Καλαβρία

Παρά τις έξωθεν πιέσεις διαφόρων βαρβαρικών φύλων, η Καλαβρία και η Λουκανία έγιναν χώρος και έδρα της βυζαντινής κυριαρχίας από τον 8ο έως τον 11ο αι. Το ελληνικό στοιχείο επιβίωσε παρά την κατάκτηση των Νορμανδών, λόγω και της συνεχούς ενίσχυσης του με νέες αφίξεις από την κυρίως Ελλάδα και τη Μικρά Ασία. Έως τον 14ο αι., στα δύο τρίτα των οικισμών της περιοχής ομιλούνταν οι ελληνικές διάλεκτοι, αλλά από τον 17ο αι. αυτές συρρικνώθηκαν και επιβίωσαν μόνο σε απομακρυσμένες περιοχές. Όμως η περιοχή είναι γεμάτη από βυζαντινές μνήμες και μνημεία: φρούρια στην Αμαντέα και οικισμοί στο Στίλο, μονές στο Ροσάνο, εκκλησίες και τοιχογραφίες στη Ματέρα. Τα τραγούδια και η μουσική παράδοση αντέχουν ακόμα στο Γκαλλιτσιανό, τα γκρεκάνικα νομίζεις πως ψιθυρίζονται τις νύχτες στο εγκαταλελειμμένο Ρογούδι... άντρα μου πάει... Πάντως, αν εξαιρέσει κανείς τις δίγλωσσες πινακίδες στην Μπόβα Μαρίνα και κάποιες άλλες μικρές ενδείξεις ελληνικής παρουσίας, πιο πολύ γίνεται κατανοητό πως η περιοχή αυτή ήταν μια μεγάλη κοιτίδα ελληνισμού, όταν επισκεφθεί κανείς τους αρχαίους ναούς και το εκκλησιαστήριο στο Μεταπόντιο, τις πλατείες οδούς των Θουρίων, το ιερό της Ήρας Λακινίας στον Κρότωνα, τον μεγάλο αρχαιολογικό χώρο των Επιζεφυρίων Λοκρών. Περιέχονται τα κείμενα: - Πάνος Βαλαβάνης, "Ήχοι ελληνικοί" - Εισαγωγή - Ιστορική επισκόπηση - Περιήγηση στα μνημεία της Καλαβρίας και της Λουκανίας - Η ελληνόφωνη περιοχή της Καλαβρίας - Ξενάγηση στην Καλαβρία και την Μπαζιλικάτα - Ενδεικτική βιβλιογραφία