Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η σειρά "Κείμενα και εικόνες", αναζητώντας το άρωμα των παλιών συναναστροφών, συγκεντρώνει γύρω από ένα θέμα ανθρώπους της γραφής και της εικόνας. Ένα παιχνίδι εκφραστικής ανταλλαγής που φιλοδοξεί να φέρει πιο κοντά τον βιβλιόφιλο με τον φιλότεχνο -με δυό λόγια: να πλατύνει και να βαθύνει την καλλιέργειά μας.

Έχουν περάσει δύο χρόνια από τότε που ο Αλέξανδρος Κοτζιάς έφυγε από κοντά μας, και το κενό που άνοιξε ο παράλογος χαμός του γίνεται όλο και βαθύτερο. Το συναισθανόμαστε με οδύνη, εμείς που είχαμε την τιμή να εκδώσουμε το σύνολο του πεζογραφικού του έργου και είδαμε πάντα στο πρόσωπό του όχι μόνον έναν από τους σημαντικότερους συγγραφείς του τόπου, αλλά κι έναν ανεκτίμητο φίλο, ο οποίος δεν έπαφε να μας εμψυχώνει με τη σεμνή ανθρώπινη παρουσία του. Να γιατί, ύστερα από τη μεταθανάτια έκδοση της νουβέλας "Το σοκάκι", με την οποία ολοκληρώθηκε -αλίμονο, οριστικά- αυτό το έ...

Εξορία: να είσαι ξένος στον κόσμο που φτιάχνεται γύρω σου και στον ίδιο σου τον τόπο. Σήμερα περισσότερο παρά ποτέ. Και να γυρεύεις, μέσα σ' αυτή την εξορία, μια πατρίδα: έναν τόπο -ή μήπως μια ου-τοπία;- για να δώσεις στη ζωή σου νόημα. Ένα ανθρώπινο πρόσωπο. Σήμερα περισσότερο παρά ποτέ, όταν όλα σε υποχρεώνουν να γυμνωθείς από τις αυταπάτες σου και να κοιτάξεις κατάματα τον εαυτό σου. Να σκεφτείς από πού έρχεσαι και πού πηγαίνεις, για να καταλάβεις το πώς και το γιατί της εξορίας σου. Τότε ίσως γεννηθούν μέσα σου κάποια απρόσμενα ερωτήματα για σένα και για όλους τους ε...

Τα 24 κείμενα που απαρτίζουν τον παρόντα τόμο καλύπτουν χρονικό διάστημα εξήντα και πλέον ετών. Παρουσιάζονται εδώ κατά τη χρονολογική σειρά δημοσίευσής τους και διαγράφουν την αναμέτρηση της κριτικής με το ποιητικό και δοκιμιακό έργο του Σεφέρη. Ταυτόχρονα, καθιστούν ευκρινή την πορεία που ακολούθησε η κριτική για να εντοπίσει και να διερευνήσει κεντρικά θέματα του σεφερικού έργου, ενός έργου με βαθιές ρίζες στην ελληνική και την ευρωπαϊκή γραμματεία. Τα κείμενα που έχουν ανθολογηθεί, μαζί με την πλούσια επιλογή βιβλιογραφίας στο τέλος του τόμου, καθιστούν την "Εισαγωγή στ...

Γραμμένο στα 1979, το βιβλίο αυτό δεν είναι μόνο μία μελέτη αναφοράς για τον στοχαστή Σεφέρη, η κοσμοθεωρία του οποίου αναπτύσσεται εδώ με τρόπο φωτεινό που διαλύει πολλές παρεξηγήσεις. Μας βοηθάει ακόμα -και απ' αυτή την άποψη είναι πιο επίκαιρο από ποτέ- να σκεφτούμε τη θέσης της Ελλάδας μέσα στον σύγχρονο κόσμο, να αναζητήσουμε τα θεμέλια πάνω στα οποία θα μπορούσαμε σήμερα να χτίσουμε έναν εύρωστο ελληνικό πολιτισμό και, τελικά, να καταλάβουμε με ποιαν έννοια ο ελληνισμός θα ήταν δυνατό να ξαναγίνει μια οικουμενική ιδέα για τους δύσκολους καιρούς μας.

Πώς ένας άνθρωπος γίνεται συγγραφέας. Ή: ο έρωτας, η ποίηση, το Παρίσι, η νοσταλγία της ρίζας, η Ελλάδα, το νόημα της ζωής, οι ανοιχτοί ορίζοντες του κόσμου -όλα τούτα μπορεί να μην είναι παρά οι διαφορετικές ονομασίες και τα διαδοχικά στάδια της ίδιας μοναδικής αναζήτησης. Κι ακόμα: πώς αυτός ο άνθρωπος αλλάζει, μέρα με την ημέρα, από τη ρομαντική και αφελή του εφηβεία ως την οδυνηρά κατακτημένη ωριμότητα, και πώς, μες από απανωτές ανατροπές και διαψεύσεις, αλλάζει μέσα η εικόνα του τόπου και του κόσμου -πώς η μοναχική υπαρξιακή του περιπέτεια πλέκεται με την ταραγμένη ελλ...

Ξεκινώντας την έκδοση επιλεγμένων κειμένων του, δημοσιευμένων από το 1976 ως σήμερα, ο Γιάννης Κιουρτσάκης ανακαλεί συγχρόνως σε τούτο το βιβλίο μια πνευματική πορεία μισού αιώνα και απορεί: Πώς ένα αστόπαιδο, βγαίνοντας από το πανεπιστήμιο που στάθηκε για εκείνο η Ευρώπη, ένιωσε την ανάγκη να σπουδάσει στο ταπεινό σχολειό του Καραγκιόζη! Και πόσα νέα πράγματα έμαθε εκεί! Πώς μέσα στη ναυαγισμένη επίσημη Ελλάδα, που έφερε τη χούντα του 1967, ανέπνεε πάντα ένας ζωντανός λαϊκός πολιτισμός. Πώς η ομαδική συνδημιουργία του θεάτρου σκιών από τους παλιούς καραγκιοζοπαίχτες και το...

Ξεκινώντας από το ημερολόγιο του παρθενικού του ταξιδιού στη Νέα Υόρκη, ο Γιάννης Κιουρτσάκης περιγράφει το κράμα θάμβους και απορίας που κυριεύει έναν άνθρωπο ριζωμένο στην προνεωτερική παράδοση του τόπου του μπροστά σε τούτη την κοσμόπολη-"θριαμβικό κατόρθωμα" της νεωτερικότητας, αλλά και σύμβολο της περιπλάνησης στον ρευστό μετανεωτερικό μας κόσμο. Ο προσωπικός διάλογος με τις μύριες φωνές της πολυπλόκαμης μητρόπολης οδηγεί τη σκέψη του προς τα πίσω: στους θαλασσοπόρους, τους μετανάστες, την άγρια Δύση. Ψηλαφεί στα κτίρια και στις χειρονομίες των ανθρώπων τις ανθρωπολογι...

Η μελέτη της ανθρώπινης δράσης, επικοινωνίας και γνώσης μέσα από την προοπτική του σώματος είναι ένας καινούργιος ορίζοντας εξερεύνησης της ενσώματής μας ύπαρξης και των σχέσεων μας με τους άλλους ανθρώπους. Ο υπερνοησιαρχισμός (ορθολογισμός) και αφαιρετικός αντικειμενισμός της Δυτικής πολιτισμικής παράδοσης και μαζί μ' αυτόν οι περισσότερες προσεγγίσεις της φιλοσοφίας, της ψυχολογίας, της ιστορίας, της κοινωνιολογίας, αλλά και των επιστημών της αγωγής έχουν σε μεγάλο βαθμό αγνοήσει τις θεμελιακές σχέσεις του σώματος με τις γνωστικές (γνωσιακές), επικοινωνιακές και πολιτισμ...

"Ήρωές" του είναι τελικά τα ίδια τα λογοτεχνικά είδη και μάλιστα το κατ' εξοχήν είδος των Νεότερων Χρόνων, το μυθιστόρημα, αυτή η αναζήτηση ενός ανθρώπινου νοήματος μέσα στον διάλογο και στην πολυφωνία· να πορεύεται πάντα δίχως τέλος. εφ' όσον "το μυθιστόρημα δεν έχει ολοκληρώσει την εξέλιξη του" -αντίθετα, δεν παύει ακόμα και σήμερα να αλλάζει, να εξελίσσεται, να τροποποιεί τους ίδιους του τους κανόνες ή μάλλον να τους υπερβαίνει συνεχώς, αφού, μας λέει τελικά ο Μπαχτίν, "δεν έχει τον παραμικρό κανόνα", αν όχι να στρέφει τη ράχη στο "απόλυτο παρελθόν" του έπους και να' ναι...

Για τον Προγκίδη, ο Παπαδιαμάντης είναι ο Μεγάλος Πρεσβευτής του Μυθιστορήματος στη Χώρα του Βυζαντίου. Και να που τα πράγματα μοιάζουν να περιπλέκονται δυσάρεστα: αυτός ο κατ' εξοχήν μυθιστοριογράφος δεν είναι μυθιστοριογράφος! Έγραψε βέβαια τρία τέσσερα μυθιστορήματα, όμως το μεγαλύτερο και, αν καταλαβαίνω σωστά, το καλύτερο μέρος του έργου του αποτελείται από διηγήματα. Ακόμα μια πρόκληση: το διήγημα και το μυθιστόρημα θεωρούνται εδώ όχι ως διαφορετικές, αντιθετικές οντότητες (ορθά, κατά τη γνώμη μου: ποτέ δεν διέκρινα κάποια διαφορά ουσίας ανάμεσα σ' ένα διήγημα του Τσέ...

Στο μικρό αυτό βιβλίο δημοσιεύονται τα τέσσερα κείμενα που διαβάστηκαν στην παρουσίαση του βιβλίου του Διονύση Κ. Μαγκλιβέρα "Το τέλος και η αρχή" (Οκτώβριος 2013). Μέσα από έναν γόνιμο διάλογο με το βιβλίο, οι τέσσερις επιφανείς ομιλητές επεκτάθηκαν σε ευρύτερες θεματικές και μίλησαν γενικότερα για την εποχή μας. Στα παραπάνω κριτικά δοκίμια προστέθηκε, με την άδεια του συγγραφέα της, και μία σχετική επιστολή του ακαδημαϊκού Θανάση Βαλτινού προς τον Δ.Κ. Μαγκλιβέρα.

Αγαπητές φίλες και αγαπητοί φίλοι, Αν η Ελλάδα τους τελευταίους μήνες μοιάζει με φωτογραφία όπου οι γραμμές των προσώπων και των πραγμάτων είναι συγκεχυμένες, αυτό δε σημαίνει ότι έχει εκλείψει από όλους μας ο πόθος της διαύγειας. Η ανάγκη της ανασύνθεσης και της ανασύνταξης απέναντι στις κυρίαρχες για την ώρα λογικές οι οποίες επιβάλλουν τις προσωπικές φιλοδοξίες των πολιτικών ηγετών πάνω στις ευτελισμένες συλλογικότητές μας. Πάνω στην ταπεινωμένη αλλά τη μόνη ζωντανή άλλη Ελλάδα, η Δική μας Ελλάδα, η οποία ασφαλώς και δεν εμφανίζεται πουθενά σ' αυτή τη θολή και εσκε...

Το 2021 συμπληρώνονται διακόσια χρόνια από την έναρξη, όπως έχει οριοθετηθεί, του ελληνικού αγώνα για εθνική ανεξαρτησία. Η Ελληνική Επανάσταση υπήρξε γεγονός με διεθνείς διαστάσεις: οργανώθηκε στην Οδησσό και άλλα κέντρα της ελληνικής διασποράς, εμπνεύστηκε από προηγούμενες επαναστάσεις και παρακίνησε επόμενες, προκάλεσε κύματα φιλελληνισμού, αλλά και ελληνοφοβίας, όπως προσθέτω, συνδύασε ετερόχθονες και αυτόχθονες. Παράλληλα, η λογοτεχνία αποτελεί διαδικασία που συνδυάζει τη δημιουργική εσωστρέφεια της γλώσσας, στην οποία γράφεται, με τη δημιουργική εξωστρέφεια της μετάφρ...

Δυσμορφία, αθυροστομία, πείνα, ξυλοδαρμοί, "θάνατοι" και "νεκραναστάσεις", "τρέλα", καλαμπούρια "χωρίς νόημα": τα στοιχεία αυτά δεν επανέρχονται κατά τύχη στη λαϊκή κωμωδία όλων των τόπων και των εποχών· συγκροτούν ένα σύστημα, μια συμβολική γλώσσα, η οποία ριζώνει στη λαϊκή γιορτή -στον τύπο λαϊκής γιορτής που ονομάζουμε σήμερα "καρναβάλι" και όπου φωλιάζει το γενεσιουργό κύτταρο του παραδοσιακού γελωτοποιού. Αυτήν τη γλώσσα εξερευνά εδώ ο Γιάννης Κιουρτσάκης. Ξεκινώντας από τη θεωρία του Ρώσου στοχαστή Μπαχτίν για το λαϊκό γέλιο στον Μεσαίωνα, επιχειρεί ένα μακρύ ταξίδι...

Ανεξάρτητα από τη μορφή που αποκτά, ο τοπικός πολιτισμός επανέρχεται στις μέρες μας ως αναβίωση ή συνεχίζει ως επιβίωση. Σ' όλες τις περιπτώσεις ανταποκρίνεται στις ανάγκες του σύγχρονου ανθρώπου να εγκαθιδρύσει μορφές επικοινωνίας με το παρελθόν, να έχει σημεία αναφοράς σ' έναν κόσμο που παγκοσμιοποιείται. Τα άρθρα που εμπεριέχονται στον τόμο καταθέτουν την αντιφατικότητα, αλλά και την πολυπλοκότητα της οικονομίας, της κοινωνίας και του πολιτισμού της Κρήτης, όπου συνυπάρχει το παρελθόν με το παρόν.