Ελλάς και Σερβία ως παράγοντες σταθερότητας στο παρελθόν και στη βαλκανική προοπτική
Pećinar Aleksandra
Καραβία Δ. Ν. - Αναστατικές Εκδόσεις (2020)
Εκτιμάται, ότι ο πολιτικός χάρτης των Βαλκανίων θα διαμορφωθεί εκ νέου και τα γεωπολιτικά συμφέροντα θα οδηγήσουν σε ενδο-βαλκανικές συμμαχίες. Η ενισχυμένη ισλαμική παρουσία στην περιοχή θεωρείται βέβαιη, κυρίως λόγω των εισερχομένων μεταναστευτικών ροών, που προβλέπεται να απασχολούν την Ευρώπη για πολλές δεκαετίες. Ιδιαίτερο λόγο ανησυχίας έχουν τα Βαλκάνια στο σύνολο τους και κάθε μια βαλκανική χώρα ξεχωριστά εξ αιτίας του δημογραφικού προβλήματος σε συνδυασμό με το brain drain, που δυσκολεύει ιδιαίτερα τις αναπτυξιακές προσπάθειες. Ως εκ τούτου, λόγω γεωγραφίας, πληθυ...
Πόλεμος και επανάσταση στα οθωμανικά βαλκάνια (18ος-20ός αι.)
Συλλογικό έργο
Επίκεντρο (2019)
Ο μακρύς 19ος αιώνας θα τελειώσει αντίστροφα από ό,τι ξεκίνησε. Εάν ξεκίνησε με μια Επανάσταση, τη Γαλλική, που θα προκαλέσει μια εικοσαετία πολεμικών συγκρούσεων, τους Ναπολεόντειους Πολέμους, θα τελειώσει με έναν Μεγάλο Πόλεμο που θα προκαλέσει με τη σειρά του μια Επανάσταση, τη Ρωσική, η οποία θα ισχυριστεί για τον εαυτό της ότι ολοκληρώνει τις αρχές στις οποίες βασίστηκε η πρώτη. Κυρίως την αρχή της ισότητας. Πώς όμως μια τέτοια προσέγγιση του επαναστατικού φαινομένου στη συσχέτισή του με τον πόλεμο μπορεί να μας κάνει να ξαναδούμε με άλλη ματιά ή να επανερμηνεύσουμε τη...
Ελλάδα και Γιουγκοσλαβία 1923 - 1928
Κούλας Αντώνης
Literatus (2019)
Η Ελλάδα εξήλθε απομονωμένη και καθημαγμένη από την εθνική συμφορά της Μικράς Ασίας και αυτό αποτελούσε τη βασική διπλωματική πρόνοια του Ελευθέριου Βενιζέλου, ο οποίος θεωρούσε τότε το Βασίλειο Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων ως την πιο κατάλληλη πύλη διεξόδου. Το Βελιγράδι, όμως, αντιμετώπισε από θέση ισχύος την Ελλάδα. Σταθερός προβαλλόμενος στόχος του ήταν η ελεύθερη πρόσβαση στον λιμένα της Θεσσαλονίκης και, γενικότερα, ο προσπορισμός διευκολύνσεων, λόγω της πλεονεκτικής γεωγραφικής θέσης της στην περιοχή για την ανεμπόδιστη διεξαγωγή εμπορίου. Αλλά ο ουσιαστικός του εθνι...
Νίκος Ζαχαριάδης, Ενβέρ Χότζα: Συνεργασία και μυστικές συμφωνίες του ΚΚΕ με την Αλβανία, 1943-1974
Ντάγιος Σταύρος
Literatus (2019)
Το βιβλίο πραγματεύεται τις σχέσεις και τη συνεργασία του ΚΚΕ με την Αλβανία από την εποχή της Κατοχής έως την πτώση της δικτατορικής εξουσίας των στρατιωτικών στην Ελλάδα (1943-1974), τις συνωμοτικές επαφές, τις απόρρητες συμφωνίες και τα μυστικά κονδύλια, τη συγκρουσιακή τους δυναμική, τη διελκυστίνδα του βορειοηπειρωτικού, τις συκοφαντικές κατηγορίες αλλήλων ενώπιον του Στάλιν τον Ιανουάριο του 1950 και την οριστική ρήξη. Το βιβλίο βασίζεται σε ευαίσθητες και μοναδικές αρχειακές συλλογές της Αλβανίας, της Ελλάδας και της Σοβιετικής Ένωσης. Ο συγγραφέας αποπειράται να απα...
Η μεγάλη διαπραγμάτευση: Πρέσπες
Κοτζιάς Νίκος
Εκδόσεις Πατάκη (2019)
Η "Μεγάλη διαπραγµάτευση - Πρέσπες" είναι το χρονικό των συνοµιλιών για την επίλυση του επί περίπου τρεις δεκαετίες εκκρεµούς εθνικού θέµατος σχετικά µε το όνοµα της πΓΔΜ. Σε πέντε συζητήσεις-συνεντεύξεις του δηµοσιογράφου Σεραφείµ Κοτρώτσου µε τον πρώην υπουργό Εξωτερικών Νίκο Κοτζιά (στο πλαίσιο της εκποµπής "Η επόµενη µέρα" της ΕΡΤ1) αποτυπώνονται όσα διαδραµατίστηκαν στο προσκήνιο και στο παρασκήνιο των διαπραγµατεύσεων µεταξύ των κυβερνήσεων της Ελλάδας και της πΓΔΜ. Ο δηµοσιογράφος ρωτά και ο υπουργός των Εξωτερικών απαντά, ξετυλίγοντας το κουβάρι της πιο συναρπ...
Απόπειρα εκπαιδευτικού εκβουλγαρισμού 1941-1944
Πατρωνίδου Δήμητρα
Επίκεντρο (2019)
Μία ανάλυση της εκπαιδευτικής πολιτικής του βουλγαρικού κράτους στην Ανατολική Μακεδονία και τη Δυτική Θράκη κατά τη βουλγαρική κατοχή των ετών 1941-1944. Η μελέτη αυτή συμβάλλει στη γενικότερη συζήτηση για τις διαδικασίες οικοδόμησης έθνους στα Βαλκάνια. Διαφωτίζεται ο ρόλος του σύγχρονου κράτους στη διαμόρφωση εθνικής ταυτότητας και στην καλλιέργεια της εθνικής συνείδησης των βαλκανικών λαών, ένας ρόλος που αποτελεί και τον κρίσιμο παράγοντα στην ανάπτυξη του εθνικισμού στη νοτιοανατολική Ευρώπη. Ειδικότερα αναλύεται η προσπάθεια του σύγχρονου κράτους να παρέμβει στη διαδ...
Ο πολιτισμικός χάρτης των βαλκανικών ορίων του ελληνισμού
Βακαλόπουλος Κωνσταντίνος Α.
Σταμούλης Αντ. (2019)
Τα Βαλκάνια στον Ψυχρό Πόλεμο
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Παπαδόπουλος (2019)
Ευρισκόμενη ακριβώς πάνω στο τεκτονικό ρήγμα δύο ανταγωνιστικών ιδεολογικών και στρατιωτικών συμμαχιών του Ψυχρού Πολέμου, και διαποτισμένη από εθνική, πολιτισμική και θρησκευτική πολυμορφία, η περιοχή των Βαλκανίων προσφέρεται ιδιαιτέρως για τη μελέτη του Ψυχρού Πολέμου. Το βιβλίο διερευνά αφενός τις ρίζες, την εξέλιξη και την επίδραση του ίδιου του Ψυχρού Πολέμου στα Βαλκάνια και αφετέρου το ειδικό βάρος των τοπικών συνθηκών και πιέσεων. Δεκαέξι ιστορικοί, πολιτικοί επιστήμονες και καθηγητές διεθνών σχέσεων μελετούν μια σειρά σύνθετων θεμάτων που σπάνια συνυπάρχουν σε...
Ημερολόγιο 2019: Βαλκάνια
Α/συνέχεια (2018)
Τα σύγχρονα Βαλκάνια, ένας τόπος γεμάτος ιστορία, ένα πέρασμα ανάμεσα σε Δύση και Ανατολή, ένας τόπος "Βαρόμετρο" συγκρούσεων και εξελίξεων, ένας τόπος απ' όπου ξεκίνησαν πολλές από τις σύγχρονες πολεμικές συρράξεις των μεγάλων δυνάμεων, εισέρχονται σε έναν νέο κύκλο εντάσεων-κρίσης και πιθανά πολεμικών και άλλων διευθετήσεων. Η "ανάγνωση" της Βαλκανικής πραγματικότητας ήταν πάντα ένα δύσκολο "έργο" και οι οπτικές γύρω από το ζήτημα παραμορφώνονταν από κρατικά συμφέροντα και παρεμβάσεις κάποιων ενδογενών και εξωγενών δυνάμεων. Τα ψηφιδωτό των Βαλκανίων δεν έχει ακόμα τελ...
Τα πολλαπλά σύνορα ενός μεταβαλλόμενου κόσμου
Συλλογικό έργο
Κριτική (2018)
Μπορεί τα ορατά σύνορα να είναι διαπερατά, αλλά δημιουργούνται νέοι μηχανισμοί και τεχνικές συγκρότησης συμβολικών συνόρων, δηλαδή ορίων, με βάση τα οποία προκύπτουν νέες ταξινομήσεις και ιεραρχήσεις, που σημαίνει και νέες απαγορεύσεις και αποκλεισμοί. Μπορεί να φανταστεί κανείς τι συμβαίνει στα Βαλκάνια μετά το 1989, όταν καταρρέουν τα καθεστώτα, ανοίγουν τα σύνορα, αμφισβητούνται οι προηγούμενες αρχές οργάνωσης των κοινωνιών, αναθεωρούνται τα ζητήματα των εθνικών σχέσεων και καθίσταται μεγάλο ζητούμενο ο επαναπροσδιορισμός των ταυτοτήτων, που, σε ακραίες περιπτώσεις, θέτε...
Ιστορίες πολέμου στην νοτιοανατολική Ευρώπη: Μια προσέγγιση στη διαχρονία
Συλλογικό έργο
Ηρόδοτος (2018)
Υποκατάστατο ισχύος
Στεφανίδης Γιάννης Δ. καθηγητής διπλωματικής ιστορίας
Επίκεντρο (2018)
Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος μαινόταν σε πολλά μέτωπα, οικονομικά, πολιτικά και πολιτισμικά καθώς και στρατιωτικά. Όπως είναι αναμενόμενο, σε μια αναμέτρηση που τροφοδοτείται ιδεολογικά, ο πόλεμος των λέξεων και των ιδεών έπαιξε βασικό ρόλο στην ευρύτερη σύγκρουση. Όπως δείχνει αυτό το βιβλίο, η προπαγάνδα -που είχε ως στόχο τόσο τις συμμαχικές υπό κατοχή χώρες όσο και τις χώρες δορυφόρους του Άξονα- θεωρήθηκε από όλες τις πλευρές θεμελιώδες κομμάτι της πολεμικής προσπάθειας, το οποίο λάμβανε ολοένα μεγαλύτερη προσοχή και ολοένα πιο εξελιγμένη μορφή. Εστιάζοντας στη βρετανική...
Επιστολαί εκ του πεδίου των μαχών του ελληνοβουλγαρικού πολέμου 1913
Παπασαράντος Γεώργιος
Eurobooks (2018)
Σπουδαίαν συμβολήν εις την συγγραφήν της ιστορίας των δύο τελευταίων ημών πολέμων, πλην των επισήμων εκθέσεων των αρμοδίων, κατά των Τούρκων και των Βουλγάρων, θ' αποτελέση βεβαίως τούτο μεν αι αφελείς διηγήσεις των απ'αρχής γενομένων αυτοπτών και μαχητών, αφ' ετέρου δε η κατά την διάρκειαν των ειρημένων πολέμων αποσταλείσαι επιστολαί από των πεδίων των μαχών εκ μέρους των μαχητών προς τους οικείους αυτών. Αι επιστολαί αύται γεγραμμέναι ολίγας στιγμάς μετά τα γεγονότα, άτινα ελάμβανον χώραν έχουσι, φρονούμεν, μεγαλυτέραν σημάσιαν, καθ' όσον οι γράφοντας έγραφαν προς τους...
Οι μεγάλοι σταθμοί της βαλκανικής ιστορίας (1683-2018)
Δουδούμης Γεώργιος Ε.
Καραβία Δ. Ν. - Αναστατικές Εκδόσεις (2018)
Από τις εξελίξεις που ακολούθησαν τη Συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή και τη Συνθήκη του Ιασίου σημαντική για την Ελλάδα ήταν η Συνθήκη της Αμιένης, η οποία υπογράφηκε μεταξύ Γαλλίας και Αγγλίας και ρύθμιζε κυρίως θέματα αποικιών των δύο χωρών καθώς και των Ολλανδίας και Ισπανίας, συμμάχων της Γαλλίας. Με την υπογραφή της (25 Μαρτίου 1802) τα Επτάνησα, τα οποία με τη Συνθήκη του Κάμπο Φόρμιο (17 Οκτωβρίου του 1797 ) και τη διάλυση της Δημοκρατίας της Βενετίας από τον Ναπολέοντα είχαν παραχωρηθεί στη Γαλλία, αναγνωρίστηκαν ως "Επτάνησος Πολιτεία", μια αυτόνομη δημοκρατία υπό...
Η εθνική συγκρότηση στα Βαλκάνια και το λεγόμενο "Μακεδονικό ζήτημα"
Μάνος Δημήτρης 1962-
Εκτός των Τειχών (2018)
Οι μουσουλμάνοι της νοτιο-ανατολικής Ευρώπης
Clayer Nathalie
Ισνάφι (2018)
Τι σημαίνει το 19ο αιώνα να είσαι μουσουλμάνος στα Βαλκάνια; Η Οθωμανική αυτοκρατορία καταρρέει και μαζί της η προνομιακή θέση σου στην περιοχή. Ο μουσουλμανικός πληθυσμός ταυτίζεται με κάποιον ισλαμικό οπισθοδρομισμό, ενώ η (χριστιανική) Ευρώπη, αφού έχει νικήσει στο πεδίο των ιδεών, μπορεί τώρα να υψώσει τις σημαίες και στο πεδίο των μαχών. Τι σημαίνει τον 20ό αιώνα να είσαι μουσουλμάνος στη νοτιοανατολική Ευρώπη; Ανάλογα σε ποιο έθνος-κράτος ανήκεις κατηγορείσαι -λίγο πολύ- ότι είσαι σύμμαχος των Τούρκων, μη πολιτισμένος Ευρωπαίος, μία παραφωνία στη συμφωνία των χριστιαν...
Βαλκάνια, η μεγάλη τρικυμία
Συλλογικό έργο
Κασταλία (2018)
Το βιβλίο "Βαλκάνια, η μεγάλη τρικυμία: Η νοτιοανατολική Ευρώπη του χθες και του σήμερα, μία αναδρομή" αποτελεί συλλογικό έργο, στο οποίο παρουσιάζεται ο "φάκελος" κάθε κράτους της Βαλκανικής αυτοτελώς, όπως και των μεταξύ τους σχέσεων και εξαρτήσεων. Επεξηγείται, ακόμη, ο ανταγωνισμός επιρροής των μεγάλων δυνάμεων στην περιοχή αυτή, όλως ιδιαιτέρως των ΗΠΑ και της Γερμανίας. Προς τούτο περιλαμβάνονται, σε αυτό το βιβλίο των εκδόσεων "Κασταλία", γεωπολιτικές αναλύσεις από τους κατά περίπτωση εξειδικευμένους επιστήμονες-πανεπιστημιακούς για κάθε χώρα, ξεκινώντας από χρονο...
Το βυζάντιο και οι Σλάβοι των Βαλκανίων
Παπαγεωργίου Αγγελική
Ηρόδοτος (2018)
Ο τίτλος του ανά χείρας τόμου, "Το Βυζάντιο και οι Σλάβοι των Βαλκανίων· πόλεμος, ιδεολογία και η εικόνα του άλλου", είναι ενδεικτικός: περιγράφει τη συλλογική έκδοση δημοσιευμένων επιστημονικών άρθρων και ομιλιών με κεντρικό θέμα τις ποικίλες σχέσεις που ανέπτυξε η ανατολική ρωμαϊκή αυτοκρατορία με τους σλαβόφωνους λαούς της χερσονήσου του Αίμου. Οι περισσότερες από τις μελέτες που ανθολογούνται στον τόμο αφορούν στην εικόνα που διαμόρφωσαν οι Βυζαντινοί για τους Σλάβους, έναν λαό που, είτε μετά από δική τους παρότρυνση είτε χωρίς την άδειά τους, εγκαταστάθηκε σε εδάφη που...
"Η ανάπλασις της ευρωπαϊκής Ανατολής"
Τούντα - Φεργάδη Αρετή
Εκδόσεις Ι. Σιδέρης (2018)
Η εντός των εισαγωγικών φράση του κύριου τίτλου ανήκει στον Ελευθέριο Βενιζέλο. Ο όρος "ευρωπαϊκή Ανατολή" αποδίδεται στον Ραιμόν Πουανκαρέ. Οι χρονιές 2012-2013 σηματοδότησαν τα εκατό χρόνια από τη διεξαγωγή των Βαλκανικών Πολέμων και αρκετά ήταν τα επετειακά αφιερώματα, που πραγματοποιήθηκαν όχι μόνο στις συγκεκριμένες χρονικές περιόδους στη χώρα μας, αλλά και σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ηπείρου, πιθανότατα και πέραν αυτής. Το δικό μας ενδιαφέρον επικεντρώθηκε, κυρίως, στη μελέτη του γαλλικού Τύπου της εποχής... Ας επισημανθεί ότι η ανά χείρας μελέτη αφορά και αναδεικνύ...