Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο Γ. Νικολόπουλος, διευθυντής του αναγνωστηρίου του Συλλόγου προς Διάδοσιν των Ελληνικών Γραμμάτων στην Αθήνα, προσφέρει έναν εύχρηστο περιηγητικό οδηγό για τον κοινό επισκέπτη των σημαντικότερων μονών της Ιεράς Κοινότητας του 'Αθω: Εσφιγμένου, Βατοπαιδίου, Κουτλουμουσίου, Ιβήρων, Ξηροποτάμου, Αγίου Παντελεήμονος και της ρωσικής σκήτης του Αγίου Ανδρέου. Ο συγγραφέας περιγράφει με συντομία την αρχιτεκτονική, τον διάκοσμο, το ιστορικό ίδρυσης, τις αποστάσεις μεταξύ των μοναστηριών, το φυσικό τοπίο, το τυπικό και τις καθημερινές συνήθειες των Αγιορειτών μοναχών. Επίσης, παρέχ...

Ο Μιχαήλ Λέκος, φοιτήσας στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από το Λεωνίδιο δημοσιεύει μία σύντομη και περιεκτική πραγματεία για την διάλεκτο της ιδιαίτερης πατρίδας του. Η πραγματεία, που έρχεται να συμπληρώσει παλαιότερες μελέτες για τα τσακωνικά (του Θ. Οικονόμου, 1846, 1870, και του Βαυαρού Δέφνερ), ξεκινά με εισαγωγή για την τσακωνική φυλή, προσδιορίζοντάς την ως απογόνους των αρχαίων Σπαρτιατών και ανασκευάζοντας έτσι την άποψη του Φαλμεράυερ, ο οποίος θεωρούσε τους Τσάκωνες ως απόγονους Σλάβων. Εν συνεχεία ο Λέκος αναλύει τη γραμματική της τσακωνικής διαλ...

Ο οικονομολόγος Αθανάσιος Βερναρδάκης (1844-1912), ο οποίος εργάστηκε ως υπάλληλος στους σιδηροδρόμους Πειραιώς-Λαμίας και στην μεταλλευτική επιχείρηση του Ανδρέα Συγγρού στο Λαύριο, είναι από τους πρωτεργάτες της οικονομικής ιστορίας στην Ελλάδα. Ήταν αδελφός του Δημητρίου και Γρηγορίου και καταγόταν από τη Μυτιλήνη. Η μελέτη του περί του εν Ελλάδι εμπορίου, που είναι ένα από τα συνολικά δεκαεννέα δημοσιεύματά του, βραβεύτηκε το 1885 από τον Σύλλογο προς Διάδοσιν των Ελληνικών Γραμμάτων. Ο Βερναρδάκης, ο οποίος υπήρξε αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας του Στανισλάου (Stani...

Η πρωτότυπη αυτή μελέτη αναφέρεται στη κατά γράμμα σημασία και στην αποκρυφιστική χρήση του συμβόλου "ΕΙ", που συναντάται σε πλείστες επιγραφές και αναθήματα στο αρχαίο μαντείο των Δελφών αλλά και της Δωδώνης. Συγγραφέας είναι ο ιατροφιλόσοφος και διπλωμάτης (στην οθωμανική υπηρεσία) Στέφανος Καραθεοδωρής (1834-1908) με καταγωγή από το Βοσνοχώρι της Αδριανούπολης, ο οποίος χρημάτισε προσωπικός ιατρός του Σουλτάνου Αβδούλ Χαμίτ και υπήρξε ο γενάρχης της ονομαστής οικογένειας των Καραθεοδωρήδων, που ανέδειξε διπλωμάτες και επιστήμονες, μεταξύ των οποίων τον υιό του, διαπρεπή...

Ο διάσημος Έλληνας γλωσσολόγος Γεώργιος Ν. Χατζιδάκις (1848-1941), καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, αποδεικνύει εδώ με γλωσσολογικά τεκμήρια την ελληνικότητα των Αρχαίων Μακεδόνων (και κατ' επέκταση του γεωγραφικού χώρου όπου αυτοί κατοικούσαν). Δεδηλωμένος σκοπός του συγγραφέα είναι να ανατρέψει το επιχείρημα ότι "η Μακεδονία ουδέποτε ήν Ελληνική χώρα ουδ' οι Μακεδόνες γνήσιοι Έλληνες". Με βάση ελληνικές και λατινικές πηγές αποδεικνύει ότι η μακεδονική διάλεκτος ήταν ετυμολογικά ακραιφνώς ελληνική και οι αρχαίοι Μακεδόνες δεν διέκριναν τους εαυτούς τους εθνολογικά από τ...

Το έργο του Ερμάννου Λούντζη, που γράφτηκε το 1855, τρία χρόνια αφότου ο ίδιος εξελέγη βουλευτής στην Ιόνιο Βουλή (με το κόμμα των ριζοσπαστών), αποτελεί αναντικατάστατη πηγή για τη Λατινοκρατία και (ιδίως) τη Βενετοκρατία στην Επτάνησο. Ο Ζακύνθιος κόμης εκθέτει το πολιτικό πλαίσιο των διαδοχικών λατινικών κατακτήσεων (Νορμανδών, Ανδηγαυών, Τόκων) και της βενετικής κατάκτησης των Επτανήσων, και εν συνεχεία (μέσα σε είκοσι κεφάλαια) εξετάζει τους θεσμούς της βενετικής διοίκησης (βάιλους, συνδίκους, Προβλεπτές. κήνσορες κλπ.) και των αστικών κοινοτήτων (Γενικό Συμβούλιο των...

[set δύο τόμων] Το δίτομο αυτό έργο του Ανδρέα Μ. Ανδρεάδη (βλ. αρ. 202 της Βιβλιοθήκης Ιστορικών Μελετών) εντάσσεται τρίτο στη Σειρά Νεοελληνικής Οικονομικής Ιστορίας της Βιβλιοθήκης Ιστορικών Μελετών. Το μνημειώδες αυτό πόνημα του κορυφαίου Κερκυραίου οικονομολόγου καλύπτει σχεδόν εξαντλητικά την ιστορία του βενετικού φορολογικού συστήματος και γενικότερα της βενετικής δημόσιας οικονομίας στα Επτάνησα. Όπως σημειώνει ο ίδιος, με εξαίρεση τα σταφιδικά, πριν τη δημοσίευση αυτής της μελέτης η όλη δημόσια οικονομία της Επτανήσου επί Βενετοκρατίας ήταν πράγματι terra incogn...

[set δύο τόμων] Το δίτομο αυτό έργο του Ανδρέα Μ. Ανδρεάδη (βλ. αρ. 202 της Βιβλιοθήκης Ιστορικών Μελετών) εντάσσεται τρίτο στη Σειρά Νεοελληνικής Οικονομικής Ιστορίας της Βιβλιοθήκης Ιστορικών Μελετών. Το μνημειώδες αυτό πόνημα του κορυφαίου Κερκυραίου οικονομολόγου καλύπτει σχεδόν εξαντλητικά την ιστορία του βενετικού φορολογικού συστήματος και γενικότερα της βενετικής δημόσιας οικονομίας στα Επτάνησα. Όπως σημειώνει ο ίδιος, με εξαίρεση τα σταφιδικά, πριν τη δημοσίευση αυτής της μελέτης η όλη δημόσια οικονομία της Επτανήσου επί Βενετοκρατίας ήταν πράγματι terra incogn...

Ο Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος (1815-1891), ο θεμελιωτής και "πατέρας" της νεοελληνικής ιστοριογραφίας, ανασκευάζει εδώ τις "παραδοξολογίες" του Φαλλμεράυερ περί εκσλαβισμού των Ελλήνων. Το βιβλίο αυτό είναι η πρώτη ιστορική πραγματεία του Παπαρρηγόπουλου και αποτελεί τον προάγελο της πεντάτομης Ιστορίας του Ελληνικού Έθνους (1860-1877). Η δημοσίευση της "Ιστορίας του Μωρέως κατά τον Μεσαίωνα" του Γερμανού ιστοριογράφου (1830) αποτέλεσε το έναυσμα για την γένεση της ελληνικής ιστοριογραφίας. Ο Παπαρρηγόπουλος επισημαίνει στον πρόλογό του: "Τινές ισχυρίσθησαν, ως γνωστόν, ότ...

Ο δάσκαλος Νικόλαος Νικοκλής (γεν. Κοζάνη 1818), κάνει επισκόπηση των αρχαίων και νεώτερων θεωριών και καταθέτει τη δική του άποψη για την καταγωγή των Αλβανών. Με την πραγματεία αυτή ο Νικοκλής αναγορεύτηκε διδάκτωρ της φιλοσοφίας στη βασιλική Ακαδημία του Gottingen της Γερμανίας. Ο Έλληνας συγγραφέας μελετά τους αρχαίους (Στράβωνα, Ηρόδοτο και τον Θουκυδίδη) και νέους συγγραφείς (Leibnitius 1768, Pouqueville 1820, Xylander 1835, Hahn 1854), απορρίπτει την έως τότε αντίληψη περί αυτοχθονίας των Αλβανών, δηλαδή ως απογόνων των Πελασγών ή των Ιλλυριών, και τούς θεωρεί συγγεν...

Η μελέτη του Δανιήλ Μανίν (1804-1857), του τελευταίου Δόγη της Βενετίας (1848-49), αποτελεί πολύτιμη και αναντικατάσταση πηγή για τη μελέτη του βενετικού δικαίου. Ο Μανίν προσφέρει μία περιεκτική σύνοψη των βενετικών Στατούτων (Statuta), δηλαδή των συλλογών νόμων που εξέδωσε η κεντρική διοίκηση της Βενετικής Δημοκρατίας από το 1242 έως το 1729. Συγκεκριμένα, εξετάζει το οικογενειακό δίκαιο, την εξ αδιαθέτου κληρονομία, τα συμβόλαια και τις παραγραφές, τους εμπορικούς και ναυτιλιακούς κώδικες, τους τιμαριωτικούς κώδικες και τους ποινικούς και δικονομικούς νόμους. Η ισχύς και...

Ο λόγιος Δημήτριος Βικέλας (1835-1908), μετέπειτα ιδρυτής του "Συλλόγου προς Διάδοσιν Ωφελίμων Βιβλίων" (1899), αναλύει βασικές παραμέτρους της νεοελληνικής φιλολογίας. Ως αφετηρία τοποθετεί το έτος 1453 και προσδιορίζει ως κύριους τόπους καλλιέργειάς της την Κρήτη (έως το 1669) και τα Επτάνησα: από τους 350 φιλολόγους της περιόδου 1500-1700, που εντοπίζει ο Σάθας, τα δύο πέμπτα ήταν Κρήτες και Επτανήσιοι. Η άνθιση ("ο προς μάθησιν οργασμός") κορυφώνεται τον 18ο αιώνα με επίκεντρο τους Φαναριώτες, τον Ρήγα και τον Κοραή. Ο Βικέλας υπογραμμίζει την επίδραση των πολιτικών γεγ...

Ο συγγραφέας, πρώτος υποπρόξενος της Ελλάδας στην Κύπρο (Λευκωσία), γράφει την πρώτη ελληνική διπλωματική έκθεση για την οικονομία της μεγαλονήσου. Η έκθεση του Έλληνα υποπροξένου περιέχει πολύτιμα στοιχεία για τη γεωργία, το εμπόριο, τη ναυτιλία, το υπέδαφος, τις αλυκές και λοιπούς πόρους, τη γεωγραφία, την εθνογραφία, την πολιτική και τη στρατιωτική διοίκηση της Κύπρου ανά επαρχία. Η έκδοσή της απευθύνεται "προς γνώσιν των ομογενών, και ιδίως των εμπορευομένων με της πλουσίας και φύσει ωραίας μεγαλονήσου ταύτης" και στο τέλος παρατίθεται πίνακας με τον αριθμό και την χωρη...

Η σύντομη αυτή πραγματεία, που κυκλοφόρησε από τη Βιβλιοθήκη της εφημερίδας "Εστία", αποτελεί σύνοψη της ιστορίας της Κύπρου από την αρχαιότητα έως την άφιξη του πρώτου Βρετανού κυβερνήτη επί της νήσου, στις 10 Ιουλίου 1878. Η πραγματεία αυτή έχει πολιτικό στόχο· ο Σπυρίδων Λάμπρος, τότε υφηγητής της Ελληνικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, αποσκοπεί στο να αποδείξει την αδιάσπαστη ελληνικότητα της μεγαλονήσου σε μία κρίσιμη καμπή της ιστορίας της. Κατανοώντας τις μακροπρόθεσμες συνέπειες της βρετανικής κατάκτησης, ο Έλληνας ιστορικός επισημαίνει διορατικά ότι «η Κύπρος...

Ο Γεώργιος Ι. Κοτσοβίλλης (1833-1893), πρακτικός ναυπηγός στο νεώριο της Σύρου, παρουσιάζει "συστάσει του Υπουργείου των Ναυτικών" λεπτομερή και εμπεριστατωμένη έκθεση για τον σχεδιασμό και την εξάρτιση των εμπορικών πλοίων παντός είδους. Στο πρώτο μέρος γίνεται περιγραφή των πλοίων κατά είδος (κορβέτας, μπάρκου, μπρικίου, γολέτας, σκούνας, κότερου, μπρατσέρας κτλ.), ενώ στο δεύτερο, τρίτο και τέταρτο μέρος του βιβλίου ο συγγραφέας αναφέρεται στην τοποθέτηση και τον χειρισμό των ιστίων, των σχοινιών, των λέμβων και των πάσης φύσεως εξαρτημάτων και εργαλείων των ιστιοφόρων π...

Ο ιστοριοδίφης Παναγιώτης Χιώτης (1814-1896), δάσκαλος και διευθυντής της Δημοσίας Βιβλιοθήκης της Ζακύνθου, πραγματεύεται εδώ την εξέλιξη της νεοελληνικής γλώσσας και των ποικίλων διαλέκτων της. Ο σκοπός του ήταν διττός: να τεκμηριώσει την άμεση καταγωγή της νεοελληνικής από την αρχαία και δη την ομηρική γλώσσα, και δεύτερον να αποδείξει ότι το γλωσσικό ιδίωμα των Επτανησίων ήταν αμιγώς ελληνικό. Ανασκευάζει έτσι τα επιχειρήματα, ότι οι Επτανήσιοι είναι "βαρβαρόφωνοι ή φραγγόφωνοι και αφιλόκαλλοι", και συμπεραίνει ότι "η δημοτική γλώσσα του Επτανησίου επιφέρεται τας αυτάς...

Ο Ηπειρώτης λόγιος Παναγιώτης Αραβαντινός (βλ. αρ. 220 και 271 της Βιβλιοθήκης Ιστορικών Μελετών) αποθησαυρίζει εδώ 1.962 παροιμίες που βρίσκονταν τον 19ο αιώνα σε χρήση στην ιδιαίτερη πατρίδα του. Ο συγγραφέας προσφέρει σύντομη ερμηνεία τους και, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, παραθέτει το αντίστοιχο αρχαίο ρητό, τεκμηριώνοντας έτσι την (κατά τον Κ. Παπαρρηγόπουλο) αδιάσπαστη τρισχιλιετή συνέχεια και ενότητα του ελληνισμού. Ο Π. Αραβαντινός δημοσιεύει επίσης 51 ρητά "εξηγμένα εκ της Αγίας Γραφής", τα οποία χρησιμοποιούνταν από τους συγχρόνους του Έλληνες, ως επί το πλείσ...

Ο Γεώργιος Σπανιολάκης, πρώην μέλος της επιτροπής διαχείρισης και ελέγχου του λογαριασμού των δανείων και πρόεδρος του βουλευτικού, κατηγορεί τους Ιωάννη Ορλάνδο και Ανδρέα Λουριώτη για "κακίστη διαχείριση" και "σπατάλη" του δευτέρου αγγλικού δανείου ήδη από την περίοδο που το διαπραγματεύονταν στο Λονδίνο, και απορρίπτει τις σχετικές κατηγορίες κατά των ελληνικών κυβερνήσεων της Επανάστασης. Το (κατά τον συγγραφέα) "αηδές" θέμα των δανείων ταλάνισε τον ελληνικό πολιτικό κόσμο επί μία δεκαετία και έγινε αφορμή για διχασμούς και πολιτικές δολοφονίες (του Οδυσσέα Ανδρούτσου)....

Ο Αλέξανδρος Μαρτέλλης [Alessandro Martelli] προσφέρει μια εμπεριστατωμένη γεωφυσική, υδρολογική και γεωλογική περιγραφή των Παξών (του Παξού και του Αντίπαξου). Ο Ιταλός διδάκτωρ της φυσικής επισκέφθηκε τα νησιά το 1889 και εντυπωσιάστηκε από το ιδιόμορφο βραχώδες και κρημνώδες τοπίο τους και εντόπισε ιαματικές πηγές και κοιτάσματα πετρελαίου. Το βιβλίο περιέχει 18 ασπρόμαυρες φωτογραφίες του λιμανιού του Γαΐου, του Λογγού, της Πλάκας, των ακτών, των θαλάσσιων σπηλαίων και περίεργων γεωλογικών μορφωμάτων, έναν έγχρωμο γεωλογικό και υψομετρικό χάρτη των δύο νησιών, και βιβλ...