομένων του ποιήματος. [...] (από την εισαγωγή του συγγραφέα)

Ο δεύτερος τόμος της ανθολογίας περιλαμβάνει τις ενότητες: - Η μελαγχολία [Ζαχαρίας Παπαντωνίου, Γεώργιος Αθάνας, Κώστας Ουράνης, Κώστας Καρυωτάκης, ..., Γιάννης Χατζίνης] - Η αγωνία για το χαμένο κέντρο [Τ. Κ. Παπατσώνης, Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος, Γ. Θ. Βαφόπουλος, ..., Γιώργος Σεφέρης] - Το φωτεινό ρήγμα [Γιώργος Σαραντάρης, Νικόλαος Κάλας, Νίκος Εγγονόπουλος, Ανδρέας Εμπειρίκος, Οδυσσέας Ελύτης, Νίκος Γκάτσος, Γιώργος Λίκος, Νίκος Καρύδης, Μάτση Χατζηλαζάρου] - Η μυθολογία των ήρεμων τόπων [Γιάννης Ρίτσος, Νικηφόρος Βρεττάκος, Τάσος Λειβαδίτης, Κώστας Μόντης, ..., Γιώργ...

Φιλολογικά δοκίμια τα οποία αναφέρονται, αντίστοιχα, τέσσερα στην ποίηση του Σολωμού και τέσσερα στην ποίηση του Κάλβου. Μελετώνται, γενικά και αναλυτικά σε αυτά οι δύο κορυφαίοι ποιητές, ως διάνοιες αντίζυγες και αλληλοσυμπληρωματικές στην ποιητική ανάδειξη του αναγεννώμενου ελληνισμού. Μελετώντας γενικά, με την ποιητική τους τη διαφορετική ιδεολογικά και τεχνοτροπικά: ως κλασικιστής ο Κάλβος και ως ρομαντικός ο Σολωμός. Και αναλυτικά, με την κοινή θεματική τους, ως προς την ποιητική ανάδειξη του '21 με όλες τις ωδές του (εκτός δύο: "Ο Φιλόπατρις" και "Εις Θάνατον") ο Κάλβ...

[...] Επιτάσσοντας εδώ τους "Ελεγειακούς", σημειώναμε το ενδιαφέρον που έδειξε ο Πλάτων για ένα είδος συγγενές στιχουργικά χάρη στην ζευγαρωτή εναλλαγή έξαμέτρου-πενταμέτρου, που ως φόρμα ακολουθεί και το επίγραμμα. Ένα ενδιαφέρον που εστιάζεται στο νόημα, φυσικά, των σχετικών ελεγειών (λ.χ., του Τυρταίου και του Σόλωνος και του φιλοσόφου-ποιητή ακόμη Ξενοφάνη)· που αγκαλιάζει, εξαιρετικά, ως είδος και το επίγραμμα, όταν σχολιάζει παρεμβατικά δύο από αυτά, του 9ου βιβλίου της "Παλατινής Ανθολογίας", το Π.Α. 16 του Μελεάγρου και το Π.Α. 506 με τη σχετική απόδοση του έκτοτε σ...

Στο βιβλίο αυτό ανθολογούνται και εξετάζονται πεζά και ποιητικά κείμενα 16 πεζογράφων και 13 ποιητών -ιδιαίτερα από το συμβατικό όριο 1960 και εξής-, στα οποία η πόλη της Καβάλας μαζί με την ευρύτερη περιφέρειά της διαθλάται, μετασχηματίζεται σε λογοτεχνική πόλη, δημιουργεί την ιδιαίτερη μυθοποιητική της παράδοση και επωμίζεται αισθητικούς και ιδεολογικούς ρόλους. Στην εισαγωγή τους οι ανθολόγοι και επιμελητές του βιβλίου, φιλόλογοι-νεοελληνιστές Ευριπίδης Γαραντούδης και Μαίρη Μικέ, μετά τη διευκρίνιση ότι στόχος του παρόντος τόμου δεν είναι η συγκρότηση ενός καβαλιώτι...

[...] Μία συλλογή "εταιρικών" ιστοριών λοιπόν είναι η επιγραμματοποιία του Ρουφίνου. Ιστορίες διατυπωμένες απ' τον συγγραφέα τάχα ως εμπειρίες των ηρώων του. Με αντιπαράθεση στο βάθος της χαρμόσυνης νεότητας έναντι των γηρατειών ως προθαλάμου του θανάτου: Σύντομος είναι της χαράς ο βίος... Για ό,τι απόμεινε θα 'ναι φραγμός τα γηρατειά και τελειωμός ο θάνατος και δεσπόζουσα στην επιφάνεια αφενός τη θεοποίηση των ηρωίδων και αφετέρου τη γυμνή περιγραφή της σαρκικής απόλαυσής τους. Έτσι ο Ρουφίνος προωθεί στη Ρώμη τη δική του εκδοχή του "εταιρικού" ερωτισμού, πέρα και...

[...] Μία συλλογή "εταιρικών" ιστοριών λοιπόν είναι η επιγραμματοποιία του Ρουφίνου. Ιστορίες διατυπωμένες απ' τον συγγραφέα τάχα ως εμπειρίες των ηρώων του. Με αντιπαράθεση στο βάθος της χαρμόσυνης νεότητας έναντι των γηρατειών ως προθαλάμου του θανάτου: Σύντομος είναι της χαράς ο βίος... Για ό,τι απόμεινε θα 'ναι φραγμός τα γηρατειά και τελειωμός ο θάνατος και δεσπόζουσα στην επιφάνεια αφενός τη θεοποίηση των ηρωίδων και αφετέρου τη γυμνή περιγραφή της σαρκικής απόλαυσής τους. Έτσι ο Ρουφίνος προωθεί στη Ρώμη τη δική του εκδοχή του "εταιρικού" ερωτισμού, πέρα και...

Ο τόμος συγκεντρώνει την αναλυτική, επεξεργασμένη και τεκμηριωμένη μορφή των τριάντα τριών εισηγήσεων οι οποίες παρουσιάστηκαν στο Διεθνές Συνέδριο, με τίτλο "Ο ποιητής και ο πολίτης Γιάννης Ρίτσος", το οποίο οργάνωσε το Μουσείο Μπενάκη, από τις 28 Σεπτεμβρίου μέχρι την 1η Οκτωβρίου του 2005. Στις εργασίες του συνεδρίου είχαν επίσης περιληφθεί δύο "στρογγυλά τραπέζια", τα οποία επικεντρώθηκαν (α) στην πρόσληψη του Ρίτσου από σύγχρονους ποιητές και (β) στην αποτύπωση μαρτυριών ανθρώπων που η πορεία τους διασταυρώθηκε με εκείνην του Γιάννη Ρίτσου. Ο παραπάνω τίτλος εκάλυπτε,...

Ανθολογούνται οι: Αγαθίας Σχολαστικός, Αισχρίων, Αλέξανδρος Αιτωλός, Αντίπατρος Θεσσαλονικεύς, Αντίπατρος Σιδώνιος, Αντίφιλος Βυζάντιος, Ανύτη μελοποιός, Απολλωνίδης, Αρχίας ο νεώτερος, Ασκληπιάδης, Αυτομέδων, Βάσσος, Βιάνωρ, Γλαύκος Νικοπολίτης, Δαμάσιος φιλόσοφος, Δημόδικος, Διογένης, Διονύσιος, Διοσκορίδης, Διότιμος, Ερατοσθένης σχολαστικός, Ερύκιος Κυζικηνός, Ηγήσιππος, Ήδυλος, Ήριννα Μυτιληναία, Θεοδωρίδας, Θεόκριτος, Θυίλλος, Ιουλιανός Αιγύπτιος, Ιουλιανός Πολύαινος, Ισίδωρος Αιγεάτης, Καλλίκτηρος Μαγνήσιος, Καλλίμαχος, Κράτης, Κριναγόρας, Λεωνίδας Ταραντίνος, Λουκιαν...

Ανθολογούνται οι: Αγαθίας Σχολαστικός, Αισχρίων, Αλέξανδρος Αιτωλός, Αντίπατρος Θεσσαλονικεύς, Αντίπατρος Σιδώνιος, Αντίφιλος Βυζάντιος, Ανύτη μελοποιός, Απολλωνίδης, Αρχίας ο νεώτερος, Ασκληπιάδης, Αυτομέδων, Βάσσος, Βιάνωρ, Γλαύκος Νικοπολίτης, Δαμάσιος φιλόσοφος, Δημόδικος, Διογένης, Διονύσιος, Διοσκορίδης, Διότιμος, Ερατοσθένης σχολαστικός, Ερύκιος Κυζικηνός, Ηγήσιππος, Ήδυλος, Ήριννα Μυτιληναία, Θεοδωρίδας, Θεόκριτος, Θυίλλος, Ιουλιανός Αιγύπτιος, Ιουλιανός Πολύαινος, Ισίδωρος Αιγεάτης, Καλλίκτηρος Μαγνήσιος, Καλλίμαχος, Κράτης, Κριναγόρας, Λεωνίδας Ταραντίνος, Λουκιαν...

Στους δύσκολους καιρούς που ζούμε, οι ποιητές παρακολουθούν αποσβολωμένοι όσα τραγικά και παράδοξα συμβαίνουν γύρω τους -και μέσα τους. Μέσα σ' έναν κόσμο βίας, αδιαφορίας, πλεονεξίας και αρπακτικότητας, η φωνή τους πνίγεται στο λαρύγγι τους και, πνιγμένη, αρθρώνει στίχους σκληρούς, μελαγχολικούς, ερωτικούς, σουρεαλιστικούς, πολιτικούς, μεταφυσικούς, ειρωνικούς, σαρκαστικούς και προφητικούς. Με μύθους, μεταφορές και συμβολισμούς, οι ποιητές σήμερα, όπως έκαναν πάντα άλλωστε, μιλούν για έναν αλλόκοτο κόσμο σε μιαν αμφίδρομη σχέση όπου ο ένας εμπεριέχει τον άλλον -ο κόσμος το...

Η μετάφραση ως άθλημα Η μετάφραση υπήρξε πάντα ένας αποκαλυπτικός παράγοντας της πολιτισμικής στάθμης ενός λαού σε ορισμένο χρόνο. Θυμίζω μόνο πως η πρώτη μετάφραση λογοτεχνικού κειμένου στην ιστορία του πολιτισμού ήταν της Παλαιάς Διαθήκης στην Αλεξάνδρεια την εποχή των Πτολεμαίων. Έγινε διότι ο ρέκτης εκείνος βασιλιάς είχε αντιληφθεί πως η πανίσχυρη και πολύτιμη μερίδα του πληθυσμού της μεγάλης εμπορικής και ναυτικής πόλης, οι Εβραίοι, είχαν ξεχάσει τη γλώσσα τους αλλ' όχι και τη θρησκεία τους! [...] Το Δ.Σ. της Εταιρείας Συγγραφέων έκανε δεκτή την πρότασή μου να μετα...

Περιλαμβάνονται τα κείμενα: - Μαίρη Ι. Γιόση: "Τεθνάκην δ' ουδόλως θέλω". Αποσπάσματα ερωτικού (;) λόγου. Σαπφώ απ. 94 V" - Θεώνη Χριστοπούλου - Μικρογιαννάκη: "Σαπφώ: Η βιογραφική παράδοση και οι κωμικοί ποιητές" - Ιόλη Βιγγοπούλου: "Ο Λευκάτας στους περιηγητές (17ος-20ός αιώνας)" - Λευτέρης Σπύρου: "Η Σαπφώ στις εικαστικές τέχνες της περιόδου 1500-1900" - Δήμος Γ. Σπαθάρας: "Μεταφραστικές μετενσαρκώσεις της Σαπφούς: Μενάρδος, Λεκατσάς, Κακριδής" - Παναγιώτης Αντωνόπουλος: "Η πρόσληψη της Σαπφούς από την ευρωπαϊκή και τη νεοελληνική λογοτεχνία: Α΄ Η Σαπφώ, Εμείς οι Α...

Η ιαμβική ποίηση χαρακτηρίζεται από τη χρήση του ιάμβου. Η καθιέρωση του μέτρου αυτού σήμαινε αληθινή επανάσταση στην αρχαία ποίηση. Ο ίαμβος, κατά μία ετυμολογία, παράγεται από το "ιάπτω" και άρα σημαίνει "υβριστής", "στηλιτευτής". Γενικά η ιαμβογραφία συνδέεται ως τέχνη με τη μουσική του αυλού, οργανικά με τις γονιμικές γιορτές και κοινωνικά με τη σάτιρα. Η σάτιρα υπήρξε το σήμα κατατεθέν και η ειδοποιός διαφορά της ιαμβικής από τη λοιπή λυρική ποίηση (τη μελική και τη χορική). Από τους τρεις μεγάλους εκπροσώπους του είδους ο Αρχίλοχος, ο θεωρούμενος Όμηρος του αρχαϊκο...

Συγγενέστερος διάδοχος του έπους είναι η αρχαία ελεγεία. Τη διαδοχή εκφράζει η συγγένεια του μέτρου και η διαφοροποίηση της έννοιας του ελεγείου (δηλαδή του δίστιχου συνδυασμού εξαμέτρου-πενταμέτρου) και του ελέγους (ως στοιχείου αντιηρωικού, ακόμη και του θρήνου). Με τη σταθερά του πρώτου και με την υπέρβαση του δεύτερου στοιχείου, η ελεγεία απ' τη μικρασιατική ενδοχώρα διαδόθηκε στην κεντρική Ελλάδα (Αττική και Σπάρτη) και αναδείχθηκε κατά σειράν ως ελεγεία πατριωτική (που την εξέφραζε ο Καλλίνος και ο Τυρταίος), λυρική ή ερωτική (ο Μίμνερμος), νομοθετική ή πολιτική (ο Σό...