Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

[...] Πρόκειται για συνεντεύξεις που μου παραχώρησαν αποκλειστικά, σε άκρως επίκαιρες στιγμές, ο αρχιτέκτονας του Γιουγκοσλαβικού κράτους -υπαρχηγός του Τίτο- Μίλοβαν Τζίλας και ο τελευταίος κομμουνιστής ηγέτης στην Ευρώπη, ο Αλβανός Ραμίζ Αλία. Τα άλλα κείμενα είναι επιτόπιες έρευνες σε δεδομένες ιστορικές στιγμές και συνθήκες σε Ρουμανία, Γιουγκοσλαβία, Σκόπια, Βουλγαρία, που όμως κατά κάποιο τρόπο επηρεάζουν και το παρόν. (από την εισαγωγή του βιβλίου)

Από τη δολοφονία που πυροδότησε τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο μέχρι την εθνική σύγκρουση που συγκλόνισε τη Σερβία, τη Βοσνία και την Κροατία, τα Βαλκάνια έχουν αποτελέσει το χωνευτήρι του 20ού αιώνα, τον τόπο, όπου η τρομοκρατία και η γενοκτονία έγιναν για πρώτη φορά πολιτικά εργαλεία. Αυτή η συναρπαστική και συχνά ανατριχιαστική ταξιδιωτική περιγραφή αποκρυπτογραφεί πλήρως τα αρχαία πάθη και τα αχαλίνωτα μίση των Βαλκανίων σε όσους βρίσκονται απ' έξω.[...]

Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος μαινόταν σε πολλά μέτωπα, οικονομικά, πολιτικά και πολιτισμικά καθώς και στρατιωτικά. Όπως είναι αναμενόμενο, σε μια αναμέτρηση που τροφοδοτείται ιδεολογικά, ο πόλεμος των λέξεων και των ιδεών έπαιξε βασικό ρόλο στην ευρύτερη σύγκρουση. Όπως δείχνει αυτό το βιβλίο, η προπαγάνδα -που είχε ως στόχο τόσο τις συμμαχικές υπό κατοχή χώρες όσο και τις χώρες δορυφόρους του Άξονα- θεωρήθηκε από όλες τις πλευρές θεμελιώδες κομμάτι της πολεμικής προσπάθειας, το οποίο λάμβανε ολοένα μεγαλύτερη προσοχή και ολοένα πιο εξελιγμένη μορφή. Εστιάζοντας στη βρετανική...

Το λεγόμενο "Χρονικό του Ιερέα της Διοκλείας" (Ljetopis popa Duklijamina) αποτελεί αξιόλογη πηγή για την ιστορία των δυτικών Βαλκανίων κατά τους Μέσους Χρόνους. Το κείμενό του, το οποίο σώζεται σε λατινική μετάφραση, περιέχει πληροφορίες για τους λαούς που έδρασαν στη Σερβία, την Κροατία, τη Δαλματία και το Μαυροβούνιο έως τον 12ο αιώνα. Η παρούσα έκδοση φέρνει για πρώτη φορά το ελληνικό αναγνωστικό κοινό σε επαφή με το σημαντικό αυτό έργο, το οποίο φωτίζει διάφορες πτυχές της ιστορίας των βαλκανικών λαών και των σχέσεών τους με το Βυζάντιο. Η έκδοση περιλαμβάνει εκτενή ει...

"Η συμβολή της εργασίας του (Φοίβου Οικονομίδη) είναι πολλαπλή σε διαφορετικά επίπεδα. Από μια γενική άποψη, η εργασία του φωτίζει τη θέση της Ελλάδας της Γιουγκοσλαβίας και των Βαλκανίων στην πολιτική του Στάλιν, του Τσόρτσιλ και του Ρούζβελτ κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας σύγκρουσης και την ίδια στιγμή αναμετρά με ακρίβεια το ρόλο αυτής της περιοχής στις σχέσεις μεταξύ των Μεγάλων μετά το 1945, δείχνοντας αξιοθαύμαστα ότι οι ελληνο-γιουγκοσλαβικές σχέσεις αποτελούν ένα από τα βασικά κλειδιά για την κατανόηση των μηχανισμών της εισόδου στον Ψυχρό Πόλεμο. Αυτή η αποκεντρωμ...

Στο βιβλίο αυτό περιέχονται μελέτες για το Ολοκαύτωμα των Εβραίων στις βαλκανικές χώρες και στην Ελλάδα. Συγγραφείς από πολλές βαλκανικές χώρες ερευνούν το Ολοκαύτωμα στην Κροατία, την Σερβία, τη Βουλγαρία, την Υπερδνειστερία και την Ελλάδα. Παράλληλα εξετάζονται η μνήμη του Ολοκαυτώματος στη σημερινή εποχή και τα προβλήματα ένταξης της γενοκτονίας στη συλλογική εθνική μνήμη των βαλκανικών χωρών.

Οι τελευταίες δεκαετίες του 14ου, όπως επίσης και ο 15ος αιώνας, υπήρξαν αποφασιστικοί σταθμοί για την οθωμανική επέκταση στη νοτιοανατολική Ευρώπη. Η επέκταση αυτή σφραγίστηκε με την κατάκτηση των υπολειμμάτων της πάλαι ποτέ κραταιάς Βυζαντινής αυτοκρατορίας, καθώς και της Βουλγαρίας, της Σερβίας, της Αλβανίας και της Βλαχίας. Παρά την εντυπωσιακή ισχύ, όμως, του οθωμανικού σουλτανάτου και την αδυναμία δημιουργίας ενός κοινού μετώπου εναντίον του, τα έθνη της Χερσονήσου του Αίμου-παλαιότερα και νεώτερα- δεν αποδείχθηκαν εύκολη λεία και αντέταξαν λυσσαλέα αντίσταση. Στο...

Η νέα κατάσταση, η νέα τάξη, η παγκοσμιοποίηση, η παγκοσμιότητα, η Αμερικανική Ηγεμονία αν θέλετε, βρήκε χώρο για να εκφραστεί με έμφαση, έτσι που να μην αφήνει καμιά αμφιβολία για την ύπαρξη, τις δυνατότητες και κυρίως τις προθέσεις της στο Κόσσοβο. Μια επαρχία της γειτονικής μας πολύπαθης Γιουγκοσλαβίας. Της Γιουγκοσλαβίας που για την Ευρώπη υπήρξε το πρώτο θύμα της κατάρρευσης του διπολικού συστήματος ασφάλειας και που οι άνεμοι, οι λευτερωμένοι από τους ασκούς του Αιόλου, την χτύπησαν ανελέητα έτσι που τη διέλυσαν. Το δράμα της Γιουγκοσλαβίας βλέπει και ζει επί τόπου σ...

[...] Υπάρχει όντως αιματοβαμμένο παρελθόν στην Ιστορία των Βαλκανίων αλλά δεν είναι αυτό που τώρα συνδέεται με τη σημερινή διαπάλη. Είναι πολύ πιο θεμελιακό. Είναι η ιστορία των μεγάλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων που μάχονταν για να αποκτήσουν τον έλεγχο και την κυριαρχία σε αυτό το στρατηγικό σταυροδρόμι της Ευρώπης με τη Μέση Ανατολή. Η ιστορία της σύγχρονης Ευρώπης δείχνει μερικές φορές να περιστρέφεται γύρω από το συνεχή διαμελισμό και αναδιαμελισμό των Βαλκανίων. Είναι μια ιστορία συνεχούς ανακαθορισμού των συνόρων και των περιοχών επιρροής, εξοπλισμού μισθοφορικών συμ...

Το βιβλίο αυτό περιλαμβάνει πολλά διαφορετικά είδη πηγών. Πρώτα το ιδιωτικό αρχείο του Καθηγητή Γ. Νιτσιώτα, που αποτελείται κυρίως από εταιρικά, που συνομολογήθηκαν ανάμεσα στους "συντρόφους" μιας οικογενειακής κομπανίας. Έπειτα τις εκτιμήσεις των ξένων Προξένων, γύρω από την πολιτική και οικονομική κατάσταση του Κρουσόβου, αλλά και ολόκληρης της περιοχής, ώς την εξέγερση του Ίλιντεν. Εξετάζει ακόμα τις αναφορές των Ελλήνων Προξένων που σχετίζονται με τη δημογραφική σύνθεση και το εθνικό φρόνημα του πληθυσμού του Κρουσόβου και αποτυπώνει τη λειτουργία της ελληνικής κοινότ...

Όταν ο Nikolae Iorga στη δεκαετία του 1930 επέλεγε να προτείνει το ερμηνευτικό σχήμα του Βυζαντίου μετά το Βυζάντιο, σχήμα τόσο αγαπητό και στη νεοελληνική ιστοριογραφία, στην πραγματικότητα διόρθωνε κάποια προβληματικά σημεία του ρουμανικού εθνικού παρελθόντος σε σχέση με τους Σλάβους. Η θέση όμως για τη συνέχεια μεταξύ Βυζαντινής και Οθωμανικής αυτοκρατορίας, γιατί αυτό συνεπάγεται το "Βυζάντιο μετά το Βυζάντιο", αποτέλεσε τη βάση για να διατυπωθούν αποκλίνουσες αφηγήσεις σε πολλές βαλκανικές ιστοριογραφίες ήδη κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα - αποκλίνουσες συγκριτικά με...

Ο τίτλος του ανά χείρας τόμου, "Το Βυζάντιο και οι Σλάβοι των Βαλκανίων· πόλεμος, ιδεολογία και η εικόνα του άλλου", είναι ενδεικτικός: περιγράφει τη συλλογική έκδοση δημοσιευμένων επιστημονικών άρθρων και ομιλιών με κεντρικό θέμα τις ποικίλες σχέσεις που ανέπτυξε η ανατολική ρωμαϊκή αυτοκρατορία με τους σλαβόφωνους λαούς της χερσονήσου του Αίμου. Οι περισσότερες από τις μελέτες που ανθολογούνται στον τόμο αφορούν στην εικόνα που διαμόρφωσαν οι Βυζαντινοί για τους Σλάβους, έναν λαό που, είτε μετά από δική τους παρότρυνση είτε χωρίς την άδειά τους, εγκαταστάθηκε σε εδάφη που...

"Στο παρόν βιβλίο παρουσιάζεται όλη η πορεία του Βουλγαρικού Ζητήματος μέσα από τα πρωταγωνιστικά πρόσωπα. Αναλύεται η προβληματική των ενεργειών αυτών των προσώπων, τα κίνητρα τους και ο ρόλος τους κατά το μέτρο της συμμετοχής τους στο ζήτημα, καθώς και οι τάσεις και οι φορείς αυτών, οι κατευθύνσεις και η πορεία του ζητήματος μέσω της διπλωματίας και των προσωπικών ενεργειών τους. Παράλληλα αποκαλύπτεται η πολιτική χροιά του βουλγαρικού ζητήματος και οι διπλωματικές διεργασίες που το πλαισίωναν,τόσο μέσα στα όρια της οθωμανικής αυτοκρατορίας, όσο και έξω από αυτήν. Το Β...

Η διάπλαση μεταξύ της Μεγ. Βρετανίας και της Ρωσίας στον χώρο της Ανατολής ξεκίνησε από τις αρχές του 19ου αιώνα. Κύριο πεδίο της αντιπαραθέσεως αυτής ήταν η Βαλκανική και δη η παραπαίουσα Οθωμανική Αυτοκρατορία, την οποία οι δύο αυτές δυνάμεις άλλοτε υποστήριζαν και άλλοτε υπονόμευαν (φανερά ή στο παρασκήνιο). Οι πόθοι και οι ελπίδες των λαών της περιοχής χρησιμοποιήθηκαν κατά το δοκούν για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων των δύο κυβερνήσεων. Το λεγόμενο "μεγάλο παιχνίδι" (The Big Game) συνεχίστηκε τον 20ο αιώνα, κατά τον οποίο δύο φορές η Μεγ. Βρετανία και η Ρωσία ευρέθησ...

Μπορεί τα ορατά σύνορα να είναι διαπερατά, αλλά δημιουργούνται νέοι μηχανισμοί και τεχνικές συγκρότησης συμβολικών συνόρων, δηλαδή ορίων, με βάση τα οποία προκύπτουν νέες ταξινομήσεις και ιεραρχήσεις, που σημαίνει και νέες απαγορεύσεις και αποκλεισμοί. Μπορεί να φανταστεί κανείς τι συμβαίνει στα Βαλκάνια μετά το 1989, όταν καταρρέουν τα καθεστώτα, ανοίγουν τα σύνορα, αμφισβητούνται οι προηγούμενες αρχές οργάνωσης των κοινωνιών, αναθεωρούνται τα ζητήματα των εθνικών σχέσεων και καθίσταται μεγάλο ζητούμενο ο επαναπροσδιορισμός των ταυτοτήτων, που, σε ακραίες περιπτώσεις, θέτε...

Παρά το γεγονός ότι ο συγγραφέας δεν ήταν επαγγελματίας ιστορικός ή πολιτικός επιστήμονας αλλά διπλωμάτης, το έργο εντυπωσιάζει με τον επαγγελματισμό και τη σοβαρή αντίληψη της έρευνας που τον διέκριναν. Αντιπροσωπεύει μια οπτική επί της εποχής των Επαναστάσεων στα Βαλκάνια που χαρακτηριζόταν από ιδιαίτερη πρωτοτυπία. Αν και στο επίκεντρο του ερευνητικού ενδιαφέροντος ήταν η προετοιμασία της Ελληνικής Επανάστασης, η προσέγγισή του δεν ήταν καθόλου εθνοκεντρική αλλά καθοριζόταν από μια ευρύτερη θεώρηση των πολλαπλών συντελεστών που τελικά δημιουργούσαν την επαναστατική ζύμωσ...

Το επιστημονικό έργο και η συνολική πνευματική προσφορά της καθηγήτριας Νάντιας Ντάνοβα, της κορυφαίας νεοελληνίστριας ιστορικού της Βουλγαρίας, καθόρισαν, εδώ και μισό σχεδόν αιώνα, το πεδίο των ελληνο-βουλγαρικών ιστοριογραφικών και πνευματικών σχέσεων. Με αισθήματα αναγνώρισης και επιστημονικής φιλίας, ιστορικοί και άλλοι επιστήμονες από την Ελλάδα και τη Βουλγαρία, συνέβαλαν, μαζί με άλλους βαλκανιολόγους, στη συγγραφή ενός τόμου-τεκμηρίου για το ευρύ αυτό πεδίο επαφών και παραγωγής γνώσης που καλλιέργησε και ανέδειξε η δυναμική προσωπικότητα της Ντάνοβα. Με διεθνικό κα...