Τραπεζούντα

Η μεσαιωνική Τραπεζούντα έμελλε να φτάσει στο απόγειο της δόξας της υπό την ηγεσία των Κομνηνών: το 1204, λίγο πριν από την Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους, ο Αλέξιος και ο Δαβίδ Κομνηνός, εγγονοί του τελευταίου αυτοκράτορα της δυναστείας Ανδρόνικου Α΄, ίδρυσαν την Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας στον Πόντο. Η Τραπεζούντα γνώρισε άνθηση στους δύο αιώνες ζωής της Αυτοκρατορίας. Λαμπρύνθηκε με νέα και ανακαινισμένα οικοδομήματα, μεταξύ των οποίων και με σημαντικές μονές, λαμπρά θρησκευτικά καθιδρύματα αλλά και κέντρα της οικονομικής και κοινωνικής ζωής του Πόντου. Εξελίχθηκε σε κέντρο καλλιέργειας των επιστημών και κυρίως της αστρονομίας, όπου αναδείχθηκαν επιφανείς λόγιοι με σημαντική συμβολή στην Παλαιολόγεια Αναγέννηση. Υπό οθωμανική κυριαρχία από το 1461, η Τραπεζούντα θα γίνει στην πράξη το οικονομικό και πολιτιστικό κέντρο του Πόντου, ιδίως κατά τον 19ο αιώνα. Στη δίνη των εκκαθαρίσεων στις αρχές του 20ού αιώνα, εν μέσω πολεμικών συγκρούσεων και εθνικιστικών κινημάτων, οι Ελληνορθόδοξοι της Τραπεζούντας δεν κατάφεραν να γλιτώσουν από τη μοίρα των διώξεων και του ξεριζωμού. Περιέχονται τα κείμενα: - Συγγραφική ομάδα του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού, "Τραπεζούντα: Το αυτοκρατορικό κέντρο του Εύξεινου Πόντου" - Αναδρομή στην ιστορία της Τραπεζούντας - Η Τραπεζούντα στις αρχαίες πηγές - Μια μητρόπολη στις εσχατιές του Βυζαντίου - Όψεις της δράσης και των θεσμών των Ελλήνων της Τραπεζούντας κατά το 19ο και 20ο αιώνα - Ίχνη βυζαντινού παρελθόντος και νεότερου ελληνισμού - Ξενάγηση στην Τραπεζούντα - Ενδεικτική βιβλιογραφία