Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο Γ. Νικολόπουλος, διευθυντής του αναγνωστηρίου του Συλλόγου προς Διάδοσιν των Ελληνικών Γραμμάτων στην Αθήνα, προσφέρει έναν εύχρηστο περιηγητικό οδηγό για τον κοινό επισκέπτη των σημαντικότερων μονών της Ιεράς Κοινότητας του 'Αθω: Εσφιγμένου, Βατοπαιδίου, Κουτλουμουσίου, Ιβήρων, Ξηροποτάμου, Αγίου Παντελεήμονος και της ρωσικής σκήτης του Αγίου Ανδρέου. Ο συγγραφέας περιγράφει με συντομία την αρχιτεκτονική, τον διάκοσμο, το ιστορικό ίδρυσης, τις αποστάσεις μεταξύ των μοναστηριών, το φυσικό τοπίο, το τυπικό και τις καθημερινές συνήθειες των Αγιορειτών μοναχών. Επίσης, παρέχει στοιχεία για τα μετόχια των μονών. Η ιστορική αξία του βιβλίου έγκειται κυρίως στο δεύτερο μέρος του, το "μέρος πολιτικόν", όπου αναπτύσσεται η προσπάθεια των Ρώσων να εποικίσουν το 'Αγιο Όρος με Ρώσους μοναχούς με σκοπό τον "εξανδραποδισμόν του ελληνισμού". Η μεγαλύτερη σλαβική κοινότητα, πέραν της Μονής Παντελεήμονος, όπου μόναζαν τότε 400 Ρώσοι, ήταν η σκήτη του Αγίου Ανδρέου, όπου εγκαταβιούσαν 200 Ρώσοι μοναχοί. Ο συγγραφέας καυτηριάζει την αδιαφορία των πολιτικών της Ελλάδας και τούς καλεί σε εγρήγορση, "καθόσον ο αστήρ του Ελληνισμού δεν έσβησεν".