Οι προλαλήσαντες

Μελετήματα για φυσιογνωμίες του νέου ελληνισμού

[...] Τ' αθάνατα βιβλία δεν είναι πολλά. Οι βιβλιοθήκες είναι σπίτι ζωντανών, είναι όμως και νεκροταφείο.. Σήμερα όμως νιώθουμε πως και κείνα τα βιβλία που δεν είναι αθάνατα, έχουν στα σπλάχνα τους τα ταπεινά κάποια λαμπερά σπέρματα αθανασίας, που δεν κάρπισαν αλλά και που δεν θα εκμηδενιστούν. Πλάϊ σ' αυτά, τα βιβλία-μαρτυρίες και τα βιβλία-γνώση συντείνουν στην βαθύτερη γνωριμία της Ιστορίας του Πολιτισμού κι οπλίζουν το νου με σοφία. Δεν αξίζει να τα περιφρονούμε. Αλλά και να μη λησμονούμε πως η σοφία της καρδιάς είναι υπέρτερη. Ο Πασκάλ, μάρτυρας. Το βιβλίο αυτό προσπαθεί ν' αποδώσει τα τροφεία ενός νεώτερου συγγραφέα στους παλιότερους. Κι επειδή, μέσα στον χώρο όπου η Ιστορία άνοιξε τα μάτια της για να ψυχώνει και να βασανίζει ένα λαό, των Ελλήνων, η Τέχνη του λόγου συναρθρώνεται σπαραχτικά με την ιστορική περιπέτεια των ανθρώπων, η τροφή ενός συγγραφέα δεν προέρχεται μόνο απ' το κελλάρι της Τέχνης αλλά κι από κείνο της Ιστορίας. Ανάμεσα στις φωνές που άκουσα, αυτές άγγιξαν την ψυχή μου ώστε να βρει τον αρμόδιο λόγο για να τις αναδώσει. Η απόδοση των τροφείων είναι Παράδοση, είναι διαδικασία της ζωής ιερή, γιατί είναι διαδικασία σάρκας και πνεύματος. Αποδίδει κανείς· ωστόσο, δεν παύει να αισθάνεται οφειλέτης. 26.5.1979