Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

[...] Τα κείμενα του συνιστούν υποδείγματα γλώσσας υψηλής ευκρίνειας και βαθύτατου υπαρκτικού στοχασμού, τα ποιήματά του εκκινούν από συνειδητοποιημένες εμβιώσεις και τα δοκίμια του από μια κριτική, ανοιχτή, δημοκρατική αντιμετώπιση των προβλημάτων που έχει εγείρει σε μια ώριμη, άγρυπνη ύπαρξη, στην ύπαρξη σύμπασα του Κυριάκου Πλησή, ο δύσκολος, σκυθρωπός και συχνά τραγικός εικοστός Αιώνας. Ιδίως στους Έλληνες του ελλαδικού χώρου, είτε στην Ελλάδα, είτε στην μαρτυρική Κύπρο. Συναγμένα τα στοχαστικά κριτικά αυτά κείμενα που πρωτοδημοσιεύτηκαν στο περιοδικό "Ευθύνη" -όπως...

"Έφθασε η ώρα να υψώσουμε, με το αθάνατο υλικό των λέξεων, ένα μνημείο για να τιμήσουμε το εκλεκτότερο τέκνο που γέννησε στο β΄ μισό του 20ου αιώνα η πεφιλημένη μας Κύπρος, τον Κώστα Π. Μιχαηλίδη: τον φιλόσοφο και τον ποιητή, τον δάσκαλο και τον φίλο, τον "Άνθρωπο" που με το ολόφωτο, πυκνό, σοβαρό και μεγαλόκαρδο έργο του ετίμησε και την γλώσσα μας και την Ελλάδα. Αποδίδουμε επομένως μια τιμή ως αντανάκλαση αγάπης, ως αναγνώριση αξίας και ως εκδήλωση επίμονης αξίωσης ο χρόνος να σεβαστεί το ευγενές πρόσωπο του και το υψηλόφθογγο έργο του. Στο έργο αυτό αγωνίστηκε η πολυα...

Μια από τις εξέχουσες ιδιότητες του Ελληνισμού είναι να σπέρνει τον κόσμο εκπολιτίζοντάς τον, εξανθρωπίζοντάς τον. Από την ιδιότητα του σπορέα ως την πραγματικότητα της Διασποράς, η απόσταση είναι μικρότερη από όσο με την πρώτη ματιά φαίνεται. Όπου γης κι αν στάθηκαν οι Έλληνες, ο νους τους έμεινε αμετακίνητος στο άθλημα της κορύφωσης. Το πιο μεγάλο επίτευγμα της γόνιμης αυτής διασποράς του Ελληνισμού, στην Αναγέννηση στάθηκε ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος· στον αιώνα μας, ο αλεξανδρινός ποιητής Κ.Π. Καβάφης.Όπως εκείνος ο μεγαλόπνοος Κρητικός με τα χρώματα, κι ετούτος, με τι...

Οι "Προσεγγίσεις ΙΙ" χωρίζονται σε δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος ο συγγραφέας καταπιάνεται με νεοέλληνες συγγραφείς. Πέντε ποιητές: Γ.Θ. Βαφόπουλο, Ζωή Καρέλλη, Γιάννη Ρίτσο, Οδυσσέα Ελύτη και Θανάση Παπαθανασόπουλο, τρεις πεζογράφους: Φώτη Κόντογλου, Ηλία Βενέζη και Γρηγόριο Ξενόπουλο και δύο δοκιμιογράφους: Άγγελο Τερζάκη και Χρήστο Μαλεβίτση. Στο δεύτερο μέρος καταπιάνεται με κυπριακά θέματα και Κύπριους συγγραφείς: Με την Ακανθού (τη γενέθλια γη), την Αμμόχωστο (όπου έζησε και σταδιοδρόμησε), με τον κορυφαίο επιστήμονα και δάσκαλο Κυριάκο Χατζηϊωάννου, τον δοκιμιογράφο και...

Μέσα από τα γόνιμα σπλάχνα της περίφημης Γενιάς του '30 αναπήδησαν και δυο ποιητικά λιοντάρια, ο Οδυσσέας Ελύτης και ο Γιάννης Ρίτσος, για να υψώσουν και να διευρύνουν το ποιητικό βίωμα των Νεοελλήνων με τρόπους ιδεαλιστικής διαύγειας και εικονιστικής μεγαλοσύνης που σου κόβουν την ανάσα. Υπακούοντας τυραννικά στην πάμπλουτη λυρική ιδιοσυγκρασία τους -απολλώνια στον Ελύτη, διονυσιακή στον Ρίτσο- και υποκύπτοντας αγόγγυστα στο πανίσχυρο χάρισμά τους, πρόσφεραν στη νεοελληνική ποίηση δώρα βαρύτιμα και -μέσα στην σχετικότητα των ανθρωπίνων- αθάνατα. Ετούτη η αξιοζήλευτη αθαν...

Επί πενήντα σχεδόν χρόνια, ο Άγγελος Τερζάκης στέκεται ως ακρόπρωρο του πνευματικού μας βίου. Η στέρεη και τίμια πνευματική του φυσιογνωμία εκφράζει με τρόπο μοναδικό τη συνειδησιακή ανησυχία της γενιάς του, της περίφημης Γενιάς του '30, διατυπώνοντας συγχρόνως σ' ένα πλούσιο και πολύμορφο λογοτεχνικό έργο πρώτης γραμμής τις ανησυχίες, την αγωνία, τις φιλοδοξίες και τον απελπισμό των νεώτερων. Είναι αυτός πού μαρτυρεί κατ' εξοχήν για τη δοκιμασία των συνειδήσεων που ζουν μέσα σ' εποχή κρισιμώτατη για το μέλλον του ανθρώπου και που επισημαίνουν την επώδυνη κρίση του πολιτ...

Η παρουσία του Ηλία Βενέζη στα νεοελληνικά γράμματα εκφράζει με τρόπο ανεπανάληπτο μια δραματική περίοδο της Ιστορίας του Έθνους μας. Συγχρόνως όμως, αποτελεί μια βεβαίωση της ενότητας του Ελληνισμού με καρδιά του το Αιγαίο πέλαγος. Ανατολίτης, αιγαιοπελαγίτης, Έλληνας, συναίρεσε μέσα στο έργο του την τέχνη ως μεράκι κι ως υπαρξιακή λειτουργία με την κατάθεση μιας μαρτυρίας που σώζει την ιστορία ζωντανότερη από οποιοδήποτε ιστορικό βιβλίο. Ένας από τους πιο εκλεκτούς, λαοφιλείς συγγραφείς της περίφημης Γενιάς του '30, έφερνε μέσα στις φλέβες του το αίμα του παραμυθιού. Α...

Η ελληνική μυθολογία με διάφορες παραλλαγές, θεωρεί τον έρωτα ως την κινητήρια δύναμη της κοσμογονίας. Αυτός ώθησε τον Έρεβο και τη Νύκτα να σμίξουν ερωτικά. Από τη συνουσία αυτή γεννήθηκε το Αιθέρας και η Ημέρα, τα στοιχεία του χώρου και του χρόνου, στοιχεία απαραίτητα για να συνεχισθεί το έργο της δημιουργίας. Στα ιστορικά χρόνια ένας από τους πιο σημαντικούς προσωκρατικούς φιλοσόφους, ο Εμπεδοκλής, θεώρησε ως το βασικό αίτιο της δημιουργίας τη φιλότητα και το νείκος, τις δύο μορφές του έρωτα, τη δημιουργική και την καταστροφική. Ο Πλάτων, ο πιο ερωτικός φιλόσοφος, ενδιέτ...

Καθώς ο γνήσιος ποιητής παλεύει να φανερώσει την αρετή της γλώσσας του, υψώνει με τις λέξεις του ένα φως να γνωριστεί ο άνθρωπος και ο κόσμος - το μυστήριο μέσα στο μυστήριο. Και όσο ψηλότερα ανεβαίνει ο ποιητής, τόσο μεγαλώνει μέσα στους θύλακες του έργου του αυτό το παρήγορο, εξανθρωπιστικό φως. Φως τέτοιας έντασης, τελετουργικής ποιότητας της ελληνικής μας γλώσσας, φως μέγα αντικρύζουμε να υψώνεται στην αγιασμένη πόλη της Θεσσαλονίκης, καθώς θεωρούμε την σεμνότατη μορφή της κορυφαίας μας ποιήτριας Ζωής Καρέλλη να ανέρχεται προς την περιωπή της αθανασίας. Την αθανασ...

Το τιμιότατο δώρημα που χάρισε η Θεσσαλονίκη στα Νεοελληνικά Γράμματα με την ασύγκριτης πνευματικότητας και γλώσσας λογοτεχνική "Σχολή" της, προσφέρθηκε δια χειρός Γ. Θ. Βαφόπουλου, που πρώτος, περνώντας από οδυνηρές υπαρξιακές δοκιμασίες, ακούσε εντός του και διερμήνευσε την μοναδική, υψηλόφθογγη φωνή της. Τιμούμε με τον τόμο αυτό, τον άξιο, ακάματο, εμπνευσμένο Αρχηγέτη της και τιμούμε το αυτόνομα πανάξιο ποιητικό κυρίως, αλλά και πεζογραφικό του έργο, ένα έργο που φάνηκε κιόλας να διεκδικεί την αθανασία -και που καθορίζει την μεθόριο και το ύψος μιας "Σχολής", της "Σχ...

Είναι μερικές συναισθηματικές καταστάσεις ή φορτισμένες ιδέες, που έρχονται, σαν την ηχώ των αυλών στους κορυβαντιώντες ή σαν τις Καβαφικές "ιδανικές φωνές κι αγαπημένες", "μες στην σκέψη μας και τις ακούει το μυαλό μας". Αυτές οι καταστάσεις και ιδέες κατορθώνουν, μέσα στην παραζάλη των προσωπικών μας αναστατώσεων και στην αναμπουμπούλα των γύρων μας, να μένουν ζωντανές και να έχουν την ίδια ένταση. Μας επισκέπτονται "όταν τα βάθη της νυκτός μας περιζώνει/ άκρα θαλάσσης ουρανού και γης ειρήνη". Ίσως να ζήσαμε σε μίαν άλλη εποχή, ίσως ακόμη η ωριμότητα να μας έκανε πιο απ...

Στον χρόνο που μας έρχεται συμπληρώνονται κιόλας 30 χρόνια από τότε που ο Άγγελος Σικελιανός σφάλισε τα μεγάλα του μάτια κι έφυγε ανηφορίζοντας στα ουράνια, απ' όπου στα 1884 είχε κατέβει στη γη. Για τέτοιους αντρειωμένους του πνεύματος η μνήμη της θανής δεν φέρνει δάκρυα αλλά θάμβος στην ψυχή και στο νου έξαρση και φωτισμό. Με τέτοια αισθήματα και καθώς ο κηλιδωμένος αυτός αιώνας γέρνει προς τη δύση του, στεκόμαστε σ' ένα καταράχι κι αντικρύζουμε πάλι τον Σικελιανό, φορτισμένοι με την πείρα πικρών ημερών και την θανάσιμη αγωνία μιας εποχής που σύντριψε πολλές βεβαιότητε...

Ήταν ένας ποιητής του φωτός· πλασμένος από το φως το ελληνικό, έπλαθε ποιήματα του φωτός με λέξεις που έλαμπαν, ψυχής που έλαμπε. Και ήταν ένας άνθρωπος του φωτός, ένα άνθισμα περίλαμπρο πηγαίας καλοσύνης που ανηφόριζε προς τους ουρανούς τον πνεύματος με την αυθόρμητη χαρά ενός παιδιού θαμπωμένου από τα δώρα του Θεού που του δόθηκαν. Ήταν και είναι μια ευγενέστατη, μακρόπνοη αστραψιά πάνω στο στερέωμα των Νεοελληνικών Γραμμάτων, ένα ανάστημα ποιητικής φωταύγειας ανεξάντλητης και γλώσσας συνειδητά ψυχωμένης από τις ουσίες της ελληνικής παράδοσης, του χώματος, της θάλασ...

Δεν ξέρω αν το βασικό συστατικό της ανθρώπινης ύπαρξης είναι ο πόνος. Αν δεν είναι αυτό, τουλάχιστον, με μια ηπιότερη έκφραση, θα έλεγα πως ο πόνος δεσπόζει στη ζωή μας από τη γέννηση ως το θάνατο. Η συμπυκνωμένη ουσία μας, που μορφοποιείται πλαστικά στην τραγωδία, δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένας συμπυκνωμένος πόνος και όπως κάθαρση και λύτρωση ακολουθεί την τραγωδία, κάθαρση και λύτρωση στον άνθρωπο αναδύονται μέσα από τον πόνο του. Ο ύψιστος πόνος είναι τέκνο της ύψιστης αγάπης. Αν δεν αγαπούμε πολύ, να πονέσουμε δεν μπορούμε. [...] (από το εισαγωγικό κείμενο του βιβλ...