Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

ΣΤΟΝ ΚΗΠΟ Αύρα ανάλαφρη χέρι βελούδινο υγρή ευκρασία δακρύζει το δέντρο ως το κόκκαλο και οι πανσέδες. Στ' ακροπέταλα των λουλουδιών μελωδία. Μόνος εν μέσω του κήπου εγκυμονούσα γαστέρα καθώς παλεύουν οι τέσσερις άνεμοι της οικουμένης κελαηδώ και σωπαίνω. (από την ενότητα: "Χαράγματα σε μαύρο κι άσπρο")

Ήταν ένας ποιητής του φωτός· πλασμένος από το φως το ελληνικό, έπλαθε ποιήματα του φωτός με λέξεις που έλαμπαν, ψυχής που έλαμπε. Και ήταν ένας άνθρωπος του φωτός, ένα άνθισμα περίλαμπρο πηγαίας καλοσύνης που ανηφόριζε προς τους ουρανούς τον πνεύματος με την αυθόρμητη χαρά ενός παιδιού θαμπωμένου από τα δώρα του Θεού που του δόθηκαν. Ήταν και είναι μια ευγενέστατη, μακρόπνοη αστραψιά πάνω στο στερέωμα των Νεοελληνικών Γραμμάτων, ένα ανάστημα ποιητικής φωταύγειας ανεξάντλητης και γλώσσας συνειδητά ψυχωμένης από τις ουσίες της ελληνικής παράδοσης, του χώματος, της θάλασ...

"Έφθασε η ώρα να υψώσουμε, με το αθάνατο υλικό των λέξεων, ένα μνημείο για να τιμήσουμε το εκλεκτότερο τέκνο που γέννησε στο β΄ μισό του 20ου αιώνα η πεφιλημένη μας Κύπρος, τον Κώστα Π. Μιχαηλίδη: τον φιλόσοφο και τον ποιητή, τον δάσκαλο και τον φίλο, τον "Άνθρωπο" που με το ολόφωτο, πυκνό, σοβαρό και μεγαλόκαρδο έργο του ετίμησε και την γλώσσα μας και την Ελλάδα. Αποδίδουμε επομένως μια τιμή ως αντανάκλαση αγάπης, ως αναγνώριση αξίας και ως εκδήλωση επίμονης αξίωσης ο χρόνος να σεβαστεί το ευγενές πρόσωπο του και το υψηλόφθογγο έργο του. Στο έργο αυτό αγωνίστηκε η πολυα...

[...] Τα κείμενα του συνιστούν υποδείγματα γλώσσας υψηλής ευκρίνειας και βαθύτατου υπαρκτικού στοχασμού, τα ποιήματά του εκκινούν από συνειδητοποιημένες εμβιώσεις και τα δοκίμια του από μια κριτική, ανοιχτή, δημοκρατική αντιμετώπιση των προβλημάτων που έχει εγείρει σε μια ώριμη, άγρυπνη ύπαρξη, στην ύπαρξη σύμπασα του Κυριάκου Πλησή, ο δύσκολος, σκυθρωπός και συχνά τραγικός εικοστός Αιώνας. Ιδίως στους Έλληνες του ελλαδικού χώρου, είτε στην Ελλάδα, είτε στην μαρτυρική Κύπρο. Συναγμένα τα στοχαστικά κριτικά αυτά κείμενα που πρωτοδημοσιεύτηκαν στο περιοδικό "Ευθύνη" -όπως...

Το τιμιότατο δώρημα που χάρισε η Θεσσαλονίκη στα Νεοελληνικά Γράμματα με την ασύγκριτης πνευματικότητας και γλώσσας λογοτεχνική "Σχολή" της, προσφέρθηκε δια χειρός Γ. Θ. Βαφόπουλου, που πρώτος, περνώντας από οδυνηρές υπαρξιακές δοκιμασίες, ακούσε εντός του και διερμήνευσε την μοναδική, υψηλόφθογγη φωνή της. Τιμούμε με τον τόμο αυτό, τον άξιο, ακάματο, εμπνευσμένο Αρχηγέτη της και τιμούμε το αυτόνομα πανάξιο ποιητικό κυρίως, αλλά και πεζογραφικό του έργο, ένα έργο που φάνηκε κιόλας να διεκδικεί την αθανασία -και που καθορίζει την μεθόριο και το ύψος μιας "Σχολής", της "Σχ...

Το Έθνος οφείλει να τιμά εκείνους που ερμηνεύουν με έργα αθάνατα την ψυχή του, και που γνωρίζουν να μεταστοιχειώνουν την Ιστορία του σε πνεύμα. Τέτοιο έργο επιτέλεσε στον εγκόσμιο βίο του ο κορυφαίος ποιητής του ελληνισμού Άγγελος Σικελιανός, συναιρώντας στο ποιητικό του έργο και στην πράξη του την τρισχιλιόχρονη ελληνική παράδοση σ' ένα άνθισμα λόγου ιεροφάντη και σε μια δραστηριότητα που έκαμνε ορατό από τον λαό το πνεύμα της Ελλάδας το αθάνατο. Το 1981 κηρύχθηκε από την πολιτεία ως "Έτος Αγγέλου Σικελιανού" και με πρωτοβουλία της τριμελούς Οργανωτικής Επιτροπής του...

Φαίνεται πως μερικές μορφές του πνευματικού πολιτισμού μιας χώρας, χρειάζεται ο θάνατος να παρέμβει και να τις αποτραβήξει από τους συγκαιρινούς των, για να φανεί το εξαιρετικό τους μέγεθος και η άπεφθη αξία τους. Αυτό έγινε και με τον Αιμίλιο Χουρμούζιο: από τότε που ο θάνατός του δημιούργησε ανάμεσα σ' εκείνον κι εμάς μιαν επώδυνη απόσταση, θεωρούμε την μορφή του, καθώς πληθαίνει η έκδοση των έργων του και καθώς όλο και ερημώνεται ο νεοελληνικός πνευματικός χώρος από αυθεντικά μεγέθη, να μεγαλώνει, όλο και πιο πολύ να υψώνεται και να καταδείχνει μέσα στην ανέκκλητη σιγ...

Από την στιγμή που εμφανίστηκε στα Γράμματά μας ο Στράτης Μυριβήλης, τοποθετήθηκε από τους τίμιους και καλόπιστους μελετητές και κριτές της Λογοτεχνίας μας σε θέση εξέχουσα και περίοπτη. Και στην θέση αυτή στέκεται ατάραχος και στέρεος τόσα χρόνια, μετά την ένσαρκη αποχώρησή του από την ζωή. Όσο εκείνος "κρύβεται" μέσα στον χρόνο, τόσο το έργο του υψώνεται και λάμπει, κρουστό στην αλήθεια του, εράσμιο στην ειδή και ανθρώπινα δραματικό στην ουσία του. Γιατί το έργο αυτό είναι μετουσιωμένο μέσα στην αλήθεια μιας γλώσσας ζωντανής και τελεσφόρας που αποτελεί υπόδειγμα προσωπ...

Επί πενήντα σχεδόν χρόνια, ο Άγγελος Τερζάκης στέκεται ως ακρόπρωρο του πνευματικού μας βίου. Η στέρεη και τίμια πνευματική του φυσιογνωμία εκφράζει με τρόπο μοναδικό τη συνειδησιακή ανησυχία της γενιάς του, της περίφημης Γενιάς του '30, διατυπώνοντας συγχρόνως σ' ένα πλούσιο και πολύμορφο λογοτεχνικό έργο πρώτης γραμμής τις ανησυχίες, την αγωνία, τις φιλοδοξίες και τον απελπισμό των νεώτερων. Είναι αυτός πού μαρτυρεί κατ' εξοχήν για τη δοκιμασία των συνειδήσεων που ζουν μέσα σ' εποχή κρισιμώτατη για το μέλλον του ανθρώπου και που επισημαίνουν την επώδυνη κρίση του πολιτ...

Οι "Προσεγγίσεις ΙΙ" χωρίζονται σε δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος ο συγγραφέας καταπιάνεται με νεοέλληνες συγγραφείς. Πέντε ποιητές: Γ.Θ. Βαφόπουλο, Ζωή Καρέλλη, Γιάννη Ρίτσο, Οδυσσέα Ελύτη και Θανάση Παπαθανασόπουλο, τρεις πεζογράφους: Φώτη Κόντογλου, Ηλία Βενέζη και Γρηγόριο Ξενόπουλο και δύο δοκιμιογράφους: Άγγελο Τερζάκη και Χρήστο Μαλεβίτση. Στο δεύτερο μέρος καταπιάνεται με κυπριακά θέματα και Κύπριους συγγραφείς: Με την Ακανθού (τη γενέθλια γη), την Αμμόχωστο (όπου έζησε και σταδιοδρόμησε), με τον κορυφαίο επιστήμονα και δάσκαλο Κυριάκο Χατζηϊωάννου, τον δοκιμιογράφο και...

Δεν ξέρω αν το βασικό συστατικό της ανθρώπινης ύπαρξης είναι ο πόνος. Αν δεν είναι αυτό, τουλάχιστον, με μια ηπιότερη έκφραση, θα έλεγα πως ο πόνος δεσπόζει στη ζωή μας από τη γέννηση ως το θάνατο. Η συμπυκνωμένη ουσία μας, που μορφοποιείται πλαστικά στην τραγωδία, δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένας συμπυκνωμένος πόνος και όπως κάθαρση και λύτρωση ακολουθεί την τραγωδία, κάθαρση και λύτρωση στον άνθρωπο αναδύονται μέσα από τον πόνο του. Ο ύψιστος πόνος είναι τέκνο της ύψιστης αγάπης. Αν δεν αγαπούμε πολύ, να πονέσουμε δεν μπορούμε. [...] (από το εισαγωγικό κείμενο του βιβλ...

Μέσα από τα γόνιμα σπλάχνα της περίφημης Γενιάς του '30 αναπήδησαν και δυο ποιητικά λιοντάρια, ο Οδυσσέας Ελύτης και ο Γιάννης Ρίτσος, για να υψώσουν και να διευρύνουν το ποιητικό βίωμα των Νεοελλήνων με τρόπους ιδεαλιστικής διαύγειας και εικονιστικής μεγαλοσύνης που σου κόβουν την ανάσα. Υπακούοντας τυραννικά στην πάμπλουτη λυρική ιδιοσυγκρασία τους -απολλώνια στον Ελύτη, διονυσιακή στον Ρίτσο- και υποκύπτοντας αγόγγυστα στο πανίσχυρο χάρισμά τους, πρόσφεραν στη νεοελληνική ποίηση δώρα βαρύτιμα και -μέσα στην σχετικότητα των ανθρωπίνων- αθάνατα. Ετούτη η αξιοζήλευτη αθαν...

ΜΥΣΤΙΚΟΣ ΕΡΩΤΑΣ Σ' αυτή τη γραμμή που τέμνει το χρόνο που ορίζει τη γνώση και την άγνοια ντυμένοι την απόλυτή μας ύπαρξη αδελφοποιητοί συγχορδίες στα στήθη και το λουλούδι ν' ανθίζει να κελαηδεί το πουλί κι ύστερα η μεγάλη σιγή. Η ζωή και το μυστήριό της το μυστικό μας, αγαπημένη.

Είναι μερικές συναισθηματικές καταστάσεις ή φορτισμένες ιδέες, που έρχονται, σαν την ηχώ των αυλών στους κορυβαντιώντες ή σαν τις Καβαφικές "ιδανικές φωνές κι αγαπημένες", "μες στην σκέψη μας και τις ακούει το μυαλό μας". Αυτές οι καταστάσεις και ιδέες κατορθώνουν, μέσα στην παραζάλη των προσωπικών μας αναστατώσεων και στην αναμπουμπούλα των γύρων μας, να μένουν ζωντανές και να έχουν την ίδια ένταση. Μας επισκέπτονται "όταν τα βάθη της νυκτός μας περιζώνει/ άκρα θαλάσσης ουρανού και γης ειρήνη". Ίσως να ζήσαμε σε μίαν άλλη εποχή, ίσως ακόμη η ωριμότητα να μας έκανε πιο απ...

Εκατόν τριάντα χρόνια από την γέννησή του και εβδομήντα από την κοίμησή του, ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, περνώντας μέσα από τις θύελλες της ιστορικής ζωής του Νέου Ελληνισμού, φθάνει ως εμάς, αυτό το "σκοτεινό τρυγόνι" της Ελλάδας, κρατώντας στο ράμφος του χλωρό τον καρπό του πνεύματος, που είναι της αθανασίας της τέχνης ο αμάραντος βλαστός. Ορθός, πέρα από την λατρεία και την καταφρόνεση που συναλλάσσουν άκριτα οι Νεοέλληνες, έγινε -για όσους πειστεύουν ότι η δημιουργία αλλά και η λειτουργία της τέχνης εγγράφεται μέσα στην ιστορική αγωνία των λαών- το ακρόπρωρο του Νέου...

Με την απόσταση που τραγικά ανοίγει ο χρόνος όταν η ύπαρξη κρυσταλώνεται με την τελευτή της, ατενίζουμε σήμερα τον Φώτη Κόντογλου - είκοσι χρόνια μετά την κοίμησή του και ενενήντα από την γέννησή του. Τον ατενίζουμε με βαθύ σέβας και πιστή αγάπη να ψηλώνει από χρόνο και χρόνο και μέσα στην δεινή εμπλοκή του Ελληνισμού με την εποχή μας, να κερδίζει η μορφή και το έργο του ακέρια την σημασία τους. Με καθαρότερη σήμερα ματιά και με καρδιά που βρίσκει την δύναμη να τιθασεύει την αγάπη της στον ζυγό της δίκαιης κρίσης, θωρούμε τον Φώτη Κόντογλου να υψώνεται εις κεφαλήν γωνίας τ...

Η παρουσία του Ηλία Βενέζη στα νεοελληνικά γράμματα εκφράζει με τρόπο ανεπανάληπτο μια δραματική περίοδο της Ιστορίας του Έθνους μας. Συγχρόνως όμως, αποτελεί μια βεβαίωση της ενότητας του Ελληνισμού με καρδιά του το Αιγαίο πέλαγος. Ανατολίτης, αιγαιοπελαγίτης, Έλληνας, συναίρεσε μέσα στο έργο του την τέχνη ως μεράκι κι ως υπαρξιακή λειτουργία με την κατάθεση μιας μαρτυρίας που σώζει την ιστορία ζωντανότερη από οποιοδήποτε ιστορικό βιβλίο. Ένας από τους πιο εκλεκτούς, λαοφιλείς συγγραφείς της περίφημης Γενιάς του '30, έφερνε μέσα στις φλέβες του το αίμα του παραμυθιού. Α...