Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Φαίνεται πως μερικές μορφές του πνευματικού πολιτισμού μιας χώρας, χρειάζεται ο θάνατος να παρέμβει και να τις αποτραβήξει από τους συγκαιρινούς των, για να φανεί το εξαιρετικό τους μέγεθος και η άπεφθη αξία τους. Αυτό έγινε και με τον Αιμίλιο Χουρμούζιο: από τότε που ο θάνατός του δημιούργησε ανάμεσα σ' εκείνον κι εμάς μιαν επώδυνη απόσταση, θεωρούμε την μορφή του, καθώς πληθαίνει η έκδοση των έργων του και καθώς όλο και ερημώνεται ο νεοελληνικός πνευματικός χώρος από αυθεντικά μεγέθη, να μεγαλώνει, όλο και πιο πολύ να υψώνεται και να καταδείχνει μέσα στην ανέκκλητη σιγ...

Με το Νίκο Καζαντζάκη έχουν ασχοληθεί οι περισσότεροι από τους σύγχρονους και παλιότερους νεοέλληνες κριτικούς. Στην ανάλυση της σκέψης και του έργου του, έχει αφιερωθεί ένας μεγάλος αριθμός σελίδων, που καλύπτει ολόκληρο σχεδόν το φάσμα της προσωπικότητάς του. Η εμφάνιση λοιπόν μιας ακόμα μελέτης θα μπορούσε -όχι χωρίς σοβαρό λόγο- να θεωρηθεί πλεοναστική. Στόχος μας είναι να αποδείξουμε ότι πρόκειται για κάτι διαφορετικό τόσο ως προς την πρόθεση, όσο και το αποτέλεσμά της. Γιατί η εργασία μας αυτή, είναι προϊόν ενός ιδιαίτερου προσωπικού ενδιαφέροντος για την έννοια της...

Η ελληνική Αλεξάνδρεια ανήκει οριστικά και αποκλειστικά πια στην ιστορία. Όμως, κοντά στα τόσα άλλα ευεργετήματά της προς το Έθνος μας, η πρόσφατη Αλεξάνδρεια μας κληροδότησε δύο πνευματικά και καλλιτεχνικά μνημεία των οποίων η ζωτική ακτινοβολία ξεπερνάει ακόμα και τα ευρύτατα όρια του νεότερου Ελληνισμού. Τα δύο αυτά μνημεία, θα το μαντέψατε, είναι τα ποιήματα του Κωνσταντίνου Καβάφη και το Μουσείο του Αντώνη Μπενάκη. Τούτη η διαπίστωση θα έφθανε, όχι απλώς να δικαιολογήσει, μα και να επιβάλει την τέλεση του σημερινού εορταστικού μνημόσυνου μέσα σε αυτόν τον φιλόμουσο χώρ...

"Μεθεξιακά κείμενα" θα έπρεπε γενικά να χαρακτηριστούν οι μελέτες που παρουσιάζω σ' αυτόν τον τόμο. Γιατί αντλούν και κατά το δυνατό εκφράζουν το φαινόμενο της μέθεξης (ή κοινωνίας, όπως ακόμη το ονομάζω) του αναγνώστη σ' ένα συγκεκριμένο έργο τέχνης, ακριβέστερα στα εξής πέντε έργα που αποτελούν το αντικείμενό τους: Αλκιβιάδη Γιαννόπουλου "Η σαλαμάντρα", Ρόδη Ρούφου "Στη ρίζα του μύθου", Άγγελου Τερζάκη "Ο πρόγονος", Κώστα Ε. Τσιρόπουλου "Η επιθυμία" και Γιάννη Χατζίνη "Ελληνικά κείμενα". Το εκφράζουν φυσικά με τη συνθετική μορφή και τη συμπύκνωση τη σύμφυτη σε ένα κείμεν...

Αισθάνομαι πραγματικήν αποστροφή για κάθε είδους ανάλυση της ομορφίας ενός ποιήματος ή ενός στίχου στα συστατικά του, κατά τον τρόπο των χημικών. Αυτό πολλοί το θεωρούν ελάττωμα του κριτικού. Για μένα όμως δεν είναι παρά απλή αποφυγή προδοσίας εις βάρος του ποιητή. Θυμάμαι ότι μερικοί με είχαν φέξει που δεν είχα δοκιμάσει, γράφοντας για το καβαφικό έργο, να κάνω συγχρόνως και μιαν αισθητική ανάλυση των ποιημάτων του που θαύμαζα. Βρίσκω πως ίσως να μην είχαν πολύ άδικο.[...] (Απόσπασμα από το βιβλίο)

Ένα διάλογος της κοινωνιολογίας με τη λογοτεχνία, με αφορμή το "Διπλό βιβλίο" του Δημήτρη Χατζή, που στοχεύει σε μια κριτική διερεύνηση της μεταπολεμικής ελληνικής κοινωνίας.

Με την απόσταση που τραγικά ανοίγει ο χρόνος όταν η ύπαρξη κρυσταλώνεται με την τελευτή της, ατενίζουμε σήμερα τον Φώτη Κόντογλου - είκοσι χρόνια μετά την κοίμησή του και ενενήντα από την γέννησή του. Τον ατενίζουμε με βαθύ σέβας και πιστή αγάπη να ψηλώνει από χρόνο και χρόνο και μέσα στην δεινή εμπλοκή του Ελληνισμού με την εποχή μας, να κερδίζει η μορφή και το έργο του ακέρια την σημασία τους. Με καθαρότερη σήμερα ματιά και με καρδιά που βρίσκει την δύναμη να τιθασεύει την αγάπη της στον ζυγό της δίκαιης κρίσης, θωρούμε τον Φώτη Κόντογλου να υψώνεται εις κεφαλήν γωνίας τ...

Τα κείμενα που περιλαμβάνονται σ' αυτό τον τόμο δεν βλέπουν το φως της δημοσιότητας για πρώτη φορά. Αυτό σημαίνει πως όταν γράφτηκαν, δεν γράφτηκαν για να μείνουν στο συρτάρι, σαν σημειώσεις στο περιθώριο ή σαν ασκήσεις γραφής, αλλά για να δημοσιευτούν, να λειτουργήσουν, να μπουν κι αυτά με τη σειρά τους στο κριτικό στόχαστρο του αναγνώστη. Ούτως ή άλλως λοιπόν υπάρχουν, και το θέμα είναι αν ο συγγραφέας τους τα θεωρεί "αμαρτήματα" που πολύ θα ήθελε να λησμονηθούν ή πιστεύει ότι εξακολουθούν, έστω και ως ένα σημείο, να τον αντιπροσωπεύουν. Η συγκέντρωσή τους σήμερα σ' ένα...