Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Στου Ανδρέου Κάλβου το κρυσταλωμένο έργο βρίσκει στην γλώσσα μας την πιο εκπλήττουσα, περίλαμπρη εμφάνειά του το απερίγραπτο μυστήριο της Ποίησης. Έργο λιγοστό εκλεκτικής και μονήρους ύπαρξης, που έζησε τον νοητό της βίο κοντά στον βωμό της Πατρίδας, μέσα σε δάσος δαφνών, αναδύεται κάθε μέρα, όσο πιο ευαίσθητη και σοφή γίνεται η ψυχή μας μέσα στην ποίηση, υψηλότερο, μυστηριωδέστερο, ακήρατο - καθώς η αβέβαιη μορφή του ποιητή παραμένει επίμονα στο ημίφως, και μετά την σιωπή του θανάτου που ελευθέρωσε τις γλώσσες του έργου του. Έργο κρημνώδες, φανέρωση της αριστοκρατικό...

Η ελληνική μυθολογία με διάφορες παραλλαγές, θεωρεί τον έρωτα ως την κινητήρια δύναμη της κοσμογονίας. Αυτός ώθησε τον Έρεβο και τη Νύκτα να σμίξουν ερωτικά. Από τη συνουσία αυτή γεννήθηκε το Αιθέρας και η Ημέρα, τα στοιχεία του χώρου και του χρόνου, στοιχεία απαραίτητα για να συνεχισθεί το έργο της δημιουργίας. Στα ιστορικά χρόνια ένας από τους πιο σημαντικούς προσωκρατικούς φιλοσόφους, ο Εμπεδοκλής, θεώρησε ως το βασικό αίτιο της δημιουργίας τη φιλότητα και το νείκος, τις δύο μορφές του έρωτα, τη δημιουργική και την καταστροφική. Ο Πλάτων, ο πιο ερωτικός φιλόσοφος, ενδιέτ...

Όσοι με τ' ατίμητα χαρίσματά τους, που με αγωγή κι ελεύθερη βούληση τ' ανέβασαν στην περιωπή των αρετών, φέγγουν ως υποδείγματα την κοινωνία των ανθρώπων, δεν είναι φίλοι των τιμών. Αρκούνται μονάχα στην μυστική εκείνη τιμή που τους απονέμει η γρηγορούσα συνείδηση τους, όταν επιτελούν το χρέος τους με ακεραιότητα και πνευματική εμμονή. Γνωρίζουμε πως ο Κωνσταντίνος Τσάτσος προτιμά να προσφέρει στο Έθνος και στον πολιτισμό των Ελλήνων, χωρίς να προσδοκά την δίκαιη ανταμοιβή του. Αυτό είναι το δύσχρηστο προνόμιο των εξαιρετικών φύσεων, των αυθεντικών προσωπικοτήτων: να δίδου...

Καθώς ο γνήσιος ποιητής παλεύει να φανερώσει την αρετή της γλώσσας του, υψώνει με τις λέξεις του ένα φως να γνωριστεί ο άνθρωπος και ο κόσμος - το μυστήριο μέσα στο μυστήριο. Και όσο ψηλότερα ανεβαίνει ο ποιητής, τόσο μεγαλώνει μέσα στους θύλακες του έργου του αυτό το παρήγορο, εξανθρωπιστικό φως. Φως τέτοιας έντασης, τελετουργικής ποιότητας της ελληνικής μας γλώσσας, φως μέγα αντικρύζουμε να υψώνεται στην αγιασμένη πόλη της Θεσσαλονίκης, καθώς θεωρούμε την σεμνότατη μορφή της κορυφαίας μας ποιήτριας Ζωής Καρέλλη να ανέρχεται προς την περιωπή της αθανασίας. Την αθανασ...

Στον χρόνο που μας έρχεται συμπληρώνονται κιόλας 30 χρόνια από τότε που ο Άγγελος Σικελιανός σφάλισε τα μεγάλα του μάτια κι έφυγε ανηφορίζοντας στα ουράνια, απ' όπου στα 1884 είχε κατέβει στη γη. Για τέτοιους αντρειωμένους του πνεύματος η μνήμη της θανής δεν φέρνει δάκρυα αλλά θάμβος στην ψυχή και στο νου έξαρση και φωτισμό. Με τέτοια αισθήματα και καθώς ο κηλιδωμένος αυτός αιώνας γέρνει προς τη δύση του, στεκόμαστε σ' ένα καταράχι κι αντικρύζουμε πάλι τον Σικελιανό, φορτισμένοι με την πείρα πικρών ημερών και την θανάσιμη αγωνία μιας εποχής που σύντριψε πολλές βεβαιότητε...

Μια από τις εξέχουσες ιδιότητες του Ελληνισμού είναι να σπέρνει τον κόσμο εκπολιτίζοντάς τον, εξανθρωπίζοντάς τον. Από την ιδιότητα του σπορέα ως την πραγματικότητα της Διασποράς, η απόσταση είναι μικρότερη από όσο με την πρώτη ματιά φαίνεται. Όπου γης κι αν στάθηκαν οι Έλληνες, ο νους τους έμεινε αμετακίνητος στο άθλημα της κορύφωσης. Το πιο μεγάλο επίτευγμα της γόνιμης αυτής διασποράς του Ελληνισμού, στην Αναγέννηση στάθηκε ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος· στον αιώνα μας, ο αλεξανδρινός ποιητής Κ.Π. Καβάφης.Όπως εκείνος ο μεγαλόπνοος Κρητικός με τα χρώματα, κι ετούτος, με τι...

Η παρουσία του Ηλία Βενέζη στα νεοελληνικά γράμματα εκφράζει με τρόπο ανεπανάληπτο μια δραματική περίοδο της Ιστορίας του Έθνους μας. Συγχρόνως όμως, αποτελεί μια βεβαίωση της ενότητας του Ελληνισμού με καρδιά του το Αιγαίο πέλαγος. Ανατολίτης, αιγαιοπελαγίτης, Έλληνας, συναίρεσε μέσα στο έργο του την τέχνη ως μεράκι κι ως υπαρξιακή λειτουργία με την κατάθεση μιας μαρτυρίας που σώζει την ιστορία ζωντανότερη από οποιοδήποτε ιστορικό βιβλίο. Ένας από τους πιο εκλεκτούς, λαοφιλείς συγγραφείς της περίφημης Γενιάς του '30, έφερνε μέσα στις φλέβες του το αίμα του παραμυθιού. Α...

Με την απόσταση που τραγικά ανοίγει ο χρόνος όταν η ύπαρξη κρυσταλώνεται με την τελευτή της, ατενίζουμε σήμερα τον Φώτη Κόντογλου - είκοσι χρόνια μετά την κοίμησή του και ενενήντα από την γέννησή του. Τον ατενίζουμε με βαθύ σέβας και πιστή αγάπη να ψηλώνει από χρόνο και χρόνο και μέσα στην δεινή εμπλοκή του Ελληνισμού με την εποχή μας, να κερδίζει η μορφή και το έργο του ακέρια την σημασία τους. Με καθαρότερη σήμερα ματιά και με καρδιά που βρίσκει την δύναμη να τιθασεύει την αγάπη της στον ζυγό της δίκαιης κρίσης, θωρούμε τον Φώτη Κόντογλου να υψώνεται εις κεφαλήν γωνίας τ...

Εκατόν τριάντα χρόνια από την γέννησή του και εβδομήντα από την κοίμησή του, ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, περνώντας μέσα από τις θύελλες της ιστορικής ζωής του Νέου Ελληνισμού, φθάνει ως εμάς, αυτό το "σκοτεινό τρυγόνι" της Ελλάδας, κρατώντας στο ράμφος του χλωρό τον καρπό του πνεύματος, που είναι της αθανασίας της τέχνης ο αμάραντος βλαστός. Ορθός, πέρα από την λατρεία και την καταφρόνεση που συναλλάσσουν άκριτα οι Νεοέλληνες, έγινε -για όσους πειστεύουν ότι η δημιουργία αλλά και η λειτουργία της τέχνης εγγράφεται μέσα στην ιστορική αγωνία των λαών- το ακρόπρωρο του Νέου...

Είναι μερικές συναισθηματικές καταστάσεις ή φορτισμένες ιδέες, που έρχονται, σαν την ηχώ των αυλών στους κορυβαντιώντες ή σαν τις Καβαφικές "ιδανικές φωνές κι αγαπημένες", "μες στην σκέψη μας και τις ακούει το μυαλό μας". Αυτές οι καταστάσεις και ιδέες κατορθώνουν, μέσα στην παραζάλη των προσωπικών μας αναστατώσεων και στην αναμπουμπούλα των γύρων μας, να μένουν ζωντανές και να έχουν την ίδια ένταση. Μας επισκέπτονται "όταν τα βάθη της νυκτός μας περιζώνει/ άκρα θαλάσσης ουρανού και γης ειρήνη". Ίσως να ζήσαμε σε μίαν άλλη εποχή, ίσως ακόμη η ωριμότητα να μας έκανε πιο απ...

ΜΥΣΤΙΚΟΣ ΕΡΩΤΑΣ Σ' αυτή τη γραμμή που τέμνει το χρόνο που ορίζει τη γνώση και την άγνοια ντυμένοι την απόλυτή μας ύπαρξη αδελφοποιητοί συγχορδίες στα στήθη και το λουλούδι ν' ανθίζει να κελαηδεί το πουλί κι ύστερα η μεγάλη σιγή. Η ζωή και το μυστήριό της το μυστικό μας, αγαπημένη.

Μέσα από τα γόνιμα σπλάχνα της περίφημης Γενιάς του '30 αναπήδησαν και δυο ποιητικά λιοντάρια, ο Οδυσσέας Ελύτης και ο Γιάννης Ρίτσος, για να υψώσουν και να διευρύνουν το ποιητικό βίωμα των Νεοελλήνων με τρόπους ιδεαλιστικής διαύγειας και εικονιστικής μεγαλοσύνης που σου κόβουν την ανάσα. Υπακούοντας τυραννικά στην πάμπλουτη λυρική ιδιοσυγκρασία τους -απολλώνια στον Ελύτη, διονυσιακή στον Ρίτσο- και υποκύπτοντας αγόγγυστα στο πανίσχυρο χάρισμά τους, πρόσφεραν στη νεοελληνική ποίηση δώρα βαρύτιμα και -μέσα στην σχετικότητα των ανθρωπίνων- αθάνατα. Ετούτη η αξιοζήλευτη αθαν...

Δεν ξέρω αν το βασικό συστατικό της ανθρώπινης ύπαρξης είναι ο πόνος. Αν δεν είναι αυτό, τουλάχιστον, με μια ηπιότερη έκφραση, θα έλεγα πως ο πόνος δεσπόζει στη ζωή μας από τη γέννηση ως το θάνατο. Η συμπυκνωμένη ουσία μας, που μορφοποιείται πλαστικά στην τραγωδία, δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένας συμπυκνωμένος πόνος και όπως κάθαρση και λύτρωση ακολουθεί την τραγωδία, κάθαρση και λύτρωση στον άνθρωπο αναδύονται μέσα από τον πόνο του. Ο ύψιστος πόνος είναι τέκνο της ύψιστης αγάπης. Αν δεν αγαπούμε πολύ, να πονέσουμε δεν μπορούμε. [...] (από το εισαγωγικό κείμενο του βιβλ...

Οι "Προσεγγίσεις ΙΙ" χωρίζονται σε δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος ο συγγραφέας καταπιάνεται με νεοέλληνες συγγραφείς. Πέντε ποιητές: Γ.Θ. Βαφόπουλο, Ζωή Καρέλλη, Γιάννη Ρίτσο, Οδυσσέα Ελύτη και Θανάση Παπαθανασόπουλο, τρεις πεζογράφους: Φώτη Κόντογλου, Ηλία Βενέζη και Γρηγόριο Ξενόπουλο και δύο δοκιμιογράφους: Άγγελο Τερζάκη και Χρήστο Μαλεβίτση. Στο δεύτερο μέρος καταπιάνεται με κυπριακά θέματα και Κύπριους συγγραφείς: Με την Ακανθού (τη γενέθλια γη), την Αμμόχωστο (όπου έζησε και σταδιοδρόμησε), με τον κορυφαίο επιστήμονα και δάσκαλο Κυριάκο Χατζηϊωάννου, τον δοκιμιογράφο και...