Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η προετοιμασία της παρούσας - πρώτης - έκδοσης της "Συμφωνίας του Χριστού" του Χαρίλαου Περπέσα, ενός εκ των σημαντικότερων συμφωνικών έργων του ελληνικού ρεπερτορίου, υπήρξε εξαιρετικά χρονοβόρα και πολύπλοκη. Το τελικό χειρόγραφο του συνθέτη δεν σώζεται και έτσι έπρεπε να ανασυσταθεί η παρτιτούρα από τα μεμονωμένα μέρη των οργάνων της ορχήστρας, όπως αυτά είχαν σχεδιαστεί από μουσικό αντιγραφέα για τις ανάγκες της πρώτης εκτέλεσης. Αντίγραφο αυτού του μουσικού υλικού μάς διέθεσε ευγενικά ο μουσικός παραγωγός της εταιρείας "Φόρμιγξ" κύριος Χρήστος Τσενές, ο οποίος στο παρε...

Εισαγωγικό σημείωμα Η "Σουίτα για ορχήστρα εγχόρδων" γράφτηκε για το Preparatory String Ensemble, ένα από τα σύνολα που αποτελούν την Greater Princeton Youth Orchestra (GPYO). Ολοκληρώθηκε στις 10 Ιανουαρίου 1993 και παίχτηκε τον Μάιο του 1993· είναι αφιερωμένη στον John Enz, τσελίστα της Princeton Symphony Orchestra, άλλου συνόλου της GPYO, και μουσικό ταγμένο στην οργάνωση και διδασκαλία νέων μουσικών -όχι μόνο του Πρίνστον. Η αφιέρωση κατοπτρίζει την αφοσίωση του ίδιου του Δυμιώτη στην μουσική εκπαίδευση της νεολαίας, και στην διδασκαλία της μουσικής ως κοινωνική προ...

Εισαγωγικό σημείωμα Ο ιδιοφυής Κύπριος βιολιστής και συνθέτης Φάνος Δυμιώτης (1965-2007) τελείωσε την σύνθεση του Νονέτου για 2 φλάουτα, 2 όμποε, 2 κλαρινέτα, 2 φαγκότα και πιάνο στις 20 Ιανουαρίου του 1986, όντας προπτυχιακός φοιτητής στο Κολέγιο Trinity Hall του Κέιμπριτζ. Πήρε το πτυχίο του τον Ιούνιο του ίδιου έτους (με μία εξαιρετικά σπάνια διπλή ύψιστη διάκριση), και εν συνεχεία παρακολούθησε μεταπτυχιακές σπουδές στην σύνθεση (από τον Σεπτέμβριο 1986 ώς τον Αύγουστο 1987) στο ίδιο το Trinity Hall College, και μετά στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον, που το Νοέμβριο του 199...

Σημείωμα του συνθέτη Έγραψα το έργο The Soldier’s Blues από το καλοκαίρι του 2006 μέχρι τις αρχές του 2007 κατόπιν ανάθεσης από τη Mid-Atlantic Symphony Orchestra. Καθώς το έργο προοριζόταν εξαρχής ως συνοδοιπορικό του έργου του Stravinsky L’histoire du soldat (Η ιστορία του στρατιώτη) και καθώς η ενορχήστρωση είναι πραγματικά ταυτόσημη, αποφάσισα να αποτίσω φόρο τιμής στο αριστούργημα του Stravinsky με μικρές αναφορές από τις οποίες αντλείται μεγάλο μέρος του θεματικού υλικού. Ο στρατιώτης του τίτλου δεν είναι φυσικά ένας στρατιώτης με σάρκα και οστά, αλλά μια στεν...

Το κουιντέτο πνευστών Ηπειρώτικο Χρονικό γράφτηκε από τον Οκτώβριο του 2004 ως τις 2 Μαρτίου του 2005, μετά από παραγγελία της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών. Βασίζεται σε παραδοσιακό υλικό της Ηπείρου (πολυφωνικά τραγούδια, καθαρές συνηχήσεις, χαρακτηριστική ρυθμολογία, ανατολίτικες προσμίξεις, κ.λπ.) που συνδυάζεται με στοιχεία της σύγχρονης δυτικής μουσικής. Εκφράζει έτσι μια ακόμα πτυχή της αείζωης Εθνικής μας Σχολής. Στο γνωστό δημοτικό τραγούδι "Βασιλική προστάζει βεζύρη Αλή Πασά" χρησιμοποιείται ως πυρήνας η εκδοχή που υπάρχει στη συλλογή του Ν. Λάβδα. Το υπόλοιπο "θεμελι...

Το όνομα της Ρένας Κυριακού (1917-1994) έχει πρωτίστως συνδεθεί με τις υψηλού επιπέδου πιανιστικές ερμηνείες της. [...] Η συνθετική της δραστηριότητα, εντούτοις, παραμένει ελάχιστα γνωστή, παρά το γεγονός ότι συνιστούσε αναπόσπαστο τμήμα των σπουδών και των απαρχών της μακράς καλλιτεχνικής της σταδιοδρομίας, από τις αρχές της δεκαετίας του 1920 (σε ηλικία πέντε ετών) έως τις αρχές της δεκαετίας του 1940. Στο Αρχείο Ρένας Κυριακού σώζονται 75 ολοκληρωμένα έργα της, στην συντριπτική τους πλειονότητα για σόλο πιάνο, καθώς επίσης ευάριθμα τραγούδια για φωνή και πιάνο, κομμάτια...

Το όνομα της Ρένας Κυριακού (1917-1994) έχει πρωτίστως συνδεθεί με τις υψηλού επιπέδου πιανιστικές ερμηνείες της. [...] Η συνθετική της δραστηριότητα, εντούτοις, παραμένει ελάχιστα γνωστή, παρά το γεγονός ότι συνιστούσε αναπόσπαστο τμήμα των σπουδών και των απαρχών της μακράς καλλιτεχνικής της σταδιοδρομίας, από τις αρχές της δεκαετίας του 1920 (σε ηλικία πέντε ετών) έως τις αρχές της δεκαετίας του 1940. Στο Αρχείο Ρένας Κυριακού σώζονται 75 ολοκληρωμένα έργα της, στην συντριπτική τους πλειονότητα για σόλο πιάνο, καθώς επίσης ευάριθμα τραγούδια για φωνή και πιάνο, κομμάτια...

Ο πασίγνωστος γερο-Δήμος (Σεπτ.-Οκτ. 1859) του Παύλου Καρρέρ (1829-1896) σε ποίηση Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, αποτελεί την εμβληματικότερη μελωδία όλης της ελληνικής μουσικής. Η δημοτικότητά του (τόσο μεγάλη ώστε να λησμονηθεί εντελώς ο συνθέτης, και το έργο να θεωρείται ως δημοτικό τραγούδι), είναι πιθανότητα μοναδική στα παγκόσμια μουσικά χρονικά. Τις δύο σημαντικότερες χρονολογικά και ασφαλώς από τις αρχαιότερες μνείες του τραγουδιού οφείλουμε στον ίδιο το συνθέτη, στο σωζόμενο μέρος των ανεκτίμητων "Απομνημονευμάτων" του που διακόπτουν απότομα στο έτος 1887. Μνεία πρώτη:...

Σημείωμα του ενορχηστρωτή και επιμελητή της έκδοσης Η "Σουίτα για βιολί και μικρή ορχήστρα" (1929) του Νίκου Σκαλκώτα (1904-1949) είναι ένα από τα έργα που ο συνθέτης άφησε πίσω του στο Βερολίνο γύρω στον Μάρτιο του 1933, νομίζοντας ότι η επιστροφή του στην Αθήνα θα ήταν προσωρινή. Ώριμη σύνθεση της περιόδου μαθητείας του στην τάξη του Άρνολντ Σαίνμπεργκ, γραμμένη από έναν δεινό βιολονίστα-συνθέτη, αφιερώθηκε στον διακεκριμένο Ρώσο σολίστ του βιολιού και αρχιμουσικό Anatol [Anatoly] Knorre, ο οποίος την παρουσίασε για πρώτη φορά δημόσια τον Απρίλιο του 1930 σε συναυλία...

Σημείωμα του ενορχηστρωτή και επιμελητή της έκδοσης Η "Σουίτα για βιολί και μικρή ορχήστρα" (1929) του Νίκου Σκαλκώτα (1904-1949) είναι ένα από τα έργα που ο συνθέτης άφησε πίσω του στο Βερολίνο γύρω στον Μάρτιο του 1933, νομίζοντας ότι η επιστροφή του στην Αθήνα θα ήταν προσωρινή. Ώριμη σύνθεση της περιόδου μαθητείας του στην τάξη του Άρνολντ Σαίνμπεργκ, γραμμένη από έναν δεινό βιολονίστα-συνθέτη, αφιερώθηκε στον διακεκριμένο Ρώσο σολίστ του βιολιού και αρχιμουσικό Anatol [Anatoly] Knorre, ο οποίος την παρουσίασε για πρώτη φορά δημόσια τον Απρίλιο του 1930 σε συναυλία...

Η μονογραφία του Μανώλη Σειραγάκη για τον κερκυραίο συνθέτη Ναπολέοντα Λαμπελέτ (1864-1932) παρουσιάζει τεκμηριωμένα τη μυθική καριέρα του συνθέτη στο West End του Λονδίνου και το παράδοξο ότι αυτή δεν μπόρεσε να επηρεάσει τη μουσική και θεατρική ζωή της Αθήνας.

Οι "Τρεις Ελληνικοί Χοροί" είναι το πέμπτο κατά χρονολογική σειρά καθαρά ορχηστρικό έργο του Μανώλη Καλομοίρη, μετά τη "Ρωμέικη Σουίτα", τη "Συμφωνία της Λεβεντιάς", τις "Νησιώτικες ζωγραφιές" για βιολί και ορχήστρα, και τη "Συμφωνία των Ανίδεων και των Καλών Ανθρώπων". Το έργο γράφτηκε για μεγάλη συμφωνική ορχήστρα και πήρε την οριστική του μορφή στην Πράγα το 1934. Ωστόσο, και τα τρία μέρη από τα οποία αποτελείται έχουν στην πραγματικότητα συντεθεί στην πρωτότυπη μορφή τους πολύ νωρίτερα, ήδη κατά τη δεκαετία του 1910, ως μέρος άλλων συνθέσεων του Καλομοίρη. [...] (Νίκ...

Με την αγάπη του για την ποίηση και τη φυσική του κλίση προς την τέχνη των στίχων, ο συνθέτης και αρχιμουσικός Λεωνίδας Ζώρας (1905-1987) θα αναγνωρίσει εν έτει 1925, πρώτος μεταξύ των ελλήνων μουσουργών, την ποιητική αξία του Καρυωτάκη. Πολύ πριν από την έκδοση της ποιητικής συλλογής "Ελεγεία και Σάτιρες" (1927) και τον εντυπωσιακό απόηχό της, [...] ο Ζώρας καταπιάνεται με τον "Γύφτο", από τη δεύτερη συλλογή του ποιητή, τα Νηπενθή (1921). Με εξαίρεση τον κύκλο 5 τραγουδιών του συνθέτη Θεόδωρου Καρυωτάκη, που εκδόθηκε το 1934 ως αφιέρωμα στη μνήμη του εξάδελφου του ποιητή...

[...] Πρωτότυπο είναι το έργο αυτό γιατί αποτελεί την πρώτη μουσικολογική μελέτη μιας σημαντικής μερίδας του ελληνικού ρεπερτορίου. Και είναι βασικό για αυτόν τον ίδιο λόγο. Ο Γιάννης Μπελώνης έχει συλλάβει μία πολύ ελκυστική μορφή στο έργο του. Βαίνει από το γενικό στο ειδικό με μία σαφήνεια, που δίνει στον αναγνώστη την αίσθηση μιας καλά προγραμματισμένης πορείας. Εξετάζοντας αρχικά το φαινόμενο της μουσικής δωματίου στην δυτική Ευρώπη, προχωρά σε μία ευρεία, πολύπλευρη και σφαιρική πρόσληΨη των συνθηκών υπό τις οποίες έγινεη διασπορά της δυτικής εν γένει μουσικής στη...

Σύμφωνα με τη γαλλόφωνη επισημείωση στη μοναδική χειρόγραφη παρτιτούρα του, που φυλάσσεται στο Αρχείο Μητρόπουλου της Γενναδείου Βιβλιοθήκης, το έργο "Ταφή" για ορχήστρα ολοκληρώθηκε την Πέμπτη 9 (νέο ημερολόγιο: 22) Απριλίου 1915, όταν ο δεκαεννιάχρονος τότε Δημήτρης Μητρόπουλος (1896-1960) σπούδαζε στο Ωδείον Αθηνών, ως υπότροφος, πιάνο με τον Ludwig Wassenhoven και αντίστιξη με τον Armand Marsick. Κατά την τελευταία τριετία, ίσως και τετραετία, είχε ήδη δώσει δείγματα δημιουργικής γραφής -κάποια κομμάτια για πιάνο, για βιολί και πιάνο, για φωνή και πιάνο, καθώς κι ένα μι...

Το έργο Un morceau de concert (Κομμάτι συναυλίας), για βιολί και πιάνο, κατέχει ξεχωριστή θέση στην μουσική δημιουργία του Δημήτρη Μητρόπουλου, ως η παλαιότερη σωζόμενη σύνθεσή του στον τομέα της μουσικής δωματίου. Οι λιγοστές πληροφορίες που διαθέτουμε σχετικά με αυτό είναι πάντως αρκετά συγκεχυμένες και προέρχονται σχεδόν αποκλειστικά από μια χειρόγραφη σελίδα τίτλου, η οποία προστέθηκε εκ των υστέρων στην αυτόγραφη και ιδιαίτερα επιμελημένη (καθαρογραμμένη με μελάνη) αλλά αχρονολόγητη παρτιτούρα του έργου. Εκεί, ο πρωτότυπος γερμανικός τίτλος - Conzert-Stuck - αποδίδεται...

Η "Συμφωνία αρ. 2" είναι μια προσπάθεια καταγραφής προσωπικών μουσικών βιωμάτων και συναισθηματικών καταστάσεων. Από τα τέσσερα μέρη του έργου, το πρώτο "Allegro deciso" ακολουθεί το σχήμα: Θέση - Αντίθεση - Σύνθεση / Θέση ΙΙ - Αντίθεση ΙΙ - Κατάληξη, που, αν και θυμίζει παραδοσιακές μουσικές φόρμες, δεν ταυτίζεται μαζί τους για δύο λόγους: Αφενός γιατί διαιρεί το μέρος αυτό σε δύο ίσα αντί σε τρία τμήματα, κι έπειτα γιατί δεν βασίζεται σε επαναλαμβανόμενα μελωδικά θέματα, αλλά σε μουσικούς πυρήνες που εστιάζονται στο διάστημα έκτης μικρής και επανέρχονται λιγότερο ή περισ...

"Το όλο έργο διέπεται από έναν έντονο υπαρξιακό προβληματισμό, που περνά από διάφορες φάσεις για να καταλήξει σε μια θετική αλλά σκληρή κατάφαση ζωής, όπως αυτό δηλώνει το δυναμικό φινάλε". Με αυτές τις γραμμές ο συνθέτης προσπάθησε να περιγράψει το Κουιντέτο που, όπως είχε ο ίδιος αναφέρει, είχε ως αφορμή για τη σύνθεσή του το κείμενο "Ο μεγάλος ιεροεξεταστής" του Ντοστογιέφσκι από το έργο "Αδελφοί Καραμαζώφ". [...] Θα τολμούσαμε να διατυπώσουμε την άποψη ότι το μεγάλο επίτευγμα του έργου δεν είναι η μουσική καταγραφή ενός διαλόγου που καταλήγει στη "σκληρή κατάφαση τη...

Σημείωμα του συνθέτη Τα τελευταία χρόνια, η ελληνική παραδοσιακή μουσική έχει γίνει η κινητήρια δύναμη του συνθετικού μου έργου. Επανεφευρίσκω, ανασυντάσσω και ανασυνθέτω παραδοσιακά μουσικά θέματα, διατηρώντας την ενέργεια και τη λεπτότητά τους, την αυθεντικότητα του αρχέγονου μοντέλου τους, τον παλμό και την ψυχή τους, ακολουθώντας τα χνάρια των "ανωνύμων" που έφτιαχναν τα δημοτικά τραγούδια. Των κάθε λογής "ανωνύμων" και χωρίς σύνορα συνθετών, έξω από κάθε φυλετικό αυτοθαυμασμό. Καθώς το υλικό αυτό στροβιλίζεται στα χέρια μου, παίρνει αναγκαστικά κάτι από την προσωπικ...

Πρόλογος Ο Γιώργος Κουμεντάκης με τη "Μαντινάδα για πιάνο" (2016) προσεγγίζει την κρητική παραδοσιακή μουσική μέσω ενός κλασικού οργάνου, του πιάνου. Το κομμάτι παραπέμπει στις συγγενείς για τον κρητικής καταγωγής συνθέτη κοντυλιές, σύντομες μουσικές φράσεις, δηλαδή, που παίζονταν αρχικά σ' ένα κομμάτι καλαμένιου αυλού μεταξύ δύο διαδοχικών κονδύλων (κοντύλων), και στη συνέχεια πέρασαν και στη μουσική για έγχορδα παραδοσιακά όργανα (λύρα, βιολί). Όπως η κάθε δοξαριά έχει πολλά γυρίσματα-επεξεργασίες, έτσι και ο συνθέτης αυτοσχεδιάζει με νότες που αντιστοιχούν στις "δαχτυ...