Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Σύμφωνα με τη γαλλόφωνη επισημείωση στη μοναδική χειρόγραφη παρτιτούρα του, που φυλάσσεται στο Αρχείο Μητρόπουλου της Γενναδείου Βιβλιοθήκης, το έργο "Ταφή" για ορχήστρα ολοκληρώθηκε την Πέμπτη 9 (νέο ημερολόγιο: 22) Απριλίου 1915, όταν ο δεκαεννιάχρονος τότε Δημήτρης Μητρόπουλος (1896-1960) σπούδαζε στο Ωδείον Αθηνών, ως υπότροφος, πιάνο με τον Ludwig Wassenhoven και αντίστιξη με τον Armand Marsick. Κατά την τελευταία τριετία, ίσως και τετραετία, είχε ήδη δώσει δείγματα δημιουργικής γραφής -κάποια κομμάτια για πιάνο, για βιολί και πιάνο, για φωνή και πιάνο, καθώς κι ένα μικρό έργο για κουαρτέτο εγχόρδων (Dαnse des fαunes) - αλλά για πρώτη φορά καταπιανόταν μ' ένα έργο μεγαλύτερης πνοής, για ορχήστρα. Ο μελλοντικός αυτός διάσημος μαέστρος επρόκειτο να χρησιμοποιήσει το συμφωνικό μέσο σε πολύ λίγες περιστάσεις της προσωπικής του δημιουργίας: στο "Concerto Grosso" (1928), στην όπερά του "Sreur Beαtrice" (1918-1920), στις δύο υποκρούσεις σε αρχαίες ελληνικές τραγωδίες ("Ηλέκτρα" του Σοφοκλή, 1936, "Ιππόλυτος" του Ευριπίδη, 1937) και σε μερικές δικές του ενορχηστρώσεις έργων του Bach και του Saint-Saens. Στη σελίδα τίτλου του χειρογράφου ο Μητρόπουλος παραθέτει την λακωνική φράση με την οποία ο Ευαγγελιστής Ματθαίος αναφέρει τα της ταφής του Ιησού από τον Ιωσήφ. Στη συνέχεια, και μ' έναν αντίστοιχα λακωνικό τρόπο, ο συνθέτης μάς πληροφορεί ότι το έργο είναι ένας θρήνος "για κείνον που υπέφερε για μας, για κείνον που όλοι πρέπει ν' αγαπούν και να λατρεύουν". Ο ευγγενής ευσεβισμός της πρoγραμματικής αυτής δήλωσης αποκαλύπτει την πραγματική του έκταση και σημασία μέσω του γαλλικού ποιητικού αποσπάσματος που παρατίθεται στην εσωτερική σελίδα της παρτιτούρας. Πρόκειται για δύο εδάφια από το τρίτο μέρος ("ο Εσταυρωμένος") του δεύτερου βιβλίου του ημιτελούς ποιήματος "Το τέλος του Σατανά" ("La fin de Satan"), ενός από τα τελευταία του Victor Hugo. Στην εκτεταμένη αυτή βιβλική εποποιία, διανθισμένη με καββαλιστικά και ταλμουδικά μοτίβα, ο ποιητής ιστορεί τα δεινά που προξένησαν στην ανθρωπότητα τα τρία φονικά εργαλεία, με τα οποία όπλισε το χέρι του Κάιν η Λιλίθ, απεσταλμένη του εκπεπτωκότος Σατανά: το χάλκινο (σύμβολο της πολεμικής ρομφαίας), το ξύλινο (μετωνυμία του σταυρού και της αγχόνης) και το πέτρινο (πρόπλασμα της φυλακής, έμβλημα της ανθρώπινης αιχμαλωσίας και δουλείας). Στα δύο δάνεια αποσπάσματα που χρησιμοποιεί ο Μητρόπουλος ως Φιλολογικό έναυσμα για τον συμφωνικό επιτάφιο θρήνο του, η Σταύρωση δεν φέρνει τη λύτρωση και ο Γολγοθάς παραμένει ο διαρκής τόπος του εγκλήματος, το μέρος "όπου η θρησκεία σκότωσε τον Θεό". [...] (Χάρης Ξανθουδάκης, από τον πρόλογο) Και λαβών το σώμα ο Ιωσήφ ενετύλιξεν αυτό σινδόνι καθαρά, και έθηκεν αυτό τω καινώ μνημείω ο ελατόμησεν εν τη πέτρα... Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, κεφάλαιο κζ', εδάφια 59-60 ΥΣ.. Δεν είναι τίποτ' άλλο παρά μια προσευχή! ένας θρήνος! που βγαίνει από τα βάθη της ψυχής μου, για κείνον που υπέφερε για μας!, για κείνον που όλοι πρέπει ν' αγαπούν και να λατρεύουν!!!!! Δ. Μητρόπουλος