Έφεσος

Η μεγαλύτερη ακμή της, ορατή σήμερα στους επισκέπτες, είναι οι δυο πρώτοι μεταχριστιανικοί αιώνες, οπότε και αναδείχθηκε στην τρίτη σε σημασία πόλη της αυτοκρατορίας μετά τη Ρώμη και την Αλεξάνδρεια. Οι επισκέψεις του Αποστόλου Παύλου και η προς Εφεσίους επιστολή του, η εκεί παραμονή του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, καθώς και ο θρύλος για τον εκεί θάνατο της Παναγίας τη συνέδεσαν με τις αρχές του Χριστιανισμού και την ανέδειξαν σε μεγάλο κέντρο προσκυνηματικού τουρισμού. Η ίδια η πόλη είναι ένας τεράστιος ερειπιώνας με πολλά όμως αναστηλωμένα οικοδομήματα, που της προσδίδουν εντυπωσιακή τρίτη διάσταση. Οι μακροί πλακοστρωμένοι δρόμοι, που ένωναν την πόλη με το λιμάνι, πλαισιώνονται από δημόσια και ιδιωτικά οικοδομήματα: Το θέατρο των 24.000 θέσεων, η πρόσοψη της βιβλιοθήκης του Κέλσου, το πρυτανείο και ο ναός του Δομιτιανού, το νυμφαίο του Τραϊανού και ο ναός και η πύλη του Αδριανού, αγορές, λουτρά και θέρμες, καθώς και πλούσιες ιδιωτικές οικίες, όλα αποτελούν μάρτυρες λαμπρού παρελθόντος ευημερίας και καλλιτεχνικής έκφρασης. Περιέχονται τα κείμενα: - Πάνος Βαλαβάνης, "Διαχρονική εστία ελληνισμού" - Ιστορία - Περιήγηση στον αρχαιολογικό χώρο της Εφέσου - Ξενάγηση στην περιοχή της Εφέσου - Ενδεικτική Βιβλιογραφία