Νεοελληνική λογοτεχνία - Ερμηνεία και κριτική

Το ψηλαφητό παλίμψηστο της ροϊδικής γραφής

Σοκόλη (2008)

Το έργο του Εμμανουήλ Ροΐδη, ως μοναδικό παλίμψηστο, αποκαλύπτει το γνωσιοθεωρητικό υπόβαθρο του συγγραφέα και η προσπάθεια ανίχνευσής του βασίζεται αποκλειστικά και μόνο στα κείμενά του. Πιο συγκεκριμένα, ο Νίκος Μαυρέλος, λέκτορας του Τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου της Θράκης, επιχειρεί μια εμπεριστατωμένη και εκτενή μελέτη που καταπιάνεται με τις επιρροές που δέχτηκε ο Ροΐδης από τον Αριστοτέλη, τον Πλάτωνα, την εγελειανή και ταινική θεωρία και τη σχέση του με τον Χέγκελ και τον Μπωντλαίρ.

Το ψυχαναλυτικό ίχνος: Κείμενα για τη νέα ελληνική λογοτεχνία

Opportuna (2010)

Τέσσερα μελετήματα για τέσσερις συγγραφείς της νέας ελληνικής λογοτεχνίας -Παπαδιαμάντης, Καζαντζάκης, Πεντζίκης, Εμπειρίκος- στη λογική της ψυχαναλυτικής ανάγνωσης· μιας ανάγνωσης η οποία δεν εξαντλείται στην εφαρμογής ενός ψυχαναλυτικού κανόνα στο κείμενο αλλά αναπλάθει το ίχνος μιας πρωταρχικής απώλειας: καθώς το ίδιο το λογοτεχνικό κείμενο εφοδιάζει τον αναγνώστη με ένα κενό, ένα θεμελιώδες χάσμα ως προς την ερμηνεία και κυρίως την απόλαυσή του, ο ψυχαναλυτικός λόγος, αφήνοντας τα δικά του ίχνη επ' αυτού, έρχεται να επιβεβαιώσει την απώλεια αυτήν, να δείξει ότι το λογοτ...

Τόποι

Εκδόσεις Καστανιώτη (1997)

Το βιβλίο αυτό περιλαμβάνει μελετήματα που αναφέρονται στα γνωστά μυθιστορήματα του Καζαντζάκη, στα διηγήματα: "Ο Αμερικάνος" του Παπαδιαμάντη, "Το Λιος" του Βενέζη, "Το Μπουρίνι" του Καραγάτση, στην "Πρώτη Αγάπη" του Κονδυλάκη και στο "Φθινόπωρο" του Χατζόπουλου, στα διηγήματα του Θεοτόκη· παράλληλα όμως γίνονται αναφορές σε κείμενα των Flaubert, Zola, Gautier, Louys, Verga, κ.α. [...] Μολονότι στο μεγαλύτερο μέρος τους τα μελετήματα εξετάζουν αναλυτικά την κειμενική άρθρωση (μακροσκοπικά και μικροσκοπικά) και προϋποθέτουν ότι η παραγωγή του νοήματος στο λογοτεχνικό κείμεν...

Τρεις εν πλω

Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (2018)

Ένας ιστορικός της τέχνης και μια φιλόλογος διερευνούν μαζί και χώρια πτυχές της νεωτερικότητας στην πεζογραφία του Μητσάκη, του Βιζυηνού και του Παπαδιαμάντη. Τα τρία διηγήματα που σχολιάζονται ("Το βαπόρι", "Μεταξύ Πειραιώς και Νεαπόλεως", "Η Νοσταλγός") έχουν ως κοινό τόπο αναφοράς το ταξίδι στη θάλασσα και θεματοποιούν, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, μία από τις αντιφάσεις της νεωτερικής συνείδησης: τη γοητεία που ασκεί στον καλλιτέχνη το στοιχείο της τυχαιότητας (στη φύση αλλά και στην καλλιτεχνική διαδικασία) και την ταυτόχρονη επιθυμία απόλυτου ελέγχου (ομοίως: της φύ...

Τρία κείμενα

Δόμος (2000)

Ο τόμος περιλαμβάνει τα κείμενα: "Δημήτρης Χατζής", "Στα 200 π.Χ." (με αφορμή ένα ποίημα του Κ.Π. Καβάφη) και "Φιλοσοφία και επιστήμη" (ανάλυση των απόψεων του Ludwig Wittgenstein και του Κορνήλιου Καστοριάδη).

Τριαντάφυλλα και γιασεμιά

Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός (2012)

Περιεχόμενα Πρόλογος των επιμελητών || Χαιρετισμός του Γεωργίου Μπαμπινιώτη || Χαιρετισμός του Παναγιώτη Κοντού || Δήμητρα Θεοφανοπούλου-Κοντού, Δομικές αποκλίσεις στον ποιητικό λόγο: Προκαταρκτικές παρατηρήσεις || Βαγγέλης Αθανασόπουλος, Η "αφηγηματική παρενδυσία" || Μαρία Κωσταγιάννη, Η παρομοίωση και οι λειτουργίες της στον ποιητικό λόγο || Γιάννης Ξούριας, Η Στοιχειομαχία του Ιωάννη Ρίζου Μανέ ως αλχημική αλληγορία || Henri Tonnet, Η θέση του Ερμήλου (1817) του Μιχαήλ Περδικάρη στην ιστορία του ελληνικού μυθιστορήματος || Ευριπίδης Γαραντούδης, Ο Κάλβος, μεταξύ νεοκλ...

Τρινάκρια, η καρδιά της Μεσογείου και η άπειρη Ήπειρος

Επίκεντρο (2013)

Σικελία και Ήπειρος, δύο γεμάτοι αντιφάσεις τόποι: απομονωτισμός, υπανάπτυξη, μετανάστευση, ιδιαίτερη αντίληψη της ταυτότητας, αλλά και πλούτος, παιδεία, υπερηφάνεια, πνεύμα υπεροχής. Η παρούσα μελέτη αποτελεί μία προσέγγιση συγκεκριμένων παραδειγμάτων από την πεζογραφική παραγωγή των Ηπειρωτών και των Σικελών μεταπολεμικών συγγραφέων. Παράλληλα, κατατίθεται σχεδίασμα με ιστορικά στοιχεία για τις δύο περιοχές, καθώς και της λογοτεχνικής τους παραγωγής κατά το 19ο και ειδικά τον 20ό αιώνα. Η διπλή αυτή ιστορική αναδρομή παρέχει στον αναγνώστη τα απαραίτητα ερμηνευτικά εργαλε...

Υπερρεαλισμός και αυτονόμηση των ιδεών

Ρώμη (2019)

Το θεωρητικό έργο με τίτλο "Υπερρεαλισμός και αυτονόμηση των ιδεών. Για μία νέα κατασκευή της παράδοσης" αποτελεί την ολοκληρωμένη επεξεργασία των θέσεων της Υπερρεαλιστικής Ομάδας Θεσσαλονίκης όπως αυτή αποτυπώθηκε στις διαλέξεις τις οποίες έφερες εις πέρας σε Θεσσαλονίκη, Ξάνθη και Λάρισα. Από την ίδρυση της η Υπερρεαλιστική Ομάδα Θεσσαλονίκης έθεσε ως στόχο την επανερμηνεία και επαναξιολόγηση των λογοτεχνικών, ποιητικών και καλλιτεχνικών δεδομένων όπως τα κατέγραψε η ιστορία χωρίς ωστόσο την, εκ των προτέρων, προσκόλληση και αντιγραφή αυτής. Στόχος τέθηκε η κατασκευή ενό...

Υπό την παπαδιαμαντικής δρυν

Βιβλιοπωλείον της Εστίας (2017)

Το "Υπό την παπαδιαμαντικήν δρυν" είναι το τρίτο δοκίμιο που αφιερώνει στο έργο του Παπαδιαμάντη ο Λάκης Προγκίδης. Προηγήθηκαν "Η κατάκτηση του μυθιστορήματος" (Εστία, 1998) και "Ο Παπαδιαμάντης και η Δύση" (Εστία, 2002). Σ' αυτό το νέο βιβλίο ο Λάκης Προγκίδης φέρνει σε διάλογο το έργο του συγγραφέα των "Χαλασοχώρηδων" με τον σημερινό κόσμο. Καταπιάνεται λοιπόν, πάντα υπό την σκέπη του Παπαδιαμάντη, πότε μεμονωμένα, πότε συνδυάζοντάς τα μεταξύ τους, με διάφορα προβλήματα των καιρών μας, όπως η οργιώδης εκμετάλλευση της φύσης, η προγραμματισμένη και ελεγχόμενη λήθη του παρ...

Φθινόπωρο

Σύγχρονη Εποχή (2013)

"Τελευταίο πεζογράφημα του Κ. Χατζόπουλου είναι το μυθιστόρημα "Φθινόπωρο", που κυκλοφόρησε το 1917. Για το έργο αυτό έχουν γραφτεί κι ειπωθεί πολλά. Κάτω από το "Φθινόπωρο", με το "συμβολισμό" και την υψηλή τεχνοτροπία του, η αστική κριτική προσπάθησε να θάψει και ν' αρνηθεί το άλλο πεζογραφικό έργο του Κ. Χατζόπουλου. Είναι αλήθεια ότι το έργο αυτό αποτελεί σημαντικό επίτευγμα της ελληνικής πεζογραφίας. Είναι όμως το ίδιο φανερή κι η ιδεολογική τοποθέτηση του συγγραφέα του. Πίσω από τη "μαγεία", τη "γοητεία", τη "μελαγχολία", την "ποίηση" και τη δήθεν "αδυναμία να κατα...

Φιλολογικά μελετήματα

Δόμος (1993)

Η συμπλήρωση, το 1992, δέκα χρόνων από τον θάνατο του πατέρα μου Γεωργίου Θ. Ζώρα (1908-1982) με ώθησε στην απόφαση να αφιερώσω στη μνήμη του έναν τόμο με εργασίες που συνέθεσα μέσα στη δεκαετία αυτή και που τα θέματά τους ξεκινούν από την ιδιαίτερα προσφιλή σ' εκείνον μεταβυζαντινή περίοδο και φθάνουν ως τη νεώτερη εποχή. Η εδώ αναδημοσίευση των εργασιών -με τις αναγκαίες προσθήκες και τις απαραίτητες βελτιώσεις- γίνεται σύμφωνα με τη χρονική κυρίως σχέση των προσώπων και των θεμάτων που αυτές εξετάζουν, και όχι με τη χρονολογική σειρά της πρώτης εμφανίσεώς τους στα περιοδ...

Φιλολογικές διαδρομές Β

Εκδόσεις Πατάκη (1998)

Φιλολογικές διαδρομές Γ΄

Εκδόσεις Πατάκη (2007)

Οι μελέτες του τόμου αυτού επανεξετάζουν τη θέση και την προσφορά της λογοτεχνίας, και ιδιαίτερα της ποίησης, στη σύγχρονη κοινωνία. Διερευνούν την "αντοχή" ή τη λήθη καταξιωμένων δημιουργών, παλαιότερων και νεότερων, στο πολιτισμικό μας παρόν και αναζητούν την επιρροή του ιστορικοκοινωνικού και πολιτισμικού περι6άλλοντος στη διαμόρφωση του έργου τους. Στο πρώτο μέρος του 6ι6λίου, μέσα από σειρά μελετών, ε:πιχειρείται η επανανάγνωση του παλαμικού έργου από διαφορετικές οπτικές γωνίες (ιστορικοκοινωνική, βιογραφική, κειμενοκεντρική, αναγνωστική), καθώς και του έργου ποιητών...

Φύλλα καπνού

Βιβλιοπωλείον της Εστίας (2005)

Σε τούτα τα μη αμιγώς λογοτεχνικά κείμενα, ο Δημήτρης Νόλλας δεν έχει την προστασία της φόρμας, του αμιγούς έργου τέχνης. Εδώ, στις εφημερίδες ή τα περιοδικά, στις ομιλίες ή στις επιστολές, στα σημειώματα και τα φαξ, γράφει χωρίς δίχτυ προστασίας, χωρίς την αφαίρεση που υπάρχει ενδιάθετα στο έργο τέχνης, χωρίς απόσταση και μετουσίωση. Εδώ μιλά σε ανθρώπους, για συγκεκριμένα θέματα, σχεδόν ευτελή και φθαρτά μα πραγματικά, άρα κινδυνώδη. Ώστε είτε θα καταφύγει στη λειασμένη και ακίνδυνη ηθικολογία είτε, όπως πράττει, θα ρισκάρει. Για να μιλήσει από ψυχής. Αυτό κάνει σε τούτα...

Φώτα ολόφωτα

Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (Ε.Λ.Ι.Α.) (2001)

Μετά την ανατύπωση δύο παλαιών αφιερωμάτων περιοδικών στον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη ("Νέα Ζωή" Αλεξάντρειας, 1908 και "Χαραυγή" Μυτιλήνης 1911), το Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο ολοκληρώνει με τούτο τον τόμο τη συνεισφορά του στην επέτειο των εβδομήντα χρόνων από το θάνατο του συγγραφέα της "Φόνισσας". Αν τα δύο πιο πάνω αφιερώματα καλύπτουν ανάγκες του αναγνωστικού κοινού και των μελετητών σε παλαιά και δυσεύρετα κείμενα, ο τόμος τούτος αποτελεί μια σύγχρονη θεώρηση του Παπαδιαμάντη. [...] (από τον πρόλογο του Μάνου Χαριτάτου στην πρώτη έκδοση, Δεκέμβριος 1981)

Φώτης Κόντογλου: Η γραφή του ως διακείμενο

Σοκόλη (2009)

Η παρούσα μελέτη του έργου του Φώτη Κόντογλου, υπό το πρίσμα των σχέσεων διακειμενικότητας, έφερε στο φως ενδιαφέρουσες αποκαλύψεις για τη γραφή του και τους μηχανισμούς της. Συγκεκριμένα, καταφαίνεται πως ο Φ. Κόντογλου εκμεταλλεύθηκε στο έπακρο την τεχνική του δανεισμού από άλλα κείμενα, επιλογή που ερμηνεύεται με αναγωγή στη λαϊκή και τη βυζαντινή κοσμοθεωρία και αισθητική, όπου βασικές κοινές παράμετροι είναι η επανάληψη, η αντιγραφή, η παράταξη, η προσήλωση στις νόρμες και, γενικά, η αποφυγή του νεωτερισμού. Έτσι, αυτό που επέκριναν στον Φ. Κόντογλου ως συντηρητισμό,...

Χαιρετισμός στον Ι. Μ. Παναγιωτόπουλο

Ευθύνη (1979)

Σε λίγο -το 1980- ο Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος συμπληρώνει εξήντα ολόκληρα χρόνια άγρυπνης πνευματικής παρουσίας μέσα στον νεοελληνικό πνευματικό χώρο. Στα 1920 έγινε συνδιευθυντής του λογοτεχνικού περιοδικού "Μούσα", ύστερ' από εφηβικά δημοσιεύματα, κι από τότε ως σήμερα, στέκεται στη πρώτη γραμμή των συγγραφέων του τόπου μας. Η προσωπική αγωνία, η αγρύπνια της συνείδησής του και η υψηλή ευγένεια της ψυχής του συνταιριασμένα θαυμαστά μ 'ένα ισχυρότατο κι εξαιρετικά πλούσιο συγγραφικό τάλαντο, ανέδειξαν τον Ι. Μ. Παναγιωτόπουλο όχι μονάχα ένα μεγάλο και γονιμότατο συγγραφέα ά...

Χαιρετισμός στον Κώστα Ε. Τσιρόπουλο

manifesto (2016)

Κείμενα προς τιμήν του συγγραφέα Κώστα Ε. Τσιρόπουλου, αναφορικά με το πολύπλευρο έργο του. Στον τιμητικό τόμο περιλαμβάνεται και μία παλαιότερη συνέντευξη του συγγραφέα στον Στέλιο Λουκά, καθώς και ένα άγνωστο θεατρικό έργο του Τσιρόπουλου, που μας εμπιστεύθηκε ο συγγραφέας, το πρώτο που βλέπει το φως της δημοσιότητας και ίσως το μόνο που διασώθηκε απ' όσα έγραψε.

Συνολικά Βιβλία 870
243.186 Βιβλία
122.585 Συντελεστές
4.631 Εκδότες
Με την υποστήριξη του ΒιβλιοNet και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου