Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Από τον 19ο αιώνα το ελληνικό στοιχείο, κυρίαρχο στοιχείο των μεσαίων εγγράμματων κοινωνικών ομάδων της πόλης, επιδόθηκε στην ίδρυση σχολείων, συλλόγων και εφημερίδων και πρωταγωνίστησε όχι μόνο στην οικονομία, αλλά και εν γένει στη δημόσια ζωή της Σμύρνης. Από την άλλη, ο κόσμος του λιμανιού, των εργατών και μεροκαματιάρηδων, ο κόσμος του σμυρναίικου τραγουδιού και των λαϊκών χοροεσπερίδων, προμήθευε στην πόλη το αναγκαίο ανθρώπινο δυναμικό για την ευημερία της. Η μετεξέλιξη της Σμύρνης σε μια σύγχρονη μητρόπολη προσέκρουσε στις εθνικές αντιπαραθέσεις και την πολεμική δ...

Η Σαμψούντα είναι μια πόλη με μακρά ιστορία και έντονο ελληνικό παρελθόν. Το παρελθόν αυτό δεν είχε γραμμική πορεία. Άλλοτε, το ελληνικό στοιχείο άκμαζε και η πόλη μεσουρανούσε και άλλοτε έπεφτε στην αφάνεια. Η πιο πρόσφατη εποχή ακμής της πόλης και του Ελληνισμού ήταν ο 19ος αιώνας και οι αρχές του 20ού, λόγω της καπνοκαλλιέργειας και του εξαγωγικού εμπορίου καπνών. Οι σημερινοί κάτοικοι της Σαμψούντας δεν γνωρίζουν πολλά για το ελληνικό παρελθόν της πόλης και απολύτως τίποτα για τις σφαγές των Ελλήνων. Όμως η ανακάλυψη των ελληνιστικών τάφων στο λόφο της Αμισού συνέδεσ...

Αποτέλεσμα οικονομικών και πολιτικών συγκυριών, η ελληνική παροικία στη Βιέννη συνιστούσε ταυτόχρονα μια μικρή ζωντανή κοινωνία, με τη δική της γειτονιά, τη δική της οργάνωση, τους ναούς και τις κοινότητες της, το σχολείο και τους φιλανθρωπικούς της θεσμούς, τη δική της καθημερινότητα και τις εσωτερικές της σχέσεις. Την ίδια στιγμή, όμως, ανέπτυσσε σχέσεις και "συνδιαλεγόταν" με την ευρύτερη κοινωνία υποδοχής. Μέλη αυτής της παροικίας διακρίθηκαν στην οικονομική ζωή της πόλης, έλαβαν τίτλους ευγενείας, έγιναν μεγαλέμποροι, βιομήχανοι, ιδιοκτήτες ακινήτων, εντάχθηκαν στην πο...

Την Πέργαμο μπορεί κανείς σήμερα να τη θαυμάσει επιτόπου, ανεβαίνοντας τις απότομες πλαγιές της ακρόπολης με τα ψηλά τείχη, τα ιερά και τις στοές, τους ναούς και τα γυμνάσια, το θέατρο και τα ανάκτορα. Πιο χαμηλά, μπορεί να επισκεφθεί την κάτω πόλη, με τις οικίες της Ελληνιστικής και της Ρωμαϊκής περιόδου, το Σεράπειο, χώρο λατρείας αιγυπτιακών θεοτήτων με οικοδομήματα των Ρωμαϊκών Αυτοκρατορικών χρόνων, αλλά και το εντυπωσιακό Ασκληπιείο, θεραπευτήριο πολυτελείας, έδρα της περίφημης ιατρικής σχολής με κύριο εκπρόσωπο της τον Γαληνό. Την καλλιτεχνική παραγωγή της Περγάμου,...

Αν για τον Βησσαρίωνα η Βενετία ήταν σχεδόν μια άλλη Κωνσταντινούπολη κι αν αργότερα για τον Άλδο Μανούτιο και τον Μάρκο Μουσούρο στη Γαληνότατη είχε ξαναγεννηθεί η άλλη Αθήνα (alterae Athenae), για τους Έλληνες πρόσφυγες μετά την Άλωση, στις νησίδες της βενετικής λιμνοθάλασσας, η τεναγήτις πολιτεία είχε ταυτιστεί με μιαν άλλη πατρίδα. Συγκροτημένοι από το 1498, με βάση τους βενετικούς θεσμούς, σε αδελ-φότητα εθνικής μειονότητας, τη λεγόμενη "scuola" ή "nazione", οι Έλληνες μέτοικοι κατόρθωσαν να ριζοβολήσουν στην υδάτινη πόλη της Αδριατικής, να ανταποκριθούν στις ζητήσεις...

Παρά τις έξωθεν πιέσεις διαφόρων βαρβαρικών φύλων, η Καλαβρία και η Λουκανία έγιναν χώρος και έδρα της βυζαντινής κυριαρχίας από τον 8ο έως τον 11ο αι. Το ελληνικό στοιχείο επιβίωσε παρά την κατάκτηση των Νορμανδών, λόγω και της συνεχούς ενίσχυσης του με νέες αφίξεις από την κυρίως Ελλάδα και τη Μικρά Ασία. Έως τον 14ο αι., στα δύο τρίτα των οικισμών της περιοχής ομιλούνταν οι ελληνικές διάλεκτοι, αλλά από τον 17ο αι. αυτές συρρικνώθηκαν και επιβίωσαν μόνο σε απομακρυσμένες περιοχές. Όμως η περιοχή είναι γεμάτη από βυζαντινές μνήμες και μνημεία: φρούρια στην Αμαντέα και οικ...

Μια μαρτυρία για τον ξεριζωμό των Ελλήνων της Ανατολικής Θράκης... Η ιστορία ξεκινά το 1899 και συνεχίζεται με την πικρή προσφυγιά του 1914 των Κουμπαγιωτών... "'Κούτε, 'κούτε χωριανοί! Σκοτώθηκε ο Δημητρός Στρίγκλος!" "Δεσποινιώ, σκοτώθηκε ο Δημητρός στο χωράφι...!" Η χήρα μάνα μου, ήπρεπε να έχει κάποιον να διαφεντεύει την περιουσία της, τον παρά της, τ' αμπέλια... Το Δαμιανό που πήρε, γύστερις γένηκε άντρας μου. 'Γώ τότες ήμουνα δώδεκα και κείνος εικοσιένα... Πήε στο Αϊβαλή της Ανατολικής Θράκης να μαζέψει παράδες για τον γάμο μας και 'γώ να μεγαλώσω λίγο. Σα...

[...] Ύστερα από 27 αιώνες ζωής ένας λαός εκριζώθηκε από τη γη του, αφήνοντας πατρογονικές εστίες, σπίτια, εκκλησίες, τάφους προγόνων, και κατέληξε στις ακτές της Ελλάδας. Η Μακεδονία, η Θράκη, οι μεγάλες ελληνικές πόλεις, η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη, ο Πειραιάς, η Πάτρα, ο Βόλος, η Καβάλα, η Δράμα και άλλες πολλές πόλεις είναι οι περιοχές στις οποίες κατέφυγαν και ρίζωσαν οι δυστυχισμένοι αυτοί άνθρωποι. Κατέφθασαν στη μητέρα πατρίδα, ανέστιοι και ξεριζωμένοι, και μαζί με τους Ίωνες επιδόθηκαν σε έναν τιτάνιο αγώνα επιβίωσης. Οι προσπάθειές τους και όσα κατάφεραν αξίζουν πραγμα...

Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα ο ελληνικός και ο ιρανικός πολιτισμός έχουν ασκήσει καταλυτική επίδραση στην Μέση Ανατολή, την Κεντρική και την Μικρά Ασία. Η πολιτισμική αλληλεπίδραση του ελληνικού και του ιρανικού κόσμου έχουν υπάρξει από τις σημαντικότερες εξελίξεις στις προαναφερθείσες περιοχές ήδη από την αρχαία περίοδο. Κατά την σύγχρονη περίοδο οι πολιτικές και πολιτισμικές σχέσεις ανάμεσα στην Ελλάδα και το Ιράν διατηρήθηκαν και ενισχύθηκαν. Στην ιστορία, Έλληνες και Ιράνιοι (Πέρσες) έχουν να επιδείξουν σπουδαία επιτεύγματα στους τομείς των επιστημών, των γραμμάτων κ...

Η Καππαδοκία στην εντυπωσιακά μακρόχρονη ιστορία της, που ξεκινά τουλάχιστον σαράντα αιώνες πριν, πρόσφερε πάντα φιλόξενο έδαφος για την άνθηση διαδοχικών πολιτισμών. Αφού κατακτήθηκε και κατοικήθηκε από Ασσύριους, Χετταίους και Πέρσες, συνδέθηκε με το πέρασμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου κατά την εκστρατεία του, ενώ στη συνέχεια υπήρξε επαρχία του ρωμαϊκού κράτους. Ακολούθησε η λαμπρή περίοδος της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, κατά την οποία λαξεύτηκαν αναρίθμητα λατρευτικά μνημεία και οικιστικές εγκαταστάσεις, που το πλήθος τους εντυπωσιάζει ακόμα και σήμερα. Η περιοχή πέρασε στην...

Ο πρώτος τόμος είναι αφιερωμένος στην αρχαιότητα με αφετηρία τον αποικισμό της Μικρός Ασίας από ελληνικά φύλα (9ος- 6ος αιώνας π.Χ.) και τον σχηματισμό μιας σειράς από ευημερούσες κοινότητες κατά μήκος των μικρασιατικών παραλίων. Με βάση τον πλούτο της ιωνικής γης εγκαθιδρύεται ένας αξιόλογος πολιτισμός, ενώ μέσω των πολιτισμικών ανταλλαγών οι προϋπάρχοντες πληθυσμοί εξελληνίζονται. Ίωνες φιλόσοφοι θέτουν τα θεμέλια της δυτικής σκέψης αξιοποιώντας τον ανθρώπινο λόγο και αποκρυσταλλώνουν τις σημαντικές εξελίξεις του ελληνικού πνεύματος στην ιωνική διάλεκτο. Η εξάπλωση της...

Η μεγαλύτερη ακμή της, ορατή σήμερα στους επισκέπτες, είναι οι δυο πρώτοι μεταχριστιανικοί αιώνες, οπότε και αναδείχθηκε στην τρίτη σε σημασία πόλη της αυτοκρατορίας μετά τη Ρώμη και την Αλεξάνδρεια. Οι επισκέψεις του Αποστόλου Παύλου και η προς Εφεσίους επιστολή του, η εκεί παραμονή του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, καθώς και ο θρύλος για τον εκεί θάνατο της Παναγίας τη συνέδεσαν με τις αρχές του Χριστιανισμού και την ανέδειξαν σε μεγάλο κέντρο προσκυνηματικού τουρισμού. Η ίδια η πόλη είναι ένας τεράστιος ερειπιώνας με πολλά όμως αναστηλωμένα οικοδομήματα, που της προσδίδο...

Η μεσαιωνική Τραπεζούντα έμελλε να φτάσει στο απόγειο της δόξας της υπό την ηγεσία των Κομνηνών: το 1204, λίγο πριν από την Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους, ο Αλέξιος και ο Δαβίδ Κομνηνός, εγγονοί του τελευταίου αυτοκράτορα της δυναστείας Ανδρόνικου Α΄, ίδρυσαν την Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας στον Πόντο. Η Τραπεζούντα γνώρισε άνθηση στους δύο αιώνες ζωής της Αυτοκρατορίας. Λαμπρύνθηκε με νέα και ανακαινισμένα οικοδομήματα, μεταξύ των οποίων και με σημαντικές μονές, λαμπρά θρησκευτικά καθιδρύματα αλλά και κέντρα της οικονομικής και κοινωνικής ζωής του Πόν...

Η Αμμόχωστος υπήρξε η πιο ζωντανή πόλη της Κύπρου. Κρατούσε τα σκήπτρα σ' όλους τους τομείς, γι' αυτό και ύστερα από την προσφυγιά, οι ξεριζωμένοι κάτοικοί της την κρατούν μέσ' την καρδιά σαν τον πιο πολύτιμο θησαυρό. Την τραγουδούν, τη ζωγραφίζουν, τη νοσταλγούν. Κρατούν τη μνήμη της ακέραιη, ζωντανή. Η Αμμόχωστος δεν θα πεθάνει, δεν θα τουρκέψει, γιατί είναι η μήτρα του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας. Περιέχονται τα κείμενα: - Κλαίρη Αγγελίδου, "Αμμόχωστος - Η διαμαντόπετρα της Κύπρου" - Γιώργος Γεωργής, "Η πόλη των ποιητών και των αγώνων" - "Από την Αλάσια των...

Η Ματούλα Τομαρά-Σιδέρη στο καινούργιο της βιβλίο "Ο Αιγυπτιώτης ελληνισμός στους δρόμους του βαμβακιού", αναδεικνύει τη δημιουργική σκέψη που προσέδωσε αποφασιστικό πλεονέκτημα στους Αιγυπτιώτες Έλληνες βαμβακέμπορους, εστιάζοντας σε τρία κεντρικά σημεία: - Στην παραγωγή του βαμβακιού στην Αίγυπτο και την εξέλιξή της για έναν αιώνα (μέσα 19ου έως μέσα 20ού). - Στους Έλληνες ερευνητές δημιουργούς που καθιέρωσαν την Αίγυπτο ως τη "χώρα του βαμβακιού". - Στην Αιγυπτιακή παρεμβολή που οδήγησε σ' ένα επώδυνα οριστικό και άρρητο "τέλος εποχής".

Επί οκτώ χρόνια ο Αλέξανδρος Μασσαβέτας περιηγήθηκε δρόμο δρόμο τις ιστορικές γειτονιές της Κωνσταντινούπολης ξετρυπώνοντας λησμονημένα εκκλησάκια, γκρεμισμένες συναγωγές, βυζαντινές δεξαμενές γεμάτες σκουπίδια και ερείπια μιας ιστορίας πολύ πρόσφατης. "Η Πόλη των Απόντων" είναι ένα οδοιπορικό στην Κωνσταντινούπολη των "άλλων": των Ελλήνων, των Λεβαντίνων, των Εβραίων, των Αρμενίων, των Ρώσων. Εκείνων που έζησαν στον τόπο αυτόν για χιλιετίες και σφράγισαν το αστικό τοπίο και την κουλτούρα του, αλλά σήμερα λάμπουν πια διά της απουσίας τους. Πρόκειται για ένα ταξίδι στον χ...

Η Μασσαλία φέρει όλα τα δώρα που της χάρισε η ιστορία αλλά και όλες τις πληγές που της προξένησαν οι εχθροί της: η καταστροφή από τον Ιούλιο Καίσαρα λόγω της συμμαχίας της με τον Πομπήιο, η λησμονιά του Μεσαίωνα, η αντιπάθεια του Λουδοβίκου ΙΔ' για την πόλη, η καταστροφή της παλαιάς πόλης από τον γερμανικό στρατό κατοχής, το πλημμύρισμα από μετανάστες μετά το μαζικό κύμα της από-αποικιοποίησης της βόρειας Αφρικής. Και στο μέσον αυτής της αστικής πραγματικότητας στέκουν, φυσικά, οι Έλληνες. Οι πρώτοι Έλληνες, οι ιδρυτές Φωκαείς παρέμειναν στη Μασσαλία και συγχωνεύθηκαν με...

Πράγματι, όταν κανείς επισκέπτεται τη Σικελία ή βλέπει φωτογραφίες από το φυσικό περιβάλλον και τα μνημεία της, νομίζει ότι βρίσκεται στην Πελοπόννησο! Οι δύο περιοχές είναι στο ίδιο γεωγραφικό πλάτος, έχουν παρόμοια γεωλογική σύσταση και συγγενές κλίμα. Τα χαρακτηριστικά αυτά, καθώς και ο πλούτος και η θέση της στο κέντρο της Μεσογείου, αποτέλεσαν καθοριστικούς παράγοντες για την επιλογή της από τους αρχαίους Έλληνες ως ένας από τους πρωιμότερους στόχους των ναυτικών τους επιχειρήσεων και των αποικιακών τους δραστηριοτήτων. Ήδη από την εποχή του Χαλκού, τολμηροί Μινωίτε...