Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο Γ. Π. Σαββίδης παρουσιάζοντας την πέμπτη έκδοση του παρόντος συγγράμματος και αναφερόμενος στις προηγούμενες εκδόσεις του, τις χαρακτήριζε ως "συλλογικές, βελτιωμένες, ενημερωμένες και επαυξημένες". Η θετική αυτή εκτίμηση της εργασίας μου υπογραμμίζει την διαχρονική επιστημονική-φιλολογική προσήλωσή μου στο θέμα έως την παρούσα, ένατη έκδοση. Βέβαια, πέραν του ερευνητικού ζήλου, υφίσταται η αδυναμία του μελετητή να καλύψει τα πάντα στον κλάδο της νεοελληνικής φιλολογίας και μάλιστα χωρίς να κάνει κανένα λάθος. Εξάλλου και η ζωή η ίδια προχωρεί πάντα. Και νέα έργα και πρό...

Τα μελετήματα του συγγραφέα που συγκεντρώνονται στο βιβλίο αυτό αναφέρονται κυρίως: στην θεωρητική υπόδειξη των ποιητικών δυνατοτήτων της νεοελληνικής γλώσσας από τον Σολωμό· στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται ο ποιητής την αξιοποίηση της νεοελληνικής λογοτεχνικής παράδοσης μέσα στις δικές του δημιουργικές συλλήψεις, αλλά και γενικά μέσα στην περαιτέρω πορεία της νεοελληνικής ποίησης· σε συγκεκριμένα κείμενά του, με μια σειρά ερμηνευτικών προτάσεων· και στην σπουδή των επιδιώξεων και πράξεών του από δύο αφοσιωμένους και έγκυρους μελετητές του έργου του (τον Octave Merli...

Με την απόσταση ασφαλείας που επιτρέπει η απομάκρυνση από τις οξείες φάσεις του "γλωσσικού ζητήματος" και κυρίως με τη νηφαλιότητα που εξασφαλίζει η επίσημη λύση του προβλήματος από την ελληνική Πολιτεία το 1976 μπορούμε σήμερα με νέες προσεγγίσεις των αρχών του 21ου αιώνα να μελετήσουμε το "ζήτημα" που ταλάνισε τους Έλληνες και την Ελλάδα κυρίως τους τελευταίους δύο αιώνες. Χωρίς εντάσεις και φανατισμούς, με την αντικειμενική ματιά του μελετητή-ερευνητή και τη σιγουριά ενός οριστικά πια λυμένου ζητήματος στον πιο ασφαλή χώρο, στη συνείδηση του Έλληνα πολίτη. Κανείς σήμερα...

Όπως συμβαίνει με όλες σχεδόν τις προηγούμενες συγκεντρωτικές εκδόσεις μελετημάτων του συγγραφέα, η σύμμεικτη θεματική και του τόμου αυτού ορίζεται από το τρίπτυχο των γενικών κατηγοριών: Λογοτεχνία - Κριτική - Φιλολογία, και αναφέρεται σε διαστάσεις και "στιγμές" της νεοελληνικής παρουσίας στις περιοχές αυτές της δημιουργικής γραμματείας και της αξιολογικής και επιστημονικής σπουδής της. Είναι γνωστό ότι στη βιβλιογραφία των ανάλογων συναγωγών εμφανίζεται διάχυτη η αναφορά στην αυτονόητη πρακτική χρησιμότητα της συγκέντρωσης διάσπαρτων συμβολών, ώστε να μην χρειάζεται εδώ...

Στον τόμο ανθολογούνται κείμενα κριτικής για το ποιητικό έργο του Γιάννη Ρίτσου τα οποία καλύπτουν μία περίοδο που ξεπερνά τις οκτώ δεκαετίες, από το 1927 -χρονιά εμφάνισης πρωτολείων του Ρίτσου στο Περιοδικό της Μεγάλης Ελληνικής Εγκυκλοπαιδείας- μέχρι σήμερα. Η κριτική πρόσληψη του Ρίτσου είναι σύνθετη, όπως σύνθετη ήταν και η ποιητική πορεία του. Σε ορισμένες πτυχές του έργου του, ο Ρίτσος είναι κραυγαλέα πολιτικός και μονότροπος, σε ορισμένες άλλες όμως είναι βαθιά υπαρξιακός, ενίοτε μεταφυσικός και, κατά κανόνα, γόνιμα νεωτερικός, αναχωνεύοντας τεχνοτροπικές εξελίξεις...

Μέσα από τα σπλάχνα του πρώτου μισού του 20ού αιώνα αναδύθηκε ένα αρμονικό, ολόφωτο και πολύτροπα αξιοζήλευτο ζεύγος συγγραφέων: η έξοχη, αυθεντική ποιήτρια Διαλεχτή Ζευγώλη-Γλέζου και ο άξιος πεζογράφος σύζυγός της, ο σεμνότατος και γνήσιος Πέτρος Γλέζος. Ένα ζεύγος σπάνιας αρμονίας, γνήσιας ελληνικότητας και υψηλού, άτεγκτου πνευματικού ήθους που απομένουν υποδείγματα τιμής και φιλίας για όσους γνωρίζουν, αγαπούν και μελετούν τα επιτεύγματα της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Όσοι τους γνώρισαν, τους συναναστράφηκαν και τους αγάπησαν, πρέπει να θεωρούν τον εαυτό τους ξεχωριστά...

Εξόριστος για πάντα από την ιστορία της "Νεοελληνικής Λογοτεχνίας" του Κ.Θ. Δημαρά, ο Γιάννης Σκαρίμπας καταλαμβάνει, αντίστοιχα, μια παράγραφο δεκαεξίμισι και άλλη μία δεκατρισίμισι αράδων στις ιστορίες της νεοελληνικής λογοτεχνίας του Mario Vitti και του Λίνου Πολίτη, ο οποίος του επέθεσε τον τίτλο του "ιδιότυπου και απροσάρμοστου και στην ποίηση και στην πεζογραφία". Όσον αφορά την σύγχρονή μας "Εισαγωγή στη Νεότερη Ελληνική Λογοτεχνία" του Roderick Beaton, εκεί ο Σκαρίμπας κατάφερε να έχει ελάχιστα μεγαλύτερο εκτόπισμα (δεκαεννέα αράδες). Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση σπανί...

[...] Ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος ενδιαφέρθηκε για τη νεοελληνική λογοτεχνία με την ενιαία συνείδηση του διανοουμένου, που του επιτρέπει να συλλαμβάνει την αντίστοιχη ενότητα του όλου πολιτισμικού γίγνεσθαι και τις "σημαίνουσες" διασταυρώσεις και υποκείμενες συναντήσεις του έντεχνου λόγου με το πνεύμα των εικαστικών τεχνών, της μουσικής, του φιλοσοφικού στοχασμού, της πολιτικής ηθικής και της ίδιας της στάσης του ανθρώπινου υποκειμένου απέναντι στον κόσμο. Αυτή η ολικότητα εποπτείας και βάθους αναδεικνύεται και μπορεί να εκτιμηθεί μόνο με την ανάγνωση της "Ιστορίας του Ευρωπ...

[...] Στον παρόντα τόμο περιλαμβάνονται κριτικές που δημοσιεύτηκαν μέχρι τώρα για τα εκδοθέντα βιβλία. Κρίθηκε προσφορότερη η παράθεσή τους κατά βιβλίο σε χρονική αλληλουχία και τα συνολικότερα κριτικά αντικρίσματα να συμπληρώνουν την εικόνα, από τη σελίδα 283 και μετά. Η παράθεση των κριτικών με αλφαβητική σειρά κατά συγγραφέα σημειώνεται και στη δεύτερη σελίδα κάθε ψευδότιτλου ως πίνακας περιεχομένων. [...] (από το εισαγωγικό σημείωμα)

Περιέχονται οι θεματικές ενότητες: - Ριζοσπαστισμός και Πολικά Ρεύματα - Τα Επτανησιακά Γράμματα - Παιδεία - Η Επτανησιακή Μουσική - Η Τέχνη - Το Επτανησιακό Θέατρο - Η Ένωση στη Συλλογική Μνήμη

Το βιβλίο αυτό συσσωματώνει τέσσερα μελετήματα (και μια σύντομη βιβλιοκρισία) που αναφέρονται το έργο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, το συσχετίζουν με το έργο εν μέρει "ομολόγων" του μεταγενέστερων πεζογράφων και προσπαθούν να τηρήσουν μιαν ερμηνευτική μέθοδο προσαρμογή στη γενική εσωτερική λογική που διέπει τα κείμενα και στις επιμέρους εκφάνσεις της. [...] Εξετάζονται διαδοχικά στην παρούσα συναγωγή τα ακόλουθα θέματα: 1) Ο βαθμός επαρκούς περιεκτικότητας και ενάργειας των χαρακτήρων στα πρώτα μυθιστορήματα του Παπαδιαμάντη, όπου παρατηρείται μια κλιμάκωση από τις κυρίως "...

[...] Τριάντα χρόνια μετά την έκδοση της σύντομης πρώτης μορφής του, το βιβλίο αυτό επαληθεύει την προσδοκία μου του 1974 ότι θα απέβαινε ένα μόνιμο και ισοδύναμα προσφιλές "παράλληλο" των άλλων συγγραφικών ασχολιών μου και θα συνόδευε τη μεγαλύτερη περίοδο της πανεπιστημιακής μου θητείας (που άρχισε το 1959 και έληξε το 2001). [...] Το γνωστό και σημαντικό γεγονός είναι η ευρύτατη ποσοτική και ποιοτική ανάπτυξη της Νεοελληνικής Φιλολογίας στο διάστημα αυτής της τριακονταετίας -φαινόμενο που ελπίζω να αντιπροσωπεύει επαρκώς από τη σχετική πληροφόρηση που παρέχει το περιεχό...

Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (1851-1911), ένας από τους μεγαλύτερους Ευρωπαίους διηγηματογράφους, εισήλθε στην πολιτεία της λογοτεχνίας από την πύλη του μυθιστορήματος: "Η μετανάστις" (1879), "Οι έμποροι των εθνών" (1882), "Η Γυφτοπούλα" (1884). Τα τρία αυτά πρώιμα μυθιστορήματα δεν προσείλκυσαν όση προσοχή τους αναλογούσε, γιατί τα διηγήματα του συγγραφέα συγκέντρωσαν όλο σχεδόν το αναγνωστικό και κριτικό ενδιαφέρον. Με δεδομένο πάντως το παντοτινό αξιολογικό προβάδισμα των διηγημάτων του, ο μυθιστοριογράφος Παπαδιαμάντης χρειάζεται να ξανασυζητηθεί και να επανεκτιμηθεί, κάτ...

Ο τόμος των πρακτικών αυτών αποτελεί τη δημοσίευση των πορισμάτων της 4ης Επιστημονικής Συνάντησης της Σχολής Ι.Μ. Παναγιωτόπουλου, που υπήρξε μια ευχάριστη και γόνιμη εκπαιδευτική και επιστημονική συγκυρία. Και τούτο, γιατί συναντήθηκαν σ' αυτήν εκλεκτοί πανεπιστημιακοί δάσκαλοι και κριτικοί της λογοτεχνίας με αξιόλογους εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων, αλλά και με μαθητές της Σχολής.

Όπως περισσότερο ή λιγότερο κάθε συγκεντρωτική έκδοση φιλολογικών εργασιών, έτσι και η παρούσα επιδιώκει να υπηρετήσει συνδυαστικά και στο μέτρο του δυνατού τους επόμενους στόχους: ερμηνεία· αξιολόγηση· ανοικτή διδακτική πρόταση· κοινωνική υπόμνηση. Εξάλλου, το περίπου συμπτωματικό γεγονός ότι όλα τα μελετήματα αυτού του τόμου επικεντρώνονται κάθε φορά δε μιαν "επωνυμία", δηλαδή σχολιάζουν ορισμένα έργα ορισμένου συγγραφέα, ίσως εκ των υστέρων υπογραμμίζει ενδεικτικά και κάποια από τα ζητούμενα που προσδιορίσαμε προηγουμένως: προπαντός, τη διαρκή ανάγκη επίγνωσης της σημασί...

Δέκα χρόνια μετά το Α' Διεθνές Συνέδριο που έγινε στη Σκιάθο το 1991, η Εταιρεία Παπαδιαμαντικών Σπουδών οργάνωσε με ακόμα μεγαλύτερη επιτυχία το Β' Διεθνές Συνέδριο για τον Παπαδιαμάντη στο κεντρικό κτίριο του Πανεπιστημίου Αθηνών από 1-5 Νοεμβρίου 2001. Ένα χρόνο μετά το Συνέδριο παραδίδουμε στο επιστημονικό κοινό και στους αναγνώστες του Παπαδιαμάντη τον ογκώδη τόμο των "Πρακτικών", του οποίου η έκταση και η ποιότητα των εργασιών αποδεικνύουν για άλλη μια φορά την επιτυχία του Συνεδρίου. [...] Ο Παπαδιαμάντης διαρκώς ανέρχεται και ανατέλλει, και με τη νέα χιλιετία. Δεν...