Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

"Η κάμαρα του πύργου σκοτεινή. Όμως φωτίζουν ο ένας το πρόσωπο του άλλου με το χαμόγελό τους. Ψηλαφούν μπροστά τους σαν τυφλοί και βρίσκουν ο ένας τον άλλον σαν μια πόρτα. Σχεδόν σαν παιδιά που φοβούνται τη νύχτα, σφίγγονται ο ένας μες στον άλλο. Κι όμως, δε φοβούνται. Δεν υπάρχει τίποτα να τους εναντιωθεί. Μήτε το χτες, μήτε το αύριο - γιατί ο χρόνος κατέρρευσε. Κι εκείνοι ανθίζουν μέσα από τα συντρίμμια του". Το "Τραγούδι του έρωτα και του θανάτου του σημαιοφόρου Χριστόφορου Ρίλκε", το γνωστότερο και δημοφιλέστερο έργο του Ρίλκε, γράφτηκε στο γύρισμα του εικοστού αιώνα,...

Είκοσι επτά χρόνια διήρκεσε η πορεία του Γκεόργκ Τρακλ (1887-1914) στον ουρανό της Ευρώπης, είκοσι επτά χρόνια αφιερωμένα σε μια δαιμονιακή αναζήτηση γεμάτη ερμητικά σύμβολα, που ανάγκασαν τον Λούντβιχ Βιτγκενστάιν να αναφωνήσει: "Δεν μπορώ να την καταλάβω την ποίησή του. Όμως ο τόνος της με μαγεύει. Είναι ο τόνος των πραγματικά ιδιοφυών ανθρώπων!" [...]

Σε εξαιρετική μετάφραση και με ένα έξοχο Προλογικό Σημείωμα του Άρθουρ Αντάμωφ πρωτοεκδίδεται στα ελληνικά αυτό το ποιητικό κείμενο του Ρίλκε, που φανερώνει πώς το βίωμα του ποιητή, μέσα από το οποίο έχτισε τη ζωή του, φτάνει σε τούτο το ποίημα-προσευχή στο απόγειό του.

"Αν ίσως η καθημερινότητά σας σάς φαίνεται φτωχή, μην την καταφρονήσετε. Καταφρονήστε τον ίδιο τον εαυτό σας, που δεν είναι αρκετά ποιητής και δε μπορεί να καλέσει κοντά του τα πλούτη της. Για το δημιουργό δεν υπάρχει φτώχεια, ούτε φτωχοί κι αδιάφοροι τόποι." Ρ. Μ. Ρίλκε

I Tης νύχτας τα τροπάρια είναι τραγούδια μυστικά, που ο ήλιος τα πνίγει στα ποτάμια του φωτός, είναι ψιθύρισμα καρδιών που μοναχές προσεύχονται στου σκοταδιού το τρυφερό της νύχτας το λιμάνι. Στης νύχτας το ναό ανάβουν τα κεράκια που φτάνουν για τους ανθρώπους όλους κι ας μην φαίνονται πάντα με γυμνόν οφθαλμό· καθένας και το άστρο του, όπως η γη που θα τον δεχτεί. Tης νύχτας τα τροπάρια είν’ απόκρυφες φωνές, εξομολογήσεις, καημοί, σαν τα νούφαρα της ψυχής που ανοίγουνε στη σιγαλιά την τρυφερή τα μάτια. Όποιος ξέρει να τα ακούσει, αυτός γνωρίζει πολλά. Σ...

Στην ποίησή του γίνεται φανερό πως δεν μένει απλός θεατής της τελετουργίας, αλλά συμμετέχει στην αέναη, συμπαντική ιεροτελεστία. Είναι μέσα στο τοπίο και μέρος του αποτελεί. Και, καθώς βρίσκεται εντός του, μαγεμένος από την τόση ομορφιά, "ακούει", ψυχανεμίζεται τους μυστικούς ψιθύρους όλων όσων σκεπάζει ο ουρανός και κυριεύεται από το κοσμικό δέος. Νιώθει πως κάτω από την πολυμορφία του Σύμπαντος υπάρχει ένας συνδετικός ιστός και αυτόν ανακαλύπτει και μας παρουσιάζει. Άννα Λυδάκη Εν τέλει, αυτό είναι η Ποίηση: να σε μεταφέρει σε άλλες διαστάσεις, να σου υποβάλλει τον...

Αντιπροσωπευτική επιλογή ποιημάτων από όλο το έργο του Γκέοργκ Τρακλ μαζί με αποσπάσματα δύο κομβικών κειμένων του Μάρτιν Χάιντεγκερ για την ποίηση του σε μετάφραση Νίκου Ερηνάκη. [...] Ο Τρακλ εκφράζει τον κόσμο μέσα από το πρίσμα που τον βιώνει: έρωτας, ναρκωτικά και πόνος. Η απόγνωση του ανεκπλήρωτου έρωτα, η αποστασία από τον αστικό τρόπο ζωής, το ταξίδι των ναρκωτικών, η αυτοκτονία ως εντολή λύτρωσης. Η γλώσσα του Τρακλ δεν κατανοείται· βιώνεται. Το ανέφικτο του έρωτα γίνεται ανέφικτο της γλώσσας. Στην ποίηση του Τρακλ βαδίζεις χορευτικά, με έναν χορό όμως...

To 1900 o Ράινερ Μαρία Ρίλκε συναντά τη ζωγράφο Πάουλα Μόντερσον-Μπέκερ στην αποικία καλλιτεχνών Βορπσβέντε και συνδέεται αμέσως μαζί της με μια πολύ δυνατή φιλία. Το 1907 η ζωγράφος πεθαίνει απρόσμενα πάνω στη γέννα του πρώτου της παιδιού σε ηλικία μόλις 31 ετών. Ο Ρίλκε θα γράψει γι' αυτήν ένα χρόνο μετά, στο Παρίσι, το Ρέκβιεμ για μια φίλη. Ο ποιητής αναθυμάται, θρηνεί, συνομιλεί με τη νεκρή φίλη, πάνω από όλα όμως στοχάζεται πάνω στα θέματα του θανάτου, της ζωής, της καλλιτεχνικής δημιουργίας, της φιλίας και του έρωτα δημιουργώντας ένα συγκλονιστικό ποιητικό κείμενο....

Και ο βασιλεύς Δαβίδ πρεσβύτερος προβεβηκώς ημέραις, και περιέβαλλον αυτόν ιματίοις, και ουκ εθερμαίνετο και είπον οι παίδες αυτού Ζητησάτωσαν τω κυρίω ημών τω βασιλεί παρθένον νεάνιδα, και παραστήσεται τω βασιλεί και έσται αυτόν θάλπουσα και κοιμηθήσεται μετ' αυτού, και θερμανθήσεται ο κύριος ημών ο βασιλεύς, και εζήτησαν νεάνιδα καλήν εκ παντός ορίου Ισραήλ και εύρον την Αβισάκ την Σωμανίτιν και ήνεγκαν αυτήν προς τον βασιλέα, και η νεάνις καλή έως σφόδρα· και ην θάλπουσα τον βασιλέα και ελειτούργει αυτώ, και ο βασιλεύς ουκ έγνω αυτήν. (Βασιλειών Γ΄, 1, 1-4)

Το βιβλίο της Λου Αντρέας-Σαλομέ για τον Ρίλκε είναι ένα μοναδικό στο είδος του τεκμήριο. Η ίσως πλέον μεγαλοφυής γυναίκα του γερμανικού πνεύματος προσωπογραφεί τον στενό της φίλο και αγαπημένο, έναν από τους σημαντικότερους λυρικούς του 20όυ αιώνα. "Θα μπορούσε να σκεφθεί κανείς ότι το έργο και η ζωή του Ράινερ Μαρία Ρίλκε θα ήταν δυνατόν να αποδοθεί με τρεις τρόπους: - Με την προσπάθεια αποτίμησης της τέχνης του, - με την προσπάθεια ψυχολογικής ερευνητικής εργασίας και - τελικά με την προσπάθεια συγκέντρωσης αναμνήσεων συνδεδεμένων με αυτόν". Η Λου Αντρέας-Σαλομέ...

Το βιβλίο της Λου Αντρέας - Σαλόμε για τον Ρίλκε είναι ένα μοναδικό στο είδος του τεκμήριο. Η ίσως πλέον μεγαλοφυής γυναίκα της ιστορίας του γερμανικού πνεύματος προσωπογραφεί τον στενό της φίλο και αγαπημένο, έναν από τους σημαντικότερους λυρικούς του 20ού αιώνα. "Θα μπορούσε να σκεφθεί κανείς, ότι το έργο και η ζωή του Ράινερ Μαρία Ρίλκε θα ήταν δυνατόν να αποδοθεί με τρεις τρόπους: Με την προσπάθεια αποτίμησης της τέχνης του, με την προσπάθεια ψυχολογικής ερευνητικής εργασίας, και τελικά με την προσπάθεια συγκέντρωσης αναμνήσεων συνδεδεμένων με αυτόν." Η Λου Αντρέα...

Οι μεταφράσεις των 11 από τα 18 ποιήματα που περιλαμβάνονται στην παρούσα έκδοση, πρωτοδημοσιεύτηκαν στο περιοδικό "Εντευκτήριο", τχ. 53, Ιανουάριος - Μάρτιος 2001. ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ Στο εισαγωγικό μου σημείωμα επισήμανα ήδη ότι στον Ernst Jandl η ίδια η ιδέα του ποιήματος συχνά γεννιέται από το άκουσμα μιας λέξης ή φράσης με ιδιάζον νοηματικό ή ηχητικό δυναμικό, και γι' αυτό μεγάλο μέρος των ποιημάτων του είναι "απολύτως" μη μεταφράσιμο. Θα μου αντιταχθεί: ποια ποιήματα είναι μεταφράσιμα; Ας διατυπώσω την απάντηση προσεκτικά: αυτά που νομίζει κανείς ότι μπορε...

Μακριά από κάθε εξωραϊσμό ή εξιδανίκευση, ελπίδα ή απελπισία, αισιοδοξία ή απαισιοδοξία και βαδίζοντας ενάντια στις μεγάλες αντιξοότητες του βίου του, ο Γκέοργκ Τρακλ είχε το θάρρος να κοιτάξει κατάματα τους μέσα δαίμονες, την άλλη πλευρά, τη σκοτεινή και "απαγορευμένη", και να δημιουργήσει ένα έργο επιβλητικής ομορφιάς. Ο Τρακλ δεν είναι ούτε τυπικός εκπρόσωπος της "εξπρεσιονιστικής" ποίησης, ούτε τα ποιήματά του περιέχουν "σκοτεινά σύμβολα" και "αρρωστημένα οράματα", αλλά συνιστούν ακριβολόγους ανταποκρίσεις από το μέλλον που έβλεπε να ορμά καταπάνω του γιγαντιαίο και εφι...

Ο Πέτερ Χάντκε, αυτός ο ακάματος γραφιάς, τεχνίτης και μάγος της γερμανικής γλώσσας έλαβε το Νόμπελ Λογοτεχνίας του 2019. Δυστυχώς αυτή η απονομή δίχασε τη γερμανική κοινή γνώμη, και την αυστριακή βεβαίως, και ήταν πολλοί οι πρόθυμοι αναμάρτητοι που έβαλαν εναντίον του τον λίθο. Του καταλόγισαν τη φιλοσερβική του στάση στον γιουγκοσλαβικό πόλεμο, τον ταύτισαν με φονιάδες, δεν του αναγνώρισαν ούτε το δικαίωμα στο λάθος -αν ήταν λάθος-, δεν του αναγνώρισαν ούτε το δικαίωμα στη δική του οπτική και στην υποστήριξη των θέσεών του. Συμβαίνουν αυτά όμως. Με το "Ποίημα για τη δι...

Και το φως θα είναι όλο φως αβάστακτο ολόλευκο φως. Β. Πούχνερ