Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Για τη Βυζαντινή αυτοκρατορία το πρώτο μισό του 14ου αι. είναι μια περίοδος πολιτικών αναταραχών, θεολογικών ερίδων και εδαφικής συρρίκνωσης, αλλά και μια εποχή Αναγέννησης των γραμμάτων. Επιφανείς λόγιοι παράγουν πλήθος χειρογράφων, στα οποία αντιγράφουν και υπομνηματίζουν έργα αρχαίων συγγραφέων ή εκπονούν δικά τους συγγράμματα, είτε για διδακτικούς, είτε για ερευνητικούς σκοπούς. Λαμπρό παράδειγμα της λεγόμενης Παλαιολόγειας Αναγέννησης των γραμμάτων είναι ο Νικηφόρος Γρηγοράς (ca 1293-1360). Το πλούσιο επιστολογραφικό του έργο αποτελεί αντικείμενο μελέτης του παρόντο...

Τα πέντε δοκίμια που απαρτίζουν τον παρόντα τόμο εστιάζουν σε συγκεκριμένες μορφές ή παραγωγικές περιόδους Ελλήνων διανοητών από τα τέλη του 18ου έως και τις αρχές του 20ού αιώνα, οι οποίοι απέκλιναν της κοραϊκής μέσης οδού και παραγνωρίστηκαν από τη σύγχρονη έρευνα ως ανάξιες λόγου περιπτώσεις, εξαιρέσεις ή μεμονωμένα φαινόμενα. Οι συγγραφείς τους επιχειρούν να ανιχνεύσουν το διανοητικό νήμα που συνδέει τους πλέον ακραιφνείς εκπροσώπους του ριζοσπαστικού πνεύματος, από την κορύφωση του νεοελληνικού διαφωτισμού μέχρι και την εμφάνιση των σοσιαλιστικών ιδεών στην εγχώρια ιδε...

Έντεκα χρόνια χωρίζουν το παλαιότερο των άρθρων τούτων, από το νεότερο: 1997-2008. Όλα είναι δημοσιευμένα σε περιοδικά ή εφημερίδες της Μυτιλήνης, της Αθήνας, του Πειραιώς και των Σερρών, και όλα - πλην εκείνου που αφορά τον Νίκο Μπλέτα- αναφέρονται στην πνευματική ζωή -αλλά όχι μόνο σ' αυτή- της Μυτιλήνης. Είναι 37 τον αριθμό και αν και κάποια ανήκουν σε ομοειδείς ομάδες, εδώ παρουσιάζονται κατά την σειρά της πρώτης δημοσίευσής τους, καθώς, όπως ήδη έγραψα, όλα έχουν σχέση με το νησί και -ούτως ή άλλως- στον πρόλογο θα υποδειχθεί η θεματική ταυτότητά τους. [...] (από το...

Ο τόμος αποτελεί παρουσίαση της ζωής και του έργου του Κεφαλονίτη λόγιου Παναγιώτη Βεργωτή, μέσα από την πανοραμική και συστηματική ματιά του διακεκριμένου φιλολόγου Γιώργου Αλισανδράτου. Η έκδοση συγκεντρώνει δημοσιευμένα και αδημοσίευτα κείμενα του τελευταίου σχετικά με τον βίο, τη συγγραφική δράση και το μεταφραστικό έργο του Βεργωτή (επικεντρωμένο το τελευταίο αυτό στην "Κόλαση" του Δάντη). Αναδεικνύεται έτσι, μία πτυχή της πνευματικής ζωής του Ιονίου και των επαφών της εκεί λογιοσύνης με τον πνευματικό κόσμο της Αθήνας, σε σχέση κυρίως με το κρίσιμο θέμα της γλώσσας. Τ...

Τι ήταν αυτό που έκανε το Βυζάντιο τόσο σπουδαίο, ώστε να αποτελεί έως σήμερα διεθνώς αντικείμενο επισταμένης μελέτης, με διαρκώς νέες ανακαλύψεις; Ο Βασίλης Θεοχάρης ισχυρίζεται και αποδεικνύει ότι στην πραγματικότητα ήταν η παιδεία και ο ευρύς πολιτιστικός πλούτος εκείνης της περιόδου, που οι πλείστοι ακόμα αγνοούν. Πέρα από τη συνήθη σύνδεση της συγκεκριμένης χρονικής περιόδου του Βυζαντίου μόνο με την επικράτηση του ορθόδοξου χριστιανισμού και τη διαρκή, πολλές φορές μυθιστορηματική, εναλλαγή των προσώπων των αυτοκρατόρων, υφίσταται ένας απύθμενος πλούτος πολιτισμού, πο...

Οι Βούλγαροι τον 19ο αιώνα δεν αρκούνται μόνο στα τοπικά ελληνικά σχολεία, αλλά φοιτούν σε ανώτατα ιδρύματα στο ελεύθερο Ελληνικό Κράτος, στην Ευρώπη και στη Ρωσία. Πολλοί από τους απόφοιτους ελληνικών σχολείων ξεχώρισαν με τη δράση τους, στη μελέτη αυτή ωστόσο η συγγραφέας επιλέγει να ασχοληθεί μόνο με εκείνους που αγωνίστηκαν για τον Διαφωτισμό του βουλγαρικού λαού ως δάσκαλοι, εκδότες ή συγγραφείς. Χωρίς να αποσιωπάται το γεγονός ότι διάχυτες ήταν οι απόψεις που θεωρούσαν τους Έλληνες υπεύθυνους για καθετί κακό που συνέβαινε στον βουλγαρικό λαό, επιδιωκόμενος στόχος της...

Ποιες ήσαν οι, κατά τη ροΐδειο διατύπωση, "γράφουσες Ελληνίδες", και για να κυριολεκτήσουμε η γυναικεία ελληνόγλωσση λογιοσύνη του 19ου αιώνα; Από τις πρώτες σποραδικές φανερώσεις των γυναικών στον αρχόμενο 19ο αιώνα μέχρι την αξιοσημείωτη πύκνωση τους στις τελευταίες πλέον δεκαετίες -μολονότι η παρουσία τους υπήρξε πάντοτε ισχνή-, η απόσταση που έχει διανυθεί είναι ασφαλώς πολύ μεγάλη. Απόσταση συνυφασμένη με τις γενικότερες μεταβολές που συντελούνται στην ελληνική κοινωνία, με την εξέλιξη και τη μορφοποίηση του ίδιου του λογοτεχνικού πεδίου, με το ρεύμα της γυναικείας χει...

Ο Νικηφόρος Γρηγοράς αποτελεί μια από τις σημαντικότερες πνευματικές προσωπικότητες του Βυζαντίου το 14ο αιώνα. Μας άφησε ένα εκτεταμένο και πολυσχιδές έργο, μέσα από το οποίο διαπιστώνει κανείς τη βαθιά γνώση του, την οξεία κριτική του ικανότητα και τη σθεναρή στάση του απέναντι στα σοβαρά προβλήματα που αντιμετώπιζε τη βυζαντινή αυτοκρατορία σε μια εποχή παρακμής και κατάπτωσης, έναν αιώνα πριν το τέλος της.

Ο τόμος περιλαμβάνει το σύνολο των μελετών που αφιέρωσε ο Γιώργος Γ. Αλισανδράτος στον σημαντικό αλλά σχετικά παραγνωρισμένο λόγιο Νικόλαο Κονεμένο (1832-1907). Μέσα από την εξαντλητική και συστηματική έρευνα των πηγών και του έργου του, ο συγγραφέας σκιαγραφεί το ιστορικό περιβάλλον μέσα στο οποίο σχηματίστηκαν οι ιδέες του Κονεμένου, αλλά και αναδεικνύει τη σημασία τους, ιδιαίτερα των γλωσσικών και των πολιτικών, σε μία εποχή όξυνσης του «γλωσσικού ζητήματος» και δυναμικών αγώνων για τους πολιτικούς και ιδεολογικούς προσανατολισμούς της ελληνικής κοινωνίας. Στην έκδοση πε...

Για τον Μανουήλ Χρυσολωρά, τον μεγάλο αυτό δάσκαλο και εισηγητή της διάδοσης της ελληνικής γλώσσας και γραμματείας στην Ιταλία κατά την Αναγέννηση, το μόνο συνολικό έργο για την πολιτική και συγγραφική του δραστηριότητα παραμένει η μονογραφία του G. Cammelli, που χρονολογείται από το 1941. Έκτοτε, το συγγραφικό και διδακτικό έργο, η πολιτική και διπλωματική του σταδιοδρομία, όπως και η αλληλογραφία του έχουν γίνει αντικείμενο μελετών, άρθρων και ανακοινώσεων σε επιστημονικά περιοδικά και πρακτικά συνεδρίων. Αναφορές στον Χρυσολωρά περιλαμβάνονται επίσης σε εξειδικευμένες ερ...