Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η παρούσα ιστορική μελέτη του Κώστα Β. Καραστάθη, στην ξαναγραμμένη και πλουτισμένη με πολλά νέα ιστορικά στοιχεία τρίτη έκδοσή της, δίνει απαντήσεις ιστορικά τεκμηριωμένες στις κατηγορίες, που οι παγανιστές συγγραφείς των πρώτων βυζαντινών αιώνων προσάπτουν εναντίον του Μεγάλου Κωνσταντίνου και οι σύγχρονοι αρνησίθρησκοι αβασάνιστα παπαγαλίζουν. Η ιστορική έρευνα του συγγραφέα έχει εξαντλήσει σχεδόν το σύνολο των ιστορικών πηγών των προβυζαντινών, βυζαντινών και μεταβυζαντινών χρόνων, που αναφέρονται στον πρώτο χριστιανό αυτοκράτορα μεταρρυθμιστή και ευεργέτη της ανθρωπ...

Σε γενικές γραμμές το βιβλίο πραγματεύεται τη γέννηση ενός νέου κράτους, με πνευματικό περιεχόμενο ελληνοχριστιανικό, ενώ παράλληλα εξετάζει διά μακρών τον «απο-ρωμαϊσμό» της Δύσης και τη γέννηση μιας Ευρώπης με «βαρβαρικές» φυλετικές καταβολές. Και κάτι που αφορά στον υπότιτλο: η Αγία Σοφία δεν ήταν απλώς το κορυφαίο αρχιτεκτόνημα της Αυτοκρατορίας· ήταν σύμβολο ιδεολογικό και θρησκευτικό, που ειδικά για τον ελληνικό λαό ήταν και παραμένει υπερ-σύμβολο, κάποτε εθνικό και θρησκευτικό, σήμερα περισσότερο θρησκευτικό.

Τα πέντε δοκίμια αυτού του βιβλίου εξετάζουν τον βίο και το έργο πέντε μεγάλων μορφών της βυζαντινής ιστοριογραφίας, του Προκόπιου Καισαρέως (6ος αι.), του Μιχαήλ Ψελλού (11ος αι.), της Άννας Κομνηνής (11ος-12ος αι.), του Ιωάννη Κίνναμου (12ος - αρχές 13ου αι.) και του Γεώργιου Σφραντζή (15ος αι.), σε σχέση με τις πολιτικές, τις κοινωνικές και τις πολιτιστικές συνθήκες των αντίστοιχων εποχών στις οποίες έζησαν και δημιούργησαν.

Στα μέσα του 11ου αιώνα ο κουροπαλάτης και μέγας δρουγγάριος της βίγλας Ιωάννης Σκυλίτζης επιλέγει με το κατ' εξοχήν ιστορικό του έργο "Σύνοψη Ιστοριών" να επιστρέψει στον 9ο κυρίως και 10ο αιώνα, αποφεύγοντας να εμπλέξει τη γραφή του με την αυτοκρατορική αυλή της εποχής του, γεγονός που τον διαφοροποιεί αισθητά από τους σύγχρονούς του ιστορικούς συγγραφείς Μιχαήλ Ψελλό και Μιχαήλ Ατταλειάτη, αλλά και τους επόμενους του 12ου αιώνα. Συγκεκριμένα στη "Σύνοψη Ιστοριών" παρουσιάζεται η χρονική περίοδος από το θάνατο του αυτοκράτορα Νικηφόρου Α΄ (811) έως και την ενθρόνιση του Ι...

Το "Μάντζικερτ" είναι η καθοριστική στιγμή του Μεσαιωνικού Ελληνισμού. Είναι η στιγμή εκείνη κατά την οποία η παραπαίουσα, λόγω εσωτερικών κυρίως αντιθέσεων, Βυζαντινή Αυτοκρατορία υφίσταται μία άνευ προηγουμένου πανωλεθρία από τους Σελτζούκους Τούρκους, από την οποία δεν επρόκειτο να συνέλθει ποτέ. Είναι η στιγμή εκείνη όπου οι φιλότιμες πράγματι προσπάθειες του ιδεαλιστή Αυτοκράτορα Ρωμανού Δ' Διογένη καταρρέουν άδοξα εξαιτίας της προδοτικής, κατά κύριο λόγο, στάσεως της ιθύνουσας τάξης του Βυζαντίου, η οποία επειδή δεν ήθελε να υποστεί μείωση της οικονομικής της ισχύος,...

Μέσα από τις σελίδες αυτού του βιβλίου ο φιλίστορας αναγνώστης θα μπορέσει να βρει απαντήσεις σε διάφορα ερωτήματα που αφορούν την ιστορία του Βυζαντίου. Στόχος του συγγραφέως είναι να κάνει κατανοητό το γιατί παρήκμασε το κράτος του μεσαιωνικού Ελληνισμού το οποίο αποκαλούμε «Βυζάντιο». Ο αναγνώστης θα μάθει για την ιστορία της βυζαντινής αυτοκρατορίας από το 1025 έως την τελική πτώση, το 1453. Φιλοδοξία του συγγραφέα δεν είναι μόνο μια στεγνή εξιστόρηση των γεγονότων, αλλά μια μελέτη σε βάθος. Τα αίτια της παρακμής της βυζαντινής αυτοκρατορίας, οι πρωταγωνιστές της περιόδ...

Στον πρώτο τόμο, υπό τη διεύθυνση της Cecile Morrisson, με τίτλο "Η Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία (330-641)", παρουσιάστηκε η ίδρυση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Ο δεύτερος τόμος, υπό τη διεύθυνση του Jean-Claude Cheynet, είναι αφιερωμένος στους επόμενους αιώνες (7ος-13ος). Κατά τη μεσαιωνική εποχή, η τεράστια πολυεθνική Αυτοκρατορία, τσακισμένη σχεδόν από τις σλαβικές και κυρίως τις αραβο-μουσουλμανικές εισβολές, μετασχηματίζεται σε κράτος επικεντρωμένο ξανά στον ελληνικό πληθυσμό. Εξακολουθεί όμως να υποδέχεται τις σλαβικές και αρμενικές μειονότητες, ενώ δεν έχει...

Πρόκειται ίσως για την πιο συναρπαστική ιστορία του κόσμου. Για την ιστορία της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας που διήρκεσε περισσότερο από χίλια χρόνια. Τι ξέρουμε όμως στ' αλήθεια για τη μακροβιότερη και πιο θαυμαστή αυτοκρατορία, που έμεινε γνωστή ως Βυζάντιο; Οι περισσότεροι έχουμε την εικόνα μιας ισχυρής και μεγαλειώδους θεοκρατίας, που ωστόσο ελάχιστη σχέση έχει με τη ζωντανή πραγματικότητα του Βυζαντίου, που επιχειρεί να φέρει στο προσκήνιο το βιβλίο αυτό, καρπός συλλογικής προσπάθειας μιας ομάδας διακεκριμένων ιστορικών, φιλολόγων και πολιτικών επιστημόνων....

Η θέση της γυναίκας στη βυζαντινή κοινωνία είναι θέμα που απασχολεί εδώ και αρκετές δεκαετίες την έρευνα. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια παρατηρούνται σημαντικές αλλαγές στην προσέγγιση των σχετικών ζητημάτων. Υπάρχουν αρκετά νέα στοιχεία, βασισμένα στην αξιοποίηση γραπτών πηγών και αρχαιολογικών τεκμηρίων. Επίσης, προστίθενται συνεχώς επιστημονικές μελέτες που οδηγούν σε καινούργιες επισημάνσεις, διευκρινίζοντας άγνωστες μέχρι σήμερα πτυχές του ρόλου και της παρουσίας της γυναίκας στο Βυζάντιο. Μερικές από αυτές τις πτυχές έρχεται να καλύψει αυτός ο τόμος, τον οποίο συνθέτουν...

Το βιβλίο μου "Βυζαντινή Ιστορία (324-1204)" σχεδιάστηκε ως εγχειρίδιο για την αφήγηση της ιστορίας της βυζαντινής αυτοκρατορίας σε περισσότερους τόμους. Χώρισα την ύλη σε τρεις περιόδους, ανάλογα με τα κύρια χαρακτηριστικά της κάθε μιας, σε πρώιμη (324-610), μέση (610-1081) και ύστερη (1081-1453), όπως λίγο ή πολύ έχει επικρατήσει, για να γνωρίσουν οι νέοι επιστήμονες όσα στοιχεία θα τους επιτρέψουν να αναζητήσουν, να κατανοήσουν και να αξιολογήσουν την οργάνωση και την λειτουργία του κράτους, αλλά και την συγκρότηση και τον πολιτισμό της κοινωνίας, μέσω των πηγών, άμεσ...

Ο παρών τιμητικός τόμος αφιερώνεται στην καθηγήτρια Βασιλική Παπούλια με την ευκαιρία της συμπλήρωσης τριάντα πέντε χρόνων προσφοράς της στο Πανεπιστήμιο. Ως δασκάλα και ερευνήτρια η τιμωμένη διακρίνεται για την πολυσχιδή της προσωπικότητα αλλά κα τα πολύπλευρα ενδιαφέροντά της. τα ελληνικά και διεθνή επιστημονικά fora, η ελληνική και η διεθνής Ένωση Σπουδών για την Νοτιοανατολική Ευρώπη, η Ελληνική Ιστορική Εταιρεία, κυρίως το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονικής συνιστούν τον ευρύτατα ανοικτό χώρο των εμπειριών και των δράσεών της, επιστημονικών και επαγγελματικών. [......

Το Βυζάντιο, ή Πόλη του Κωνσταντίνου - Κωνσταντινούπολη, η "Νέα Ρώμη" της Ανατολικής Αυτοκρατορίας, έμελλε να γίνει από τις αρχές του τετάρτου αιώνα μ.Χ. η πρωτεύουσας της Βυζαντινής ή Μεσαιωνικής Ελληνικής Αυτοκρατορίας, η οποία προοριζόταν να παίξει έναν κυρίαρχο ρόλο στην ιστορική εξέλιξη των λαών και των εθνών της νοτιοανατολικής μεσογειακής λεκάνης για εντεκάμισι περίπου αιώνες έως ότου, λίγο μετά τα μέσα του δεκάτου πέμπτου αιώνα, μια άλλη μεγάλη δύναμη, οι Οθωμανοί Τούρκοι, φτάνοντας από την Ανατολή, αντικατέστησαν τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία σε αυτή την κρίσιμη εποχή....

Οι λαϊκές εξεγέρσεις δεν ήταν σπάνιο φαινόμενο στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Η αυτοκρατορική εξουσία περιοριζόταν από την αντίληψη ότι οι αυτοκράτορες ήταν οι αντιπρόσωποι του Θεού στη Γη και, κατά συνέπεια, ήταν υποχρεωμένοι να κυβερνούν με βάση τους χριστιανικούς νόμους αλλά και τη μακραίωνη ρωμαϊκή πολιτειακή παράδοση, στο πλαίσιο της οποίας ορισμένες θεσμικές αρμοδιότητες ασκούνταν από άλλους φορείς. Κατά την πρωτοβυζαντινή περίοδο (4ος-7ος αι.) συνήθως το επίκεντρο των κοινωνικών συγκρούσεων ήταν ο Ιππόδρομος της Κωνσταντινούπολης και το λαϊκό αίσθημα το εξέφραζαν οι...

Το βιβλίο μας παρουσιάζει μια διαφορετική ιστορία του Βυζαντίου σε σχέση με αυτή που γνωρίζαμε έως τώρα. Δεν πρόκειται για εξιστόρηση γραμμική και τυπική, αλλά για ένα έργο που επικεντρώνεται σε "αλλόκοτα", όπως τα ονομάζει ο κ. Θεοδώρου, πρόσωπα και περιστατικά, τα οποία στιγμάτισαν τη βυζαντινή ιστορία. Ένα βιβλίο που προχωρεί στον πυρήνα της πολιτικής και κοινωνικής πραγματικότητας του Βυζαντίου, γοητεύει με την αλήθεια του και συνδέει τα σημερινά δεινά της ελληνικής κοινωνίας με την αφροσύνη και τις επιλογές των τότε κυβερνώντων διεφθαρμένων και ανάξιων αυτοκρατόρων.

Όλοι ήξεραν ότι "δυστυχής ψ" Η μοίρα είχε δείξει τις βουλές της γι' αυτόν όταν είδε να χάνονται και οι δύο γυναίκες του, ύστερα από λίγους μήνες συζυγίας. Η πατρίδα του ήταν ό,τι του είχε απομείνει και το να πολεμάει συνεχώς για να σώσει ό,τι μπορούσε να σωθεί ήταν πια όλη του η ζωή. Όταν και οι δύο μεγαλύτεροι αδελφοί του πέθαναν την ίδια χρονιά, οι βουλές του Θεού έγιναν πια εναργείς. Ως αυτοκράτωρ ήξερε να διαβάζει τους καιρούς και είδε την καταιγίδα να έρχεται. "Μεσημέρι από νύχτα - όλ' η ζωή μια λάμψη!" Η προσωπικότητα του τελευταίου αυτοκράτορα της Ανατολι...

Η μεσαιωνική Τραπεζούντα έμελλε να φτάσει στο απόγειο της δόξας της υπό την ηγεσία των Κομνηνών: το 1204, λίγο πριν από την Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους, ο Αλέξιος και ο Δαβίδ Κομνηνός, εγγονοί του τελευταίου αυτοκράτορα της δυναστείας Ανδρόνικου Α΄, ίδρυσαν την Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας στον Πόντο. Η Τραπεζούντα γνώρισε άνθηση στους δύο αιώνες ζωής της Αυτοκρατορίας. Λαμπρύνθηκε με νέα και ανακαινισμένα οικοδομήματα, μεταξύ των οποίων και με σημαντικές μονές, λαμπρά θρησκευτικά καθιδρύματα αλλά και κέντρα της οικονομικής και κοινωνικής ζωής του Πόν...

Ο τρίτος τόμος είναι αφιερωμένος στους βυζαντινούς χρόνους. Η μεταφορά της πρωτεύουσας στην Κωνσταντινούπολη, πυρήνα της Ανατολικής Χριστιανικής Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, σηματοδοτεί τη μετάβαση από τη Ρώμη στο Βυζάντιο. Η Μικρά Ασία οργανώνεται διοικητικά μέσω του θεσμού των θεμάτων, ο οποίος διευκολύνει τη στρατιωτική άμυνα της περιοχής και την επιβολή φορολογίας. Το εμπόριο διεξάγεται μέσω ενός εξελιγμένου οδικού δικτύου και η πλούσια πνευματική παραγωγή απεικονίζεται στις θρησκευτικές διαμάχες της περιόδου και την ακμάζουσα βυζαντινή τέχνη. Η Μικρά Ασία αποτελεί...

1204-1453: Τα τελευταία και πιο ταραγμένα χρόνια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Ο Τηλέμαχος Λουγγής, σύμφωνα με τις αρχές της μαρξιστικής διαλεκτικής, πραγματεύεται την εποχή της "ολοκλήρωσης" της βυζαντινής φεουδαρχίας. Αποδεικνύει ότι, νομοτελειακά, η καθυστερημένη ολοκλήρωση της ιδιόμορφης βυζαντινής φεουδαρχίας είχε ως αποτέλεσμα να μην ανδρωθεί έγκαιρα και όσο έπρεπε η φεουδαρχική άρχουσα τάξη, έτσι ώστε κάθε ανορθωτική προσπάθεια να μην μπορεί να αποδώσει καρπούς μεσοπρόθεσμα και να υποκύπτει σε οπισθοδρομικές ιδεολογίες. Έτσι, το αρχαιοπρεπές Βυζάντιο έσβησε χωρίς την...

"Δεν υπάρχει άλλο βιβλίο που να ασχολείται με τη Θεοδώρα τόσο εκτεταμένα και διεισδυτικά... όπως αυτό. Το έργο αξίζει τον κόπο, επειδή η Θεοδώρα είμαι μία μορφή με ιστορική σημασία και μεγάλο ενδιαφέρον. Ίσως είναι η μοναδική γυναίκα του Βυζαντίου για την οποία οι πηγές λένε αρκετά για να κάνουν έστω και ένα μικρό βιβλίο εφικτό." Warren Treadgold, συγγραφέας του "A Concise History of Byzantium" Ακόμη και με τα σύγχρονα δεδομένα, η αυτοκράτειρα Θεοδώρα είχε μια αξιοσημείωτη άνοδο στην εξουσία. Γεννημένη στη χαμηλότερη κοινωνική τάξη της βυζαντινής κοινωνίας, εργάστηκε...