Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το βιβλίο "Παρμενίδης ο Ελεάτης" είναι η σύνθεση των ερευνών του συγγραφέως επί τριάντα σχεδόν έτη στην Ελλάδα και στη Γαλλία (Παρίσι, Πανεπιστήμιον Paris-I Pantheon-Sorbonne 1974-1976) υπό την καθοδήγηση του Maurice de Gandillac, καθηγητού της Φιλοσοφίας στη Σορβόνη (1946-1977), παλαιότερα δε (1943-46) του Πανεπιστημίου της Λιλλ) και εκ των επιφανεστέρων Γάλλων φιλοσόφων και ιστορικών της Φιλοσοφίας της τελευταίας εκατονταετίας, και ίσως όχι μόνον· το πλήρες προϊόν των ερευνών του συγγραφέως επί του θέματος "Παρμενίδης" και οι οποίες έρευνες, μελέτες, άρθρα και βιβλία δίδο...

Αν οι σημερινοί φιλόσοφοι αντιμετωπίζουν την αδιαφορία -δηλαδή την αντι-φιλοσοφική στάση- των πολλών, οι αρχαίοι φιλόσοφοι είχαν να αντιμετωπίσουν κάτι ακόμη πιο ανυπόφορο: τους Σκεπτικούς. Εκτός κι αν ήταν Σκεπτικοί οι ίδιοι. Σήμερα, η πρόκληση των αρχαίων Σκεπτικών συναντά το πρωτοφανές ενδιαφέρον των ερευνητών και των μελετητών της διεθνούς φιλοσοφικής/πανεπιστημιακής κοινότητας, και έχει πυροδοτήσει έναν διάλογο που -ιδιαίτερα από το 1980 και μετά- απόκτησε ένταση και πυκνότητα, έναν γόνιμο διάλογο βασισμένο στα αρχαία κείμενα-πηγές και στις σύγχρονες κριτικές ερμηνεί...

"Οι προηγηθείσες εκδόσεις των ερευνητικών εργασιών μου στην περιοχή της Βυζαντινής κυρίως και της Μεταβυζαντινής Φιλοσοφίας σε δύο συγκεντρωτικούς τόμους (2002, 725 σελ. και 2001, 225 σελ.) γεννούν δικαιολογημένα την εντύπωση ενός Ιστορικού της Ελληνικής Φιλοσοφίας ειδικευμένου αποκλειστικά στην Μεσαιωνική και Νεώτερη περίοδο της Φιλοσοφίας αυτής. Πρόθεσή μου λοιπόν με την έκδοση και του παρόντος τόμου, ο οποίος συγκεντρώνει και πάλι διασκορπισμένες σε ποικίλες παλαιότερες εκδόσεις ιστοριογραφικές και ερευνητικές εργασίες μου στην Αρχαία Ελληνική Φιλοσοφία, δεν είναι μόνον...

Το 2004 είναι η χρονιά κατά την οποία ο καθηγητής Δημήτρης Λυπουρλής συμπληρώνει τα εβδομήντα χρόνια του. Με την αφορμή αυτή οι άμεσοι συνεργάτες -και μαθητές του- αναλάβαμε την πρωτοβουλία της έκδοσης ενός τιμητικού τόμου για τον Δάσκαλό μας, μικρή ένδειξη αγάπης και ευγνωμοσύνης. Απευθυνθήκαμε στα μέλη και στους ομότιμους καθηγητές του Τομέα Κλασικών Σπουδών του Τμήματος Φιλολογίας του Α.Π.Θ., ενός Τομέα που ο Δημήτρης Λυπουρλής όχι μόνο υπηρέτησε με την καρδιά του για πολλά χρόνια, αλλά και συνέβαλε πολύπλευρα στη διαμόρφωση της φυσιογνωμίας του. Η ανταπόκριση, που ήταν...

[...] Η κατανόηση και η ερμηνεία της ανθρώπινης δραστηριότητας μέσα από τις δημηγορίες των πολιτικών ανδρών στην ιστορία του Θουκυδίδη, είναι έργο επίπονο και σ' ένα βαθμό αποτελεί μέρος ενός ασαφούς αμαλγάματος από καθιερωμένες γενικότητες που προέρχονται από την κοινή εμπειρία και επιβεβαιώνονται λίγο πολύ. Ο Θουκυδίδης όμως ως πολιτικός φιλόσοφος γνωρίζει ότι δεν υπάρχουν στατικές αλήθειες για τον άνθρωπο και να υπάρξουν, οφείλουμε να είμαστε προσεκτικοί απέναντι σε κατηγορηματικές διαβεβαιώσεις. [...] (από τον πρόλογο του βιβλίου)

Στην τρίτη "Εννεάδα" του ο Πλωτίνος (204-270 μ.Χ.) ασχολείται με ορισμένα από τα κεντρικότερα ζητήματα της φιλοσοφίας του, και κυρίως με θέματα που σχετίζονται με το πώς οι ανώτερες υποστάσεις της οντολογίας του εκφράζονται και επενεργούν στον χώρο του αισθητού κόσμου. Εξετάζει κοσμικές δυνάμεις όπως είναι η πρόνοια και ειμαρμένη, μέσω των οποίων ρυθμίζεται η φυσική αιτιότητα, ή ο κοσμικός έρωτας, ο οποίος μεταστρέφει και κατευθύνει τις ψυχές προς την πληρότητα του νοητού. Ερευνά επίσης τον ρόλο της απαθούς ύλης, καθώς και της αιωνιότητας και του χρόνου κατά τη συγκρότηση κ...

("... Οι Ρωμιοί της Αθήνας έχουν τις πιο όμορφες γυναίκες του κόσμου... Οι έφηβοι, πάλι, είναι πιο όμορφοι κι απ' τις νεράιδες του δάσους... Το καλύτερο μέλι της οικουμένης το φτιάχνουν οι ευλογημένες μέλισσες της Αθήνας... Τα σύνορα της πόλης είναι κατάφυτα με λογής-λογής λουλούδια... Μόνο ένας Θεός γνωρίζει τον ακριβή αριθμό που 'χουνε οι ονειρεμένοι μπαχτσέδες, τα μποστάνια κι οι αμπελώνες της... ... Μακάρι, όσο θα υπάρχει ο κόσμος, η πόλη της Αθήνας να 'ναι ακμαία και όμορφη!..."

Το θέμα αυτού του βιβλίου περιγράφεται στις πρώτες σελίδες του εναρκτήριου κεφαλαίου. Πραγματεύεται την πιθανότητα να γίνει μια στροφή της επιστημονικής σκέψης σε μια εποχή πριν από εικοσιπέντε αιώνες, πράγμα που ελάχιστοι ευελπιστούν να πραγματοποιηθεί. Αν αυτή η στροφή σε ένα μακρινό παρελθόν -γιατί αυτή είναι, πράγματι, η πιο πρόσφατη φιλοσοφία της επιστήμης- γίνει γενικά αποδεκτή, οι απόγονοί μας σε λίγες γενιές από τώρα, θα κοιτάζουν πίσω εμάς και την επιστήμη μας, και θα νιώθουν ότι βρίσκονται στο απόλυτο σκοτάδι. [...]

Η φιλούσα και πάλι την σοφίαν διανόηση της εποχής μας συνειδητοποιεί παράλληλα πως ρωμαλέες πνευματικές διατριβές είναι δυνατές μόνον "εν αναφορά" προς τους μεγάλους αρχαίους Έλληνες διανοητές, που σφράγισαν με το λόγο τους τη μοίρα του κόσμου. Ο Πλωτίνος είναι αναντίρρητα ένας απ' αυτούς. Με την πολυδιάστατη πνευματική του προσφορά επαναζωοποιεί τη "γιγαντομαχία περί της ουσίας" και ανανεώνει το ήθος του Πλάτωνα. "Και μην έοικέ γε εν αυτοίς οίον διά την αμφισβήτησιν περί της ουσίας προς αλλήλους". [...]

Τι φέρνει την ευτυχία; Παραπλανητικό το ερώτημα, θα έλεγε ο Επίκουρος, γι' αυτό και αιώνια βασανιστικό. Αφού σημασία δεν έχει τι φέρνει την ευτυχία, αλλά τι είναι ευτυχία. Αυτό δε χρειάζεται και πολλή ανάλυση. Η ευτυχία δεν μπορεί να είναι τίποτα λιγότερο και τίποτα περισσότερο από τη σταθερά καλή διάθεση, αυτήν που βιώνεις μόνιμα και όχι παροδικά. Γιατί το μεγάλο πρόβλημα είναι η διάρκεια - το θέμα είναι να διατηρείς τη διάθεσή σου ακμαία κάθε μέρα. Και ο Επίκουρος, επίκαιρος όσο ποτέ, φωνάζει με όλη τη δύναμη του πνεύματός του ότι είναι στο χέρι του κάθε ανθρώπου η εξασφ...

Διατρέχοντας την ιστορία της ελληνιστικής και ρωμαϊκής σκέψης, ο Pierre Hadot προσεγγίζει μια σειρά από μείζονα ουσιαστικά και μεθοδολογικά ζητήματα: το φαινόμενο του φιλοσοφείν στην Αρχαιότητα, όπως προκύπτει από τα κοινά χαρακτηριστικά των φιλοσοφικών σχολών, τις πνευματικές ασκήσεις, εγγενείς στην πρόσληψη της φιλοσοφίας ως επιλογής και τρόπου ζωής του φιλοσόφου, τη στενή σχέση των φιλοσοφικών κειμένων με την παιδευτική διαδικασία και τον προφορικό λόγο γενικότερα, την παρακολούθηση της τύχης, διαμέσου των εποχών, ορισμένων φιλοσοφικών έργων, θεμάτων και αξιωμάτων. Σκιαγ...

Μεταξύ άλλων θεών, στην αρχαία Ελλάδα ο Έρωτας είναι θεός. Γιατί; Αυτό είναι το πρωταρχικό ερώτημα. Ο "Ερωτικός" του Πλουτάρχου είναι από τα κείμενα που δίνουν την απάντηση. Φιλοσοφικός διάλογος, μοιάζει με τους διαλόγους του Σωκράτη και όπως και σ' εκείνους, για να βρει κανείς τον πυρήνα της συζήτησης, πρέπει να διακρίνει τις στιχομυθίες το φιλοσοφικό λόγο, πρέπει να στοχεύσει σωστά μέσα στο διάλογο.

Το βιβλίο αυτό αποτελεί μυθιστορηματική (αλλά συνεπή στο πλαίσιο της σοφιστικής σκέψης) παρουσίαση μιας υποθετικής διήγησης του Πρωταγόρα που αφορά τα ίδια περιστατικά που περιγράφονται στον ομώνυμο διάλογο του Πλάτωνα. Ο πρωτότυπος διάλογος διασκευάστηκε έτσι ώστε να παρατεθούν οι απόψεις του Πρωταγόρα όπως, πιθανόν, θα τις παρουσίαζε ο ίδιος. Οι ερωτήσεις και οι απαντήσεις του στον Σωκράτη συνδυάζουν τις δικές του απόψεις αλλά και κάποιες ιδέες της σοφιστικής που συμφωνούν με το γενικότερο πνεύμα του. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιήθηκαν όσα αποσπάσματα διασώζονται από κείμ...

Η παρουσίασις αυτών των κειμένων αποτελεί το πέμπτον κατά σειρά βιβλίον, εκ των λεχθέντων του Αναστασίου Βαλαδώρου, που κατά την διάρκεια του βίου του με αγάπη και αφοσίωση επραγματεύθηκε. Η δημοσίευσίς των αφ ενός μεν έχει σκοπό την συγκέντρωση και διαφύλαξη, από τον τυχόν διασκορπισμό τους στην φθορά του χρόνου, και αφετέρου, μία προσφορά γι' αυτούς πού αναζητούν την πληρέστερη κατανόηση της αληθείας, του ποιητικού και δημιουργικού λόγου της αρχαίας Ελληνικής θρησκείας. Όπως στα τέσσερα προηγούμενα βιβλία, έτσι και σ' αυτό, ο φίλος αναγνώστης θα διαπιστώσει σιγά-σιγά ότ...

Η "Κοινωνική φιλοσοφία των αρχαίων Ελλήνων" εξετάζει τις πολιτικές και κοινωνικές ιδέες των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων, κυρίως όμως τού Πλάτωνα και τού Αριστοτέλη, υπό το φως της γενικής φιλοσοφικής θεωρίας τους γιατί αποτελεί πεποίθηση τού συγγραφέα ότι, αν αποκοπούν από αυτήν, μένουν ακατανόητες και αθεμελίωτες. Για το λόγο αυτό υπάρχουν στο βιβλίο εκτενείς αναφορές στη μεταφυσική, τη θεωρία της γνώσης, την ηθική, οι οποίες το καθιστούν εξαιρετικό εγχειρίδιο για την αρχαία ελληνική φιλοσοφία γενικότερα. Το βιβλίο αυτό, επειδή σχεδιάστηκε αρχικά για τα μαθήματα τού Κωνσταν...

Καλύπτοντας πάνω από χίλια χρόνια από τον Όμηρο ώς τον Άγιο Αυγουστίνο, η κλασική σκέψη πραγματεύεται ένα τεράστιο πεδίο ζητημάτων, με τρόπο συνοπτικό, διαυγή και συναρπαστικό. Στο βιβλίο εξετάζονται οι σημαντικότερες φιλοσοφικές σχολές της αρχαιότητας -οι Προσωκρατικοί, ο Σωκράτης, ο Πλάτων, ο Αριστοτέλης, ο Στωικισμός, ο Επικουρισμός, ο Νεοπλατωνισμός- καθώς και άλλοι σημαντικοί διανοητές, όπως οι τραγικοί ποιητές, οι ιστορικοί και οι συγγραφείς ιατρικών πραγματειών της αρχαίας Ελλάδας, αλλά και οι πρώτοι συγγραφείς του Χριστιανισμού. Ο Irwin συζητά ζητήματα φιλοσοφικού...