Hegel Georg Wilhelm Friedrich 1770-1831
Hegel Georg Wilhelm Friedrich
Georg Wilhelm Friedrich Hegel (1770-1831). Στην ελληνική βιβλιογραφία αναφέρεται και ως Έγελος. Γεννήθηκε στη Στουτγκάρδη και σπούδασε στο Τύμπινγκεν Φιλοσοφία και Θεολογία (1788-93). Το 1802 έγινε λέκτορας στο Πανεπιστήμιο της Γένα, όπου συνέγραψε το πρώτο σημαντικό έργο του "Φαινομενολογία του πνεύματος" (1807). Ως συντάκτης εφημερίδας στο Bamberg και ως διευθυντής Γυμνασίου στη Νυρεμβέργη έγραψε το δεύτερο σημαντικό βιβλίο του "Η επιστήμη της λογικής" (1812-16). Το 1816 έγινε ο Χέγκελ καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης και το 1818 του Βερολίνου. Το 1830 έγινε πρύτανης αυτού του Πανεπιστημίου. Στο Βερολίνο ανέπτυξε ο Χέγκελ τη μεγαλύτερη φιλοσοφική δράση του, κυρίω μέσω των πανεπιστημιακών παραδόσεων, χαρακτηριζόμενος συχνά ως "πρωσικός κρατικός φιλόσοφος". Με το (εγελιανό) φιλοσοφικό του σύστημα, το οποίο ονομάστηκε "απόλυτος ιδεαλισμός" και ολοκληρώνει την ιδεαλιστική φιλοσοφία, συνεχίζει ο Χέγκελ τον προβληματισμό τού Καντ, δέχεται ότι το πνεύμα ταυτίζεται με το απόλυτο και διαιρείται σε τρία μέρη, τη λογική, τη φιλοσοφία της φύσης και τη φιλοσοφία του πνεύματος. Τα τρία αυτά μέρη του συστήματος αντιπροσωπεύουν τις τρεις διαλεκτικές βαθμίδες της θέσης, της άρνησης και τις σύνθεσης.
Φαινομενολογία του πνεύματος
Hegel Georg Wilhelm Friedrich 1770-1831
Δωδώνη (2019)
Στο έργο μου "Φαινομενολογία του πνεύματος" που κατά την έκδοσή του χαρακτηρίστηκε ως το πρώτο μέρος του συστήματος της επιστήμης, υιοθέτησα τη μέθοδο να ξεκινήσω από την πρώτη, απλούστατη εμφάνιση του πνεύματος, από την άμεση συνείδηση, και να αναπτύξω τη διαλεκτική αυτής της ίδιας ως το επίπεδο της φιλοσοφικής επιστήμης, η αναγκαιότητα του οποίου καταδείχνεται μέσα από τούτη την πρόοδο.
Περί των επιστημονικών τρόπων πραγμάτευσης του φυσικού δικαίου, περί της θέσης του στην πρακτική φιλοσοφία, και περί της σχέσης του προς τις θετικές επιστήμες του δικαίου
Hegel Georg Wilhelm Friedrich 1770-1831
Νήσος (2018)
Ο μοντέρνος κόσμος χαρακτηρίζεται από την αυτονόμηση και τη συνεχή διεύρυνση της σφαίρας της οικονομίας. Μπορεί η πολιτική να θέσει υπό έλεγχο αυτή την ανάπτυξη και να αντισταθεί στις αλλοτριωτικές και διαλυτικές τάσεις που απειλούν την κοινωνική ενότητα; Αυτό είναι το ερώτημα που θέτει ο Χέγκελ στο δοκίμιο "Περί των επιστημονικών τρόπων πραγμάτευσης του φυσικού δικαίου, περί της θέσης του στην πρακτική φιλοσοφία και περί της σχέσης του προς τις θετικές επιστήμες του δικαίου" (1802/03), την τελευταία ουσιαστικά μεγάλη δημοσίευση του συγγραφέα στην Ιένα πριν την έκδοση της Φ...
Φαινομενολογία του πνεύματος
Hegel Georg Wilhelm Friedrich 1770-1831
Δωδώνη (2017)
Αυτός ο τόμος παρουσιάζει την γνώση στο γίγνεσθαί της. Η Φαινομενολογία του πνεύματος πρόκειται να αντικαταστήσει τις ψυχολογικές εξηγήσεις ή ακόμη τις αφηρημένες έρευνες για την θεμελίωση της γνώσης. Αυτή εξετάζει την προκαταρκτική διαδικασία που οδηγεί στην επιστήμη από μια άποψη, η οποία την καθιστά μια νέα, ενδιαφέρουσα επιστήμη, την πρώτη επιστήμη της Φιλοσοφίας. Εμπεριέχει τις διάφορες μορφές του πνεύματος ως εσωτερικούς σταθμούς της πορείας, μέσω της οποίας αυτό γίνεται καθαρή γνώση ή απόλυτο πνεύμα. Ο πλούτος των εμφανίσεων του πνεύματος, που εκ πρώτης όψεως παρουσι...
Οι αποδείξεις της ύπαρξης του Θεού
Hegel Georg Wilhelm Friedrich 1770-1831
Ροές (2015)
"Ο Θεός είναι πνεύμα και, ως πνεύμα, είναι για το πνεύμα [...] Η εξύψωση συνεπώς του νοούντος πνεύματος σ’ αυτό που αποτελεί το ίδιο το ύψιστο νόημα, δηλαδή στον Θεό, είναι αυτό που θέλουμε εδώ να εξετάσουμε [...] Η εν λόγω εξύψωση, περαιτέρω, έχει το θεμέλιό της στην ίδια τη φύση του πνεύματός μας, είναι αναγκαία γι’ αυτό". Στις παραδόσεις για τις αποδείξεις περί της ύπαρξης του Θεού, ο Χέγκελ παρουσιάζει όντως τις αποδείξεις αυτές ως την εξύψωση του ανθρώπινου πνεύματος στον Θεό. Η εξέτασή τους δεν είναι κατά κανέναν τρόπο ιστορική, αλλά συνιστά αυστηρά συστηματική κ...
Η φιλοσοφία του πνεύματος
Hegel Georg Wilhelm Friedrich 1770-1831
Εκδόσεις Παπαζήση (2015)
Το παρόν έργο αποτελεί το τρίτο τμήμα της εγελιανής Εγκυκλοπαίδειας των Φιλοσοφικών Επιστημών. Σε αντίθεση με την κοινή Εγκυκλοπαίδεια γνώσεων, όπου συναθροίζονται μεμονωμένες πληροφορίες και οι επί μέρους επιστήμες παρατίθενται εξίσου μεμονωμένα, στην εγελιανή Εγκυκλοπαίδεια παρουσιάζεται η συστηματική οργάνωση της σκέψης με βάση την κίνηση του Λόγου. Ο Λόγος αυτός συνδυάζει γλώσσα και σκέψη και εισέρχεται στην καθημερινή μας ζωή ως διαλογική-διανοηματική σχέση με τον εαυτό μας και με την αντικειμενική πραγματικότητα που μας περιβάλλει. Η πραγμάτωση αυτής της σχέσης τελε...
Η επιστήμη της λογικής
Hegel Georg Wilhelm Friedrich 1770-1831
Κράτερος (2014)
Με την δημοσίευση της δίγλωσσης αυτής έκδοσης, η οποία περιλαμβάνει την ελληνική μετάφραση του δευτέρου (1. Η Εξισταμένη Ύπαρξη, 2. Το Φαινόμενο, 3. Ο Ουσιώδης Συσχετίζων Λόγος) και του τρίτου τμήματος (1. Το Απόλυτο, 2. Η Ενεργεία Πραγματικότητα, 3. Ο Απόλυτος Συσχετίζων Λόγος) της εγελιανής Διδασκαλίας περί της Ουσίας, ολοκληρώνεται το δεύτερο βιβλίο της Αντικειμενικής Λογικής, η Ουσία. Ο τόμος αυτός συνδέεται οργανικά με τον πρώτο τόμο της Διδασκαλίας περί της Ουσίας, ο οποίος περιέχει την μετάφραση και τον σχολιασμό του πρώτου τμήματος της Λογικής της Ουσίας (1. Η Φ...
Η επιστήμη της λογικής
Hegel Georg Wilhelm Friedrich 1770-1831
Νομική Βιβλιοθήκη (2013)
"Η Καντιανή φιλοσοφία είναι κριτική, αλλά λησμόνησε ότι με πεπερασμένες κατηγορίες δεν μπορεί κανείς να συγκροτήσει το άπειρο. Ειδικότερα δικαιούμαστε να ισχυριστούμε ότι κάθε γνώση μπορεί να είναι άμεση, συγχρόνως όμως κάθε άμεση γνώση εμμεσοποιείται. Τούτο το γνωρίζουμε συνειδησιακά και το συναντούμε στα πιο γενικά φαινόμενα. Λέμε π.χ. ότι ιδού, γνωρίζω άμεσα την Αμερική, όμως η γνώση αυτή είναι έμμεση. Στέκομαι στην Αμερική, βλέπω το έδαφός της, αλλά πρωτύτερα έπρεπε να ταξιδέψω σ' αυτήν, ο Κολόμβος χρειάστηκε κάποτε να την ανακαλύψει, έπρεπε πρώτα να κατασκευαστούν πλοί...
Το πνεύμα του χριστιανισμού και το πεπρωμένο του
Hegel Georg Wilhelm Friedrich 1770-1831
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (2013)
Ο νεαρός Έγελος (G.W.F. Hegel, 1770-1831), στην περίοδο κατά την οποία κατοικεί στη Φραγκφούρτη (1797-1800), αναπτύσσει καινούργιους τρόπους σκέψης που θα φέρουν έπειτα στο φως έναν νέο τρόπο του φιλοσοφείν. Χαρακτηριστικό της περιόδου είναι ότι τότε προσφεύγει σε ένα νέο λεξιλόγιο για να περιγράψει τις δομές σκέψης που αποκαλύπτει, ενώ αργότερα θα επιλέξει, αντίστροφα, να διευρύνει τις παραδοσιακές έννοιες εμπλουτίζοντάς τες με τις δομές σκέψης που έχει ανακαλύψει. Εδώ ονομάζει "αγάπη" τη σχέση δύο αυτοσχετιζόμενων όρων που αργότερα θα θεωρήσει ότι είναι χαρακτηριστική της...
Επιστήμη της λογικής: Η διδασκαλία περί του Είναι
Hegel Georg Wilhelm Friedrich 1770-1831
Νόηση (2013)
Η "Επιστήμη της λογικής" ενδιαφέρεται να συλλάβει σε φιλοσοφική γλώσσα ό,τι στη θρησκεία συλλαμβάνει η γλώσσα της παράστασης: την αληθινή συμφωνία της έννοιας και της πραγματικότητας, την αυθεντική ενότητα νοείν και Είναι. Κατ' αυτή τη φιλοσοφική σύλληψη, το Λογικό στοιχείο δεν αναζητείται σε κάποια θεϊκή υπόσταση, αλλά σε εκείνο το σύστημα των νοητικών προσδιορισμών, όπου η αντίθεση του υποκειμενικού και του αντικειμενικού έχει αναιρεθεί. Η εσωτερική δομή αυτού του συστήματος παρουσιάζεται ως διαδικασία ή κίνηση αυτοπροσδιορισμού αυτών τούτων των νοητικών προσδιορισμών. Ετ...
Ιστορία της φιλοσοφίας
Hegel Georg Wilhelm Friedrich 1770-1831
Νομική Βιβλιοθήκη (2013)
Η "Ιστορία της Φιλοσοφίας" μάς παρουσιάζει μια πινακοθήκη ευγενών πνευμάτων, που με την οξύτητα του νου τους εισχώρησαν στη φύση των πραγμάτων, του ανθρώπου και του θεού, αποκάλυψαν και εξιχνίασαν το έσχατο βάθος και προετοίμασαν για μάς το θησαυρό της υψηλότατης γνώσης. Τούτος ο θησαυρός, του οποίου θέλουμε να αποκτήσουμε μικρό έστω μερίδιο, συγκροτεί γενικά τη Φιλοσοφία. Η γένεσή της είναι αυτό, που θα μάθουμε να κατανοούμε και θα γνωρίσουμε κατά τις Παραδόσεις αυτές. Επιχείρησα να αναπτύξω τη διαδρομή των πνευματικών μορφών της Φιλοσοφίας υπαινισσόμενος τον συσχετισμό...
Είκοσι χρόνια
Συλλογικό έργο
Νήσος (2012)
Οι εκδόσεις Νήσος, η Εταιρεία Μελέτης των Επιστημών του Ανθρώπου και τα "Τοπικά" κλείνουμε φέτος 20 χρόνια και γιορτάζουμε τα γενέθλιά μας με αυτόν τον επετειακό τόμο. Επιλέξαμε λοιπόν τα ωραιότερα από τα μικρά κείμενα, αληθινά διαμάντια, με τα οποία κλείνουν οι τόμοι των τοπικών: Πάουλ, Κάρολ, Κλάιστ, Φρόιντ, Χάινε, Χέγκελ. Προσθέσαμε ένα "έκτακτο δώρο" στον επετειακό μικρό αυτό τόμο, το κείμενο του Μπένγιαμιν που είχε δημοσιευτεί στον "Πολίτη" (μία από τις μεγάλες απώλειες για τη δημόσια σφαίρα και την κριτική). Γοητευτικά κείμενα, προκλητική σκέψη, καθαρές ιδέες - εργ...
Ποιος σκέπτεται αφηρημένα;
Hegel Georg Wilhelm Friedrich 1770-1831
Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός (2011)
Η εγελιανή θεώρηση της φιλοσοφίας, έτσι όπως διαμορφώνεται με τον καιρό και με κόπο, απομακρύνεται κατά πολύ από την επικρατούσα στην εποχή του αντίληψη περί φιλοσοφίας. Ο Χέγκελ μπορεί να αντλεί από την παράδοση -παλαιότερη και νεότερη- βασικές αρχές σχετικά με την διά της ανάπτυξης της φιλοσοφίας, εννοεί ωστόσο να αναζητεί νέες έννοιες ή να δίνει νέα περιεχόμενα σε παλαιές έννοιες: το κύριο μέλημά του συνδέεται με την κατά Λόγο και διά Λόγου σύλληψη του πραγματικού, η οποία δεν αποδέχεται τον κόσμο ως έχει αλλά αποβλέπει σε μια συνεπή μετα-μόρφωσή του. Κατ' αυτό τον τρόπο...
Φιλοσοφία της θρησκείας
Hegel Georg Wilhelm Friedrich 1770-1831
Ηριδανός (2011)
Η αντικειμενική θρησκεία μπορεί να καταταγεί νοητικά, να συνοψιστεί σε σύστημα, να παρουσιαστεί σε βιβλίο ή να αναπτυχθεί σε ομιλία. Η υποκειμενική θρησκεία εκφράζεται μόνο με αισθήματα και πράξεις. Αν πω για έναν άνθρωπο ότι έχει θρησκεία, αυτό δεν σημαίνει ότι έχει μεγάλες γνώσεις γι' αυτήν, αλλά ότι η καρδιά του νιώθει τις πράξεις, τα θαύματα, την εγγύτητα της θεότητας, διακρίνει το θεό στην ουσία του, στα πεπρωμένα των ανθρώπων, γονατίζει μπροστά σ' αυτόν, τον ευχαριστεί, τον δοξάζει με τις πράξεις του, δεν προχωρεί στη δραστηριότητα του μόνο με το σκεπτικό αν είναι καλ...
Φιλοσοφία της φύσης
Hegel Georg Wilhelm Friedrich 1770-1831
Νομική Βιβλιοθήκη (2011)
Στο πλαίσιο της νέας σειράς Ανοικτή Βιβλιοθήκη κυκλοφορεί η σημαντική πραγματεία του μεγάλου Γερμανού φιλοσόφου Γκέοργκ Χέγκελ (Georg Hegel) "Φιλοσοφία της φύσης". Το έργο, που αποτελεί το δεύτερο μέρος της εγελιανής Εγκυκλοπαίδειας των Φιλοσοφικών Επιστημών (1830), συνιστά τον καρπό της μεγαλειώδους απόπειρας του φιλοσόφου να ερμηνεύσει τα φυσικά φαινόμενα μέσω της διαλεκτικής λογικής, κάνοντας χρήση όμως όχι, μόνο και κυρίως, μιας καθαρά φιλοσοφικής -a priori- σύλληψης και επεξεργασίας των σχετικών εννοιών, αλλά και επιπλέον μιας εμπειρικής προσέγγισης, ερειδόμενης σε πει...
Πίστη και γνώση
Hegel Georg Wilhelm Friedrich 1770-1831
Σαββάλας (2010)
Το δοκίµιο "Πίστη και Γνώση" που δηµοσιεύεται για πρώτη φορά στα ελληνικά αποτελεί κοµβικό σηµείο στην εξέλιξη της σκέψης του Χέγκελ. Και τούτο επειδή οι κεντρικές θεωρητικές στοχεύσεις που περιλαµβάνει, µε κύρια αιχµή την κριτική στον καντιανισµό, παραµένουν µέχρι το ύστερο έργο του. Με αυτό το δοκίµιο ο Χέγκελ θα υπερβεί τους µεταφυσικούς διαχωρισµούς ανάµεσα στο νου και τον κόσµο και τις επιστηµονικές απαγορεύσεις όπως είναι η γνώση των φαινοµένων και όχι των πραγµάτων στην έσχατη οντολογική τους κατασκευή. Εδώ θεµελιώνεται ως αφετηριακή ενόραση αλλά και τελικός στόχος η...
Η επιστήμη της λογικής
Hegel Georg Wilhelm Friedrich 1770-1831
Κράτερος (2010)
Στο παρόν κείμενο εκτίθεται η εγελιανή διδασκαλία περί της Ουσίας. Το θέμα της Λογικής της Ουσίας είναι η φαινομενικότητα και η πηγή της. Αυτή είναι η έλλογη αυτοαναφορά (ο Λόγος), ο Hegel την ονομάζει και έμμεση συναγωγή (Vermittlung), που καταβυθίζεται στην εμφέρεια προς τον εαυτό της και δημιουργεί την κατ’ ενεικόνισιν αυτοτέλεια, η οποία χάριν του διορισμού επαναφέρει στην Ουσία την έμφαση ή την εικόνα της αμεσότητας, δηλαδή το Είναι.
Αισθητική
Hegel Georg Wilhelm Friedrich 1770-1831
Νομική Βιβλιοθήκη (2010)
Η "Αισθητική" ή "Φιλοσοφία της τέχνης" και πιο συγκεκριμένα "Φιλοσοφία των καλών τεχνών" του Hegel αποτελεί ένα από τα μείζονα έργα της γερμανικής φιλοσοφικής παράδοσης και πιο συγκεκριμένα της γερμανικής αισθητικής παράδοσης, όπως αυτή διαμορφώθηκε κυρίως από την "Κριτική της κριτικής δύναμης" του Kant, αλλά και από τα έργα των Winckelmann, Schelling, Lessing, Schiller, Schlegel, Novalis, Tieck κ.ά. H «Αισθητική» του Hegel αποτέλεσε αντικείμενο κριτικής στον 20ο αιώνα τόσο από τον Heidegger, όσο και από τους Adorno και Gadamer, κυρίως για την θέση που αποδόθηκε στον Hegel...
Φαινομενολογία του νου
Hegel Georg Wilhelm Friedrich 1770-1831
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (2007)
Η "Φαινομενολογία του νου" (ή του πνεύματος, κατά την ως τώρα συνηθισμένη απόδοση), δημοσιευμένη πριν από 200 χρόνια, είναι το γνωστότερο έργο του Έγελου ή Χέγκελ (Hegel, 1770-1831). Παρόλο που το έργο μπορεί να θεωρηθεί ακόμη νεανικό, η φήμη του δεν είναι τυχαία: Κανένα άλλο έργο στην ιστορία της σκέψης δεν αναλαμβάνει με τόση ενεργητικότητα και ακρίβεια να δείξει πώς αναπτύσσεται η γνώση κι εδραιώνεται ανά την ιστορία. O Έγελος θεωρεί ότι η εποχή του κατέκτησε τελικά την ορθή έννοια του επίσταμαι, αλλά μόνον η πορεία που οδήγησε σ' αυτήν αιτιολογεί την υιοθέτησή της. Μόνο...