Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Κάθε φορά που η περίπτωση Βιζυηνού αναδύεται στη σκέψη μου, ανακαλεί επίμονα ένα δίσημο τοπίο (Ανατολή - Δύση) και ταυτόχρονα μια τριπλή διαδρομή (ποίηση, διήγημα, μελέτη). Θα 'λεγες ότι αυτό που συμβαίνει εδώ σηματοδοτεί μια ταυτόχρονη μετακίνηση στο γεωγραφικό και στο δημιουργικό πεδίο. Κάπως έτσι μπορούμε να δούμε σφαιρικά το έργο του Βιζυηνού: σαν μια τριλογία που καθορίζεται από ένα σύνολο χωροχρονικών δεδομένων. Τα στάδια της συγκεκριμένης πορείας είναι ορατά. Πρώτα η ποίηση, ύστερα το διήγημα, τέλος η μελέτη. Με ένα γνωστό επακόλουθο: ότι, ενώ ο ποιητής και διηγηματ...

Πολλά από τα ερωτήματα της λογοτεχνικής μας ιστορίας δείχνουν τα ερευνητικά μας κενά. Η ιστορία της κριτικής, το λογοτεχνικό περιοδικό, η μελέτη των κειμένων που προορίζονται για την σκηνή είναι ορισμένα από αυτά τα ζητήματα και που η παρούσα έκδοση αντιμετωπίζει μέσα από την πρωτογενή έρευνα. Η ερευνητική μελέτη τεκμηριώνει την πραγμάτευση θεμάτων αισθητικών και κριτικών και συζητούνται ορισμένες σημαντικές πολιτισμικές παρεμβάσεις του 20ού αιώνα.

Το βιβλίο περιέχει κριτικά κείμενα που γράφτηκαν από το 1928 έως το 1949 και πρωτοδημοσιεύθηκαν στο περιοδικό "Νέα Εστία". Τα κείμενα που συγκεντρώνονται εδώ δεν εξαντλούν την κριτική δραστηριότητα του Πέτρου Χάρη. Η επιλογή έγινε με κριτήριο την αντοχή των συγγραφέων και των έργων στο χρόνο. Εξαίρεση έχει γίνει για ορισμένους συγγραφείς που εντυπωσίασαν όταν πρωτοφάνηκαν χωρίς να έχουν την αναμενόμενη συνέχεια. [...]

Οι μελέτες που περιέχονται στον παρόντα τόμο αποτελούν τη συγκομιδή της ενασχόλησής μου, στα τελευταία δέκα χρόνια, τόσο με τη γοητευτική εποχή του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, όσο και με τις ιστορικές και πνευματικές "περιπέτειες" της γενέτειράς μου πόλης, της Θεσσαλονίκης. Στα χρόνια του Διαφωτισμού συντελέσθηκαν καθοριστικές αλλαγές στον τομέα της νεοελληνικής σκέψης και ο απόηχος των αλλαγών αυτών σε φιλολογικά θέματα προσέλκυσε το ενδιαφέρον μου. Η Θεσσαλονίκη και γενικότερα ο μακεδονικός χώρος, ιδίως στο πλαίσιο της λογοτεχνικής παραγωγής, δεν έπαυσαν να αποτελούν πεδ...

Μέσα από επιλεγμένα αποσπάσματα επωνύμων της λογοτεχνίας μας το βιβλίο αυτό αναδεικνύει το προσωπικό πρόβλημα υγείας του καθενός και σχολιάζει το πώς η κατάσταση του ασθενούς αντικατοπτρίζεται στη λογοτεχνία ή μετουσιώνεται σε ποίηση. Ο μελετητής δείχνει μέσα από επιλεγμένα κείμενα ποιητών και λογοτεχνών την ιατρική λειτουργία της λογοτεχνίας. Θέματα όπως ο άνθρωπος μπροστά στο θάνατο, η συμπτωματολογία από τη χρήση των ναρκωτικών ή από την επίδραση διαφόρων ασθενειών, δείχνουν το ευρύ φάσμα των ψυχικών αντιδράσεων του ανθρώπου, που κυμαίνονται από τον πόνο, την απελπισία...

Το βιβλίο αυτό αναζητά τη λογοτεχνική καταγραφή της εμπειρίας της προσφυγιάς και τα γνωρίσματα του αφηγηματικού προσώπου του Μικρασιάτη πρόσφυγα στο έργο δημιουργών του μεσοπολέμου, εποχή κατά την οποία διαδραματίζεται η ένταξη των προσφύγων, διαπλεκόμενη με μία πολύπτυχη κρίση της ελληνικής κοινωνίας, απέναντι στην οποία η λογοτεχνία τοποθετείται και παρεμβαίνει. Μέσα από τις εικόνες του πρόσφυγα επιχειρείται να διερευνηθεί - η διαχείριση από την πεζογραφία του προβλήματος επαναπροσδιορισμού του «εθνικού» και της εθνικής ταυτότητας, της επίτευξης της εθνικής ομοιογένειας...

Το παρόν βιβλίο απαρτίζεται από τρία μέρη: προέχει η θεωρητική ανάλυση για τους όρους συγκρότησης του πεδίου της λογοτεχνίας, ιδίως της νεοελληνικής, αντιμετωπίζονται κριτικά δεκάδες απόπειρες μελέτης της και υποτυπώνονται νέες προτάσεις για την ερμηνευτική της κατανόηση. Ως προς τη μορφή του κειμένου, αυτή είναι πολυειδής, δηλαδή καταβάλλεται προσπάθεια να συνυπάρξουν οι κυριότερες εκδοχές του γραπτού λόγου, με δεσπόζουσα όμως και ενοποιό την αποδεικτική λειτουργία της θεωρητικής σκέψης. Τι ακριβώς υπονοούν οι "προστρίψεις"; Η λέξη κυκλοφορεί μέσα από τους πεζούς στίχου...

Την πρόθεση γι' αυτό το βιβλίο την είχα από χρόνια. Για μερικούς από τους περιλαμβανόμενους σ' αυτό συγγραφείς θεωρούσα ιδεαλιστικά ως ηθική οφειλή μου το να ασχοληθώ με το έργο τους. [...] (από τα προλεγόμενα του συγγραφέα)

Το βιβλίο στοχεύει στην κάλυψη του κενού ανάμεσα στα διδακτικά και στα ακραιφνώς ακαδημαϊκά που είναι αναγκαία για τη μετάβαση των φοιτητών φιλολογίας -αλλά και όσων ενδιαφέρονται για την ενίσχυση των δεξιοτήτων τους προς μία συστηματική μελέτη της νεοελληνικής λογοτεχνίας- από τις γενικές γνώσεις λογοτεχνίας στην επιστήμη της νεοελληνικής φιλολογίας. Έχοντας τον χαρακτήρα προθαλάμου, το βιβλίο αυτό αποσκοπεί: Α) στην εξοικείωση του ενδιαφερόμενου με τη "γλώσσα" της νεοελληνικής φιλολογίας, δηλαδή με το ειδικό λεξιλόγιο, τον τρόπο χρήσης της ορολογίας, αλλά και τις βασικ...

Το έργο αυτό πραγματεύεται το αισθητικό και καλλιτεχνικό κίνημα της αληθοφάνειας που κυριαρχούσε στο Β΄ ήμισυ του 19ου αιώνα. Η διερεύνηση του ζητήματος γίνεται στο πλαίσιο της αθηναϊκής πνευματικής και λογοτεχνικής σιωπής, με άξονα αναφοράς το έργο του Άγγελου Βλάχου (1838-1920). Το λογοτεχνικό και κριτικό-θεωρητικό έργο του Βλάχου είναι άρρηκτα δεμένα με τις απαιτήσεις της αληθοφάνειας και προσφέρονται κατεξοχήν για να κατανοήσει κανείς τη συναρμογή των στοιχείων της. Η διαδρομή του Βλάχου οριοθετεί το ευρύ φάσμα των διακλαδώσεων της αληθοφάνειας στο πεδίο των μετα-ρομαν...

Ο συγγραφέας και μεταφραστής, υπό τον ειρωνικό τίτλο "Πόσα χουνέρια και τι πλεκτάνες!" (στίχος του Νίκου Εγγονόπουλου από το ποίημα "Το κουτί της Πανδώρας") κυκλοφορεί σε έναν τόμο 200 σελίδων οκτώ λογοτεχνικά δοκίμια που αναφέρονται στους Διονύσιο Σολωμό, Γιάννη Ρίτσο, Γιάννη Σκαρίμπα, Νίκο Εγγονόπουλο και Θανάση Βαλτινό. Με το γνωστό ύφος και τη σπάνια σκευή του συγγραφέα (από τη γλώσσα του οποίου δεν λείπει ίσως καμιά περίοδος της ελληνικής σε όλη τη διαχρονία της), τα κείμενα είναι απολαυστικά στην ανάγνωσή τους, ειρωνικά και ταυτόχρονα υψηλής φιλολογικής επάρκειας....

Καρπός εξαντλητικής έρευνας αρχειακών τεκμηρίων και ευρύτατης βιβλιογραφίας, η έκδοση κατορθώνει να ανασυστήσει το αποκρυφιστικό και μυστικιστικό υπόβαθρο της σικελιανικής ποίησης, αλλά και των Δελφικών Γιορτών, του έργου ζωής του ζεύγους. Υπογραμμίζεται η κυρίαρχη επίδραση των πνευματικών και αισθητικών αναζητήσεων της Εύας στον νεαρό και κατόπιν στον ώριμο Σικελιανό. Επίσης, αποδεικνύεται η ενεργή συμμετοχή του ζεύγους σε διεθνείς κύκλους, οι καλλιτεχνικές και πολιτικές αναζητήσεις των οποίων περιλάμβαναν μια μεγάλη γκάμα ενδιαφερόντων: από τον αποκρυφισμό και τον μυστ...

Ο Πέτρος Πικρός, αινιγματικός όσο και αγνοημένος συγγραφέας, πρωταγωνίστησε στην "προλεταριακή" ή "σοσιαλιστική" λογοτεχνία κατά την πρώτη δεκαετία του Μεσοπολέμου (1920-1930). Μετά το 1931, που επήλθε κρίση στις σχέσεις του με την ηγεσία του Κομμουνιστικού Κόμματος, απεπέμφθη από τους κόλπους της Αριστεράς και για πολλούς μελετητές θεωρείται ότι έπαψε πλέον να γράφει. Με την ανά χείρας μελέτη -βασισμένη σε πολυετή έρευνα- διευκρινίζονται τα ως τώρα ασαφή και διφορούμενα βιογραφικά στοιχεία του συγγραφέα (όνομα, ψευδώνυμα, ηλικία, καταγωγή, λανθάνοντα έργα κλπ)· αποκαλύπτο...

Το περιοδικό "Διαγώνιος" εκδόθηκε το 1958 στη Θεσσαλονίκη και εντυπωσίασε με την ποιότητα και την αρτιότητά του. Είναι πια καιρός ν' αρχίσει η αποτίμηση του ρόλου του στην πνευματική ζωή της Θεσσαλονίκης. Αυτό επιχειρεί να κάνει ο λογοτέχνης και μελετητής Γιώργος Μολυβίδης, ξεκινώντας από τα κείμενα κριτικής ποίησης, πεζογραφίας, δοκιμίου και ζωγραφικής που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό κατά την πρώτη πενταετία και υπογράφονται κυρίως από τον Ντίνο Χριστιανόπουλο, τον Π. Μουλλά, τον Ηλία Πετρόπουλο. Όπως τονίζει ο συγγραφέας, επέλεξε να ασχοληθεί με τα κείμενα κριτικής κατά τ...