Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

[...] Κουβέντες ασύνδετες, Α, Β, Γ, από την ίδια φωνή, τη δική του, του έρχονται αντίστοιχα από δεξιά, αριστερά, και από πάνω. Ακούονται συνέχεια, χωρίς διακοπή, εκτός των δύο παύσεων των δέκα δευτερολέπτων. [...] Α τότες που είχες γυρίσει, την ύστερη εκείνη φορά, να ιδείς αν ήταν ακόμα στη θέση του το ερείπιο όπου κρυβόσουνα μικρός, πότε ήτανε, (τα μάτια κλείνουν, το φως ελαφρώς χαμηλώνει) μέρα μουντή, με το 11 μέχρι το τέρμα κι από κει με τα πόδια, όχι, ψέματα, τότες πια δεν είχε τραμ, τέλος τα τραμ, χρόνια και ζαμάνια, τότες που είχες γυρίσει να ιδείς αν ήτανε ακόμα...

Όσκαρ Ουάιλντ (1854-1900). Από τους πιο σπουδαίους και χαρακτηριστικούς εκπροσώπους του ευρωπαϊκού αισθήματος, αμαρτίας, ενοχής και ανατροπής. Φυλακισμένος για τη δημόσια έκθεση των ομοφυλόφιλων επιλογών του, μονίμως προσεκτικός στην εμφάνισή του, σοσιαλιστής στις προθέσεις του, λεπταίσθητος μέχρι εκζήτησης στις συμπεριφορές του, με όλα αυτά, αλλά προπάντων με την ευφυέστατη, προκλητικά ωμότατη και ταυτοχρόνως τρυφερότατα εξομολογητική γραφή του, ο Ουάιλντ ίσως αποτελεί -μαζί με τον Μπάιρον- την ερωτικότερη και πλέον απείθαρχη περιοχή της αγγλικής γλώσσας.

Το "Κονάκι του Φιν" είναι ένα βιβλίο-πανδοχείο, φτιαγμένο με κόκκινα τούβλα και παράξενες λέξεις, υπάρχει ακόμη στο Δουβλίνο αλλά το συναντούμε και ως γέφυρα ανάμεσα στο αριστούργημα του Οδυσσέα και το σχεδόν απροσπέλαστο έπος "Η αγρύπνια των Φίνεγκαν". Εκτός από οδοιπόρους, ταξιδιώτες και περαστικούς, "Το κονάκι του Φιν" στεγάζει δέκα σύντομα, συνεκτικά και περιεκτικά πεζογραφήματα που ο Τζόις έγραψε το 1923, περίπου έξι μήνες μετά τον "Οδυσσέα" και λίγο προτού αρχίσει να υποψιάζεται ευκρινώς τη μακρόπνοη σύνθεση της "Αγρύπνιας των Φίνεγκαν", του πιο ουσιωδώς ιρλανδικού μ...

Το βρετανικό επιβατικό υπερωκεάνειο Τιτανικός (RMS Titanic) βυθίστηκε στον Βόρειο Ατλαντικό στις 15 Απριλίου 1912, έπειτα από σύγκρουση με παγόβουνο, κατά το παρθενικό ταξίδι του από το Σαουθάμπτον στη Νέα Υόρκη. Η σύγκρουση έγινε στις 23:40 της 14ης Απριλίου, νοτιοανατολικά της Νέας Γης. Παρά τις προσπάθειες, το μοιραίο δεν άργησε να συμβεί, καθώς το πλοίο είχε αναπτύξει τη μέγιστη ταχύτητα, προκειμένου να φτάσει στη Νέα Υόρκη νωρίτερα από το αναμενόμενο. Το παγόβουνο έσκισε το κύτος ξεκινώντας από την πλώρη, όπου κατέστρεψε και τα πέντε στεγανά, επιτρέποντας την εισροή υδ...

Το έργο του Τζαίημς Τζόυς δε θα μπορούσε να υπάρξει χωρίς την "αναπόφευκτη μεταβλητικότητα του ορατού" και κυρίως τη μεταβλητικότητα της γλώσσας, που αενάως μεταμφιέζεται στα πιο γκροτέσκα ή σοφά της μασκαρέματα. Ο δημιουργός αυτού του έργου ήταν πολύ περήφανος που κατόρθωσε να γράψει τα δεκαοχτώ επεισόδια του "Οδυσσέα", σε δεκαοχτώ διαφορετικές γλώσσες και ανάλογες φιλοσοφικές θέσεις. Η γνωστή εξίσωση των στρουχτουραλιστών: γλώσσα = πρόσωπο+πράγμα, κατορθώθηκε στον "Οδυσσέα". Η ίδια εξίσωση στη μέγιστη υπερβολή μπόρεσε να πραμγατοποιηθεί στο Finnegans Wake.

Μια φωνή φτάνει σε κάποιον στο μαύρο σκοτάδι. Να φαντασιωθεί. Σε κάποιον ανάσκελα στο μαύρο σκοτάδι. Αυτό μπορεί να το πει από την πίεση στα νώτα του, και από το πώς αλλάζει το σκοτάδι όταν κλείνει τα μάτια και πάλι όταν και πάλι τα ανοίγει. Απ' ό,τι λέγεται μικρό μόνο μέρος μπορεί να επαληθευθεί. Όπως παραδείγματος χάριν όταν ακούει, Είσαι ανάσκελα στο μαύρο σκοτάδι. Εδώ δεν μπορεί να μην παραδεχτεί ότι αυτό που λέγεται είναι αλήθεια. Αλλά το ασυγκρίτως μεγαλύτερο μέρος απ' ό,τι λέγεται δεν μπορεί να επαληθευθεί. Όπως παραδείγματος χάριν όταν ακούει, Είδες πρώτη φορά το...

Ο Μπέκετ δανείστηκε τον τίτλο από ένα μυθιστόρημα του Τουργκένιεφ και δημιούργησε κάτι εντελώς διαφορετικό, ένα έργο απαισιόδοξο που ενοχλεί και κλονίζει τον αναγνώστη, ποιητικό και γκροτέσκο συνάμα. Ο αναγνώστης δέχεται απανωτά χτυπήματα, περνάει από το χαμόγελο στο μορφασμό με μία μόνο φράση, με φόντο το παράλογο. Στον "Πρώτο έρωτα" ένας άνδρας αναπολεί τη νιότη του με αφορμή την επίσκεψή του στον τάφο του πατέρα του και αφηγείται πώς γνώρισε μια γυναίκα σ’ένα παγκάκι και τη θυελλώδη σχέση τους. "Βάλθηκα να παίζω με τις κραυγές όπως περίπου είχα παίξει με το τραγούδ...

"Είμαι ερωτευμένος με την Ήβλυν Κόττον εικοσιτέσσερα χρόνια και τέσσερις μήνες παρά οχτώ μέρες. Έχουμε κάνει έρωτα δύο φορές. Η πρώτη ήταν πριν από είκοσιτρία χρόνια. Η δεύτερη ήταν χθες". Τι συνέβη ανάμεσα σ' αυτές τις δύο σημαντικές χρονολογίες; Αυτό μόνο ένας άνθρωπος το ξέρει· ό αφανής και ανώνυμος που έγραψε αυτές τις αράδες, ο έμπιστος της, ένας απ' αυτούς που την αγάπησαν. Άνδρες η Ήβλυν Κόττον είχε πολλούς. Ο πρώτος τής έκανε ένα παιδί, οι άλλοι δεν την αγάπησαν πραγματικά ή ζούσαν απομυζώντας την. Αυτή, η διάσημη συγγραφέας, η μαχητική φεμινί­στρια, δεν καταφ...

"Ο ψαράς και η ψυχή του" είναι το πιο βαθύ, πολύπλοκο και πολυσήμαντο από τα παραμύθια που έγραψε ο Ουάιλντ, με θέμα τη σύγκρουση της ομορφιάς με την ενοχή και τον πόνο. Η επιλογή μιας προσωρινής, φθαρτής ευδαιμονίας σε βάρος της αθάνατης ψυχής είναι ύβρις και τιμωρείται με αφάνταστη αγωνία. Ο προβληματισμός που διαπερνά το παραμύθι ανακαλεί το "Πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέυ" και την οριακή αντίφαση που σφράγισε και τον ίδιο το συγγραφέα -τη συνύπαρξη στη ζωή και στο έργο του μιας ρέμπελης αισθητικής φιλοσοφίας από τη μια, και από την άλλη ενός βαθύτατου προβληματισμού για την...

"Θέλω να διώξεις την ψυχή µου από µένα", απάντησε ο νεαρός ψαράς. Η µάγισσα τότε χλόµιασε και ανατρίχιασε και έκρυψε το πρόσωπό της στον γαλάζιο της µανδύα. "Όµορφο παιδί. Όµορφο παιδί", µουρµούρισε, "αυτό είναι ένα πράµα τροµερό να το κάνεις". Εκείνος τάραξε τις καστανές του µπούκλες και γέλασε. "H ψυχή µου δεν είναι τίποτα για µένα", απάντησε. "Μήτε µπορώ να τη δω, µήτε την αγγίζω, µήτε τη γνωρίζω καν". Τι είναι η ψυχή; Σε τι µας χρησιµεύει; Τι µπορεί να συµβεί αν κανείς την αποποιηθεί; Αυτά είναι ορισµένα από τα ερωτήµατα που θίγονται σε ένα από τα σηµαντικότερα πα...

Όλα άρχισαν με ένα τηλεφώνημα στην αστυνομία μια ζεστή αυγουστιάτικη νύχτα. Είχε λόγους ν' ανησυχεί η Μάργκαρετ. Η κόρη της δεν της είχε τηλεφωνήσει, ούτε της είχε πει ότι δεν θα γύριζε το βράδυ. Οκτώ μέρες αργότερα βρέθηκε το κακοποιημένο και βιασμένο σώμα της Μαίρης και η Μάργκαρετ άρχισα να ζει έναν εφιάλτη που δεν τελείωσε με τη σύλληψη του δράστη. Ούτε με τη δίκη του. Συντετριμμένη από το χαμό του παιδιού της, αποφασίζει να οδηγήσει τα πράγματα στα άκρα, να τιμωρήσει, να πάρει εκδίκηση.

Πρέπει να εξαπατάς τον λαό για το καλό του; Ιδού το καίριο ερώτημα που θέτει, σε σατιρικό τόνο, το παρόν φυλλάδιο που αποδόθηκε στον Τζόναθαν Σουίφτ (1667-1745). Η τέχνη της πολιτικής ψευδολογίας είναι όντως "η τέχνη να υποβάλλεις στον λαό σωτήρια ψεύδη για κάποιο καλό σκοπό". Τέχνη λεπτή που διέπεται από τους κανόνες ενός σοφού υπολογισμού, του οποίου το κείμενο παρέχει τις βάσεις: Να προνοείς ώστε τα ψέματα να μην υπόκεινται σε κανενός είδους επαλήθευση· να μην υπερβαίνεις ποτέ τα όρια της αληθοφάνειας· να ποικίλλεις την απάτη επ' άπειρον· να τελειοποιείς την παραγωγή των...

Όλα περασμένα, ποτέ τίποτα άλλο. Όλα δοκιμασμένα. Όλα αποτυχημένα. Χωρίς σημασία. Να προσπαθήσεις ξανά. Να αποτύχεις ξανά. Να αποτύχεις καλύτερα.

Όταν στα 1982 παρουσίαζα στην Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας δύο έργα του Samuel Beckett, τον "Ερημωτή" και τη "Συντροφιά", σε μετάφρασή μου (τυπώθηκαν σε τόμους χωριστούς από τις εκδόσεις της "Λέσχης", Αθήνα 1983), είχα πει, τελειώνοντας τα εισαγωγικά μου προλογίσματα: "Τέλος, -mea culpa: τα κείμενα που θ' ακούσετε θα διαβαστούν, μοιραία, με κάποια νοερή στίξη. Μια δοκιμή θα σας έπειθε ότι το αντίθετο, η έλλειψη δηλαδή κατά την ανάγνωση της νοερής και συνακόλουθα φωνητικής αυτής στίξης, θα συνιστούσε ένα ακρόαμα αφόρητα μονότονο, -εφ' ώ και θ...

"Και τώρα, υποκριτικέ αναγνώστη, θα απαντήσω στις ερωτήσεις που απ' όταν ξεκίνησες να διαβάζεις αυτό το βιβλίο σε κατατρώνε, τις οποίες ήθελες να μου κάνεις κατά τη διάρκεια της μακράς εξιστόρησης αυτής της αμαρτωλής ζωής. "Μην κουνάς το κεφάλι, μη σηκώνεις το δάχτυλο, εκλεπτυσμένε αναγνώστη υποκριτή· δεν γίνεται να με ξεγελάσεις. Γνωρίζω πόσο ποταπή και ανάξια είναι η ψυχή σου όπως γνωρίζω πόσο ποταπή και ανάξια είναι κι η δική μου. Αυτό εδώ είναι ένα μαγικό tete-a-tete, το οποίο είναι μοναδικό και δεν θα το ξαναζήσεις στη ζωή σου· συνεπώς προτείνω να αφήσουμε ολοκληρωτικ...