Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Μια επιλογή από τις πρόζες του Γιάννη Νεγρεπόντη Αγαπούσε να περπατάει αργά το βράδυ στους στενούς εμπορικούς δρόμους. Αυτή την ώρα, άδειοι από τις άπληστες χειρονομίες των εμπόρων, από τα άπληστα μάτια των αγοραστών, έμοιαζαν αφημένοι σε μια δική τους κλειστή ζωή. Το κάθε τι αποκτούσε μια άλλη σημασία. Κι ήταν αυτό σαν ένα μυστήριο που τον έλκυε να το λύσει. Ύστερα έβγαινε στους πολυσύχναστους νυχτερινούς δρόμους με τα κέντρα όπου άνθρωποι απολάμβαναν τις πέντε αισθήσεις τους. Εκεί ξανάβρισκε το συνηθισμένο του πρόσωπο. Ποτέ δεν έγινε να θυμηθεί ό, τι είχε κερδίσει. Ό...

... Εμείς, σ' αυτή τη φάση της ζωής μας, πρέπει να το πω, δεν ανήκουμε στη δύναμη της εργατικιάς τάξης, γιατί ο σύντροφος μπαμπάς αρνιέται να "μιστώσει" τα χέρια του στους βρομοκαπιτάλες που βγάζουν υπεραξία σε βάρος του ιδρώτα μας... ... η συντρόφισσα μαμά, κάθε φορά που ο παππούς τής έδινε το αχρείο χρήμα του, του τα 'λεγε όξω απ' τα δόντια. Ένα χρόνο τώρα, ούτε που ξαναπήγε να πάρει το μηνιάτικο που μας είχε κόψει. Αυτός μας τα στέλνει με επιταγή κι ο σύντροφος μπαμπάς, εκείνη τη μέρα, γίνεται θηρίο...

Ο Γιάννης Νεγρεπόντης πρωτοεμφανίζεται στα νεοελληνικά γράμματα το 1958 με την ποιητική συλλογή "Πρόσωπα και χώρος" (έκδοση του Λογοτεχνικού Ομίλου Φοιτητών). Από αυτή την πρώτη δουλειά του διαγράφονται καθαρά τα θέματα που θα τον απασχολήσουν σε όλη την πορεία του: είναι ο Έλληνας μικροαστός και μεσοαστός και η μοναξιά του μέσα στο χάος της μεταπολεμικής μεγαλούπολης.

Λιτός, συνοπτικός, ακριβολόγος, ο Νεγρεπόντης δεν φοβάται να παίξει με σοβαρά θέματα στα "Μικροαστικά" (1974) που, άλλα τραγουδήθηκαν τονισμένα από τον Λουκιανό Κηλαηδόνη, καθορίζοντας τη θέση του καθαρά πολιτικού τραγουδιού στην Ελλάδα, και άλλα αγαπήθηκαν ως σατιρικά-χιουμοριστικά ποιήματα.

[...] Το έργο γράφτηκε το 1968 στο Παρθένι της Λέρου, όπου ο Νεγρεπόντης βρισκόταν εξόριστος στη διάρκεια της δικτατορίας. Φυγαδεύτηκε από το στρατόπεδο γραμμένο σε μικρά τσιγαρόχαρτα, κρυμμένα στην κορνίζα ενός αυτοσχέδια συναρμολογημένου πίνακα που έστειλε σε φίλους του. Μετά την αντιγραφή του, το ποίημα κυκλοφόρησε από χέρι σε χέρι, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, ως την έκδοσή του, το 1971.

Οι "Καθημαγμένοι" (1960), μια καταγραφή των καθημερινών συμβιβασμών του μεσοαστού και νεοαστού της μεταπολεμικής πόλης, αναλύουν το σπαραγμό των ανθρώπινων σχέσεων και το μεγάλο θέμα της μοναξιάς -μιας μοναξιάς που μας ακολουθεί στο σπίτι, στην πόλη, στο γάμο, στη ζωή.

Ο ποιητής γράφει, ενώ από το παράθυρό του ένας ελληνικός ήλιος, μέσα σ' έναν καταγάλανο ουρανό, τον καλεί με μια εντελώς ελληνική σαγήνη. Και, γράφοντας κάτω από τις ελληνικότατες αυτές συνθήκες, σημειώνει πράγματα απολαυστικά και συν-τα-ρα-κτικά!... Όμως δε μένει σ' αυτά. Με διαρκώς αυτοαναιρούμενο και καταλυτικό χιούμορ περιγράφει πρόσωπα Ελλήνων, οι οποίοι θέλουν να επεκτείνουν την ελληνικότητά τους στη Δύση, και προπαντός την εποχή της Χούντας, όπου τα πάντα συγχέονται, και μερικοί Έλληνες, με την ελληνική τους νοοτροπία, δε γίνεται να καταλάβουν πώς υπάρχουν άνθρωπ...

Περιλαμβάνονται τα κείμενα: - Μάρω Βαμβουνάκη, "Το άλλο παράθυρο" - Φρέντυ Γερμανός, "Καρτ-Ποστάλ" - Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής, "Στην κουζίνα" - Άλκη Ζέη, "Λεωνή" - Νέαρχος Θαλάσσης, "Οι αυτοτελείς" - Τάσος Λιγνάδης, "Το γυφτάκι, ο ίσκιος και η χορεύτρια" - Μάρω Λοΐζου, "Το κόκκινο λουλούδι" - Γιώργος Μανιώτης, "Η διπλή ζωή του γάτου Επαμεινώνδα" - Βούλα Μάστορη, "Μισός μισός" - Μελισσάνθη, "Πώς βαφτίστηκε η πόλη της Παλλάδας" - Μιχάλης Μερακλής, "Ο Χουάν που δεν ήθελε να μιλήσει" - Γιάννης Νεγρεπόντης, "Ο παραμυθάς, το παιδί και η φλογέρα" - Κυριάκος Ντελόπο...

Φαίνεται πως μερικές μορφές του πνευματικού πολιτισμού μιας χώρας, χρειάζεται ο θάνατος να παρέμβει και να τις αποτραβήξει από τους συγκαιρινούς των, για να φανεί το εξαιρετικό τους μέγεθος και η άπεφθη αξία τους. Αυτό έγινε και με τον Αιμίλιο Χουρμούζιο: από τότε που ο θάνατός του δημιούργησε ανάμεσα σ' εκείνον κι εμάς μιαν επώδυνη απόσταση, θεωρούμε την μορφή του, καθώς πληθαίνει η έκδοση των έργων του και καθώς όλο και ερημώνεται ο νεοελληνικός πνευματικός χώρος από αυθεντικά μεγέθη, να μεγαλώνει, όλο και πιο πολύ να υψώνεται και να καταδείχνει μέσα στην ανέκκλητη σιγ...

Καθώς συμπληρώθηκαν είκοσι κιόλας χρόνια από την αδόκητη, πικρή θανή του Μ. Καραγάτση, η "Ευθύνη" αισθάνθηκε ως χρέος της να του προσφέρει ένα της "Τετράδιο". Η τιμητική αυτή πράξη του ανήκει δικαιωματικά. Πρώτο, γιατί ο Καραγάτσης υπήρξε ένα από τα εκθαμβωτικά ισχυρότερα ταλέντα της Γενιάς του Τριάντα. Δεύτερο, γιατί η υγιής και λεβέντικη εθνική του συνείδηση τον κράτησε όρθιο, ψηλά, σ' όλες τις κρίσιμες στιγμές του σύντομου βίου του. Τρίτο, γιατί μέσα στην συμφωνία της Γενιάς του, ο Καραγάτσης κρατεί κι αναπέμπει έναν ξεχωριστό, εντελώς δικό του τόνο, γεγονός που καταδ...