Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Μακριά, πολύ μακριά στο διάστημα, λένε πως υπάρχει ένας μικρός πλανήτης που μοιάζει εκπληκτικά με τη Γη. Είναι πολύ μικρός, χίλιες φορές πιο μικρός κι απ' το φεγγάρι. Έχει ωστόσο, θάλασσα και στεριά, βουνά και κάμπους, ποτάμια και λίμνες, λουλούδια και δέντρα, ζώα, ψάρια και πουλιά, και -το πιο σπουδαίο- ανθρώπους! Ανθρώπους μεγάλους και παιδιά, ίδιους σαν της Γης. Επειδή είναι τόσο μικρός, δε χωρά επάνω του παρά μια μονάχα μικρούλα χώρα. Κι η χώρα αυτή έχει μόνο μια μεγάλη πόλη, δύο τρεις μικρότερες και μερικά χωριά.

Μια μακρά και στέρεη πνευματική φιλία αποθανατίζεται με τον τόμο αυτό: η φιλία του Αιμ. Χουρμούζιου με τον Νίκο Καζαντζάκη. Αρχινισμένη τον καιρό του μεσοπολέμου, τότε που η μεγάλη μορφή του Καζαντζάκη άρχισε να υψώνεται, γεμάτη δημιουργική βούληση, στο στερέωμα των γραμμάτων μας, συνεχίστηκε ως την ώρα που ο θάνατος ήρθε να του ασφαλίσει τ' ανήσυχα μάτια στην ξενιτιά. Πολλά ήταν τα κοινά σημεία που συνταίριασαν στο ζυγό της φιλίας τις δύο αυτές εξαιρετικές φυσιογνωμίες: η σοβαρότητα, η ειλικρινής εσωτερική ανησυχία, η υψηλοφροσύνη κι ο γνήσιος πόνος του πνεύματος, η μον...

ΤΩΝ ΕΡΑΣΤΩΝ Ρουφώντας ο ένας το αίμα του άλλου με χείλια χέρια πόδια στριγγή τριβή των σπλάχνων ξεσκίζοντας σάρκες βυθισμένοι σε λυσσαγμένο πέλαγο λόγια και θρύψαλα στο λαρύγγι κραυγές γυαλιά και μέταλλα καρφωμένα στα στήθη βλέφαρα μεθυσμένα κοχλίες τρομώδεις ξερνούν τον έξω κόσμο αρνούνται ένα πλέγμα δοκιμάζει την αντοχή αναδίνει φωτιές του χώματος θανάσιμες ευωδιές στην κλίνη μια πυροστιά στενάζει βουλιμία κι απελπισία της φλόγας κατατρώγει τις σάρκες. Ορμώντας παραζαλισμένοι μ' άλαλη σκλήρυνση κατανικώντας την τρυφερότητα αγρός πυρκαγιάς...

Πιστεύω ακράδαντα σ' αυτό που λέγεται, ότι ο αναγνώστης είναι δημιουργός. Ότι τελικά ένα κείμενο δεν είναι παρά μια πρόφαση για να δράσει η φαντασία του αναγνώστη, δίνοντας κι αυτή απ' την πλευρά της σάρκα και περίγραμμα σε πρόσωπα και καταστάσεις, πλουτίζοντας τον συγγραφέα και τις ιδέες του. Έτσι το έργο του προεκτείνεται μέσα στον προβληματισμένο αναγνώστη ανανεωμένο (αλλά όχι προδομένο) από την προσθήκη της ευαισθησίας του. Η αναζήτηση του ίδιου του εαυτού του μέσα στις γραμμές που χάραξε κάποιος άλλος, περικλείει μια μαγεία και μια διαλεκτική. Από το ζευγάρωμα αναγνώστ...

V Εννιά νησιά στην άβυσσο κι εκείνος π' αγαπούσα. Τώρα διάττοντες αλιεύω μέσα σ' έρημο ανασηκώνομαι και πέφτω καθώς στοιχεία μνημονικά ανάβουν πυρκαγιές που να μετρήσω δεν προφταίνω. Φεγγάρια τρίμερα γίναν τα πρόσωπα κι ο ασβέστης ο άσβηστος κάνει εγκαύματα τα τελευταία όνειρα με τη συνέργεια των δακρύων. [...] Κάπου-κάπου κολλώ έναν επίδεσμο ύπνου κι η φωνή μου κάνει σθεναρή το μνημόσυνο που θα πεί: πίστη στην αιωνιότητα ή του φορτίου συναίσθηση της ζωής.

Πολλοί από τους στοχασμούς που περιέχει τούτο το βιβλίο περιλαμβάνονται σε ομιλίες, διαλέξεις και άρθρα που έχουν δημοσιευθεί σε πρακτικά, σε περιοδικά και σε εφημερίδες. Ωστόσο νόμισα πως επειδή πραγματεύονται το ίδιο θέμα, την υγεία και την ιατρική από διάφορες πλευρές, θα ήταν ίσως σκόπιμο να συγκεντρωθούν σε ένα τόμο. Οι στοχασμοί όμως δεν σταματούν ποτέ και πουθενά! Η πείρα και η ανησυχία τους τρέφουν. Για τούτο ας συγχωρεθούν μερικές προσθήκες και αρκετές φορτικές επαναλήψεις, που προσπαθούν να υπογραμμίσουν η σημασία της αφετηρίας που τις προκάλεσε. Από το διάλογο...

[...]Όλοι σπρώχνονται στο διάδρομο. Τρίζουν τα κόκκαλά τους, βρωμούν, είναι αδύνατον να πάρει κανείς ανάσα. Τους είχα συνηθίσει εκεί στις φωτογραφίες τους, στις επίχρυσες κορνίζες τους, με τα τυπικά τους χαμόγελα, ένα πλήθος ανθρώπους, που ήταν πολύ σωστά και πολύ αποφασιστικά πεθαμένοι, γιατί, βέβαια, πρέπει και κάποτε να πεθαίνουν οι άνθρωποι και κάνουν πολύ καλά που πεθαίνουν -και να που βρίσκονται και πάλι αντίκρυ μου, με τη θλιβερή τους ζωντάνια. Ανοίγουν την πόρτα, νιώθω τη μπόχα να με σκεπάζει ολάκερο, πασκίζω απελπισμένα να σωθώ αλλά δεν το καταφέρνω. Οι άνθρωποι αυ...

Η διαυγής και απολλώνεια παράσταση της ελληνικής τραγωδίας στην εξωτερική της μορφή, δηλαδή στην τεχνική της διάρθρωση, η ολοκλήρωση του επικού στοιχείου που ανευρίσκεται πλούσιο στο αρχαίο δράμα και ο βαθύτατος διονυσιασμός του χορού που αποτελεί την πληθωρική έκφραση της εσωτερικής δραματικής κινήσεως της τραγωδίας, εμφανίζουν με αρτιότητα πλήρη και ακηλίδωτη το μεγαλείο της αρχαίας τέχνης. [...] (απόσπασμα από το εισαγωγικό κείμενο του βιβλίου "Μερικές σκέψεις για το αρχαίο δράμα")

Η μοίρα του Νέου Ελληνισμού συμπυκνώνεται και κρυσταλώνεται σε μερικές εξαιρετικές φυσιογνωμίες που γέννησε ο τόπος αυτός. Οι φυσιογνωμίες αυτές είναι οι κλείδες που αποκρυπτογραφούν την Ιστορία μας, που ερμηνεύουν τις περιπέτειες και τα επιτεύγματα του λαού μας - ενός λαού που η ιστορική μνήμη του είναι θησαυρός αιματηρός, περηφάνεια κι ευθύνη. Μια από τις φυσιογνωμίες αυτές ήταν ο Καποδίστριας, μια άλλη ο Βενιζέλος. Τώρα έρχεται η σειρά του Ίωνος Δραγούμη, καθώς συμπληρώνονται φέτος εκατό χρόνια από τη γέννησή του. "Ψυχή περίφανη, παλλικαρίσια" κατά τον Καζαντζάκη,...

Το βιβλίο αυτό περατώθηκε πριν 2 χρόνια. Δεν αποφάσιζα να το εκδώσω, αφήνοντάς το να κοιμάται σ' ένα συρτάρι, παρακινημένος από κάποιο σκεπτικισμό για τον αριθμό αναγνωστών που θα ενδιέφερε το περιεχόμενό του. (Ο Γκαίτε ζητούσε ένα εκατομμύριο αναγνώστες και πολλοί συγγραφείς, στις αναμνήσεις τους, εξέφρασαν τον φόβο πως έχασαν τον χρόνο τους με το ν' αφοσιωθούν στη συγγραφή). Μέσα στους δισταγμούς μου, ένας σπουδαίος ιστορικός με παρακίνησε να το εκδώσω, αναφερόμενος -για να με πείσει,- ούτε λίγο ούτε πολύ, στον Πλάτωνα που συμβούλευε ν' αφήνουμε να κοιμούνται τα χειρόγρα...

[...] Η μελέτη που ακολουθεί χωρίζεται σε δύο μέρη. Το πρώτο είναι μια προσπάθεια βιογραφήσεως στηριγμένη σ' όσες γραπτές κι άγραφες αλλ' οπωσδήποτε έγκυρες μαρτυρίες μπόρεσα να συγκεντρώσω -σε στενή συνάφεια με το έργο του. (Δίνω τα γεγονότα και τις πληροφορίες χωρίς να τ' αλλοιώσω. Η αυστηρή κριτική έρευνα, όταν στηρίζεται σε συγκεκριμένες εκδηλώσεις και πράξεις, αποφεύγει -πρέπει να αποφεύγει- τη μυθοποιΐα. Κι όταν το αντικείμενο ξεφεύγει την άμεση παρατήρησή μας, η προσπάθεια για τη σύνθεση της ψυχολογικής προσωπογραφίας καταλήγει αναπότρεπτα σε νοθεία της ίδιας της προ...

Τον περασμένο Απρίλιο, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας κύριος Κωνσταντίνος Τσάτσος, συνοδευόμενος από την σύζυγό του κυρία Ιωάννα Τσάτσου, πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στη Γαλλία, ύστερ' από πρόσκληση του Προέδρου της Γαλλικής Δημοκρατίας κ. Βαλερύ Ζισκάρ ντ' Εσταίν. Η επίσκεψη αυτή, πέρα από τον εθιμοτυπικό της χαρακτήρα, έδωσε αφορμή, σε μια κρίσιμη στιγμή του Έθνους μας, ν' ακουστούν και από τα χείλη του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας αλλά κι από τα χείλη των Γάλλων επισήμων λόγοι σπουδαίοι που καθορίζουν και τη θέση της Ελλάδας μέσα στο σημερινό κόσμο, κα...

Σε λίγο -το 1980- ο Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος συμπληρώνει εξήντα ολόκληρα χρόνια άγρυπνης πνευματικής παρουσίας μέσα στον νεοελληνικό πνευματικό χώρο. Στα 1920 έγινε συνδιευθυντής του λογοτεχνικού περιοδικού "Μούσα", ύστερ' από εφηβικά δημοσιεύματα, κι από τότε ως σήμερα, στέκεται στη πρώτη γραμμή των συγγραφέων του τόπου μας. Η προσωπική αγωνία, η αγρύπνια της συνείδησής του και η υψηλή ευγένεια της ψυχής του συνταιριασμένα θαυμαστά μ 'ένα ισχυρότατο κι εξαιρετικά πλούσιο συγγραφικό τάλαντο, ανέδειξαν τον Ι. Μ. Παναγιωτόπουλο όχι μονάχα ένα μεγάλο και γονιμότατο συγγραφέα ά...

[...] Τ' αθάνατα βιβλία δεν είναι πολλά. Οι βιβλιοθήκες είναι σπίτι ζωντανών, είναι όμως και νεκροταφείο.. Σήμερα όμως νιώθουμε πως και κείνα τα βιβλία που δεν είναι αθάνατα, έχουν στα σπλάχνα τους τα ταπεινά κάποια λαμπερά σπέρματα αθανασίας, που δεν κάρπισαν αλλά και που δεν θα εκμηδενιστούν. Πλάϊ σ' αυτά, τα βιβλία-μαρτυρίες και τα βιβλία-γνώση συντείνουν στην βαθύτερη γνωριμία της Ιστορίας του Πολιτισμού κι οπλίζουν το νου με σοφία. Δεν αξίζει να τα περιφρονούμε. Αλλά και να μη λησμονούμε πως η σοφία της καρδιάς είναι υπέρτερη. Ο Πασκάλ, μάρτυρας. Το βιβλίο αυτό προσ...

[...] Ο τόμος αυτός ξεκινά από μια σειρά δοκίμια όπου διατυπώνονται οι θεμελιακές θέσεις του Χουρμούζιου για τη λογοτεχνία και πιο συγκεκριμένα, για την πεζογραφία σε άμεση και διαρκή συνάρτηση με τον ελληνικό χώρο. Για κείνον, πέρα από την ηθογραφική παραγωγή του περασμένου και του πρώτου τετάρτου του δικού μας αιώνα, η λογοτεχνία μας υποφέρει από ένα βαρύ και σοβαρό νόσημα: της λείπει η ελληνοκεντρικότητα, ο ελληνικός χαρακτήρας, όχι στα θέματα που επιλέγει, αλλά στο ήθος. Από το ίδιο νόσημα υποφέρει και η νεοελληνική λογοτεχνική κριτική. [...] (από την εισγαγωγή του Κ...

Συγκροτώντας με τα "Τετράδιά" της η "Ευθύνη" την πινακοθήκη των εξαιρετικών μορφών του Νέου Ελληνισμού, θεώρησε καθήκον της να σταθεί και να γιορτάσει πνευματικά τα εβδομηντάχρονα του Παντελή Πρεβελάκη. Γιατί το έργο του υψώνεται σοβαρό και στέρεο, με ιερή προαίρεση αθανασίας, δίδαγμα και μάθημα των Ελλήνων. Στο έργο αυτό έχει εκφραστεί με αξιοζήλευτη γλώσσα η δραματική συνείδηση του Ελληνισμού και η τραγικότητα των καιρών μας, κι αποτελεί αναπαλλοτρίωτη κατάθεση του Έθνους, τιμή του λαού και καύχηση. Το "Τετράδιο" έπρεπε κανονικά να συγκροτήσουν μελετήματα γραμμένα για...