Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το έργο του Maclntyre εγγράφεται στην ευρύτερη συζήτηση γύρω από το Διαφωτιστικό Πρόγραμμα, η οποία αφορά στο περιεχόμενο, την ερμηνεία και τις προοπτικές της Νεωτερικότητας. Στο τελικό διαζύγιο με την κλασική παράδοση εντοπίζει ο Maclntyre τον πλέον αποφασιστικό παράγοντα αποτυχίας του Προγράμματος του 18ου αιώνα, υποστηρίζοντας ότι η αποποίηση της αριστοτελικής παράδοσης στους Νέους Χρόνους άγει, σε πρώτη φάση, στη διατύπωση των νεωτερικών ηθικών θεωριών και, σε δεύτερη, στο ναυάγιο της Νεωτερικότητας που διέγνωσε ο Nietzsche. Ο μεταδιαφωτιστικός φιλελεύθερος πολιτισμός ε...

Στο βιβλίο αυτό γίνεται η απόπειρα μίας κριτικής γενεαλογίας των "Θέσεων για την ιστορία" του Walter Benjamin. Χωρώντας από τη βασική αφετηρία της αξίωσης του Διαφωτισμού από τον Immanuel Kant, ότι το ανθρώπινο ον πρέπει να μάθει να χρησιμοποιεί τις δικές του δυνάμεις για να χειραφετηθεί, η ανάλυση προχωρά στον Schiller, τον Goethe και τον Hegel αναλύοντας τόσο λογοτεχνικά όσο και φιλοσοφικά εγχειρήματα αναφορικά με την ανθρώπινη ιστορία. Ακολούθως αναλύονται διεξοδικά οι δύο μεγάλες κριτικές συλλήψεις του 19ου αιώνα για την ιστορικότητα: αφενός του Marx, ως μία βαθυδομι...

Το πεδίο όπου η ελευθερία ήταν ανέκαθεν γνωστή, όχι ως ένα πρόβλημα μα ως ένα γεγονός της καθημερινής ζωής, είναι η πολιτική σφαίρα. Ακόμη και σήμερα, είτε το ξέρουμε είτε όχι, το ζήτημα της πολιτικής και το γεγονός ότι ο άνθρωπος είναι μία ύπαρξη προικισμένη με το χάρισμα της πράξης, θα ανακαλούνται πάντοτε στον νου όταν εξετάζουμε το πρόβλημα της ελευθερίας· γιατί η πράξη και η πολιτική, ανάμεσα σ' όλες τις ικανότητες και τις δυνατότητες της ανθρώπινης ζωής, είναι τα μόνα πράγματα τα οποία δεν μπορούμε καν να τα συλλάβουμε νοερώς εάν δεν υποθέσουμε, τουλάχιστον, ότι υπάρχ...

Αν το πρώτο μνημόνιο ήταν μια ελληνική τραγωδία, οι επόμενες συμφωνίες μοιάζουν με φάρσα που -όπως όλες οι φάρσες και αντίθετα από τις τραγωδίες- δεν οδηγεί σε κάθαρση αλλά στην ασταμάτητη ταπείνωση των πρωταγωνιστών της. Αυτό που δεν είχαν προβλέψει πολιτικοί και τραπεζίτες είναι ότι η κρίση θα μπορούσε να αντιστραφεί και να γίνει δημιουργική. Από τον Δεκέμβρη ως τη "Στάση Σύνταγμα", όπως ονόμασα συμβολικά το κίνημα των αγανακτισμένων στις πλατείες, η αντίσταση του πλήθους άλλαξε το πολιτικό παιχνίδι κι έβαλε στην επικαιρότητα το ενδεχόμενο μιας πολιτικής, ηθικής και πο...

Η θεωρία εμφανίζεται ως τρόπος ενόρασης της σκέψης και υποκινείται από τη φαντασία του σκεπτόμενου υποκειμένου είτε από την ώθηση της σύγκρισης είτε από τη βασική ανάγκη που εντοπίζεται στο παρόν. Εάν επιτρέπει φως στη μορφή και στο περιεχόμενο των αντικειμένων, ή των γεγονότων και των φαινομένων που εξετάζει, τότε επιτυγχάνει σωστή διάγνωση και κατακτά τη σφαιρική αλήθεια της υπόστασής τους. Η θεωρία, επομένως, είναι μια ενορατική είσοδος στο πεδίο της σκέψης, μια είσοδος μέσω των πυλών και των λειτουργιών του στοχασμού, όπου γεννιούνται οι πιθανότητες της έννοιας. Η θεωρί...

Τα κείμενα του τόμου αυτού επιχειρούν να προσεγγίσουν τη σκέψη του Κ. Καστοριάδη σε σχέση με τη σημερινή πολιτική και κοινωνική κατάσταση, να αναλύσουν την τόσο παρεξηγημένη και διαστρεβλωμένη -από τη γένεσή της στην αρχαία Ελλάδα έως τη σημερινή εποχή- έννοια της δημοκρατίας, να προσδιορίσουν την συμβολή του φιλοσόφου στην ανάδειξη της δημοκρατίας ως βασικού στοιχείου του προτάγματος της αυτονομίας, να συγκρίνουν επίσης τις ιδέες του με αυτές άλλων στοχαστών που εμφορούνται από την ιδέα της πολιτικής αλλαγής, να επισημάνουν σημεία προσεγγίσεως και αποκλίσεως, να αναδείξουν...

Οι έννοιες είναι τα "εργαλεία" με τα οποία σκεφτόμαστε, ασκούμε κριτική, επιχειρηματολογούμε, εξηγούμε και αναλύουμε. Οι πολιτικές έννοιες δεν είναι τίποτα λιγότερο από τα δομικά στοιχεία της πολιτικής κατανόησης: ο πολιτικός κόσμος, με λίγα λόγια, σημαίνει αυτό που μας λένε οι έννοιες μας ότι σημαίνει. Όμως, οι πολιτικές έννοιες είναι επίσης εξαιρετικά ρευστές και υπόκεινται σε αντιπαράθεση. Πράγματι, η πολιτική αντιπαράθεση είναι συχνά μια αντιπαράθεση σχετικά με τη σωστή χρήση των πολιτικών όρων. Αυτό το βιβλίο παρέχει έναν προσιτό και περιεκτικό οδηγό βασικών εν...

Η ενσωμάτωση των εξισωτικών αξιών σε ένα πολιτικό ιδεώδες θα αποτελούσε σύνθετη αποστολή. Ένα ουσιώδες τμήμα αυτής της αποστολής θα ήταν η εισαγωγή μίας κατάλληλης συνθήκης αποκλεισμού της ευθύνης ως προς την εξειδίκευση εκείνων των αγαθών και των δεινών των οποίων η ίση κατοχή είναι επιθυμητή. Αυτό που φαίνεται κακό δεν είναι ότι οι άνθρωποι θα έπρεπε να είναι άνισοι ως προς τα πλεονεκτήματα ή τα μειονεκτήματα γενικά, αλλά ότι θα έπρεπε να είναι άνισοι στα πλεονεκτήματα ή τα μειονεκτήματα για τα οποία δεν φέρουν ευθύνη. Τότε μόνο πρέπει να δίνεται προτεραιότητα στα συμφέρο...

Ο Χανς Μοργκεντάου συγκαταλέγεται στους κορυφαίους στοχαστές του εικοστού αιώνα. Το έργο του έχει αντέξει στη δοκιμασία του χρόνου και η επιρροή του στη μεταπολεμική συγκρότηση του κλάδου των Διεθνών Σχέσεων είναι τόσο εμβληματική ώστε ακόμη και σήμερα να του αναγνωρίζεται η ιδιότητα του "θεμελιωτή πατέρα". Σημείο αναφοράς της συμβολής του στη μελέτη των Διεθνών Σχέσεων είναι το παρόν δοκίμιο, το οποίο, όταν πρωτοδημοσιεύθηκε, αντιμετωπίστηκε με δυσπιστία, καθώς βρισκόταν σε διανοητική δυσαρμονία με το τότε κυρίαρχο κλίμα του επιστημονισμού, την επιδίωξη δηλαδή των κοιν...

Όταν προσπαθούμε να κατανοήσουμε τον κλασικό κόσμο, πρέπει να μελετάμε προσεκτικά την αντικειμενική πραγματικότητα και τις δυνάμεις που τη στοιχειοθετούν. Επιβάλλεται, επομένως, να μελετήσουμε το περιβάλλον που μεταβάλλεται σύμφωνα με τις συνθήκες που επικρατούν εκείνη την εποχή και τις δυνάμεις που δρουν στην ίδια αντίστοιχη χρονική περίοδο. Έτσι, δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε σύγχρονη ορολογία και μεθοδολογία ανάλυσης για να επιτύχουμε να δώσουμε την φυσιογνωμία αυτού του πολιτισμού με βάση τα σημερινά πλαίσια. Η ανάπτυξη της σκέψης και πιο συγκεκριμένα της φιλοσοφίας...

Οι σχέσεις κυριαρχίας που εγκαθιδρύονται στο πλαίσιο των αστικών θεσμών εγγυώνται, βέβαια, ότι αυτοί δεν πρόκειται να καταρρεύσουν με την πρώτη διανεμητική αστοχία τους. Ωστόσο, όταν η κυριαρχία λάβει τον χαρακτήρα άκριτης επιβολής, όπως συμβαίνει σήμερα, όταν δηλαδή οι θεσμοί παύουν να ευνοούν σχέσεις δικαιικής αμοιβαιότητας και στηρίζονται πλέον αποκλειστικά στην κάθετη ιεραρχική σχέση μεταξύ κυβερνώντων και υπηκόων, τότε τίποτα δεν μπορεί ν' αποκλείσει ενεργοποίηση της οικονομικής αντινομίας του δικαίου, όξυνση των κοινωνικών συγκρούσεων που λανθάνουν σ' αυτήν και, τελικ...

Ο γάλλος στοχαστής Ζακ Ελλύλ (1912-1994) είναι γνωστός για το έργο του, που πραγματεύεται την τεχνική (τεχνολογία) και την καθοριστική της επιρροή στον σύγχρονο κόσμο. Αυτό είναι το τέταρτο βιβλίο του που εκδίδεται από τις "Νησίδες". Προηγήθηκαν: "Οι διάδοχοι του Μαρξ" "Μεταμόρφωση του αστού" "Αναρχία και χριστιανισμός". Εδώ πραγματεύεται το ζήτημα της πολιτικοποίησης του σύγχρονου ανθρώπου (δηλαδή, τη σχέση του με την πολιτική: συμμετέχει ή όχι, πιστεύει σ' αυτήν ή όχι κτλ.). Επεκτείνεται και εξετάζει κατά πόσον η πολιτική μπορεί να δώσει λύση στα προβλήματά μας. Με...

Κάθε χρόνο, στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, οι παραδόσεις του Michael J. Sandel συγκεντρώνoυν πάνω από χίλιους φοιτητές, που κατακλύζουν τα ακαδημαϊκά έδρανα του Sanders Theatre. Πώς η πολιτική φιλοσοφία έγινε ένα από τα δημοφιλέστερα μαθήματα στο ιστορικό πανεπιστήμιο; Ο διάσημος καθηγητής πέτυχε το ακατόρθωτο: να κάνει γοητευτική την έννοια της δικαιοσύνης. Ας φανταστούμε έναν οδηγό φορτηγού που κατευθύνεται με ταχύτητα προς το μέρος πέντε πεζών, οι οποίοι νομοτελειακά θα χάσουν τη ζωή τους. Στη διασταύρωση έχει τη δυνατότητα να στρίψει σε έναν παράδρομο, στον οποίο όμω...

Αξιοποιώντας την παράδοση του κλασικού βρετανικού φιλελευθερισμού, της οποίας τα προτάγματα παραμένουν ισχυρά, η παρούσα εργασία αποπειράται να συμβάλει στην προβληματική της θέσης ότι οι αξιακές κρίσεις, συμπεριλαμβανομένων και των ηθικών κρίσεων, είναι αναπόφευκτα παρούσες στο οικονομικό επιχείρημα. Έτσι, η υπόθεση της κλασικής οικονομικής κάνει κάτι περισσότερο από το να εξηγεί θέσεις: περιέχει θεωρία για τα αίτια της οικονομικής δράσης. Ο John Locke, o Bernard Mandeville, και ο Adam Smith προσφέρουν στέρεη βάση στην υπόθεση ότι το ηθικό status των οικονομικών συστημάτων...

Οι συγκρουσιακές σχέσεις, που κυριαρχούν ανάμεσα στα πολιτικά κόμματα· το ακραίο ταξικό μίσος που διαβρώνει τις συνειδήσεις και διασπά την ενότητα της κοινωνίας· ο ανελέητος οικονομικός ανταγωνισμός και η ανειρήνευτη αντιπαλότητα συμφερόντων, έχουν όλα αυτά οδηγήσει τον σημερινό μας κόσμο σ' έναν ακήρυχτο πόλεμο των πάντων κατά πάντων. Εξάλλου η έλλειψη μιας κοινά αποδεκτής πολιτικής θεωρίας ή αντίληψης, που να συγκεράζει τα συμφέροντα και να "ομαλίζει" τις αντιθέσεις, επιτείνει τον κίνδυνο διάλυσης των κοινωνιών. Η παρούσα μελέτη έχοντας σαν οδηγό την ιστορική γνώση...

Ο Κορνήλιος Καστοριάδης υπήρξε πολιτικός αγωνιστής, οικονομολόγος, ψυχαναλυτής και φιλόσοφος. Με τα κείμενα που παρουσιάζονται στον παρόντα τόμο μας προτρέπει να ξανασκεφτούμε ότι εμείς, ως άτομα, λαοί, κοινωνίες, ακόμα και ως οικουμένη, είμαστε οι μόνοι υπεύθυνοι για το μέλλον και τη νοηματοδότηση της ζωής μας, οι μόνοι δημιουργοί της ιστορίας μας. Επιχειρηματολογεί για πληθώρα θεμάτων, από το γιατί το πρόταγμα της αυτονομίας δεν είναι ουτοπία μέχρι το γιατί δεν είναι πια μαρξιστής. Επανερχόμενος στο πρόβλημα της ύπαρξης μιας "δημοκρατίας" χωρίς "δημοκράτες", η οποία κατασ...

Ο Τόμας Μορ συνέλαβε την ιδέα ενός νησιού όπου δεν υπάρχουν διαφορές κοινωνικής τάξης ούτε χρήμα, όπου οι πολίτες εκλέγουν ελεύθερα τους εκπροσώπους τους, η παιδεία είναι λαϊκό και καθολικό δικαίωμα, και η θρησκεία, αντί όπλο στα χέρια των φανατικών, είναι πεδίο ανεκτικότητας και σεβασμού. Το εν λόγω ιδανικό νησί ο Άγγλος ουμανιστής το ονόμασε "Ουτοπία". Αυτή η λέξη έτυχε καλής υποδοχής και, με τον καιρό, πολλές γλώσσες την ενσωμάτωσαν στο λεξιλόγιό τους με την έννοια του "κάθε σχεδίου που λόγω του οπτιμισμού του φαντάζει εξαρχής ανέφικτο".

Από τις πιο αμφιλεγόμενες προσωπικότητες του 20ού αιώνα, ο Καρλ Σμιτ (1888-1985), ο αποκαλούμενος "νομικός του Γ΄ Ράιχ", μπορεί να έχει προκαλέσει αποστροφή σε κάποιους κύκλους, έχει όμως ασκήσει σε πολλούς σύγχρονούς του, αλλά και μεταγενέστερους διανοούμενους, και την ανάποδη όψη της: τη γοητεία Ο Jan-Werner Muller ανιχνεύει τα όρια της επίδρασης των θεωριών του Σμιτ σε όλο το φάσμα του πολιτικού στοχασμού της μεταπολεμικής Ευρώπης: από τη Δεξιά και την άκρα Δεξιά (αναμενόμενο), ώς την άκρα Αριστερά (εκ πρώτης όψεως, παράδοξο). Παρακολουθώντας, με ένα γλαφυρό κείμενο...

Το παρόν βιβλίο του γάλλου φιλοσόφου Ετιέν Μπαλιμπάρ περιλαμβάνει δύο εκτενή άρθρα, εκ των οποίων το πρώτο αφορά την πολιτική φιλοσοφία του Σπινόζα και το δεύτερο τη θεωρητική σχέση του Φουκώ με τον Μαρξ. Εκ πρώτης όψεως, τα δύο κείμενα δεν σχετίζονται άμεσα, ωστόσο έχουν μεγάλη συνάφεια ως προς τη στόχευσή τους. Το κοινό στοιχείο τους είναι, βεβαίως, η πολιτική, ενώ το ειδικότερο μοτίβο που τα συνδέει από φιλοσοφική σκοπιά είναι το ζήτημα της διαλεκτικής ή, καλύτερα, το ζητούμενο μιας διαλεκτικής ανοιχτής, εποικοδομητικής και μη τελεολογικής. Σήμερα είναι προφανής η σημ...