Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Από αυτό τον προμαχώνα όπου μας ανέβασε η ζωή, υπάκουοι στη μνήμη της καρδιάς, πλέκουμε στέφανα με λέξεις και τα ρίχνουμε στο πέλαγος του χρόνου για να τιμήσουμε τους άξιους φίλους που εχάσαμε, αλλά που δεν αποχωριστήκαμε. Συνθέττοντας τον τόμο αυτό, γνωρίζουμε πως καλούμε τους αναγνώστες του να γνωρίσουν μια σπάνια μορφή της νεοελληνικής κοινωνίας και να πιστοποιήσουν την εξαιρετική, την ιδιότυπη δύναμη του λογοτεχνικού της έργου. Η Μαρία Περ. Ράλλη, θαύμασμα και χαρά όσων την γνώρισαν, θα έμενε άγνωστη στους νεωτέρους, αν δεν επιχειρούσαμε αυτή την ξενάγηση στον χώρο ζ...

Καθώς συμπληρώθηκαν είκοσι κιόλας χρόνια από την αδόκητη, πικρή θανή του Μ. Καραγάτση, η "Ευθύνη" αισθάνθηκε ως χρέος της να του προσφέρει ένα της "Τετράδιο". Η τιμητική αυτή πράξη του ανήκει δικαιωματικά. Πρώτο, γιατί ο Καραγάτσης υπήρξε ένα από τα εκθαμβωτικά ισχυρότερα ταλέντα της Γενιάς του Τριάντα. Δεύτερο, γιατί η υγιής και λεβέντικη εθνική του συνείδηση τον κράτησε όρθιο, ψηλά, σ' όλες τις κρίσιμες στιγμές του σύντομου βίου του. Τρίτο, γιατί μέσα στην συμφωνία της Γενιάς του, ο Καραγάτσης κρατεί κι αναπέμπει έναν ξεχωριστό, εντελώς δικό του τόνο, γεγονός που καταδ...

Φαίνεται πως μερικές μορφές του πνευματικού πολιτισμού μιας χώρας, χρειάζεται ο θάνατος να παρέμβει και να τις αποτραβήξει από τους συγκαιρινούς των, για να φανεί το εξαιρετικό τους μέγεθος και η άπεφθη αξία τους. Αυτό έγινε και με τον Αιμίλιο Χουρμούζιο: από τότε που ο θάνατός του δημιούργησε ανάμεσα σ' εκείνον κι εμάς μιαν επώδυνη απόσταση, θεωρούμε την μορφή του, καθώς πληθαίνει η έκδοση των έργων του και καθώς όλο και ερημώνεται ο νεοελληνικός πνευματικός χώρος από αυθεντικά μεγέθη, να μεγαλώνει, όλο και πιο πολύ να υψώνεται και να καταδείχνει μέσα στην ανέκκλητη σιγ...

Περιλαμβάνονται τα κείμενα: - Μάρω Βαμβουνάκη, "Το άλλο παράθυρο" - Φρέντυ Γερμανός, "Καρτ-Ποστάλ" - Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής, "Στην κουζίνα" - Άλκη Ζέη, "Λεωνή" - Νέαρχος Θαλάσσης, "Οι αυτοτελείς" - Τάσος Λιγνάδης, "Το γυφτάκι, ο ίσκιος και η χορεύτρια" - Μάρω Λοΐζου, "Το κόκκινο λουλούδι" - Γιώργος Μανιώτης, "Η διπλή ζωή του γάτου Επαμεινώνδα" - Βούλα Μάστορη, "Μισός μισός" - Μελισσάνθη, "Πώς βαφτίστηκε η πόλη της Παλλάδας" - Μιχάλης Μερακλής, "Ο Χουάν που δεν ήθελε να μιλήσει" - Γιάννης Νεγρεπόντης, "Ο παραμυθάς, το παιδί και η φλογέρα" - Κυριάκος Ντελόπο...

Ο ποιητής γράφει, ενώ από το παράθυρό του ένας ελληνικός ήλιος, μέσα σ' έναν καταγάλανο ουρανό, τον καλεί με μια εντελώς ελληνική σαγήνη. Και, γράφοντας κάτω από τις ελληνικότατες αυτές συνθήκες, σημειώνει πράγματα απολαυστικά και συν-τα-ρα-κτικά!... Όμως δε μένει σ' αυτά. Με διαρκώς αυτοαναιρούμενο και καταλυτικό χιούμορ περιγράφει πρόσωπα Ελλήνων, οι οποίοι θέλουν να επεκτείνουν την ελληνικότητά τους στη Δύση, και προπαντός την εποχή της Χούντας, όπου τα πάντα συγχέονται, και μερικοί Έλληνες, με την ελληνική τους νοοτροπία, δε γίνεται να καταλάβουν πώς υπάρχουν άνθρωπ...

[...] Το έργο γράφτηκε το 1968 στο Παρθένι της Λέρου, όπου ο Νεγρεπόντης βρισκόταν εξόριστος στη διάρκεια της δικτατορίας. Φυγαδεύτηκε από το στρατόπεδο γραμμένο σε μικρά τσιγαρόχαρτα, κρυμμένα στην κορνίζα ενός αυτοσχέδια συναρμολογημένου πίνακα που έστειλε σε φίλους του. Μετά την αντιγραφή του, το ποίημα κυκλοφόρησε από χέρι σε χέρι, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, ως την έκδοσή του, το 1971.

Οι "Καθημαγμένοι" (1960), μια καταγραφή των καθημερινών συμβιβασμών του μεσοαστού και νεοαστού της μεταπολεμικής πόλης, αναλύουν το σπαραγμό των ανθρώπινων σχέσεων και το μεγάλο θέμα της μοναξιάς -μιας μοναξιάς που μας ακολουθεί στο σπίτι, στην πόλη, στο γάμο, στη ζωή.

Λιτός, συνοπτικός, ακριβολόγος, ο Νεγρεπόντης δεν φοβάται να παίξει με σοβαρά θέματα στα "Μικροαστικά" (1974) που, άλλα τραγουδήθηκαν τονισμένα από τον Λουκιανό Κηλαηδόνη, καθορίζοντας τη θέση του καθαρά πολιτικού τραγουδιού στην Ελλάδα, και άλλα αγαπήθηκαν ως σατιρικά-χιουμοριστικά ποιήματα.

Ο Γιάννης Νεγρεπόντης πρωτοεμφανίζεται στα νεοελληνικά γράμματα το 1958 με την ποιητική συλλογή "Πρόσωπα και χώρος" (έκδοση του Λογοτεχνικού Ομίλου Φοιτητών). Από αυτή την πρώτη δουλειά του διαγράφονται καθαρά τα θέματα που θα τον απασχολήσουν σε όλη την πορεία του: είναι ο Έλληνας μικροαστός και μεσοαστός και η μοναξιά του μέσα στο χάος της μεταπολεμικής μεγαλούπολης.

... Εμείς, σ' αυτή τη φάση της ζωής μας, πρέπει να το πω, δεν ανήκουμε στη δύναμη της εργατικιάς τάξης, γιατί ο σύντροφος μπαμπάς αρνιέται να "μιστώσει" τα χέρια του στους βρομοκαπιτάλες που βγάζουν υπεραξία σε βάρος του ιδρώτα μας... ... η συντρόφισσα μαμά, κάθε φορά που ο παππούς τής έδινε το αχρείο χρήμα του, του τα 'λεγε όξω απ' τα δόντια. Ένα χρόνο τώρα, ούτε που ξαναπήγε να πάρει το μηνιάτικο που μας είχε κόψει. Αυτός μας τα στέλνει με επιταγή κι ο σύντροφος μπαμπάς, εκείνη τη μέρα, γίνεται θηρίο...