Πεφάνης Γιώργος Π.
Pefánis Giórgos P.
Ο Γιώργος Π. Πεφάνης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1966. Σπούδασε ψυχολογία και παιδαγωγικές επιστήμες στη Μαράσλειο Παιδαγωγική Ακαδημία και φιλοσοφία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στην ίδια σχολή ακολούθησε μεταπτυχιακές σπουδές στη φιλοσοφία της τέχνης και του πολιτισμού, ενώ το 1995 αποκτά το διδακτορικό του δίπλωμα με θέμα που αφορά στη θεωρία του θεάτρου. Σήμερα είναι λέκτωρ στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών και κριτικός θεάτρου. Οι μελέτες του στρέφονται γύρω από τη φιλοσοφική προσέγγιση του θεατρικού φαινομένου και τη δραματουργική θεωρία, τη νεοελληνική δραματουργία και το νεότερο ευρωπαϊκό θέατρο. Άρθρα του και μελετήματα -περισσότερα από 100- έχουν δημοσιευτεί σε ελληνικά και ξένα λογοτεχνικά και επιστημονικά περιοδικά. Επί σειρά ετών υπήρξε επιστημονικός συνεργάτης του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας (Κ.Ε.Ε.Λ.) της Ακαδημίας Αθηνών, του Εθνικού Θεάτρου και της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει γράψει, μεταξύ άλλων, τα βιβλία: -"Το θεατρικό. Σκιαγράφηση μιας φαινομενολογικής θεατρολογίας", Δωδώνη, Αθήνα 1991. -"Εισαγωγή στην κοινωνιολογία της διασκέδασης. Το νεομπαρόκ και το τέλος της ιστορίας", Πρίσμα, Αθήνα 1992. -"Ο Arcene Lupin και ο γιατρός Shepard. Τομή στο αλφάβητο του αστυνομικού μυθιστορήματος", Fragmenta, Θεσσαλονίκη 1996. -"Jean-Paul Sartre. Τέσσερα μελετήματα για το έργο και τη φιλοσοφία του", Αιγόκερως, Αθήνα 1996. -"Το θέατρο και τα σύμβολα. Διαδικασίες συμβόλισης του δραματικού λόγου", Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 1999. -"Θέματα του μεταπολεμικού και σύγχρονου Ελληνικού θεάτρου", Κέδρος, Αθήνα 1999. -"Το βασίλειο της Ευγένας", Αλεξάνδρεια, Αθήνα 2005 (Τιμητική Διάκριση Θεατρολογικού Συγγράμματος της Ένωσης Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών, 2006) -"Σκηνές της θεωρίας. Ανοιχτά πεδία στη θεωρία και την κριτική του θεάτρου", Παπαζήσης, Αθήνα, 2007 κ.ά.
Η φιλοσοφία επί σκηνής
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Παπαζήση (2019)
Η σκηνή μπορεί όντως να γίνει ο κοινός και κεντρικός τοπολογικός όρος τόσο της φιλοσοφίας, όσο και του θεάτρου, ένα ενδιάμεσο δυναμικό πεδίο της εφαρμοσμένης φιλοσοφίας και του στοχαστικού θεάτρου (λες και υπάρχει γνήσιο θέατρο που δεν στοχάζεται). Η ελληνική θεατρολογία δεν μπορεί πλέον να λησμονεί την ισχυρή φιλοσοφική παράδοση που στρέφεται, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, προς το θέατρο από τα χρόνια του Διαφωτισμού και εντεύθεν, ούτε να παραβλέπει τις εξίσου ισχυρές τάσεις της σύγχρονης βιβλιογραφίας και της αντίστοιχης έρευνας κατά τις οποίες το θέατρο και η φιλοσοφ...
Η φιλοσοφία επί σκηνής
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Παπαζήση (2019)
Η σκηνή μπορεί όντως να γίνει ο κοινός και κεντρικός τοπολογικός όρος τόσο της φιλοσοφίας, όσο και του θεάτρου, ένα ενδιάμεσο δυναμικό πεδίο της εφαρμοσμένης φιλοσοφίας και του στοχαστικού θεάτρου (λες και υπάρχει γνήσιο θέατρο που δεν στοχάζεται). Η ελληνική θεατρολογία δεν μπορεί πλέον να λησμονεί την ισχυρή φιλοσοφική παράδοση που στρέφεται, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, προς το θέατρο από τα χρόνια του Διαφωτισμού και εντεύθεν, ούτε να παραβλέπει τις εξίσου ισχυρές τάσεις της σύγχρονης βιβλιογραφίας και της αντίστοιχης έρευνας κατά τις οποίες το θέατρο και η φιλοσοφ...
Μεταμορφώσεις και ανανεώσεις της ευρωπαϊκής δραματουργίας
Φελοπούλου Σοφία
Εκδόσεις Παπαζήση (2019)
Οι "Μεταμορφώσεις και ανανεώσεις της ευρωπαϊκής δραματουργίας" επικεντρώνονται στην πορεία του δράματος από τον 18ο αιώνα μέχρι τις ημέρες μας, και με οδηγό τη θεωρία του θεάτρου παρακολουθούν την εξέλιξη της θεατρικής γραφής, το περιβάλλον -κοινωνικό, ιστορικό, φιλοσοφικό- μέσα στο οποίο γράφονται και παίζονται τα έργα, τους προβληματισμούς που γεννιούνται σε πρακτικούς και θεωρητικούς και τις προσεγγίσεις-απαντήσεις που αυτοί επιχειρούν να δώσουν. Από τον Diderot στον Pirandello, από τους Ibsen, Strindberg, Tchekhov στον Beckett, από τον Bond ή τον Pinter στην Kane και απ...
Θεατρικά Bestiaria
Πεφάνης Γιώργος Π.
Εκδόσεις Παπαζήση (2018)
Στόχοι αυτού του βιβλίου είναι το άνοιγμα της ανθρωποκεντρικής σκέψης προς τη ζωικότητα που μπορεί να προκαλέσει η σκηνή ως εργαστήριο ενσώματων ιδεών και ο διάλογος μεταξύ της θεωρίας του θεάτρου και της performance, της φιλοσοφίας και του νεώτερου διεπιστημονικού πεδίου των animal studies, θέτοντας ως επιμέρους πεδία μελέτης τις σκηνές εμφάνισης των ζώων κυρίως στο θέατρο, στις performances και στα φιλοσοφικά κείμενα, αλλά αρκετά συχνά και στη λογοτεχνία, στον κινηματογράφο, στις εικαστικές τέχνες και τις κοινωνικές σκηνές του λαϊκού πολιτισμού και των αστικών θεαμάτων....
Θέατρο και δημοκρατία
Συλλογικό έργο
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Φιλοσοφική Σχολή. Τμήμα Θεατρικών Σπουδών (2018)
Έκδοση των Πρακτικών του Ε΄ Πανελλήνιου Θεατρολογικού Συνεδρίου, που έγινε τον Νοέμβριο 2014 στην Αθήνα από το Τμήμα Θεατρικών Σπουδών Ε.Κ.Π.Α. και ήταν αφιερωμένο στον καθηγητή Βάλτερ Πούχνερ. Περιλαμβάνονται 131 κείμενα, που καλύπτουν ένα ευρύτατο πεδίο εκφάνσεων του Θεάτρου και αντίστοιχων ερευνητικών αντικειμένων των Θεατρικών Σπουδών, με κοινό θεματικό άξονα τη σχέση του εκάστοτε θεατρικού φαινομένου με τη λειτουργία ή τη μη-λειτουργία ή τη δυσλειτουργία της δημοκρατίας.
Το θέατρο στην εκπαίδευση με τη χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών
Φανουράκη Κλειώ
Εκδόσεις Παπαζήση (2016)
"Το παρόν βιβλίο, καθώς μας υπενθυμίζει τη σπουδαιότητα των ψηφιακών τεχνολογιών στη ζωή μας, προτείνει μια σειρά υποδειγμάτων μέσα από τα οποία οι τεχνολογίες αυτές μπορούν να επηρεάσουν τον τρόπο δημιουργίας του θεάτρου/δράματος. Υπογραμμίζει το πόσο σημαντικό είναι να διδάξουμε την πιθανή χρήση αυτού του υλικού σε μαθητές πρωτοβάθμιας, δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Εξετάζει τρόπους μέσα από τους οποίους η χρήση του προτζέκτορα, των κινητών τηλεφώνων, των φορητών υπολογιστών, της ψηφιακής κάμερας, των ψηφιακών παιχνιδιών -ένα μεγάλο μέρος του ίδιου του υλι...
Θιασώτες και φιλόσοφοι
Πεφάνης Γιώργος Π.
Εκδόσεις Παπαζήση (2016)
Σε όλες τις μεγάλες στιγμές του θεάτρου υπάρχει ένας φιλοσοφικός πυρήνας που το εμπνέει και διαμορφώνει τις σκηνές του. Η θεατρική σκηνή είναι μια εμπράγματη φιλοσοφία που δεν αρκείται σε αξιώματα και βεβαιότητες, αλλά ανοίγεται συνεχώς στην αμφιβολία, την εξαίρεση, τη συγκεκριμένη ανθρώπινη συνθήκη. Εδώ θα αναζητήσουμε τους θιασώτες, τους ανθρώπους που θα ξεκινήσουν από το συγκεκριμένο κάθε φορά βίωμα για να αναχθούν στο γενικό ανθρώπινο φαινόμενο, προκειμένου να επιστρέψουν στη σκηνή και να τη σημασιοδοτήσουν εκ νέου. Από την άλλη μεριά η φιλοσοφία, είτε αναφέρεται στο...
Κωλοδουλειά
Μαυριτσάκης Γιάννης
Ο Μωβ Σκίουρος (2015)
"Κωλοδουλειά" ή εισαγωγή στη σύγχρονη κανονικότητα της δυστοπίας. [...] Ένα έργο για την κανονικότητα και τη δυστοπία, ένα έργο για το έργο της κανονικότητας και για το έργο της δυστοπίας, με εστίαση στη δουλειά της βιομηχανοποιημένης εστίασης. [...] Είναι δύσκολο να μιλήσει κανείς σήμερα για το φαγητό, την υγεία ή την εκπαίδευση, χωρίς να εγείρει συνάμα μείζονα πολιτικά ζητήματα. Στην πλάγια γραφή της "Κωλοδουλειάς", στη δύναμη του μεταφορικού της λόγου, υπάρχουν φράσεις της Βοηθού που θα μπορούσαν να είχαν διατυπωθεί αυτολεξεί όχι από υπάλληλο ταχυφαγείου, αλλά από κάποιο...
Σχήματα και εικόνες από τον ρομαντισμό στον μεταμοντερνισμό
Πετράκου Κυριακή
Εκδόσεις Παπαζήση (2015)
Ο εικαστικός τρόπον τινά τίτλος για δεκαέξι θεατρολογικά μελετήματα είναι βέβαια μια μεταφορά: υποδηλώνει ότι ορισμένα από αυτά είναι κάπως συνοπτικά ή/και εισαγωγικά σε ένα ευρύτερο θέμα, πρόσφορο για περαιτέρω έρευνα και πληρέστερη πραγμάτευση (όθεν και αποκαλούνται "σχήματα"), ενώ άλλα, έχοντας πιο περιορισμένη σκόπευση δίνουν "εικόνες" του θέματός τους πιο ολοκληρωμένες. Ο υπότιτλος υποδηλώνει αφενός την ιστορική προοπτική από τον 19ο αιώνα, όταν κυρίαρχο αισθητικό ρεύμα ήταν ο ρομαντισμός, έως τη σύγχρονη εποχή με την υφολογική πολλαπλότητα του μεταμοντερνισμού (ορισμ...
Συνέχειες, ασυνέχειες, ρήξεις στον ελληνικό κόσμο (1204-2014): οικονομία, κοινωνία, ιστορία, λογοτεχνία
Συλλογικό έργο
Ευρωπαϊκή Εταρεία Νεοελληνικών Σπουδών (Ε.Ε.Ν.Σ.) (2015)
Η λάμψη του χρήματος στη νεοελληνική λογοτεχνία
Συλλογικό έργο
Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη (2014)
Φαντάσματα του θεάτρου
Πεφάνης Γιώργος Π.
Εκδόσεις Παπαζήση (2014)
Τα "Φαντάσματα του θεάτρου" αποτελούν τον τρίτο τόμο των Σκηνών της θεωρίας. Ενώ οι δύο πρώτοι τόμοι πραγματεύονται γενικά θέματα της θεωρίας και της φιλοσοφίας του θεάτρου, εδώ το ενδιαφέρον εστιάζεται κυρίως σε πιο συγκεκριμένες θεματικές περιοχές: η πρόσληψη του αρχαίου ελληνικού μύθου, ο Καστοριάδης και η αττική τραγωδία, η πιραντελλική σκέψη, η ηθική των καταστάσεων στον Sartre, η μορφή του φαντάσματος στη σύγχρονη ελληνική δραματουργία, οι μνημονικοί τόποι και οι ετεροτοπίες, η έμφυλη ετερότητα και οι φεμινιστικές θεωρίες. Το φάντασμα του θεάτρου, το φάντασμα για το...
Διαχρονικότητα και επικαιρότητα του μύθου
Συλλογικό έργο
Ταξιδευτής (2013)
Ο μύθος, ως πολυσημικό σύστημα σημασίας υφιστάμενο αλληλοδιάδοχους μετασχηματισμούς, ανάλογα με τα ιστορικά και κοινωνικά δεδομένα κάθε εποχής που σηματοδοτούν το εκάστοτε πλαίσιο αναφοράς του, παρά τις δομικές και μορφολογικές του μεταλλαγές, παραμένει σταθερά ένα ευέλικτο όχημα σημασίας, δια του οποίου η συνείδηση του δημιουργού προβάλλει τις προσωπικές της επιδιώξεις. Αν και αυτές ενδεχομένως αφίστανται κατά πολύ από κάποια ή κάποιες από τις προγενέστερες εκδοχές δια των οποίων ο μύθος μάς έχει παραδοθεί, όμως ενσωματώνονται οργανικά σ' αυτόν, αποτελώντας, με τη σειρά...
Περιπέτειες της αναπαράστασης
Πεφάνης Γιώργος Π.
Εκδόσεις Παπαζήση (2013)
Στις "Σκηνές της Θεωρίας II" εξετάζονται οι περιπέτειες της αναπαράστασης τόσο στη φιλοσοφία, όσο και στη θεωρία του θεάτρου. Οι περιπέτειες αυτές εμφανίζονται πρώτα στον μύθο (την πρώτη μεγάλη περιπέτεια της ανθρώπινης σκέψης) και στη συνέχεια λαμβάνουν χώρα σε διάφορες επιμέρους σκηνές. Οι σκηνές αυτές συγκροτούνται στα διάφορα πεδία της θεατρολογικής θεωρίας (στην κριτική θεατρικών παραστάσεων, τη σκηνοθεσία, την εαυτότητα του ηθοποιού, την πολύπλοκη συνύφανση κειμένων και παραστάσεων, την ενδεχομενικότητα των θεατρικών γεγονότων). Συγκροτούνται όμως και στο έδαφος τη...
Περιπέτειες της αναπαράστασης
Πεφάνης Γιώργος Π.
Εκδόσεις Παπαζήση (2013)
Στις "Σκηνές της Θεωρίας II" εξετάζονται οι περιπέτειες της αναπαράστασης τόσο στη φιλοσοφία, όσο και στη θεωρία του θεάτρου. Οι περιπέτειες αυτές εμφανίζονται πρώτα στον μύθο (την πρώτη μεγάλη περιπέτεια της ανθρώπινης σκέψης) και στη συνέχεια λαμβάνουν χώρα σε διάφορες επιμέρους σκηνές. Οι σκηνές αυτές συγκροτούνται στα διάφορα πεδία της θεατρολογικής θεωρίας (στην κριτική θεατρικών παραστάσεων, τη σκηνοθεσία, την εαυτότητα του ηθοποιού, την πολύπλοκη συνύφανση κειμένων και παραστάσεων, την ενδεχομενικότητα των θεατρικών γεγονότων). Συγκροτούνται όμως και στο έδαφος τη...
Θέατρο, αισθητική, πολιτική
Σακελλαρίδου Ελισάβετ
Εκδόσεις Παπαζήση (2012)
Τα μελετήματα που συνθέτουν τον παρόντα τόμο αποτελούν μια περιδιάβαση της σύγχρονης βρετανικής σκηνής, που φιλοδοξεί να δώσει το χαρακτηριστικό στίγμα και παλμό που διέπουν τη σκέψη, απασχολούν τη γραφή και προβληματίζουν τη σκηνική αναπαράσταση μέσα στο πολυφωνικό πλαίσιο της νέας βρετανικής θεατρικής δημιουργίας στο γύρισμα της χιλιετίας. Τα μελετήματα αυτά είναι καρπός πρωτογενούς έρευνας αλλά και προσωπικών βιωμάτων της συγγραφέως με τις τρέχουσες εξελίξεις της βρετανικής κουλτούρας, τον ιδεολογικό επαναπροσδιορισμό των εννοιών της "αγγλικότητας" ή "βρετανικότητας"...
Θέατρο και παγκοσμιοποίηση
Πατσαλίδης Σάββας
Εκδόσεις Παπαζήση (2012)
Η πραγματικότητα ήταν πάντα θέμα φιλοσοφικών, ιστοριογραφικών και αισθητικών συζητήσεων. Όμως ποτέ άλλοτε με τέτοια ένταση. Και η εξήγηση είναι απλή, σύμφωνα με τον συγγραφέα του βιβλίου. Όσο θα βελτιώνονται οι αναπαραγωγικές δυνατότητες της τεχνολογίας άλλο τόσο θα δυσκολεύει και ο εντοπισμός και ο σχολιασμός της πραγματικότητας. Με τη βοήθεια εργαλείων παρμένων από τις σύγχρονες θεωρίες του πολιτισμού, το βιβλίο αυτό εξετάζει τις επιπτώσεις που έχουν οι αλλαγές που παρατηρούνται στον ευρύτερο κοινωνικό-οικονομικό και πολιτικό χώρο στη μελέτη, τη θέση, τη λειτουργία και απ...
"Επί ξυρού ακμής"
Βασιλείου Αρετή
Εκδόσεις Παπαζήση (2012)
Οι μελέτες του τόμου αναφέρονται σε ποικίλες πτυχές του νεοελληνικού θεάτρου του 19ου και 20ού αιώνα: δραματουργία, κριτική, μετάφραση, σκηνική πρακτική, επιδράσεις του παγκόσμιου θεάτρου στο νεοελληνικό, ακόμη και σχέσεις του θεάτρου με άλλες τέχνες ή μορφές λόγου (κινηματογράφος, χορός, λογοτεχνία). Μέσα από τον εντοπισμό και τη μελέτη των επιμέρους φαινομένων αναδύονται γενικότεροι προβληματισμοί, με αποτέλεσμα το κάθε θεατρικό γεγονός να εντάσσεται και να ερμηνεύεται κάθε φορά μέσα από το ιδιαίτερο ιστορικό, ιδεολογικό και αισθητικό περιβάλλον του. Πίσω από κάθε κείμενο...
Το θέατρο και τα σύμβολα
Πεφάνης Γιώργος Π.
Εκδόσεις Παπαζήση (2012)
Στόχος του βιβλίου είναι η θεωρητική προσέγγιση του θεατρικού κειμένου και ειδικότερα η μελέτη εκείνων των διαδικασιών μέσω των οποίων το κείμενο υπερβαίνει το επίπεδο του πρόδηλου νοήματος και ανοίγεται στον κόσμο του βιώματος και του λόγου, ενδιάθετου και εκπεφρασμένου. Κάθε κείμενο (κυρίως δε το θεατρικό) εκλαμβάνεται ως προϊόν μιας κοινωνίας, μιας συλλογικότητας που διανύει μια ιστορική της φάση και προσπαθεί να κατανοήσει την ταυτότητα της ιχνηλατώντας τόσο τα εγνωσμένα στοιχεία της δομής και της ιστορίας της, όσο και εκείνα τα στοιχεία που λησμονεί, αγνοεί ή απωθε...